مطالب مرتبط با کلیدواژه

توسعه روستایی


۱۲۱.

بررسی نقش ارتقاء روستاها به شهر در توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی: دهستان ایج(شهرستان استهبان)

نویسنده:
منبع: مطالعات و پژوهش های شهری منطقه ای سال ششم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی ارتقاء روستا به شهر شهر ایج

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی روستایی و عشایر
تعداد بازدید : ۱۳۲۱ تعداد دانلود : ۶۶۲
در چند دهه اخیر توسعه و تقویت شهرهای کوچک همواره بعنوان راهبردی برای توسعه منطقه ای و روستایی مورد توجه قرار گرفته و چنین بیان می شود که این شهرها بعنوان مکانهای مرکزی، بیشترین روابط را با سکونتگاههای روستایی اطراف خود برقرار می سازند، لذا پتانسیل آنرا دارند تا در توسعه نواحی روستایی ایفای نقش کنند. در ایران در پی سیاست تبدیل روستاها به شهر بسیاری از نقاط روستایی به شهر ارتقاء یافته و در نظام سلسله مراتب سکونتگاهی بعنوان شهرهای کوچک بشمار می آیند. از جمله این شهرها شهر کنونی ایج واقع در شهرستان استهبان(استان فارس) است که در سال 1381 به نقطه شهری ارتقاء یافته است. لذا در پژوهش حاضر تلاش گردیده به این سوال کلیدی پاسخ داده شود که « آیا ارتقاء ایج به نقطه شهری توانسته نقش موثری در توسعه نواحی روستایی دهستان داشته باشد؟». روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی و جمع آوری داده ها مبتنی بر روش اسنادی و میدانی است. جامعه آماری پژوهش خانوارهای ساکن در روستاهای دهستان ایج است که با بهره مندی از روش کوکران تعداد 270 خانوار بعنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. نتایج بدست آمده نشان از آن دارد که ارتقاء ایج به نقطه شهری توانسته نقش موثری در توسعه روستاهای این دهستان داشته باشد که البته در خصوص نقش شهر بر شاخص های مورد در بین روستاها تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که بین مراجعه و ارتباط روستائیان به شهر ایج با ارزیابی آنها از نقش این شهر در توسعه روستایی و نیز رضایت مندی آنها از شهر شدن ایج، رابطه معنادار مستقیم آماری وجود دارد.
۱۲۲.

سنجش و اولویت بندی مناطق روستایی بر حسب سطوح رفاه اجتماعی؛ مطالعه موردی: شهرستان پارس آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال چهارم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: رفاه اجتماعی توسعه روستایی توسعه اجتماعی تاپسیس فازی شهرستان پارس آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۴ تعداد دانلود : ۳۳۲
رفاه اجتماعی مردم و مکان های روستایی به عوامل زیادی از جمله اشتغال، درآمد مناسب، دسترسی به خدماتی مانند آموزش و بهداشت، سلامت، محیط طبیعی، امنیت، و انجمن های قوی وابسته است و رفاه اجتماعی روستایی در برگیرنده یک سری از تدابیر و پشتیبانی های اجتماعی می باشد که با تکیه بر مشارکت افراد روستایی و نهادهای دولتی و غیر دولتی درگیر در مناطق روستایی برای پیشبرد برنامه های توسعه روستایی جهت ارضای نیازهای روستاییان ساکن در مناطق روستایی و حفظ شان و کرامت انسانی آنها صورت می گیرد. هدف این مقاله سنجش و اولویت بندی مناطق روستایی بر حسب سطوح رفاه اجتماعی با استفاده از تاپسیس فازی در شهرستان پارس آباد می باشد. روش کار به صورت میدانی بوده و اطلاعات از طریق پرسش نامه از 196 نفر از روستاییان شهرستان پارس آباد جمع آوری گردیده است. ابزار تحقیق پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن با کسب نظرات صاحب نظران در دانشگاه و کارشناسان اجرایی مربوطه به دست آمد. آزمون مقدماتی نیز برای بدست آوردن پایایی ابزار پژوهش انجام گرفت و ضرایب آلفای کرونباخ (α) برای بخش های مختلف پرسش نامه بین 84/0 الی 97/0 محاسبه شد. و داده های بدست آمده با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی مورد تحلیل قرار گرفتند. در نهایت، نتایج مدل تاپسیس فازی بر اساس وزن های محاسبه شده نشان داد که در بین دهستان های مناطق روستایی شهرستان پارس آباد؛ دهستان تازه کند و ساوالان از حیث رفاه اجتماعی در رده اول و دوم و قشلاق غربی در رده آخر قرار دارد. در نهایت، بر اساس نتایج پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.
۱۲۳.

کار شایسته و جایگاه آن در مناطق روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال سوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: ایران بازار کار توسعه روستایی مناطق روستایی کار شایسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۲ تعداد دانلود : ۵۹۷
هدف: توجه به بازار کار همواره در صدر برنامه ریزی های اقتصادی قرار داشته است، اما در بیشتر موارد توجه به کمیت ها به مراتب بیشتر از کیفیت آن مدنظر بوده است و این نیز با تمایزات منطقه ای که مناطق شهری و روستایی از عمده ترین نمود آن قلمداد می شوند، به صورت بارزتری و به نفع مناطق شهری نمود یافته است؛ ازاین رو، این مقاله با هدف ارزیابی و تبیین کیفیت بازار کار مناطق روستایی استان ها با استفاده از شاخص کار شایسته به رشتة تحریر درآمده است. روش: درراستای هدف این پژوهش و برای تفکیک مناطق همگن از مناطق غیر همگن، از روش تاکسونومی عددی استفاده شده است و تلفیق شاخص ها در مناطق همگن با روش تاپسیس صورت گرفته است. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان می دهد دو استان تهران و سیستان وبلوچستان ازحیث شاخص کار شایسته به عنوان مناطق غیرهمگن تلقی می شوند و علاوه برآن، این شاخص در سال پایانی برنامة چهارم نسبت به سال ابتدایی آن تنها در سه استان مازندران، قم و کهگیلویه و بویراحمد بهبود یافته است. همچنین، شاخص کار شایستة مناطق روستایی با گذشت زمان به سمت همگنی پیش نرفته و همچنان تمایزات آشکاری میان بازار کار مناطق روستایی قابل مشاهده است. محدودیت ها/ راهبردها: سازمان بین المللی کار مجموعه ای 30 عضوی از نماگرهای کار شایسته را معرفی نموده است تا براساس آن ها کشورها قادر به ارزیابی و بررسی بازار کار خود باشند و این در حالی است که با توجه به داده های موجود تنها محاسبة 9 نماگر از 30 نماگر کار شایسته در مناطق روستایی ایران امکان پذیر است؛ ازاین رو، ایجاد زمینه برای امکان دست یابی به مجموعة نماگرهای کار شایسته و درنتیجه، امکان محاسبة شاخص کار شایسته در مناطق روستایی به صورت کامل، راهبرد این پژوهش برای آینده است. راهکارهای عملی: نتایج این مطالعه حاکی از آن است که مناطق روستایی کشور ازحیث شاخص کار شایسته مناطقی همگن نیست و این شاخص در سال 1388 نسبت به سال 1384 در بیشتر مناطق روستایی کاهش داشته است و بنابراین با توجه به سیاست های بازار نمی توان انتظار داشت تا مهاجرت های روستا- شهری کاهش یابند؛ براین اساس، لازم است تا بهبود شاخص کار شایسته در صدر این سیاست ها در مناطق روستایی قرار گیرد. اصالت و ارزش: در این مقاله سعی شده است تا علاوه بر بررسی ابعاد کمی بازار کار در مناطق روستایی (کاهش نرخ بیکاری و ایجاد اشتغال)، ابعاد کیفی آن نیز برای اولین بار در این مناطق بررسی گردد؛ رویکردی که می تواند موردتوجه سیاست گذاران بازار کار به طورکلی و سیاست گذاران این حوزه در مناطق روستایی ایران به صورت ویژه قرار گیرد.
۱۲۴.

تحلیل اثرات وقوع زلزله در مناطق روستایی شهرستان ورزقان (مطالعه موردی: دهستان ازومدل شمالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: تحلیل عاملی توسعه روستایی زلزله آسیب پذیری شهرستان ورزقان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۸ تعداد دانلود : ۶۳۵
زلزله یکی از خطرناک ترین بلایای طبیعی عصر حاضر به شمار می رود که همواره اهمیت خود را به طور عینی نمایان کرده است. زلزله سانحه ای طبیعی است که بر اساس میزان بزرگی خود می تواند در مدت کوتاهی فجایعی عظیم بیافریند. هدف این مقاله بررسی اثرات وقوع زلزله در مناطق روستایی شهرستان ورزقان است. این تحقیق از نوع کاربردی و روش تحقیق آن، از نوع تحقیقات توصیفی-تبیینی است. جامعه آماری این پژوهش همه روستاهای آسیب دیده دهستان ازومدل جنوبی و خانوارهای ساکن در این روستاهاست. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته بوده است که برای اطمینان از روایی آن به مصاحبه اکتشافی با 18 خانوار زلزله زده پرداخته شد. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا، پایایی بخش های مختلف پرسش نامه تحقیق 76/0 الی 82/0 به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش حاضر در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزارSPSS انجام شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی استفاده شد و نتایج این مدل نشان داد مهم ترین اثرات وقوع زلزله در منطقه موردمطالعه شامل چهار مؤلفه (اقتصادی و معیشتی، اجتماعی و خویشاوندی، روان شناختی و فردی و کالبدی و محیطی) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده توسط این چهار عامل 29/79 می باشد و در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است.
۱۲۵.

بررسی و تحلیل عملکرد مدیران نوین روستایی در توسعه روستایی (مطالعه موردی: منطقه اورامانات استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال چهارم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی توسعه پایدار دهیاری مدیریت نوین روستایی منطقه اورامانات

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی مدیریت روستایی
تعداد بازدید : ۱۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۱۱۱
مدیران روستایی یکی از ارکان مهم و اساسی توسعه روستایی به شمار می روند که در ادوار مختلف تاریخ با وظایف و عناوین متفاوتی نظیر دهبان، کدخدا و ... اداره امور روستایی را بر عهده داشته اند. در حال حاضر مدیریت روستاهای کشور برعهده دو نهاد شورای اسلامی و دهیاری می باشد. در این میان دهیاری ها به عنوان بازوی اجرایی و عامل اصلی توسعه روستایی محسوب می-شوند. بررسی و سنجش عملکرد مدیران روستایی در توسعه موضوعی است که پژوهش حاضر در پی تبیین آن می باشد. جامعه آماری پژوهش را 15575 خانوار که در روستای دارای دهیاری منطقه اورامانات تشکیل می دهد که با استفاده از فرمول کوکران (07/0 = d ؛ 5/0 = p&q)، 193 خانوار به عنوان جامعه نمونه برای پاسخگویی به سئوال های پرسشنامه (با ضریب آلفای کرونباخ 84/0) تعیین گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته های حاصل از فرمول شاخص عملکرد کل (TPI) و آزمون t تک نمونه ای نشان داد مدیران نوین روستایی (دهیاری ها) در توسعه ی پایدار روستاهای منطقه اورامانات عملکرد نسبتاً ضعیفی داشته اند. همچنین، عملکرد مدیریت نوین روستایی در بین ابعاد مورد بررسی (اجتماعی، فرهنگی، زیست-محیطی، اقتصادی، کشاورزی و سیاسی) به جزء بعد اجتماعی با میانگین 06/3، عملکرد مطلوبی نداشته اند. نهایتاً اینکه نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد متغیرهای همفکری با شورای اسلامی، توان کافی مدیریت در حل مشکلات مردم، آگاهی از قواعد و قوانین، رضایت دهیار از شغل خود و مشورت با مردم، 1/60 درصد از واریانس متغیر وابسته (عملکرد مدیریت نوین روستایی در توسعه پایدار روستایی) را تبیین می کنند.
۱۲۶.

بررسی اثرات حضور گردشگران مذهبی بر توسعة سکونتگاه های روستایی از دیدگاه روستاییان (مطالعه موردی: روستای نوده انقلاب شهرستان خوشاب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال سوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی گردشگری مذهبی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی روستای نوده انقلاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۷ تعداد دانلود : ۵۳۷
هدف: از گذشته های دور، باورهای مذهبی نقش عمده ای در استقرار و رونق سکونتگاه های انسانی داشته اند. امروزه، گردشگری مذهبی درراستای کسب درآمد و نیز حفظ میراث فرهنگی موردتوجه قرار گرفته است. در این مقاله تلاش شد تا تأثیر حضور گردشگران مذهبی بر توسعة سکونتگاه های روستایی، از دیدگاه روستاییان بررسی گردد. روش: در این مطالعه، روش تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و ازحیث روش، توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی است و روش تجزیه وتحلیل اطلاعات، به صورت آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (آزمون تی تک نمونه ای و فریدمن) می باشد. جامعة آماری تحقیق شامل خانوارهای روستای نوده انقلاب است که طبق سرشماری سال 1390، این روستا دارای 1050 خانوار و 3469 نفر جمعیت است و طبق فرمول کوکران، تعداد نمونة لازم 165 خانوار به-دست آمد. یافته ها: در روستای موردمطالعه، حضور گردشگران مذهبی بیشترین تأثیر را بر توسعة سکونتگاه های روستایی، در حوزة اجتماعی و فرهنگی، با میانگین 4/3 داشته است. علاوه براین، نتایج آزمون فریدمن نشان داد که این شاخص با آمارة 24/3، ازنظر روستاییان، بالاترین اولویت را دارا است. محدودیت ها/ راهبردها: دست یابی به اطلاعات تعداد گردشگران مذهبی از چالش های پژوهش حاضر محسوب می شود. راهکارهای عملی: با توجه یافته ها، راهکارهایی چون تبلیغات جاذبه های گردشگری امامزاده ابراهیم (ع)، تدارک فضای موردنیاز برای پارکینگ و اقامت، رعایت حریم بنای مذهبی ازطریق دیوارة فضای سبز، هماهنگی بین سازمان های خدمات-رسان در حوزة گردشگری و غیره پیشنهاد شده است. اصالت و ارزش: پژوهش حاضر از این نظر دارای اهمیت است که می توان با شناسایی آثار گردشگری مذهبی، زمینه های توسعة نواحی روستایی را فراهم نمود.
۱۲۷.

راهبردهای برنامه ریزی، جهت دستیابی به توسعه پایدار گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT (مطالعه موردی: روستای ابیانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره بیست و سوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۹۰

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی گردشگری مدل SWOT روستای ابیانه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی گردشگری روستایی
تعداد بازدید : ۸۳۳ تعداد دانلود : ۴۷۳
گردشگری روستایی از جمله انواع گردشگری است که هر روز مشتاقان بیشتری می یابد و انتظار می رود نقاط روستایی در آینده به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری تبدیل شوند.موضوعی که بسیاری از کشورها از این طریق توانسته اند وضعیت اقتصادی و اجتماعی خود را بهبود بخشند. از این رو در مطالعه حاضر با استفاده از تکنیک SWOT شاخص های مؤثر در توسعه گردشگری پایدار براساس مشاهدات میدانی، نظرسنجی از کارشناسان، متخصصین در امر توسعه روستایی و گردشگری،مورد مطالعه، ارزیابی و سنجش قرار گرفته است.نتایج حاصل نشان می دهد از بین شاخص های مورد مطالعه وجود جاذبه منحصر به فرد گردشگری از نظر نوع مسکن و معماری در روستای هدف به عنوان مهمترین نقطه قوت، شاخص کمبود و نامناسب بودن اقامتگاه ها و مکان های سکونتی برای گردشگران به عنوان مهمترین نقطه ضعف و شاخص تخریب محیط به عنوان یک تهدید در امر توسعه گردشگری پایدارروستای مورد مطالعه(ابیانه)است.
۱۲۸.

تحلیل اثرات احداث آزاد راه خرم آباد - پل زال بر توسعه پایدار روستاهای دهستان میانکوه شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۳۶

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی آزادراه تأثیرات اقتصادی و اجتماعی دهستان میانکوه شرقی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی فضا و محیط روستایی
تعداد بازدید : ۹۵۳ تعداد دانلود : ۵۷۳
شبکه های ارتباطی به ویژه راه ها به عنوان عناصر پیونددهنده میان سکونتگاه ها در تبادل جریانات بین نقاط شهری و روستایی و همچنین توسعه روستایی نقش قابل توجهی دارند. هدف از این مقاله بررسی اثرات احداث آزاد راهها و گسترش حمل و نقل بر توسعه پایدار روستایی در دهستان میانکوه شرقی می باشد که با استفاده از روش میدانی (پرسشنامه) به بررسی احداث آزاد راه بر چگونگی توسعه روستاهای همجوار در این دهستان پرداخته شده است. در این پژوهش ضمن مشخص نمودن جامعه آماری (514 خانوار)، تعداد 103 خانوار با استفاده از فرمول کُوکران (تعداد 12 روستا) بعنوان نمونه انتخاب شد. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده براساس آزمون های برازش رگرسیونی، رگرسیون خطی و تحلیل مسیر نشان می دهد که بیشترین اثرکلی احداث آزاد راه مربوط به بعد زیست محیطی با میزان (591/0) می باشد بطوری که، آلودگی منابع آب و خاک در نواحی روستایی افزایش پیدا کرده است، استفاده از کود ها و آفت کش ها رایج شده است، میزان تخریب منابع آبی از جمله چشمه ها و کانال های آبی در محدوده روستا افزایش یافته و همچنین مراتع، جنگل ها و زمین های حاصلخیز به کارهای ساختمانی و ساخت ساز اختصاص یافته است و بعد کالبدی با میزان (058/0) دارای کمترین اثر کلی در توسعه پایدار روستایی در محدوده مورد مطالعه داشته است.
۱۲۹.

نقش سرمایه اجتماعی در تقویت کارآفرینی در مناطق روستایی، مطالعه موردی: استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۲۶ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۵۸)

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی توسعه روستایی سرمایه اجتماعی استان اردبیل کارآفرینی روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۴ تعداد دانلود : ۴۲۰
کارآفرینی به عنوان یک فرآیند، پدیده، نظام و راهبرد نه تنها برای جامعه گسترده روستا در پهنه سرزمین تولید شغل می کند، بلکه با تقویت مهارت ها و ظرفیت اجتماع محلی، چرخش درآمد در روستاها را تغییر شکل جدید می دهد و حتی می تواند به تولید کالاها و ارائه خدمات ضروری بپردازد که بازار، تمایل چندانی به تولید و خدمات رسانی آن ندارد. در این ارتباط، سازوکار سرمایه اجتماعی یکی از جنبه های مهم در تقویت کارآفرینی روستایی است. هدف این مقاله بررسی نقش سرمایه اجتماعی در تقویت کارآفرینی روستایی در استان اردبیل می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می باشد که با استفاده از روش پیمایش انجام شده است. کارآفرینان روستایی و روستاییان عادی(غیر کارآفرین) استان اردبیل جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 180 کارآفرین روستایی و روستاییان عادی(90 نفر کارآفرین و 90 نفر غیر کارآفرین) انتخاب شدند. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی بخش های مختلف پرسش نامه تحقیق 75/0 الی 86/0 بدست آمد جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه روستاییان کارآفرین استان اردبیل بود که 90 نفر می باشد. نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که به جز متغیرهای تعارضات و اختلافات و عضویت در نهادهای محلی بین تمامی متغیرهای تحقیق با تقویت کارآفرینی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. هم چنین، در آزمون رگرسیون چند گانه خطی متغیرهای اعتماد اجتماعی، ارتباطات اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، میزان آگاهی، عضویت در نهادهای محلی و مبادله اطلاعات و دانش توانایی تبیین 78/0 درصد از تغییرات متغیر تقویت کارآفرینی را دارا می باشند. در نهایت با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهادات کاردبردی ارائه شده است.
۱۳۰.

تحلیل نقش ویژگی های مهارتی مدیران محلی در توسعه روستایی (مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال چهارم بهار ۱۳۹۴ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی مدیریت روستایی شورای اسلامی روستا شهرستان ایلام

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای توسعه
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی مدیریت روستایی
تعداد بازدید : ۱۸۶۰ تعداد دانلود : ۵۹۴
هدف: شناخت نقش ویژگی های مهارتی مدیران محلی در توسعه روستایی و همچنین شناسایی راهکارهای ارتقای ویژگی های مهارتی مدیران محلی، هدف تحقیق حاضر می باشد . روش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی، توسعه ای و روش آن توصیفی – تحلیلی می باشد. برای جمع آوری اطلاعات و داده های موردنیاز از روش اسنادی و میدانی استفاده شده و ابزار گردآوری داده ها شامل فیش و پرسشنامه می باشد. قلمرو تحقیق بخش مرکزی شهرستان ایلام است که دارای دو دهستان میش خاص و ده پایین می باشد. در این پژوهش، پرسشنامه ای در قالب 22 گویه در طیف لیکرت برای سنجش تأثیر ویژگی های مهارتی همچون (قدرت نفوذ و متقاعد کردن مردم و روابط عمومی قوی، توانایی انجام وظایف، قانون گرایی، تحصیلات دانشگاهی مرتبط، تجربه و اطلاعات، قدرت تصمیم گیری و برنامه ریزی، قدرت جذب منابع مالی، قدرت بیان، تعامل با سازمان های دولتی، ارائه گزارش به مردم روستا) طراحی گردید. طراحی گردید. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که ازنظر اعضای جامعه نمونه اکثر مدیران روستایی، روستاهای مورد مطالعه از ویژگی های مهارتی لازم برای تصدی مسئولیت مدیریت روستای خود برخوردار بوده اند. از سوی دیگر یافته ها نشان داد که تمامی ویژگی های مورد بررسی در توسعه روستایی تأثیرگذار هستند. ازنظر جامعه نمونه بین ویژگی های مهارتی مدیران روستایی و توسعه روستایی رابطه معنی داری وجود دارد. محدودیتها/ راهبردها: با توجه به کوتاه بودن طول عمر مدیریت نوین روستایی در کشور، تحقیق و پروژه های که در این زمینه صورت گرفته است محدود بوده و در این منابع تنها به بررسی یکی از انواع مدیرت محلی پرداخته شده است و علاوه بر آن عدم حمایت نهادهای دولتی مربوطه از محدودیت های اساسی این تحقیق می باشند. راهکارهای عملی: انتخاب افراد شایسته و توانا به عنوان مدیران روستا، برگزاری دوره های آموزشی برای افزایش مهارت های اکتسابی موردنیاز مدیران محلی و همچنین درزمینه افزایش توانمندی مدیران روستایی، باید برنامه مدون و منسجمی با مشارکت کلیه سازمان های ذی ربط در زمینه توسعه روستایی، مردم و مدیران محلی تدوین شود.
۱۳۱.

تحلیل و ارزیابی کارکرد شهرهای کوچک در توسعه روستاهای پیرامونی (نمونه موردی: شهر سرابله- شهرستان شیروان- چرداول)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال دوم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی خدمات شهرهای کوچک سرابله شیروان و چرداول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۵ تعداد دانلود : ۶۰۸
۱۳۲.

ارزیابی اثرات سرمایه اجتماعی در توسعه نواحی روستایی با تأکید بر کیفیت زندگی (مطالعه موردی: دهستان مشهد، میقان شهرستان اراک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال دوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی مشارکت توسعه روستایی سرمایه اجتماعی انسجام اعتماد اجتماعی میقان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۲ تعداد دانلود : ۳۹۲
مفهوم سرمایه اجتماعی، یک مفهوم فرا رشته ای است که طی پانزده سال اخیر مورد توجه بسیاری از شاخه های علوم انسانی قرار گرفته است. این مفهوم در تحلیل های اجتماعی و اقتصادی پیرامون توسعه جوامع روستایی نیز مطرح، بر منابع موجود در روستا تأکید دارد. این منابع شامل : روابط انسانی، شبکه ها و نهاد ها در ساختار های اجتماعی است؛ لذا به منظور رسیدن به توسعه روستایی، دسترسی به سرمایه اجتماعی از ضروریات می باشد. در تحقیق حاضر سه شاخص مد نظر پانتام (اعتماد، مشارکت و شبکه ها) در رابطه با سرمایه اجتماعی در توسعه روستایی مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر پرسشنامه می باشد. جامعه آماری تحقیق، تمامی خانوارهای روستاهای دهستان مشهد میقان واقع در شهرستان اراک می باشد. داده های تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی شده از 270 خانوار نمونه در 25 روستای دهستان مشهد میقان بدست آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی، تحلیل مسیر و مدل موریس و کای دو استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که: بین افزایش سرمایه اجتماعی و افزایش کیفیت زندگی در منطقه ی مورد مطالعه در سطح 906/0 درصد رابطه ی کاملاً معناداری وجود دارد و از میان مؤلفه های سرمایه اجتماعی، انسجام اجتماعی با اثرات کلی 455/0 بیشترین تاثیر را بر روی سطح کیفیت زندگی خانوارهای روستایی داشته است.
۱۳۳.

بررسی اثرات کوتاه مدت اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها بر وضعیت کشاورزی روستاییانِ شهرستان نی ریز (مطالعه موردی: دهستان آباده طشک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال سوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی هدفمندی یارانه ها نیریز آباده طشک سودآوری کشاورزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۵ تعداد دانلود : ۴۵۶
اعطای یارانه یکی از سیاست های اقتصادی است که با هدف حمایت از تولیدکنند گان یا مصرف کنندگان به شیوه های متفاوتی در بسیاری از کشورها به اجرا درمی آید. این تحقیق تأثیر اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها بر هزینه و درآمد کشاورزان روستایی در شهرستان نیریز از توابع استان فارس در کوتاه مدت را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق، توصیفی بوده و اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه و به روش پیمایشی گرد آوری شده است. بدین منظور، 25 سؤال در طیف لیکرت پنج سطحی در پرسشنامه قرار داده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان، و پایایی آن با استفاده از پایلوت تست و محاسبه آلفاء کرونباخ (88/0) تأیید شد. جامعه آماری شامل 1468 خانوار کشاورز بود و 264 نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از آزمون های t (مستقل و وابسته) و فریدمن برای تشخیص همبستگی میان متغیر های تحقیق صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که: اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها حداقل در کوتاه مدت- بطور معنی داری منجر به افزایش هزینه ها و کاهش درآمد ها شده است. مقایسه هزینه های تولید با استفاده از آزمون t مستقل نشان داد که به جز هزینه تولید گندم، هزینه تولید ذرت و جو بعد از هدفمندی یارانه ها با احتمال 99 درصد بیشتر از قبل بوده است. همچنین، مقایسه درآمد حاصل از چهار محصول در دو دوره نشان داد به جز درآمد حاصل از کشت کلزا، درآمد سایر محصولات به طور معنی داری در بعد از هدفمند سازی نسبت به قبل کاهش یافته است. به دلیل افزایش هزینه های سوخت، ماشین آلات و نهاده ها بعد از هدفمند سازی، طبق آزمون فریدمن، شاخص استفاده از نهاده ها و ماشین آلات با میانگین رتبه ای 08/3 از مطلوبیت عددی برخوردار بوده و نشان دهنده ی به کارگیری حساب شده و کارآمد این نهاده ها است
۱۳۴.

نقش عملکردی روستا - شهرها در توسعه روستاهای پیرامونی مورد مطالعه: شهر زرین رود، شهرستان خدابنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال سوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی خدابنده روستا - شهر دهستان زرینه رود

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی آمایش روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای توسعه
تعداد بازدید : ۱۲۰۱ تعداد دانلود : ۷۱۱
پیوندهای روستایی- شهری در واقع به واسطه مجموعه ای از جریان ها مشخص می گردد. این گونه جریان ها از جمله عبارتند از جریان افراد، فناوری، سرمایه، منابع و داده ها. توجه به شهرهای کوچک و روستاشهرها در برنامه ریزی های توسعه از دهه1970م. مورد توجه قرار گرفت. در این پژوهش، علاوه بر تبیین جایگاه روستا-شهرها در نظام سلسله مراتبی به ذکر توان ها و محدودیت های موجود در سطح دهستان و روستاشهر پرداخته و جنبه های مثبت و منفی آن بررسی شده است. این پژوهش از نظر نوع کاربردی، از نظر درجه نظارت و کنترل میدانی و از نظر ماهیت و روش به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری پژوهش روستاهای واقع در دهستان زرینه رود می باشد. این دهستان در سال 1390 دارای 28 روستای دارای سکنه، 3946 خانوار و 15160 نفر جمعیت می باشد. طبق فرمول کوکران تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه 245 خانوار محاسبه شد. جهت تکمیل پرسشنامه در سطح روستا از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد، تا اصل فرصت برابر برای تمامی خانوارها فراهم باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون T تک نمونه ای) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، بیش ترین اثرات روستا - شهر در محدوده مورد مطالعه در بعد اجتماعی -فرهنگی بوده و روستا- شهر زرینه رود تعادل بخشی منطقه ای را در محدوده مورد مطالعه به همراه نداشته است.
۱۳۵.

ارزیابی عملکرد دهیاریها درتوسعه کالبدی - فضایی سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: بخش کردیان - شهرستان جهرم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: ارزیابی توسعه روستایی مدیریت روستایی دهیاری بخش کردیان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی مدیریت روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی مسکن روستایی
تعداد بازدید : ۱۰۸۷ تعداد دانلود : ۳۹۶
از سال 1377 که نخستین اقدامات برای ایجاد مدیریت روستایی در کشور انجام شد تاکنون فعالیت های گسترده ای از سوی دهیاری ها در روستاهای کشور صورت گرفت. تا حدی که در سال های اخیر دهیاری ها محرک و زمینه ساز توسعه کالبدی- فضایی روستاها شناخته می شوند. هدف اصلی این پژوهش بررسی عملکرد دهیاری ها در توسعه کالبدی- فضایی سکونتگاه های روستایی در بخش کردیان شهرستان جهرم است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و برای گرداوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه مربوط به دهیاران و سرپرست خانوار است که قبل و بعد از تشکیل دهیاری آن را مطالعه کرده است. جامعه آماری ساکنان روستاهای بخش کردیان و جامعه نمونه از 6 روستای منتخب با 1672 خانوار تعیین شده و بر اساس روش نمونه گیری کوکران حجم نمونه برابر 300 نفر برآورد گردید. برای تحلیل داده های از نرم افزار spss استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد از دیدگاه دهیاران، تغییرات چشمگیری در روستاها در شاخص های کیفیت ساخت و ساز و تثبیت و سند دار شدن املاک در روستا صورت گرفته و در زمینه شاخص های اداری- انتظامی و خدمات آموزشی تغییرات اندکی مشاهده می شود. از دیدگاه خانوارهای ساکن روستا، در بررسی عملکرد دهیاران، بهسازی و مقاوم سازی مساکن و کیفیت خدمات عمومی روستا مثبت و مکانیابی خدمات و تأسیسات منفی بوده است.
۱۳۶.

نقش یکپارچه سازی اراضی در بهبود زمینه های کارآفرینی کشاورزی در شهرستان خدابنده (مورد: روستاهای حوزه خدمات کشاورزی نورآباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال چهارم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی کارآفرینی کشاورزی یکپارچه سازی اراضی خدابنده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۶ تعداد دانلود : ۴۶۷
یکی از چالش های بخش کشاورزی- به عنوان مهم ترین تأمین کننده اشتغال و درآمد روستایی در کشور ما- تقطیع گسترده و پراکند بودن قطعات اراضی متعلق به هر یک از بهره برداران است. بررسی تجارب کشورهای موفق در ساماندهی اراضی کشاورزی نشان می دهد که یکی از مهم ترین راه حل های غلبه بر این چالش، یکپارچه سازی اراضی است که می تواند از طریق بهبود زمینه های کارآفرینی در بخش کشاورزی به عنوان محرکی برای ایجاد دگرگونی اقتصادی- اجتماعی در جامعه روستایی عمل کند. هدف این مطالعه بررسی نقش یکپارچه سازی توافقی اراضی کشاورزی در محدوده مورد مطالعه در بهبود زمینه های کارآفرینی از دیدگاه کشاورزان مشمول طرح ها است. به این منظور از 30 طرح اجرا شده با مشارکت610 بهره بردار کشاورزی، 136 بهره بردار با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب گردید. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های ویلکاکسون، جدول توافقی و t دو نمونه ای بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش در دو محور ارایه شده است: الف) در بین کشاورزان با اراضی یکپارچه شده، تحلیل قبل و بعد از یکپارچه سازی نشان می دهد که این پروژه ها در ایجاد زمینه برای شکل گیری و توسعه کارآفرینی کوچک مقیاس کشاورزی موفق بوده اند، ب) مقایسه دیدگاه دو گروه با اراضی یکپارچه و غیر یکپارچه مبین تفاوت معنادار در شاخص های کارآفرینی می باشد، که این امر بیانگر تأثیر مثبت اقدامات یکپارچه سازی اراضی پراکنده بهره برداران در یک یا چند نقطه در بهبود زمینه های کارآفرینی کشاورزی است.
۱۳۷.

گسترش فناوری اطلاعات، دولت و فضاهای روستایی (مورد مطالعه: روستاهای استان خراسان جنوبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال چهارم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: فن آوری اطلاعات توسعه روستایی دولت الکترونیک خراسان جنوبی روابط دولت - روستا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۵ تعداد دانلود : ۷۱۳
توسعه فن آوری اطلاعات از طریق مباحث دولت الکترونیک، یکی از محورهای توجه دولت در مسیر برقراری ارتباط با آحاد مختلف جامعه است. بدون شک، روابط دولت با بخش روستایی در حوزه الکترونیک، بسیار ضعیف تر از بخش شهری است. اما در راستای نیل به توسعه سرزمینی و جغرافیایی، گسترش فن آوری اطلاعات به ویژه در مناطق روستایی از ملزومات اساسی به شمار می آید که مستلزم سرمایه گذاری وسیعی است. در این تحقیق تلاش شده است تا پاسخی مناسب به این پرسش بنیادی داده شود که آیا در صورت سرمایه گذاری و گسترش فن آوری های ارتباطات و اطلاعات می توان به بهبود روابط دولت با روستائیان کمک نمود؟ و ابعاد مختلف روابط دولت با روستائیان را بهبود بخشید؟ جامعه مورد مطالعه شامل کلیه روستاییان بین 15 تا 30 سال ساکن در مناطق روستایی استان خراسان جنوبی بوده که از میان آن ها به کمک فرمول کوکران حجم نمونه 389 نفر تعیین و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. ابزار مورد استفاده در تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده که با استفاده از نظر کارشناسان و محاسبه آلفای کرونباخ آن روایی و پایایی آن مورد تأیید واقع شد. نتایج نشان داد توسعه فن آوری ارتباطات و اطلاعات و به ویژه سهولت دسترسی به اینترنت در روستاها سبب گسترش روابط الکترونیکی دولت با روستاییان و در پی آن بهبود روابط اقتصادی دولت با جوامع روستایی شده است. کمک به توسعه فعالیت های مربوط به بخش کشاورزی، امور عمرانی و در نهایت حصول امنیت در ابعاد گوناگون از دیگر پیامدهای گسترش فن آوری اطلاعات و ارتباطات می باشد.
۱۳۸.

تحلیل علی توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی سکونتگاه های روستایی مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال چهارم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی ارومیه مدل تاپسیس منابع اکولوژیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۰ تعداد دانلود : ۷۵۸
هدف اصلی برنامه های توسعه نواحی روستایی دستیابی به الگویی مناسب برای توزیع سکونتگاه ها، امکانات و فعالیت ها بر اساس ظرفیت های سرزمین است. هدف تحقیق حاضر بررسی توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی سکونتگاه های روستایی است. روش تحقیق جهت دستیابی به هدف فوق توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق سکونتگاههای روستایی بخش مرکزی شهرستان ارومیه است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال1390 و واحد آمار جهاد کشاورزی استان بدست آمده است. در این تحقیق جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای تاپسیس برای سطح بندی توسعه روستاها، مدل تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی برای تعیین خوشه های توسعه یافتگی و از مدل تحلیل رگرسیون جهت تحلیل علی توسعه یافتگی روستاها استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان می دهد که حدود 81 و 82 درصد روستاهای بسیار توسعه یافته و توسعه یافته در محدوده کاربری اراضی زراعی آبی مخلوط زراعت و باغ قرار دارد که از این روستاها به ترتیب حدود 68 و 62 درصد این روستاها در شیب صفر تا 2 درصد قرار گرفته است. همچنین از مجموع روستاهای واقع در 5 کیلومتری شهر و شبکه ارتباطی بین شهری، به ترتیب 24 و 15 درصد روستاها بسیار توسعه یافته و توسعه یافته است. در نهایت مدل رگرسیون نیز نشان می دهد که موقعیت روستاها نسبت به شهرها تنها 3 درصد سطح توسعه یافتگی آنها را تبیین می کند.
۱۳۹.

شناسایی موانع توسعه کارآفرینیِ زنان روستایی (مطالعه موردی: دهستان شلیل- شهرستان اردل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال پنجم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی توسعه روستایی زنان روستایی موانع کارآفرینی دهستان شلیل

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای اقتصادی
تعداد بازدید : ۱۱۷۴ تعداد دانلود : ۷۷۹
هدف از پژوهش حاضر که از نوع توصیفی تحلیلی بوده، شناسایی موانع توسعه کارآفرینی در بین زنان روستایی است که به صورت موردی در دهستان شلیل از توابع شهرستان اردل انجام گرفته است. گردآوری اطلاعات به دو شیوه اسنادی و میدانی بوده که داده های میدانی از طریق سرشماری زنان روستایی که در کلاس های کارآفرینی شرکت داشته اند (195 نفر)، جمع آوری شده است. روایی ابزار تحقیق به صورت صوری با کسب نظرات کارشناسان مربوطه و اساتید دانشگاهی تأییدشده و پایایی ابزار تحقیق با توزیع 30 پرسشنامه در خارج از محدوده مورد مطالعه، با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (895/0)، تأیید گردید. جهت دستیابی به هدف اصلی پژوهش از تکنیک TOPSIS، و برای وزندهی به متغیرهای مورد مطالعه، از با استفاده از نظرات کارشناسان متخصص کارآفرینی و تکنیک AHP، استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد سه عامل نداشتن پشتوانه مالی و پس انداز کافی، نداشتن وثیقه و ضامن برای استفاده از اعتبارات دولتی و عدم توانایی در رقابت با مردان در عرصه تجارت و اقتصاد، به ترتیب با ضریب اولویت 624/0، 613/0 و 590/0، مهم ترین توسعه کارآفرینی زنان روستایی محدوده مورد مطالعه می باشند.
۱۴۰.

سطح بندی سکونتگاه های روستایی با تأکید بر مؤلفه های سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: دهستان تیرجرد- شهرستان ابرکوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال پنجم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی سرمایه اجتماعی سطح بندی دلفی پرومتی تیرجرد

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای جمعیت
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای رفتاری و فرهنگی
تعداد بازدید : ۱۳۶۲ تعداد دانلود : ۶۴۳
در هر جامعه ای علاوه بر سرمایه های فیزیکی، مادی، انسانی و نمادین با موضوعی به نام سرمایه اجتماعی سروکار داریم که با انواع سرمایه ها رابطه متقابل دارد. توجه به مفهوم سرمایه اجتماعی و سنجش آن؛ روش و راهکار مناسبی است تا مسئولان برنامه ریزی بتوانند امور جامعه و مسائل محلی را مورد بازاندیشی و تصمیم های مؤثرتری برای برنامه ریزی بگیرند. لذا با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا روستاهای 12 گانه دهستان تیرجرد را با تأکید بر شاخص های سرمایه اجتماعی سطح بندی نماید. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن از طریق روش های میدانی به دست آمده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 1676 خانوار ساکن در روستاهای این دهستان می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 230 نفر از بین آنها با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب گردید. همچنین آزمون پیش آهنگی برای بدست آوردن ضریب اعتبار پرسشنامه انجام گرفت که ضریب اطمینان آلفای کرونباخ آن 0.77 به دست آمد که حاکی از مناسب بودن ابزار پژوهش بوده است. در این پژوهش به منظور وزن دهی شاخص ها از تکنیک دلفی و به منظور تحلیل داده ها در راستای سطح بندی سکونتگاه های روستایی از تکنیک پرومتی استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که به توجه به 33 شاخص منتخب سرمایه اجتماعی؛ گزینه های انتخاب شده (روستاهای عزیزآباد، احمدآباد و فیروزآباد) به ترتیب کوتاه ترین فاصله را با جریان های ورودی مثبت و دورترین فاصله را با جریان خروجی منفی برای مؤلفه های سرمایه اجتماعی در منطقه مورد مطالعه دارند.