طراحی الگوی تبلیغی قرآنی در موضوع بازاریابی اجتماعی انفاق (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اگر چه خاستگاه بازاریابی در حوزه کسب و کار بوده است، اما توانمندی این ابزار در تاثیری گذاری بر رفتار انسان باعث شده است که در موضوعات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... از آن استفاده شود. به روشنی می توان ملاحظه کرد که امروزه کاربست دانش بازاریابی در موضوعات غیرتجاری در بسیاری از کشورها گسترده و چشمگیر شده است. یکی از مهم ترین این حوزه ها، بازاریابی اجتماعی است که هدف آن ایجاد رفاه اجتماعی از طریق تاثیرگذاری بر رفتار انسان ها برای حل مسائل اجتماعی است. از جمله مسائل اجتماعی که کم و بیش همه جوامع انسانی با آن درگیر هستند، موضوع فقر است. یکی از راهکارهایی که در مرحله درمان فقر در بسیاری از جوامع مورد استفاده قرار می گیرد، جلب کمک های مردمی در قالب خیریه های دولتی یا غیردولتی است. اما مسئله ای که در این میان وجود دارد، محتوای تبلیغات اجتماعی برای جلب مشارکت های مردمی است. با توجه به این که رفتار مالی در کمک کردن به دیگران در آموزه های دینی دارای بایسته ها و نبایسته های مشخصی است و رفتاری که در این چارچوب قرار نگیرد، مورد پذیرش قرار نخواهد گرفت، تبلیغات صورت گرفته باید مبتنی بر تشویق افراد در این چارچوب باشد. در این پژوهش با احصای 9 زنجیره آیات در قرآن که در مقام دعوت به انفاق هستند، تلاش شد تا الگوی محتوایی برای بازاریابی اجتماعی انفاق طراحی شود. مهم ترین زنجیره در آیات 254 تا 274 سوره بقره قرار دارد که می تواند به عنوان الگویی برای ساخت تبلیغات اجتماعی در حوزه انفاق مورد استفاده قرار گیرد. تحلیل این الگوها، رهنمون هایی برای طراحی تبلیغات اجتماعی انفاق در موضوعاتی مانند زمینه چینی برای دعوت به انفاق، استفاده از جاذبه ها، پرداختن به رفتار مطلوب و ... را فراهم کرده است.