بررسی و تبیین مقوله صلح در نظریه مدینه المسالمه (شهرصلح) فارابی و نظریه صلح پایدارکانت (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اندیشمندان و مکاتب گوناگون بر اهمیت صلح و ضرورت  تحقق آن  به عنوان اصلی اساسی و ضرورتی  بنیادی در حیات  انسان،  تاکید کرده اند. حکیمان  مسلمان چون فارابی در جهان  اسلام و فیلسوفان اخلاق گرای غرب معاصر چون کانت و پیروانش این موضوع را  به صورت  خاص  مورد توجه قرار داده اند.  بنابراین، هدف این پژوهش بررسی و تبیین صلح پایدار در نگرش ابونصر فارابی و کانت به  شیوه ای مقایسه ای است. پرسش اصلی تحقیق این است که با توجه به جهان نگری این دو اندیشمند،  کدامیک  از دو نظریه صلح کانت و فارابی در تبیین ماهیت صلح و تحقق آن در قالبی پایدار توانایی لازم را دارند؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که در بررسی مقایسه ای، اتکای هردو نگرش بر انسان است و هردو  به نحوی نگرش اخلاقی را در باب تحقق صلح مطرح ساخته اند؛ اما فارابی با نگاهی فراگیر و کمال طلبانه و فضیلت گرا، انسان و جامعه و نیازهای او چون صلح و آرامش را موردتوجه  قرار می دهد. به علاوه مبانی صلح مطرح  در فلسفه سیاسی فارابی به دلیل الهی- انسانی و فطری بودن، به عنوان یکی از سرچشمه های هویت انسانی و امنیت وجودی بشر، به مراتب قابلیت امکان و تحقق بالاتری در مقایسه با مبانی صلح پایدار موردنظر کانت  در عرصه عمل دارد.