ارزیابی سوء مصرف مواد مخدر در زندان های ایران ( 1381 )

چکیده

موادمخدر در همه زندان های دنیا مصرف می شود؛ به طوری که دولت ها را به چالش و مبارزه با این پدیده خطرناک فرامیخواند. پژوهش حاضر در پی تعیین میزان شیوع سوء مصرف مواد مخدر در بین زندانیان در زندان های کشور است. به علاوه، تفکیک ویژگی های دموگرافیک مصرف کنندگان، تعیین توزیع نوع مواد و روش مصرف در زندانیان، بررسی وجود رفتارهای پرخطر و میزان آن در بین زندانیان و بررسی شیوع اختلالات روانی همراه با سوء مصرف مواد مخدر از اهداف دیگر این پژوهش است . این پژوهش به صورت مطالعه کمی و کیفی و به روش مقطعی انجام گرفته است. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در مطالعه کیفی با استفاده از پرسشنامه های تفصیلی و با مصاحبه در چهار گروه شامل مردان، زنان زندانی (با جرایم موادمخدر و سایر جرایم)، مراقبان زندان ها و افراد کلیدی از مسؤولان زندان ها انجام گرفت. در مطالعه کمی که بر روی زندانیان مرد اجرا شد پرسشنامه های مشخصات عمومی و دموگرافیک، بررسی وضعیت سوء مصرف موادمخدر، بررسی آگاهی و نگرش افراد نسبت به سوء مصرف مواد مخدر و SCL - 90 - R مورد استفاده قرار گرفت. جامعه مورد بررسی تمام زندانیان، مراقبان و مسؤولان کلیدی زندان های ایران را در بر می گیرد. افراد مورد مطالعه با روش نمونه گیری چند مرحله ای (خوشه ای) و تصادفی منظم از زندان های 5 استان کشور انتخاب شدند و حجم کل نمونه مورد بررسی 1436 نفر بوده است. به منظور توصیف نتایج از جداول فراوانی، نما، میانه، میانگین، انحراف معیار، آزمون های X وZ استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که مقایسه سوء مصرف مواد افیونی در قبل و بعد از ورود به زندان رابطه معنیداری را نشان میدهد، همچنین، تفاوت معنی داری بین گروه های سنی مشاهده نشد. درباره سلامت روانی مصرف کنندگان نیز 5/12 درصد افراد سالم و 5/87 درصد مشکوک به اختلال روانی بودند. همچنین، بین سوء مصرف مواد در زندان و اختلالات، شکایات جسمانی، وسواس و اجبار، افسردگی و روانپریشی رابطه معنی داری دیده شد. بر اساس نتایج حاصله، مهمترین ماده مصرفی در زندان تریاک بوده است. به علاوه رفتارهای پرخطر در بین زندانیان نیز مشاهده شده است.