سرمایه فرهنگی و رفتارهای زیست محیطی خانواده های تهرانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بحران های زیست محیطی از جمله تولید حجم عظیمی از پسماندها در کلان شهرها، امروزه به یک مسئله جدی تبدل شده اند. پژوهش حاضر نیز در همین زمینه و با به کارگیری نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو، به بررسی نقش سرمایه فرهنگی خانواده های تهرانی در رفتار زیست محیطی آنها پرداخته است. روش تحقیق، پیمایش و حجم نمونه شامل ۳۸۴ خانواده ساکن در مناطق ۱۱ و ۲۰ شهر تهران بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شده اند. یافته ها نشان داد که بین سرمایه فرهنگی خانواده ها و رفتار زیست محیطی آنان رابطه مستقیمی وجود دارد، اما در رابطه با خُرده مقیاس های سرمایه فرهنگی، سرمایه فرهنگی عینیت یافته و تجسدیافته اثر مستقیمی روی رفتارهای زیست محیطی خانواده ها دارند و سرمایه فرهنگی نهادینه شده فاقد اثر مستقیم است. در مجموع، سرمایه فرهنگی عینیت یافته، سرمایه فرهنگی تجسم یافته، سرمایه فرهنگی نهادینه شده، سن و مدت اقامت در محله به ترتیب بیشترین تأثیر را روی رفتارهای زیست محیطی خانواده ها داشتند. براساس یافته ها، به ویژه عدم تأثیر مستقیم تحصیلات بر بهبود رفتار زیست محیطی، می توان استدلال نمود که به امر آموزش محیط زیست به صورت رسمی در ایران توجهی نشده و نظام آموزشی در امر آموزش محیط زیست و نهادینه کردن آن در افراد و خانواده ها موفق نبوده است.