ازدواج درون گروهی

علیرغم تحولات وسیع، سریع و عمیق در ساختار خانواده معاصر، باروری و فرزندآوری در بسیاری جوامع ازجمله ایران کماکان در گرو ازدواج است. تحقیق حاضر برخی از مهم ترین ابعاد و تعیین کننده های مرتبط با رویکرد اجتماعی به الگوهای ازدواج و همسرگزینی در ایران را مورد بررسی قرار می دهد. این مقاله مبتنی بر داده های پیمایشی است که جمعیت نمونه آن را تعداد 4267 نفر مردان و زنان 15-64 ساله ساکن در نقاط شهری و روستایی شهرستان های منتخب ایران تشکیل می دهند. مطابق تجزیه و تحلیل های این تحقیق، بیشترین تمایل برای سن ازدواج دختران و پسران به ترتیب سنین 21-24 سال و سنین 25-27 سال است، تحصیلات و سپس ازدواج به عنوان مهم ترین اولویت زندگی زنان تلقی می شود، در حدود نیمی از پاسخگویان دارای نگرش مثبت نسبت به الگوی ازدواج درون گروهی هستند، مردان به طور چشمگیری بیش از زنان دارای نگرش مثبت نسبت به الگوی ازدواج های متوالی یا تعدد زوجات هستند. درعین حال، این الگوهای کلی مرتبط با ازدواج به طور برجسته ای تحت تاثیر متغیرهای جمعیت شناختی از قبیل سن، جنس، محل سکونت، وضعیت تاهل، تحصیلات و همچنین مؤلفه های مرتبط با نگرش جنسیتی و دینداری است.

در میان آثار امیرخسرودهلوی، اندیشمند و ادیب شهیر هندی، اثری وجود دارد که تفاوت های جدی با سایر آثار وی داشته، چون نگینی در میان دیگرِ کتاب ها فروزنده است. این کتاب تحت عنوان "دولرانی و خضرخان"، با وجود اهمیت های فرهنگی و اجتماعی فراوانی که دارد، اثری ناشناخته در ایران است. امیرخسرو در این اثر ضمن بیانِ داستانی غنایی، به اختصار، چگونگی گسترش و بسط اسلام توسط پادشاهان سلسله ی غوری در شبه قاره را روایت کرده است. از ورود اسلام به ایران، منابع مهمی در دسترس مان است اما شاید از راهیابی آن به سایر ملل به خصوص کشورهایی که دارای تمدن بومی و میهنی قوی بوده اند، کمتر خوانده و شنیده ایم. در این اثر، ضمن روایتِ یکی از داستان های عاطفیِ هندی، به شرایط اجتماعی، سیاسی و حتی فرهنگی تغییر یافته ی آن دوران در شبه قاره توجه ویژه شده است. هدف از این مطالعه، معرفی و شناختِ این اثر کمترشناخته شده اما مهم، و بازشناسی محتوایی با تاکید بر پارادایم های اجتماعی آن است. برای حصول به نتایج، از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است. یافته ها به ما نشان می دهد دین تازه، برخی از باورها، سنن و آیین های اجتماعی مردم آن سرزمین را ازجمله، ازدواج به شیوه مسلمانی(ونه هندی)، توجه به ازدواج و تشکیل خانواده به شکل درون گروهی و...، را دست خوش تغییر کرده است.