بررسی جنبه های پیوند سیاوش با آیین مهری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

داستان سیاوش دربردارنده بن مایه هایی از اسطوره های کهن است و به همین سبب سیاوش، شخصیتی اسطوره ای ایینی به شمار می رود. برای بررسی جنبه های مختلف از داستان سیاوش، شناخت ایین های کهن بایسته است. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی، سیاوش را در متون کهن و شاهنامه بررسی می کند. در این مقاله، برخلاف نظریه های پژوهشگران پیشین، چنین دریافت شد که سیاوش دربردارنده نشانه هایی از ایین میتراییسم است. این نشانه ها از اشتراک های ایین مهر و زوران نیستند؛ بلکه از بخش های متمایزکننده انهاست؛ نشانه هایی که همگی گرداگرد محور اعتقاد به عمل و خرد قرار دارد. جنبه هایی از دین بر نقش فرد دین دار در جایگاه صاحب خرد و اختیار تاکید دارد و ان جنبه ها نیز سیاوش را در انجام دین یاری و میهن یاری که وظیفه های اصلی صاحب فره است، به خوبی نشان می دهد؛ همچنین او را به سبب فره اش به ایین مهری مرتبط می کند. از این روی برخی از ویژگی های سیاوش و رخدادهای اسطوره ای در پیرامون او، در باورهایی مانند فره باوری، ازمون گذر از اتش، اسب و تشتر، باید در اسطوره های کهن جستجو شود؛ همچنین سرچشمه پیمان داری، راست گویی، کمان داری و کین خواهی او را باید در باورهای مهرپرستان کاوید.