طرح مسئله: این مقاله به بررسی ساختار و محتوای اخبار و مطالب مربوط به اعتیاد در روزنامه های کیهان، اطلاعات، اعتماد و اعتماد ملی در سال 1386- 1385 می پردازد. چهارچوب نظری تحقیق حاضر بر مبنای نظریه برجسته سازی و دیدگاه دروازه بانی استوار است و عوامل مؤثر بر ساختار و محتوای مطالب اعتیادمحور روزنامه های مذکور بر اساس این چهارچوب مورد بررسی قرار می گیرند.
روش: ساختار و محتوای اخبار و مطالب مربوط به اعتیاد، متغیر وابسته و سبک مطلب، محتوای مطلب و نوع ماده مخدر ذکر شده در تیتر و لید به عنوان متغیرهای مستقل در این بررسی ارزیابی شده اند. تحقیق پیش رو، با روش تحلیل محتوا و از طریق یک دستورالعمل کدگذاری به کدگذاری همه 1462 مطلب اعتیادمحور چهار روزنامه مذکور پرداخته است که از پنجم تیر 1385 (روز جهانی مبارزه با موادمخدر) تا همین تاریخ در سال 1386 منتشر شده اند. پس از ورود داده ها به محیطspss ، نتایج در قالب جداول دو بُعدی ارائه شد و از تکنیک آمار استنباطی و آزمون کای اسکوئر برای سنجش رابطه میان متغیرها استفاده گردید.
یافته ها: آزمون کای اسکوئر نشان داد تفاوت معناداری بین روزنامه های مورد بررسی از نظر متغیرهای مورد بررسی وجود دارد.
الف). اکثر مطبوعات مورد بررسی از سبک خبری برای پوشش مطالب اعتیادمحور استفاده کرده اند و تنها «اعتماد» بیش از دیگران، سبکهای تحلیلی را به کار برده است. ب). محتوای اکثر مطبوعات موردبرسی به امور قضائی و جرائم اختصاص یافته و «اعتماد» بیشتر به امور اجتماعی و پزشکی پرداخته است.پ). اکثر موادمخدر برجسته شده در تیتر و لید را موادمخدر غیرمجاز تشکیل داده اند.
نتیجه گیری: برخلاف مبارزات صورت گرفته با موادمخدر در کشور ما، اعتیاد به عنوان تهدیدی جدی برای سلامت جامعه باقیمانده است. بنابراین ما باید روشهایمان را برای از بین بردن این معضل تغییر دهیم و رسانه ها، به ویژه مطبوعات، یکی از مکانیسمهای مهم در رسیدن به این هدف هستند. اما یافته های این تحقیق نشان می دهد که مطبوعات به تنهایی قادر به انجام مسئولیتهایشان پیرامون جامعه در حوزه ی اعتیاد نیستند . تقویت ارتباط مطبوعات با کارشناسان، متخصصان حوزه های پژوهشی، بهداشتی و نهادهای غیردولتی برای تصحیح عملکرد آنها ضروری است.
