اعتماد متقابل

اعتماد عمومی یکی از سرمایه های اجتماعی است که وحدت را در سیستم های اجتماعی ایجاد و حفظ نموده و ارزش های دموکراتیک را پرورش می ده. اعتماد شهروندان را به نهادها و سازمانهایی که نمایندگان آنها هستند پیوند می دهد و بدین طریق مشروعیت اثر بخشی دولت دموکراتیک افزایش می یابد. در این مقاله ضمن تعریف؛ بیان اهمیت و نوع شناسی اعتماد عمومی در قالب انواع اعتماد اعتباری؛ اعتماد متقابل و اعتماد اجتماعی راه کارهای اعتماد سازی میان دولت و شهروندان تبییت می گردد. همچنین بر این نکته تاکید می شود که تنها سطح متوسطی از اعتماد؛ کارکردی و سازنده است بدین معنی که اعتماد احساسی و افراطی مردم نسبت به دولت و مدیران دولتی مانع نقد و اصلاح عملکرد آنها می شود و کاهش اعتماد عمومی نیز مشروعیت نظام سیاسی و مدیریت دولتی را زیر سئوال می برد.

اعتماد مفهوم کانونی نظریات کلاسیک جامعه شناسی و نیز محور اصلی تئوری های نوین سرمایه اجتماعی و زمینه تعاملات و روابط اجتماعی است. نتایج بسیاری از مطالعات اخیر در سطح کشور حاکی از کاهش سطح نسبی این متغیر در نزد اقشار مختلف اجتماع است. این دسته از مطالعات عوامل اقتصادی ـ اجتماعی متفاوتی نظیر افزایش شدید سطح تحصیلات و فزونی دانش آموختگان سطوح عالی تحصیلی، افزایش دسترسی و مصرف رسانه ها و خصوصا حضور رسانه های جدید نظیر اینترنت به عرصه ارتباطات کشور، افزایش شدید جمعیت و بزرگ شدن سریع شهرهای کشور و … را دلایل و عوامل کلان این وضعیت شمرده اند. با این حال،‌ کمتر مطالعه ای به بررسی تاثیر متغیر ""جنس"" و اثر انتزاعی آن بر اعتماد پرداخته است. این مطالعه با عطف توجه به اهمیت حضور زنان در عرصه اجتماع و حتی عامل محوری قلمداد کردن نقش زنان در توسعه کشور به تبعیت از شومپیتر درصدد آن است که ضمن شناسایی ابعاد و سطوح اعتماد متقابل به عنوان یکی از مباحث اصلی در موضوع اعتماد اجتماعی و بررسی عوامل مؤثر بر آن، تاثیر عامل جنسیت در آن را با سایر متغیرهای مورد نظر مقایسه و بررسی کند. مطالعه در سطح شهرهای بیست و هشت استان کشور و با حجم نمونه 8206 نفر و در سال 1381 انجام شده است.

این مقاله بر اساس رویکرد جامعه‏شناختی به بررسی و مطالعه میزان اعتماد اجتماعی پرداخته است. این نوشتار، بر این فرض استوار است که اعتماد اجتماعی (در جایگاه مفهوم اصلی پژوهش حاضر)، یکی از جنبه‏های مهم روابط اجتماعی و زمینه‏ساز همیاری و مشارکت اجتماعی بین اعضای جامعه است. سؤال اصلی این است که آیا میزان اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه‏های زنجانی به عنوان محور روابط اجتماعی، با ویژگی‏های فردی و موقعیتی دانشجویان و تعاملات اجتماعی آنان با گروه‏های اجتماعی، میزان سرمایه‏های اجتماعی (میزان امنیت اجتماعی، حمایت از نظم اجتماعی موجود، تعهد اجتماعی، آنومی اجتماعی، بیگانگی اجتماعی، امیدواری اجتماعی، همبستگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، منزلت اجتماعی، اقتدار اجتماعی و ریسک‏پذیری اجتماعی) رابطه دارد؟ نتایج به‏دست آمده نشان می‏دهد که از نظر دانشجویان دانشگاه‏های زنجان بین برخی از مؤلفه‏های اثرگذار بر اعتماد اجتماعی به ویژه (مشارکت اجتماعی، همبستگی اجتماعی، آنومی اجتماعی، بیگانگی اجتماعی، امیدواری اجتماعی، گرایش به ریسک اجتماعی، امنیت اجتماعی، حمایت از نظم اجتماعی موجود، تعهد اجتماعی) و اعتماداجتماعی رابطه شدید وجود دارد و این رابطه بین بعضی دیگر از مؤلفه‏ها از جمله (منزلت اجتماعی، اقتدار اجتماعی) حالت متوسطی دارند. در تحلیل نهایی متغیرهای (میزان مشارکت اجتماعی، همبستگی اجتماعی و امنیت اجتماعی) نسبت به سایر متغیرها در ایران برجستگی و نمود خاصی پیدا کرده به طوری که در تبیین و پیش‏بینی اعتماد اجتماعی بالاترین سهم را به خود اختصاص داد. بنابراین در اثرگذاری یافته‏های نظری این پژوهش ضمن تأیید رابطه اعتماد اجتماعی با اکثر متغیرهای مورد توجه در دیدگاه‏های خرد، برای دستیابی به دریافتی از پدیده‏های سطح کلان که متضمن اعتماد هستند، سودمند است و عاملی برای تلفیق دیدگاه‏های خرد و کلان در قالب یک چارچوب مفهومی برای «اعتماد اجتماعی» است.

پژوهش ها به تبعیت از الگوهای سنتی پارادایم های مدیریتی، اعتماد یک طرفه را مطالعه کرده اند، در حالی که تحقیق حاضر می کوشد با معرفی ضعف های پارادایم مدیریت سنتی و معرفی نظریه اعتماد متقابل، ضعف های اعتماد یک جانبه را کاهش پذیر نشان دهد. شهرداری ها سازمان های بازی هستند که به دلیل فعالیت های متنوعی که در زیرمجموعه های خود ارائه می دهند با مراجعان زیادی سروکار دارند. این مجموعه خدمات، که با کارکنان مختلف در سطوح مدیریتی متفاوت در جغرافیای شهر ارائه می شود، فضای مناسبی برای آزمون سنجش پذیری اعتماد متقابل میان مراجعان، کارکنان و مدیران شهرداری است. نمونه گیری آماری و تکمیل پرسش نامه ها برای 236 نفر ارباب رجوع، 376 نفر از کارکنان و 161 نفر از مدیران انجام شده است تا کاربردپذیری این نظریه به بوته آزمون درآید. نتایج حاصل از آزمون های آماری مقایسه میانگین های اعتمادسازی متقابل در الگوی نظری بالا حاکی از آن است که از منظر برون سازمانی، میانگین اعلام اعتماد مراجعان شهرداری به مدیران و کارکنان، بیشتر از میانگین اعلام اعتماد مدیران و کارکنان به مراجعان بوده است. از منظر درون سازمانی، میانگین اعلام اعتماد کارکنان شهرداری به کلیه مدیران خود، بیشتر از میانگین اعلام اعتماد مدیران به کارکنان بوده است. در خاتمه، راه کارهای رفع موانع اعتمادسازی متقابل با کمک ابزارهای وفاداری، خیرخواهی، صلاحیت و پیش بینی پذیری نشان داده شده است.

این مقاله با استفاده از چارچوب نظری تلفیقی تلاش کرده است تا به سئوال محوری تحت عنوان عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت سیاسی نخبگان سیاسی کشور کدامند؟ پاسخ دهد. فرضیه اصلی نیز عبارت است از«اعتماد متقابل، ارزش های مشترک، نهادمندی سیاسی و تهدیدات سیاسی باعث خودانگیختگی احساسی شده و بر احساس امنیت سیاسی نخبگان سیاسی کشور تأثیرگذار می باشند.» برای تأیید فزضیه از روش تحقیق آمیخته (کیفی و کمی) با انتخاب نمونه کل 207 نفر از نخبگان سیاسی (اعضای اصلی تشکل های سیاسی) شهر تهران استفاده شده است.

مسئلة این مقاله درجه تفاوت پذیری نمره پولیتی به عنوان شاخص دموکراسی در بین کشورها است. سؤال تحقیق به صورت زیر بیان شده است: درجه تفاوت پذیری شاخص دموکراسی در بین کشورها چگونه قابل تبیین است؟ بر اساس چارچوب نظری تحقیق، سرمایة اجتماعی شرط علی لازم برای دموکراسی است. رویکرد مقاله تحلیل تطبیقیِ بین کشوری است. تکنیک جمع آوری داده­ها، تحلیل داد­ه­های موجود (ثانویه) است. جمعیت آماری تحقیق را کشورهایی تشکیل می­دهند که در سال­های1990 تا 2010 میلادی برای مفاهیم مورد بررسی داده­های معتبر داشته­اند. روش داوری فرضیات مقاله، فازی است و نرم افزار مورد استفاده spss، Exelو Fs/QCAf می­باشد. یافته­های تجربی دلالت برآن دارند که با حذف کشورهای بلوک شرق، اعتماد اجتماعی در بیشتر موارد شرط لازم برای دموکراسی است. مشارکت مدنی و نفع جمعی معمولا شرط لازم برای دموکراسی است. همچنین یافته­ها نشان داد حاکمیت استبدادی در یک کشور اثرات نامطلوب بلندمدتی بر سرمایه اجتماعی دارد.

این پژوهش، با هدف استفاده ی بهینه از سرمایه ی انسانی شرکت راه آهن ج.ا.ا انجام گرفته و فرض شده است که با ایجاد فضای مبتنی بر عوامل شش گانه ی: اعتماد متقابل کارکنان و مدیریت سازمان، کارراهه ی شغلی، ارتقای انگیزه، مشارکت در تصمیمات سازمان، آموزش و توجه به زندگی کاری و شخصی کارکنان، می توان سایر منابع را به نحو احسن و مطلوب در جهت اهداف سازمان هدایت نمود. سؤال اصلی پژوهش این است که عوامل مؤثر بر بهره وری کارکنان شرکت راه آهن ج.ا.ا کدامند و میزان تأثیر هر یک چه قدر است؟ در این راستا، رابطه ی بین عوامل یادشده با بهره وری سرمایه ی انسانی، در قالب فرضیه های پژوهش از طریق آزمون همبستگی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. پژوهش از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ نحوه ی گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. نتایج به دست آمده، گویای آن است که عوامل شش گانه ی یادشده، بر بهره وری سرمایه ی انسانی در شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران تأثیر مثبت و معناداری دارد.

یکی از عوامل مهم در سلامت روانی التزام به موازین اخلاقی است. هدف پژوهش حاضر معرفی مهم ترین مصادیق اخلاقی است که در بهبود سلامت روانی نقشی سازنده و مهم دارند. سؤال اساسی این است که شاخص ترین مصادیق اخلاق که در بهبود سلامت روانی نقش دارند، کدامند و فرآیند تأثیرگذاری آن ها چگونه است؟ پژوهش حاضر از تحقیقات کیفی است و با روش توصیفی-تحلیلی و استنباطی ضمن اشاره به مهم ترین فضایل اخلاقی، به نقش مؤثر آن ها در بهبود و تقویت سلامت روان افراد می پردازد. نتایج به دست آمده نشان می دهد تقویت هنجارهای اخلاقی در روابط افراد، فضای روان شناختی و ذهنی آنان را بهبود می بخشد، مشکلات روانی را کاهش می دهد و زمینه را برای سلامت و آرامش روانی افراد فراهم می کند. پایبندی به فضایل اخلاقی مانند روابط کلامی نیکو، خوش بینی، صداقت، فداکاری، نیکوکاری، پرهیز از حسادت و... موجب  دوستی و محبت و  رضایت خاطر در میان افراد می شود؛ درنتیجه، تنش های روانی کاهش می یابد و آرامش و سلامت روانی به وجود می آید. التزام به هنجارهای اخلاقی  علاوه بر بهبود سلامت روان، فضای کسب وکار را نیز بهبود می بخشد و از این طریق نیز در تحقق و بهبود سلامت روان افراد مؤثر است.

سرمایه اجتماعی در ادبیات جامعه شناسی به هنجارهای اجتماعی موجود در نظام اجتماعی گفته می شود که به ارتقاء همکاری و همبستگی افراد جامعه منجر می گردد و باعث کاهش هزینه های تبادلات و ارتباطات متقابل اجتماعی گردیده است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر مراکز نظارت همگانی در راستای تحکیم پایه های پلیس جامعه محور و مردم سالار برای توسعه سرمایه اجتماعی پلیس در جامعه انجام شده است. مقاله حاضر از لحاظ هدف کارکردی است و مطالب آن به روش اسنادی با استفاده از منابع کتب، مقالات تالیفی، ترجمهای و... تالیف شده است. نتایج مقاله گویای آن است که عملکرد مراکز نظارت همگانی یک نوع دارایی اجتماعی بالقوه است که با ایجاد ارتباط متقابل از سوی شهروندان با این مراکز می تواند به صورت بالفعل درآید. گسترش فرهنگ نظارت همگانی میتواند موجب بهبود استانداردهای زندگی اجتماعی و تقویت پایه های مردم سالاری شود.