مطالب مرتبط با کلیدواژه

تعدد زوجات


۱.

زن در آینة شعر فارسی( قسمت دوم)

کلیدواژه‌ها: زن همسر زناشویی شعر فارسی مولانا تعدد زوجات غیرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۲۶
مولانا بزرگترین سرایندة شعر عرفانی در ادبیات فارسی است که بررسی آرا او در بارة زنان می تواند به نوعی نمایندة تلقی عرفان اسلامی ـ ایرانی از زنان باشد. در بخش نخست مقاله، دیدگاه‏ها‏ی منفی او که میراث مشترک جامعة گذشتة ایران بود، بررسی شد و در این بخش، دیدگاه‏ها‏ی مثبت او را با ارائه نمونه‏ها‏ و شواهد لازم در سه محور بررسی می کنیم:1- الگوهای ستوده از نظر مولانا؛2- زن در مقام مادری و نمادپردازی‏ها‏ی مربوط به آن؛3- زن در شبکه رفتارهای زناشویی.این بررسی نشان می دهد که مولانا از سویی تئوری‏ها‏ی معرفتی خود را دربارة زن که یکی از مسائل هستی است، بیان می کند و از سوی دیگر روش‏ها‏ی عملی انطباق با آن تئوری‏ها‏ را نشان می دهد. بدین گونه با حکایت‏ها‏ و تمثیل‏های خود پلی میان زمین و آسمان می سازد و مریدان خود را با گذراندن از آن به اعتلا می برد. اغلب تمثیل‏ها‏ی مولانا به نماد پردازی و سمبولیزم ختم می شود که سعی شده تا حد امکان بررسی و یادآوری گردد، اما بخش اصلی سمبولیزم زن، در قسمت بعدی مقاله خواهد آمد.
۲.

عوامل موثر در تعدد زوجات از دیدگاه دانشجویان بلوچ

کلیدواژه‌ها: تک همسری تعدد زوجات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۰
با وجود این که رایج ترین شیوه ازدواج تک همسری است اما بعضی مواقع مسئله تعدد زوجات اتفاق می افتد. هدف این تحقیق بررسی دیدگاه دانشجویان بلوچ راجع به نقش ثروتمند بودن مردان، مرگ و میر مردان، عادی بودن چند همسری، مشکلات جسمانی و رفتاری زن، الگو قرار دان پیامبر(ص) و کاهش فساد اخلاقی در مسئله تعدد زوجات و ارائه راهکارهای مناسب در این زمینه می باشد. تحقیق حاضر از نوع زمینه ای بوده و جامعه آماری آن دانشجویان بلوچ مشغول به تحصیل در نیمسال دوم سال تحصیلی86-1385 دانشگاه سیستان و بلوچستان بوده اند. به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعداد 254 نفر به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند و برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از آمار توصیفی و آمار استنباطی (مجذور خی 2 تک متغیره) استفاده شده است. یافته ها نشان داد با وجود این که دانشجویان معتقد بودند که عوامل ثروتمند بودن مردان، مرگ مردان، عادی بودن چند همسری، مشکلات جسمانی و رفتاری زن، الگو قرار دان پیامبر و کاهش فساد اخلاقی در تعدد زوجات موثر است؛ اما آزمودنی ها مخالف با تعدد زوجات هستند. در توجیه این یافته با توجه به اینکه آزمودنیها دانشجو بوده اند می توان گفت احتمالاً میزان تحصیلات مردان و زنان با افزایش مسئله تعدد زوجات رابطه معکوسی دارد.
۳.

نقد و بررسی ماده ی23 لایحه ی حمایت از خانواده (مصوب کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس 1389(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خانواده چندهمسری تعدد زوجات ماده ی 23 و 24 لایحه ی حمایت از خانواده شرایط ازدواج مجدد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان حقوق زن قضایی
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان حقوق زن خانوادگی و مالی
  3. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در سطح ملی و جهانی زن در ایران
تعداد بازدید : ۲۴۴۹ تعداد دانلود : ۱۲۲۵
چندی پیش لایحه ای از سوی دولت با عنوان «حمایت از خانواده» به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شد. کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس پس از بررسی این ماده، جواز تعدد زوجات را منحصر در 10 مورد دانست. در این نوشتار با دفاع کلامی از آموزه ی تعدد زوجات، این امر بر خلاف مبانی فقهی دانسته شده و ثابت شده است که محدود کردن تعدد زوجات به فرض های نادر، ضرورت اجتماعی چندهمسری نسبت به زنان و دخترانی را که نمی توانند همسر اول شوند، برطرف نکرده و علاوه بر ستم به این زنان و دختران در فرض عدم ازدواج، موجب گسترش فساد، ارتباطات مخفیانه، و در بعضی موارد شیوع طلاق خواهد شد.
۴.

نقد و بررسی ماده ی 23 لایحه ی حمایت از خانواده (مصوب هیئت وزیران 1386)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حقوق زنان تعدد زوجات ماده ی 23 لایحه ی حمایت خانواده 1386 رضایت همسر اول شرط عدالت در تعدد زوجات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان حقوق زن خانوادگی و مالی
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در سطح ملی و جهانی زن در ایران
تعداد بازدید : ۳۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۳۴۶
خانواده به عنوان باهویت ترین نهاد اجتماعی همواره جایگاه ویژه ای در میان تاسیسات حقوقی به خود اختصاص داده است. نقش حقوق در استحکام و ثبات خانواده انکارناپذیر است. در ایران، حمایت از خانواده همواره مدنظر قانون گذاران بوده است. اخیراً لایحه ی حمایت خانواده که بنا به پیشنهاد قوه قضائیه در جلسه ی مورخ 3/4/1386 هیئت وزیران به تصویب رسیده از جهات مختلف از سوی حقوق دانان و صاحب نظران تجزیه و تحلیل شده است. در این پژوهش، ماده ی 23 این لایحه که از اهمیت خاصی برخوردار است با رویکرد حقوقی ـ اجتماعی به تعدد زوجات نقد و بررسی شده است. به نظر نگارنده، لایحه ی جدید در مقایسه با قوانین حمایت خانواده مصوب 1346 و 1353، در خصوص رضایت همسر اول به تعدد زوجات و شرط اجرای عدالت از سوی مرد بسیار ناقص به نظر می رسد. در این لایحه، رضایت همسر اول به عنوان شرط تعدد زوجات پیش بینی نشده ،که این امر مغایر با حسن معاشرت مندرج در ماده ی 1103 قانون مدنی و تشیید مبانی خانواده مندرج در ماده ی 1104 این قانون تلقی می گردد. به علاوه، احراز توانایی مالی مرد برای اجازه ی اختیار همسر بعدی از دادگاه تنها شرط تعدد ازدواج محسوب شده است. از سویی، در این لایحه صرفاً تعهد اجرای عدالت بین همسران، که می تواند صوری باشد، و همچنین فاقد مستند فقهی و بدون ضمانت اجرای مدنی و کیفری است، مقرر شده که در حقیقت نادیده گرفتن ضرورت احراز اجرای عدالت به عنوان یکی از شرایط اساسی تعدد زوجات است.
۵.

تعدد زوجات

کلیدواژه‌ها: عدالت مشروعیت تعدد زوجات چندزنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹۴ تعداد دانلود : ۲۱۴۷
چندزنی یا تعدد زوجات واقعیتی اجتماعی است که ابعاد گوناگون آن می تواند مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد. در این مقاله مبانی مشروعیت تعدد زوجات، شرایط و آثار آن در حقوق اسلامی بررسی شده است. اگرچه اصل جواز تعدد زوجات براساس آیات و روایات معتبر و سیره قطعیه متشرعه مورد اجماع و اتفاق همه مذاهب اسلامی است، ولی پرسش های جدی درباره خصوصیات این حکم و شرایط اجرای آن وجود دارد. به رغم برخی دیدگاه ها در میان اندیشمندان اسلامی، اباحه تعدد زوجات به حالت ضرورت و شرایط خاص اجتماعی اختصاص ندارد. رعایت عدالت میان همسران تنها شرط مورد اتفاق در انتخاب چندزنی است؛ اگرچه در مفهوم و مصادیق عدالت، دیدگاه های گوناگونی وجود دارد. شرایط دیگر همانند رضایت همسر اول یا تمکن مالی نمی تواند از شرایط مبادرت به چندهمسری باشد و ادله جواز آن از این حیث اطلاق دارند. اگرچه حکومت اسلامی بنا بر مصالح اجتماعی و به عنوان حکم حکومتی نمی تواند قیود و شرایط یا محدودیت هایی در این باره وضع کند.
۶.

حکمت چندهمسری در حیات رسول خدا(ص)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: چندهمسری فرهنگ ازدواج تعدد زوجات رسول خدا(ص) زنان پیامبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳۷ تعداد دانلود : ۱۱۹۷
تعدد همسران رسول خدا(ص) از دیرباز دستاویز خاورشناسان برای خدشه دار کردن سیمای رسالت بوده و قلم فرسایی های بدگویان اسلام در این زمینه، به قضاوت های غیرمنصفانه انجامیده است. البته اندیشمندانی برای دفاع از ساحت حضرت ختمی مرتبت کوشیده اند تا از زوایای پنهان این امر سخن بگویند، اما بسیاری از سویه های جامعه شناختی و روان شناختی در این امر مورد مداقه قرار نگرفته است. تحلیل درست و واقع بینانه این حوادث در حیات رسول خدا(ص)، بیانگر ابعاد مهمی از شخصیت ایشان درجریان یک دعوت بزرگ الهی و روشنگر وجوه مختلف یک نظام اصیل تربیتی و اسوه مدار است. در نوشتار پیش رو می کوشیم تا با واکاوی سویه های جامعه شناختی و روان شناختی در منحنی شخصیت پیامبر، درکنار فرهنگ ازدواج در اسلام و سنن مألوف در آن عصر، این مسئله را بررسی کنیم.
۸.

آیة تعدد زوجات، حکمی مطلق یا مشروط؟(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعدد زوجات قسط زنان یتیم عدالت میان همسران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام جایگاه زن
تعداد بازدید : ۲۱۰۶ تعداد دانلود : ۹۶۶
حکم تعدد زوجات از احکام قطعی و اجماعی میان همة فرقه ها و گروه های اسلامی است. در قرآن این حکم در آیة سوم سورة نساء بیان شده است. با این حال، این آیه به دلیل ساختار و هم چنین مقید شدن حکم در آن به دو شرط، ابهاماتی دارد که مفسران فریقین نظرات گوناگونی در حل آن ها ارائه داده اند. از جملة این ابهامات، ارتباط فقرة اول این آیه، که در قالب شرط بیان شده، با فقرة دوم و جزاء است. در این نوشتار، پس از تبیین دیدگاه های گوناگون در تفسیر این آیه، با بررسی روایات، قراین لفظی و دیگر دلایل، تفسیر جدیدی از آیه ارائه شده است که بر اساس آن، حکم تعدد زوجات از حالت مطلق و بدون قید و شرط خارج شده، محدود به شرایط خاص و ضرورت های اجتماعی می شود.
۹.

مبانی نظری حقوق زوجین با تأکید بر نقش جنسیت در حق طلاق و تعدد زوجات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اسلام جنسیت حقوق طلاق مبانی نظری تعدد زوجات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه زن و خانواده فقه خانواده حقوق متقابل در خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه زن و خانواده فقه خانواده مهریه، طلاق و عده
تعداد بازدید : ۱۵۵۶ تعداد دانلود : ۹۰۱
حقوق خانواده شاید مهم ترین مسئله ای است که از دیرزمان محور مباحث پژوهشگران و اندیشمندان بوده است. بدیهی است که بحث حول محور مبانی آن می تواند بسیاری از مسائل پدید آمده در حقوق خانواده را برطرف کند. نوشتار حاضر درصدد شناخت مبانی حقوق خانواده – البته، در چهارچوب دو حقّ طلاق و تعدد زوجات - از دیدگاه اسلام است تا در پرتو بررسی آن روشن گردد که آیا عدالت جنسیتی در سپردن اختیار طلاق یا اجازه تعدد زوجات به مردان دخالت داشته است یا تأثیری در آن ندارد. در اثنای مباحث روشن گردید که چه بسا در مواردی شائبه تأثیر جنسیت وجود دارد اما با توجه به اینکه منشأ جعل این حقوق اراده الهی و معیار تعلق آن مصالح حقیقی انسان است، عامل جنسیت نمی تواند نقش اساسی در تعلق حقوق به زن و مرد داشته باشد. البته، در این میان، دیدگاه های دیگری نیز مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.
۱۰.

بررسی تاریخی روایی مسئله طلاق های مکرر و منسوب به امام حسن(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام حسن (ع) تعدد زوجات طلاق های مکرر مطلاق بودن امام حسن(ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۴۶۱
یکی از مسائل مطرح شده درباره امام حسن(ع)، مطلاق بودن ایشان است .مسئله اصلی این پژوهش، بررسی تاریخی روائی این نسبت و علل و اسباب تاریخی آن است. به نظر می رسد، این نسبت، ریشه در خصومت خلفای عباسی با حسن بن علی(ع)، (به دلیل قیام های حسنیان) دارد؛ زیرا که در احادیث و اسناد تاریخی معتبر قبل از دوره عباسی، اثری از این اتهام به چشم نمی خورد. اختلاف فراوان در شمار همسران، نبود نام و نشان از آنان در تاریخ و دیگر دلایل عقلی و نقلی، گواه نادرستی این انتساب است. افزون بر این اگر چنین بود، دستگاه تبلیغاتی اموی از این مستمسک علیه امام(ع)  سود می جست. در پژوهش پیش رو تلاش شده است تا ضمن بررسی اصل مسئله، در دو حوزه تاریخ و حدیث، علل نادرستی آن، به روش تحلیلی انتقادی مورد بررسی و علل رواج این انتساب مورد اشاره قرارگیرد. طبیعی است منابع این پژوهش، ترکیبی از منابع حدیثی، تاریخی و کلامی باشد.
۱۱.

نقد و بررسی دیدگاه های مربوط به تعدد زوجات در پرتو اصل معاشرت به معروف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعدد زوجات اصل معاشرت به معروف همسران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۸ تعداد دانلود : ۵۲۹
این پژوهش به هدف ترسیم دیدگاه قرآن کریم در خصوص جایگاه تعدد زوجات در جامعه ی فعلی دنبال گشته و داده ها از قرآن کریم، تفاسیر و کتاب های صاحب نظران علوم دینی گردآوری گشته و از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. موضوع تعدد زوجات همواره در اندیشه ی صاحبنظران، از دیدگاه های متفاوت و یا ضد و نقیض برخوردار بوده است. این پژوهش با بررسی مستند قرآنی تعدد زوجات، در پرتو اصل اخلاقی حقوقی معاشرت به معروف، دیدگاه های مربوط به استحباب، منع مطلق، منع حاکم در غیر اضطرار فردی و نیز جوازی که اصل را بر تعدد زوجات شمرده، با اصل مزبور همخوان نمی یابد؛ بلکه الگوی مستفاد از آموزه های قرآن کریم را بر جوازی می یابد که اصل را بر تک همسری می داند و تعدد زوجات در جامعه ی معاصر را در غیر ضرورت های فردی و اجتماعی که نارضایتی همسر اول را به دنبال دارد، مصداقی از سوء معاشرت می خواند؛ زیرا رنجش زن از ازدواج مجدد همسر خود در جامعه ی فعلی، واقعیتی انکارناپذیر است و لزوم رفتار شایسته با همسر و حفظ حرمت وی، هرگز به مرد اجازه نمی دهد که با ازدواج مجدد در غیر ضرورت های فردی و اجتماعی، رنجش همسرش را موجب گردد. به علاوه آن که توجه به سیاق آیه ی مربوطه مبنی بر محدود نمودن تعدد زوجات بی حد و اندازه اعراب عصر نزول وحی به چهار زن و نیز شرط عدالت ورزی در آن، مدلول روشنی بر این واقعیت است.
۱۲.

استیفای حق تأهل و کارکردهای اجتماعی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عزب حق تأهل کارکردهای اجتماعی تعدد زوجات ازدواج موقت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۱ تعداد دانلود : ۳۳۰
استیفای حق تأهل، به معنای توانایی در تشکیل خانواده و بهره مندی از ارضای جنسی به طور مشروع است. استیفای این حق در شرایط امروز برای برخی از افراد جامعه، بسیار سخت گردیده است. سئوال این است که استیفای حق تأهل دارای چه کارکردهای اجتماعی (پنهان و آشکار) است؟ برای پاسخ به این مسئله، پس از ایضاح مفهومی بعضی از واژگان و ذکر موارد بروز و ظهور حق تأهل، با استفاده از روش عقلی و نقلی، آثار اجتماعی آن بیان گردیده است. این آثار عبارتند از: 1. گسترش عدالت جنسی به عنوان مصداق عدالت فراگیر؛ 2. ترویج عفت اخلاقی به عنوان مصداق ترویج فضایل اخلاقی؛ 3. جلوگیری از رذیله شره جنسی؛ 4. حفظ نسل؛ 5. تأمین امنیت روحی، روانی و عاطفی به عنوان مصداق تأمین امنیت. نحوه استیفای حق تأهل نیز در شرایط فعلی - که متفاوت با زمان پیامبر گرامی(ص) است - عبارتند از: تعیین متولی خاص برای این امر؛ ارائه مجموعه ای از پیوست فرهنگی با هدف شکسته شدن قُبح تعدد زوجات و ازدواج موقت و رفع موانع قانونی تعدد زوجات و وضع قوانین لازم برای تسهیل آن.
۱۳.

عدالت مداری در تعدد زوجات از منظر متون اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: عدالت تعدد زوجات قسم نفقه محبت قلبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴۶ تعداد دانلود : ۵۵۰
از منظر قرآن کریم مرد و زن برای همدیگر و مکمّل هم آفریده شده اند و مقتضای فطرت انسان این است که هر یک از زن و مرد نسبت به جنس مخالف خود گرایش داشته و او را منشأ آرامش و آسایش خویش قرار می دهد و به گونه ای کامجویی کند که هم سلب تولید مثل و بقای نوع انسانی می شود و هم مفسده ای بر آنها، بار نگردد. اما در این میان خداوند متعال محدودیّت هایی را در موارد استثنایی و حالات خاص که برای زوجین پیش می آید، قرار داده است یکی از این موارد خاص رعایت عدالت در چند همسری است. در این نوشتار مفهوم عدالت در آیات چند همسری از منظر روایات و مفسران با هدف تبیین غنای هر چه بیشتر مفهوم عدالت در حوزه خانواده مورد اهتمام قرار گرفته است. قسم و نفقه به عنوان حائز اهمیّت ترین موارد عدالت ظاهری در روایاتِ معصومان(ع) معرّفی شده اند و عدالت باطنی که عدالت در محبّت قلبی است و امری اختیاری و تحت اراده انسان نیست، در حیطه شرط عدالت در چندهمسری معرفی نشده است. از این رهگذر، اسلام تعدّد زوجات را به طور وجوب بر هر کسی وضع نکرده است بلکه اسلام با توجه به طبیعت افراد و از روی مصلحت اجتماع انسانی تعدّد را تجویز نموده و برایش قید عدالت را ذکر نموده که تمام این مفاسد را بر می دارد.
۱۴.

بررسی تفسیری آیه «وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تُقْسِطُوا فِی الْیَتامی»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیه 3 نساء تفسیر فقهی ازدواج تعدد زوجات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۳ تعداد دانلود : ۴۸۷
بررسی آیات قرآن و تفاسیر، بیانگر آن است که برخی از آیات دربردارنده مفاهیمی عمیق تر و گسترده تر و محل بحث بیشتر در تفسیر است. یکی از این آیات آیه « وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تُقْسِطُوا فِی الْیَتامی فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنی وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ ...» است. چگونگی ارتباط میان شرط و جزا در آیه شریفه، شبهه تحریف قرآن بر اساس روایتی ذیل آیه در کتاب الاحتجاج منسوب به طبرسی، وجوب یا استحباب امر ازدواج، معنای عدالت در آیه و ... ازجمله مباحث بسیار مهمی است که مفسران با مطمح نظر قراردادن این آیه، درباره آنها بحث و گفت وگو کرده اند. محتمل ترین نظر درباره ارتباط میان شرط و جزا در آیه شریفه چنین است که « فانکحوا » در آن سدّ مسدّ جزای حقیقی؛ یعنی « لا تنکحوهن » باشد. روایتی که ذیل آیه شریفه مبنی بر تحریف آیات قرآن نقل شده نیز به دلیل تعارض با آیات قرآن و سایر روایات مردود است. همچنین امر به نکاح در آیه شریفه به معنای وجوب ازدواج نیست، بلکه چون بعد از حظر است، مباح بودن نکاح را می رساند. در نهایت عدالت مورد بحث در آیه، بنابر فرمایش معصوم، عدالت مالی است و منافاتی با آیه 129 همین سوره که رعایت عدالت عاطفی در میان زنان را ناممکن می شمارد، ندارد.
۱۵.

مبانی فقهی جرم انگاری تخلّف از شروط تعدّد زوجات(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: تعدد زوجات شروط قانونی موازین شرعی مشروعیت جرم انگاری مطابقت قانون و شرع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۴۸۸
تعدد زوجات و مسائل پیرامونی آن، همواره از مباحث چالش برانگیز در عرصه حقوق خانواده بوده است. جرم انگاری مسئله مزبور در فرض عدم رعایت برخی از شروط قانونی توسط زوج، در قانون حمایت از خانواده(مصوّب 1391)، پذیرفته شده و تثبیت گردید. این جرم انگاری با برخی تشکیک ها از قبیل مغایرت آن با موازین شرع مواجه است و ابهامات بسیاری در مشروعیت چنین مجازاتی وجود دارد. این پژوهش، در پی آن است که پشتوانه های فقهی و شرعیِ اعمال چنین کیفرهایی را شرح دهد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که جرم انگاری موارد مزبور در پرتو برخی از اصول و قواعد فقهی بلا اشکال و بلکه ضروری بوده و مطابق با موازین فقهی است؛ لذا نظریه مخالفتِ جرم انگاری آن با موازین شرع، مردود و ناپذیرفتنی است.
۱۶.

رعایت عدالت در تعدد زوجات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ازدواج حقوق خانواده تعدد زوجات عدالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۳۹۴
مشروعیت تعدد زوجات، برگرفته از قرآن کریم، روایات فراوان و سیره عملى اولیاى دین است و مورد اتفاق همه مذاهب اسلامى. قرآن کریم تعدد زوجات را به رعایت عدالت، مشروط کرده است. بسیارى از فقیهان، عدالت در تعدد زوجات را به مساوات معنا کرده اند; و از این رو، متعلق آن را فقط قَسم )تقسیم شب ها میان همسران( مى دانند; در حالى که عدالت، به معناى میانه روى و رعایت حقوق دیگران و پرهیز از افراط و تفریط است. به همین جهت، متعلق آن همه حقوق فقهى و اخلاقى همسر است و مختص به قَسم نیست.
۱۷.

بررسی شبهات دکتر سها درباره تعدد زوجات در قرآن کریم

کلیدواژه‌ها: قرآن دکتر سها نسخ تعدد زوجات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۶ تعداد دانلود : ۱۰۰۵
مبارزه با قرآن کریم به روش های مختلفی، از جمله شبهه افکنی علیه قوانین و احکام آن از صدر اسلام تاکنون مورد اهتمام دشمنان بوده است. ازدواج یک مرد با چند زن یا «تعدد زوجات» از مسائل مهم و حساسیت برانگیز مربوط به زنان و خانواده است. قرآن در آیه 3 سوره نساء مجوز تعدد زوجات را در صورت توانایی بر مراعات عدالت میان آنان، صادر می کند و در آیه 129 این سوره ممکن نبودن رعایت عدالت میان زنان را بیان می کند. دکتر سها در کتاب نقد قرآن ضمن القای شبهاتی در مورد «تعدد زوجات» و خلاف حکمت خواندن آن ادعا می کند آیه 129، آیه 3 را نسخ کرده و آورنده حکم از تداوم آن پشیمان شد ه است. پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی باگرایش انتقادی و به روش اسنادی، به بررسی دقیق این شبهه می پردازد. حاصل پژوهش این است که احکام قرآن کریم، از جمله جواز تعدد زوجات، بر مبنای حکمت و نیاز واقعی انسان تدوین شده و دلایلِ ناقد قرآن نمی تواند خدشه ای بر آن وارد سازد. همچنین هیچ گونه رابطه ناسخ و منسوخی بین دو آیه پیش گفته وجود ندارد.
۱۸.

بررسی روایی و عقلانی ازدواج رسول خدا (ص) با زینب بنت جحش

کلیدواژه‌ها: تعدد زوجات زنان پیامبر (ص) زیدبن حارثه زینب بنت جحش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۰۴ تعداد دانلود : ۸۴۹
تعدد زوجات پیامبر6 از موضوعات مورد مناقشه در سیره پژوهی است. در این میان ازدواج رسول خدا6 با زینب دختر جحش پرمناقشه ترین آنهاست. زینب ابتدا همسر زید بن حارثه غلام و پسرخوانده پیامبر6 بود و پس از جدا شدن از وی با رسول خدا6 ازدواج کرد. با توجه به ظاهر روایات تاریخی رسول خدا6 با دیدن یکباره زینب به او متمایل شده و زید نیز به دلیل علاقه پیامبر6 به او از زینب جدا شد. این نوع نگاه موجب بدفهمی و گاهی توهین به پیامبر6 شده است. به همین رو در این پژوهش با بررسی روایات تاریخی و تحلیل عقلانی آنها نشان داده شد که بسیاری از روایات تاریخی مربوط به این ازدواج ساختگی اند. زینب دختر عمه پیامبر6 در مسیر هجرت به مدنیه با حضرت همراه بوده است و بدون شک پیامبر6 بارها او را دیده بود. ازدواج زینب با یک غلام و جدایی از او سبب شده بود تا او در نگاه جامعه عرب مورد تحقیر قرار گیرد و ازدواج پیامبر6با زینب موجب شد تا شرافت و آرامش را به او بازگردد.
۱۹.

رویکرد اجتماعی به الگوهای ازدواج در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ازدواج و همسرگزینی باروری ازدواج درون گروهی تعدد زوجات دینداری نگرش جنسیتی نوگرایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۸ تعداد دانلود : ۳۲۷
علیرغم تحولات وسیع، سریع و عمیق در ساختار خانواده معاصر، باروری و فرزندآوری در بسیاری جوامع ازجمله ایران کماکان در گرو ازدواج است. تحقیق حاضر برخی از مهم ترین ابعاد و تعیین کننده های مرتبط با رویکرد اجتماعی به الگوهای ازدواج و همسرگزینی در ایران را مورد بررسی قرار می دهد. این مقاله مبتنی بر داده های پیمایشی است که جمعیت نمونه آن را تعداد 4267 نفر مردان و زنان 15-64 ساله ساکن در نقاط شهری و روستایی شهرستان های منتخب ایران تشکیل می دهند. مطابق تجزیه و تحلیل های این تحقیق، بیشترین تمایل برای سن ازدواج دختران و پسران به ترتیب سنین 21-24 سال و سنین 25-27 سال است، تحصیلات و سپس ازدواج به عنوان مهم ترین اولویت زندگی زنان تلقی می شود، در حدود نیمی از پاسخگویان دارای نگرش مثبت نسبت به الگوی ازدواج درون گروهی هستند، مردان به طور چشمگیری بیش از زنان دارای نگرش مثبت نسبت به الگوی ازدواج های متوالی یا تعدد زوجات هستند. درعین حال، این الگوهای کلی مرتبط با ازدواج به طور برجسته ای تحت تاثیر متغیرهای جمعیت شناختی از قبیل سن، جنس، محل سکونت، وضعیت تاهل، تحصیلات و همچنین مؤلفه های مرتبط با نگرش جنسیتی و دینداری است.
۲۰.

بازپژوهی تحلیلی دلالت آیه 3 سوره نساء بر اصل «تک همسری» یا «چند همسری»(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: تعدد زوجات چندهمسری تک همسری ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۸۹ تعداد دانلود : ۸۷۹
در قرآن کریم حکم تعدد زوجات در آیه 3 سوره نساء بیان شده است. برخی با استناد به این آیه تک همسری را اصل دانسته و چند همسری را مربوط به ضرورت های فردی و اجتماعی می دانند. در مقابل گروهی معتقد به رجحان تعدد زوجات بر تک همسری هستند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی پس از بیان رابطه شرط و جواب شرط در صدر آیه، به بررسی دلالت این آیه بر اصل تک همسری یا چند همسری پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که تعبیر «ذَلِکَ أَدْنىَ أَلَّا تَعُولُوا» به خاطر وجود دو احتمال در مشار الیه (ذلک) دلالتی بر رجحان تک همسری ندارد. همچنین فعل امر«فَانکِحُواْ» در مقام توهم حظر است و بر رجحان تعدد زوجات دلالت نمی کند چنان که تقدیم تعبیر«فَانکِحُواْ مَا طَابَ لَکُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنىَ وَ...» بر تعبیر «فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُواْ فَوَاحِدَهً» نیز دلالتی بر رجحان تعدد زوجات ندارد. از این رو آیه شریفه بیانگر اصل تک همسری یا اصل چند همسری نیست بلکه تنها بر جواز و اباحه تعددزوجات دلالت دارد.