استان مازندران

هدف اصلی این پژوهش، نیازسنجی آموزش های مهارتی بر اساس آمایش سرزمین در بخش صنعت استان مازندران بوده که به صورت موردی در شهرستان های ساری و قائم شهر اجرا شده است. در این راستا از روش دلفی ( Delphi ) و ابزار پرسشنامه محقق ساخته برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارشناسان، اساتید و صاحبان صنایع استان مازندران تشکیل می دهند که از میان آنها 50 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند در مطالعه شرکت کردند. برای انجام این تحقیق، ابتدا فرصت ها، تهدیدها و نقاط قوت و ضعف صنایع شهرستان های ساری و قائم شهر از سند آمایش سرزمین استان با استفاده از مدل SWOT استخراج شد و نظر اساتید و کارشناسان درباره این مشکلات و دوره های آموزشی مورد نیاز برای رفع آن، در قالب پرسشنامه ساختارنیافته جمع آوری شد. در پرسشنامه دوم، اهمیت و اولویت دوره های آموزشی (که از پرسشنامه اول به دست آمده و مورد تأیید کارشناسان بود) بررسی شد و در نهایت در مرحله سوم اولویت دوره های آموزشی در قالب پرسشنامه ماتریس زوجی بر اساس روش AHP تحلیل شد. نتایج تحقیق، دوره های مورد نیاز بخش صنعت شهرستان های ساری و قائم شهر را بر اساس سند آمایش سرزمین استان نشان داد که از میان دوره های استخراج شده ، به ترتیب دوره های آموزشی اصول بازاریابی، حسابداری مالی، بهینه سازی مصرف انرژی و نگهداری تجهیزات در واحدهای صنعتی از دیدگاه صاحبان صنایع، اساتید و کارشناسان دارای بیشترین اولویت بوده اند.

غذا در کنار سایر مؤلفه های فرهنگی، مثل آداب ورسوم و زبان، یکی از عناصر اساسی جاذبه فرهنگی گردشگری به شمار می رود. با وجود این، به اهمیت جاذبه های گردشگری غذا در برنامه ریزی مقاصد گردشگری کمتر توجه شده است. این مقاله به بررسی تأثیر ظرفیت های گردشگری غذا در مرکزیت فضایی مقاصد گردشگری می پردازد. بدین منظور از رویکرد تحلیل شبکه مقاصد گردشگری و مدل جاذبه در استان مازندران استفاده شده است. بنابراین تعاملات فضایی گردشگری غذا بین شهرستان های استان با توجه به تعداد و تنوع جاذبه ها و زیرساخت های گردشگری آن ها و عامل فاصله به منزله عامل محدودکننده روابط فضایی گردشگری تعیین شد و شاخص های مرکزیت درجه، مرکزیت بردار ویژه و مرکزیت بینابینی با استفاده از نرم افزار یوسینت محاسبه و در محیط جی آی اس به نقشه تبدیل شد. نتایج نشان می دهد که گردشگری غذا می تواند چشم انداز ظرفیت های توسعه گردشگری ناحیه ای را تغییر دهد؛ به طوری که شهرستان بابل به رغم برخورداری کمتر از زیرساخت های گردشگری در مقایسه با برخی شهرستان های استان مازنداران، بیشترین مرکزیت درجه گردشگری غذا را داشته و مناسب ترین ناحیه برای توسعه گردشگری غذا است. همچنین مناسب ترین مراکز برای استقرار مراکز نظارت بر کیفیت خدمات گردشگری غذا و تأسیس مراکز اطلاعات و هدایت گردشگران در شرق استان، شهرستان بابل و آمل و در غرب آن، شهرستان چالوس است.

هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل وفاداری مشتری در صنعت هتلداری با رویکرد برنامه ریزی گردشگری ورزشی در استان مازندران می باشد.. روش تحقیق در این پژوهش کیفی در حوزه پارادایم (الگواره) استقرایی می باشد و از مصاحبه نیمه ساختاریافته شده است. جامعه آماری شامل کلیه اساتید دانشگاهی حوزه ورزش و مدیریت ورزشی که مطالعاتی در این زمینه داشته اند. نمونه گیری با استفاده ازروش نظری وروش قضاوتی هدفمند انجام و تا رسیدن به اشباع نظری دنبال شد که در مجموع 38 نفر از متخصصان را شامل می شود. نتایج بخش کیفی نشان داد که وفاداری مشتریان در صنعت هتلداری شامل 48 مفهوم و 5 بعد (مهمانوازی، خدمات، کیفیت محصول، تسهیلات، اعتماد) را شامل می شود. هم چنین نتایج حاکی از آنست ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ وﻓﺎداری ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن در صنعت هتلداری با رویکرد ورزشی ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ به مشتریان اراﺋﻪ گرددﮐﻤﮏ می ﮐﻨﺪ و ﻣﻨﺠﺮ می شود ﮐﻪ این صنعت ﺗﻼﺷﻬﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮ روی آن دﺳﺘﻪ ازﺧﺪﻣﺎت و ﺗﺴﻬﯿﻼﺗﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن از ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺑﺮﺗﺮی ﺑﺮﺧﻮردار است.

امروزه گردشگری در تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است و بنابراین رضایتمندی گردشگران نقش مهمی در تداوم گردشگری و آینده این صنعت ایفا می کند. رضایت گردشگران معمولاً به افزایش نرخ حمایت از ماندگاری، وفاداری و جذب گردشگر کمک می کند و این امر نیز در کسب اهداف اقتصادی چون افزایش نرخ حمایت از ماندگاری، وفاداری و جذب گردشگر و نیز در کسب اهداف اقتصادی چون افزایش تعداد گردشگران و کسب موفقیت های بلندمدت اقتصادی در کشور بسیار مؤثر است. هدف این مقاله اولویت بندی عوامل مؤثر بر رضایتمندی گردشگران از دفاتر خدمات سیاحتی و جهانگردی استان مازندران با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی است. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه، گردشگران استان مازندران می باشند . با توجه به اینکه تعداد جامعه نامعلوم و واریانس نمونه اولیه هم موجود نمی باشد بر اساس فرمول حجم نمونه 170 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد روایی آن ها تائید و پایایی پرسشنامه با توجه به ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 74/0 مورد تائید قرار گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در آمار استنباطی از آزمون های تی تست، KMO و MSA استفاده شد. همچنین برای اولویت بندی مؤلفه ها از AHP استفاده گردید. نتایج مقاله نشان می دهد که تمام عواملی که توسط AHP اولویت بندی شدند؛ یعنی مهارت های ارتباطی، تصویر ذهنی، مهارت فیزیکی، مهارت فنی، رسانه های نوین، خدمات و قیمت بر رضایتمندی گردشگران از دفاتر خدمات سیاحتی و جهانگردی استان مؤثر بوده اند.

زمینه و هدف: پیشگیری از جرم از طریق محیط شناسی بر پایه تفکری ساده استوار است. وقوع جرائم گوناگون در جوامع مختلف تا حد زیادی از فرصت های موجود در محیط اطراف ناشی می شود؛ بنابراین می توان با ایجاد تغییراتی در آن، ترتیبی اتخاذ کرد تا از میزان وقوع جرائم کاسته شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر محیط شناسی بر پیشگیری از جرم در استان مازندران است. روش: این پژوهش، از حیث هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، میدانی است و روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را همه فرماندهان و مدیران سطح دوم (میانی) فرماندهی انتظامی استان مازندران به تعداد 483 نفر تشکیل می دهد و نمونه آماری براساس فرمول کوکران برابر با 214 نفر است. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسش نامه محقق ساخته محیط شناسی و پرسش نامه محقق ساخته پیشگیری از جرم استفاده شده است که از نوع کمّی است. روایی پرسش نامه ها با روایی محتوایی و به وسیله استادان و کارشناسان محترم انتظامی مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ به ترتیب 0.78 و 0.82 به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون آماری همبستگی، رگرسیون و آزمون فریدمن با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که محیط شناسی با ضریب 0.639 اثر مثبت و معنادار بر پیشگیری از جرم دارد. همچنین ابعاد محیط شناسی (تعیین قلمرو، کنترل دسترسی، تصویر محیط، سخت کردن آماج جرم) اثر مثبت و معنادار بر پیشگیری از جرم دارند. با توجه به آزمون فریدمن نیز به ترتیب بیشترین میانگین اختصاص به تعیین قلمرو با 2.87 و سپس سخت کردن آماج جرم با 2.77، تصویر محیط با 2.29 و درنهایت کنترل دسترسی با 2.06 قرار داشته است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که توجه به اصول و شاخص های بهینه محیط شناسی می تواند در کاهش وقوع جرائم تأثیر بسزایی داشته باشد.

خزش، یکی از ویژگی های شناخته شده در بیشتر سکونتگاه های روستایی است که موجب تخریب اراضی طبیعی و کشاورزی و در نتیجه تغییر کاربری اراضی می شود. با توجه به اهمیت موضوع، نوشتار حاضر در پاسخ به این پرسش اساسی تحقیق که چه عواملی در شکل گیری پدیده خزش در اراضی سکونتگاه های ناحیه چمستان شهرستان نور مؤثرند، تدوین شده است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش جمع آوری داده ها، پژوهشی توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، تمامی 87 سکونتگاه ها روستایی ناحیه چمستان بوده که بر اساس تخصیص متناسب، تعداد 17 روستا انتخاب شد. سپس با استفاده از جدول مورگان و کرجسی، برحسب جمعیت و خانوار هر روستا، 250 سرپرست خانوار، به عنوان نمونه انتخاب شده و پرسشنامه ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده میان آن ها توزیع شد. همچنین، از مدیران محلی (شوراها و دهیاران) نیز به دلیل داشتن مسئولیت نظارت و کنترل تغییر کاربری اراضی در مناطق روستایی به صورت تمام شماری پرسشگری صورت گرفت. یافته ها نشان داد که شکل گیری خزش در سکونتگاه های روستایی چمستان تحت تأثیر شرایط توپوگرافی و اقلیمی متنوع،  کاهش درآمد خانوارهای روستایی از محل کشاورزی و افزایش قیمت و بورس بازی زمین پس از تغییر کاربری، پایین بودن قیمت محصولات کشاورزی، پایین بودن بهره وری سرمایه در بخش کشاورزی، افزایش و رشد جمعیت روستایی، مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها، گسترش خانه های دوم، بهبود حمل و نقل و ارتباطات، ضعف در تدوین دستورالعمل آیین نامه مربوط به قانون کاربری اراضی، ضعف در کنترل و نظارت بر ساخت و ساز و سیاست های حمایتی ضعیف از کشاورزان، بوده است.

در عصر حاضر که با خصیصه های عدم قطعیّت، نوآوری و پیچیدگی مسائل شناخته می شود، نظام برنامه ریزی سنّتی با چالش های متنوّعی مواجه است. یکی از ضعف های نظام برنامه ریزی منطقه ای رایج، عدم شناسایی، تحلیل و به کارگیری عوامل کلیدی توسعه منطقه است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل استراتژیک ظرفیت های توسعه منطقه ای استان مازندران بر اساس چارچوب نظری توسعه منطقه ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیربنایی و مدیریتی، طبیعی، ساختار سکونتگاه و پیوندها است. در این راستا ابتدا با سنجش محیط داخلی و محیط خارجی، فهرستی از نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مطرح در این شش حوزه برای توسعه ی استان تهیه، سپس با نظر سنجی از کارشناسان و متخصصان استان مازندران، اقدام به وزن دهی به هر یک از آنها شد. در نهایت با محاسبه و تحلیل آنها، اولویت ها مشخص گردید. براساس نتایج به دست آمده 240 نقطه قوت، ضعف فرصت و تهدید در استان شناسایی شد که در نهایت 40 نقطه به عنوان عوامل اصلی توسعه در استان مازندران انتخاب شدند. بدین ترتیب تولید ناخالص ملی با وزن 0/36 مهمترین نقطه قوت منطقه و عدم تعادل اکولوژیک در تمامی گستره ی استان با وزن 0/46 مهمترین نقطه ضعف استان می باشد. همچنین ایجاد رسانه های جمعی مناسب در سطح ملی و منطقه ای با وزن0/32 مهم ترین نقطه فرصت و ضعف حمل و نقل و ارتباط ضعیف پیوند فراملی هر کدام با وزن 0/36 مهم ترین تهدید منطقه محسوب می شوند.

امروزه ساماندهی و تعادل بخشی فضا از مسائل کلیدی در حوزه برنامه ریزی شهری است. از آن جایی که شبکه شهری تنها مجموعه ای از عناصر کالبدی نیست و نقش و اهمیت هر سکونتگاه را میزان و ابعاد ارتباطات و جریان ها در یک نظام باز تعیین می کنند، شهرهای بزرگتر با جذب و تمرکز مازاد بیشتر، تسلط خویش را بر شهرهای کوچک تر اعمال می کنند. تداوم این شرایط باعث شکل گیری عدم توازن در توزیع فضایی شهر ها و بروز مشکلات ناشی از ازدحام و تراکم در شهرها و تخلیه مکان های دیگر می گردد. این مقاله بر آن است تا با بررسی و تحلیل شبکه شهری در استان مازندران راهکارهایی جهت تعادل بخشی ارائه کند. از این رو روش بکار رفته در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و با استفاده از مدل های رتبه- اندازه، منحنی لورنز و ضریب آنتروپی و همچنین برای تحلیل کمی و کیفی داده های آماری، با استفاده از نرم افزار Excel به بررسی و تحلیل شبکه شهری استان مازندران پرداخته شده است. نتایج حاصل از هر سه مدل بیانگر عدم تعادل شبکه شهری استان مازندران است و فاصله جمعیتی 4 شهر اول (ساری، بابل، آمل، قائمشهر) با شهر پنجم (بهشهر) و دیگر شهرهای استان فاحش می باشد. وجود این چهار شهر که با هم یک مگالاپولیس منطقه ای را تشکیل داده اند و تعداد زیادی شهرهای بسیار کوچک و روستا- شهرها که اختلاف جمعیتی بسیاری میان آنها است در پیرامون این قطب مهم قرار دارند که  باعث عدم تعادل شبکه شهری استان مازندران شده است.

امروزه به کارگیری انرژی های نو، به جهت فراوانی و تجدید پذیری، پاک بودن، قدرت بازدهی بالا و اقتصادی بودن، مورد توجه کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است. انرژی باد، به دلیل جایگاه ویژه اش در بین انرژی های تجدیدپذیر جایگزین مناسبی برای سوخت های فسیلی و حفظ آن برای نسل آینده خواهد بود. هدف از این پژوهش، تحلیل انرژی باد و برآورد پتانسیل آن و تهیه نقشه های پهنه بندی شاخص های سرعت و تولید انرژی، جهت تعیین مکان مناسب برای احداث نیروگاه ها در مناطق مستعد و بادخیز استان مازندران است. برای این منظور با جمع آوری داده های سرعت و جهت وزش باد، 5 ایستگاه سینوپتیک هواشناسی استان، در طی سال های آماری (2006-2009) میلادی که در فاصله های زمانی 3 ساعته در ارتفاع 10 متری ثبت شده اند استفاده گردید. مشخصات سرعت و جهت باد و پارامترهای تابع توزیع احتمال ویبول آن تعیین گردید و سپس پتانسیل و چگالی توان باد ایستگاه های استان محاسبه گردیدند. در این تحقیق، با استفاده از نرم افزار ویندوگرافر (windographer) به تجزیه و تحلیل انرژی باد و ترسیم گراف و نمودارها پرداخته شد و در نهایت با استفاده از نرم افزار GIS، نقشه های رقومی و پهنه بندی شاخص های سرعت و انرژی باد ترسیم گردید. نتایج نشان می دهد،ایستگاه بلده نور با دارا بودن سرعت و چگالی قدرت باد تقریبا بالا، از توانی بالغ بر 300 وات بر متر مربع برخوردار است، لذا مکان مناسبی برای نصب توربین های بادی جهت استحصال انرژی، به خصوص در فصول گرم سال در استان به شمار می رود.

آرایه ها جزء مشخصی از معماری اسلامی بوده اند، همانند آرامگاه های اسلامی که آرایه عنصر جدایی ناپذیر از معماریشان است. از طرفی در استان های گیلان و مازندران آرامگاه های اسلامی از نظر آرایه بندی مرتبط با معماری دارای شکل خاص خود بوده اند و از بخشی به بخش دیگر در این دو استان تفاوت هایی در آرایه آرامگاه های اسلامی دیده می شود، بنابراین هدف اصلی این پژوهش شناخت و تحلیلی آرایه آرامگاه های اسلامی در استان های گیلان و مازندران با توجه به تأثیر عوامل فرهنگی است و این سوالات مطرح می گردد که آرایه آرامگاه های اسلامی در استان های گیلان و مازندران دارای چه خصوصیاتی است و چه عوامل فرهنگی در شکل گیری آنها موثر است؟ روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی_تحلیلی بوده و ارزیابی داده ها از طریق مقایسه تطبیقی انجام گرفته است. انتخاب نمونه ها بر اساس شکل متداول آرامگاه ها از سمت غرب گیلان به سمت شرق مازندران صورت گرفته است، در این رابطه نمونه های متداول غرب گیلان مربوط به دوره قاجار و نمونه های متداول شرق گیلان مربوط به دوره صفویه و بیشتر قاجار بوده و نمونه های متداول در غرب و شرق مازندران مربوط به دوره تیموری و قاجار است. نتیجه پژوهش نشان می دهد عوامل فرهنگی که در اینجا آداب و باورهای مذهبی و عرفی جامعه است باعث تفاوت های موجود در آرایه آرامگاه های اسلامی در این دو استان گشته به طوری که در غرب گیلان به دلیل مذهب سنی و معیشت شبانی آرامگاه های ساده با دیوار مشبک رواج یافته است و عمده آرایه آنها مربوط می شود به گره سازی دیوارهای مشبک چوبی و کنده کاری روی سرستون ایوان های کوچک دور بنا و صندوق محل دفن؛ در حالی که در شرق گیلان به دلیل رواج مذهب شیعه و اهمیت بزرگ داشت شخصیت های دینی جزئیات و آرایه های بیشتر متداول است و عمده آرایه این آرامگاه ها در کنده کاری روی چوب در بدنه ستون، سرستون ها و شیرسرها و همچنین درها و صندوق ها دیده می شود. علاوه بر این به دلیل باورهای مذهبی شیعه نقاشی های دیواری با مضامین مذهبی از دیگر آرایه های آرامگاه های شرق گیلان است. در بخش غربی و شرقی مازندران آرامگاه های ایوان دار مربوط به دوره قاجار از نظر آرایه و عوامل شکل گیری آرایه ها به مانند آرامگاه های شرق گیلان هستند با این تفاوت که آرایه نقاشی دیواری درآنها وجود ندارد؛ علاوه بر آن به دلیل ارتباط مستقیم مازندران با مرکز ایران و همچنین عرف جامعه آرامگاه های برجی که بیشتر مربوط دوره تیموری بودند در مازندران رواج داشته اند که البته در غرب مازندران به دلیل دور بودن از مرکز حکومت شیعه مذهب مرعشیان یعنی شهر ساری سادگی و کیفیت کم در معماری و آرایه آرامگاه های برجی دیده می شود؛ اما در شرق مازندران آرامگاه های برجی از عظمت و تجمل بیشتری برخوردارند و به طورکلی عمده آرایه های آنها به صورت ساختاری و در بخش انتقال به گنبد دیده می شود.

توسعه پایدار گردشگری کشاورزی یک راهکار برای استفاده بهینه از صنعت گردشگری است. اما از علت های عمده عدم تحقق سیاست های توسعه ای نبود سازوکارهای لازم برای شناسایی، تحلیل و نقش آفرینی ذی نفعان متعددی است که می بایست در یک فرایند مشارکتی مبتنی بر پایداری و تاب آوری برای مدیریت پایدار توسعه گردشگری کشاورزی، همکاری، هماهنگی و هم افزایی داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل ذی نفعان توسعه پایدار گردشگری کشاورزی در غرب استان مازندران به صورت آمیخته انجام شد. به منظور شناسایی ذی نفعان اطلاعات از کارشناسان حوزه گردشگری کشاورزی گردآوری شد که پس از مصاحبه با 17 نفر از آن ها و طی چهار مرحله دلفی ذی نفعان به تعداد 25 نفر شناسایی شدند و  با استفاده از ماتریس قدرت - منفعت میزان قدرت و نوع منفعت هر ذی نفع مشخص گردید. با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند از دو تن از نمایندگان هر ذی نفع (مجموعاً 50 مصاحبه) چگونگی اعمال قدرت ذی نفعان با توجه به نوع منفعتشان مشخص گردید. بر اساس نتایج، ذی نفعان اصلی توسعه پایدار گردشگری کشاورزی بیشتر از سازمان های دولتی بودند که در بین آن ها سازمان جهاد کشاورزی، سازمان میراث فرهنگی، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری و سازمان حفاظت محیط زیست از لحاظ پنج نوع قدرت اقتصادی، دانشی، اجتماعی، سیاسی و قانونی در جایگاه بالاتری قرار داشتند. نتایج تحلیل مصاحبه ها به صورت تحلیل محتوای متعارف منتج به شناسایی 428 جمله در قالب 125 گزاره مفهومی شد. می توان از دسته بندی ارائه شده به منظور ایجاد ظرفیت، ارتقای مشارکت و تعامل بین ذی نفعان با توجه به نوع قدرت و منفعت در فرایند توسعه پایدار گردشگری کشاورزی استفاده نمود.

آینده پژوهی در توسعه و برنامه ریزی منطقه ای بر یافتن عوامل کیلدی، پیشران ها و فقدان قطعیت های توسعه مناطق در فضای برنامه ریزی تأکید دارد تا برنامه ریز شهری و منطقه ای با در اختیار داشتن آن ها به عنوان اهرم کنترل، به نگاشت و مدیریت آینده مطلوب بپردازد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص های تأثیر بر تحقق پذیری توسعه استان مازندران، شناخت متغیرهای کلیدی برنامه ریزی استان هست. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و ازنظر ماهیت، بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهش، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه ماهیت این پژوهش، از روش تحلیل ساختاری میک مک و دلفی بهره گرفته شده است. در این راستا، پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با پانزده نفر از مدیران فعال اجرایی استان، اعضای هیئت علمی و کارشناسان برنامه ریزی در سطوح مختلف با تخصص های علوم اقتصادی، برنامه ریزی اجتماعی، جامعه شناسی گرایش اقتصاد و توسعه، برنامه ریزی شهری و منطقه ای، محیط زیست، مدیریت صنعتی و بازرگانی به عنوان جامعه آماری تحقیق، 39 متغیر اولیه در قالب شش شاخص اقتصادی، اجتماعی، زیربنایی، سکونتگاهی، زیست محیطی و پسوندها شناسایی شد. در ادامه، متغیرهای اولیه در چارچوب ماتریس اثر متقاطع در نرم افزار آینده نگاری تعریف شد. آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی متغیرها می توان فهمید ناپایداری سیستم می باشد که اکثر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده اند. در نهایت، با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، 18 عامل اصلی کلیدی در آینده توسعه منطقه ای استان مازندران تأثیرگذارند. از بین این عوامل، مشارکت تأثیرگذارترین عامل کلیدی در توسعه منطقه است.، ساختار فعالیت، اشتغال، اقتصاد و مهاجرت در رتبه های بعد قرارگرفته اند .

بدون شک صنعت ماهیگیری و صید آبزیان دریایی یکی از اصلی ترین شغل هایست که با قدمت بسیار طولانی در مناطق جنوب و شمال کشور همچنان بخش مهمی از جمعیت فعال کشور را به خود مشغول نموده است. وج ود پتانسیل بالادر تامین پروتئین غ ذایی کش ور، ایجاد اشتغال و خصوصا ارزآوری در این صنعت ، ض رورت مطالعه و به طبع آن برنامه ریزی در راستای بهره برداری مناسب تر از امکانات موجود کشور را بیش از پیش روش ن م یس ازد. از اینرو در این تحقیق، جهت بررسی وضعیت فعالیت ناوگان صیادی کیلکا در استان مازندران به برآورد کارایی فنی و برآورد تابع تولید مرزی تصادفی اقدام شده است . برای تخمین کارایی از روش حداکثر راستنمایی پیشنهاد شده از سوی باتیس و کوئلی استفاده شده است. نتایج برآورد کارآیی فنی بدست آمده نشان می دهد که بالاترین کارآیی فنی در گروه مورد مطالعه، 97 درصد و پایین ترین آن 46 درصد است. میانگین کارآیی فنی بهره برداران 87 درصد و دامنه بین حداقل و حداکثر کارآیی نیز ۴۱ درصد محاسبه گردید که می توانیم این اختلاف را ناشی از مسائل مدیریتی دانست. نتایج نهایی تحقیق نشان میدهد که هرچه تعداد ناو و تورها بیشتر شود مقدار کارایی اقتصادی کاهش یافته و متقابلا هر چه تعداد نیروی انسانی و سرمایه صید افزایش بیابد میزان کارایی اقتصادی نیزافزایش خواهد یافت. لذا با بهبود و بازنگری شیوه های مدیریتی در صید است که می توان بر میزان افزایش تولید و افزایش کارآیی استفاده از نهاده های تولیدی افزود.

فرصت برابر شغلی فارغ از جنس، نژاد و طبقه از ویژگی های جوامع توسعه یافته محسوب می شود. حضور زنان نسبت به سنوات گذشته در جوامع روبه افزایش است اما تبعیض علیه زنان بدلیل کلیشه جنسیتی نه تنها وجود دارد، بلکه نمود اجتماعی و فرهنگی دو جنس، عدم توازن سیاسی و اقتصادی ناشی از آن در جامعه کاملا مشهود است. زنان متخصص با وجود اینکه موازی با مردان تحصیل و تجربه کسب نموده کماکان با تبعیض نهادینه شده در ساختار جامعه مواجه اند. در این مقاله تلاش نمودیم با پاسخ به این سوال که کلیشه جنسیتی در بکارگیری حضور زنان در پست های مدیریتی در استان مازندران چه نقشی ایفا می کند؟ با مطالعه موردی جامعه آماری زنان در پست های مدیریتی در مازندران با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی بپردازیم. یافته های پژوهش نشان می دهد زنان در استان مازندران در قیاس با مردان در پست های مدیریتی تحت تأثیر کلیشه های جنسیتی منبعث از فرهنگ سیاسی و اجتماعی و ساختار نهادی در کشور مواجه اند.

بررسی اقتصاد معیشتی رویکردی است که با استفاده از بقایای زیستی انسانی، حیوانی و گیاهی و بهره گیری از علوم مختلف به بازسازی اقتصاد و نظام خوراک جوامع مختلف انسان باستان بپردازد. نظام اقتصاد معیشتی حوزه فرهنگی شمال ایران در عصر آهن که محدوده زمانی نیمه هزاره دوم تا نیمه هزاره اول ق. م را در بر می گیرد، به بررسی ساختار فرهنگی- اقتصادی می پردازد که مهم ترین شاخص آن چگونگی بر هم کنش اجتماعی در چارچوب نظام معیشتی با زیست بوم منطقه مورد مطالعه (سوادکوه) براساس یافته های باستان شناسی است. هدف اصلی این پژوهش تبیین اقتصاد معیشتی گورستان عصر آهن لفور است. پرسش اصلی این است که گونه های جانوری و گیاهی قابل شناسایی در لفور در چه طیفی و چه میزانی در اقتصاد معیشتی نقش دارند؟ در پژوهش حاضر براساس روش میدانی باستان شناسی و آزمایشگاهی، برای تحلیل و مقایسه داده ها از روش کتابخانه ای استفاده می شود. نتایج پژوهش با توجه به شرایط مناسب زیست بوم و اقلیم منطقه، به بازسازی الگوی معیشتی لفور و نوع ارتباط انسان و محیط زیست منطقه در یک بر هم کنش فرهنگی- اقتصادی بازسازی منجر می شود. با توجه به نظام های اقتصادی و به دلیل تفاوت های شکلی، بخش های به هم پیوسته یک نظام اجتماعی- اقتصادی هستند. مطالعات باستان جانورشناسی محوطه، حاکی از وجود جامعه ای شکارگر، دام پرور و کشاورز در عصر آهن است. گونه های جانوری نقش اساسی در اقتصاد مردمان ساکن این مناطق دارد که بر پایه نظام دام پروری استوار بوده است. بررسی گونه های باستان گیاه شناسی وجود یک جامعه کشاورز را توصیف می کند.

مقدمه: با عنایت به اینکه نقش ویژه امدادگران آموزش دیده و توانمند در کاهش خسارات ناشی از سوانح و حوادث از اهمیت ویژه ای برخوردار است، لذا با توجه به اهمیت و ضرورت پرداختن به امر آموزش به منظور ارتقای سطح کیفی و کمی برنامه ها، این مطالعه با هدف تعیین میزان آگاهی و نگرش امدادگران در پایگاه های امداد و نجات (ثابت و سیار) نوروزی سال 1388 نسبت به مباحث امدادی انجام شد. روش ها: مطالعه حاضر، یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بر روی 90 نفر از امدادگران مذکر مستقر در پایگاه های امداد و نجات نوروزی جمعیت هلال احمر استان مازندران در سال 1388 است. اطلاعات دموگرافیک، آگاهی و نگرش امدادگران توسط پرسشنامه دو بخشی به دست آمد. یافته ها: میانگین سن امدادگران 1/5 ± 9/23 سال بوده و میانگین نمره آگاهی کل (از 20 امتیاز) 9/4±6/17 و همچنین میانگین نمره آگاهی عمومی (20 امتیاز) و تخصصی (10امتیاز) به ترت ی ب6/3 4/12 و 8/1 ± 3/5 به دست آمد. نتیجه گیری: اکثریت امدادگران (7/66%) دارای آگاهی کلی در حد خوب و متوسط بودند و همچنین نزدیک به نیمی از آنها نگرش خوب نسبت به برگزاری کل دوره های آموزشی داشتند.

استان مازندران در سال های اخیر نیاز بیش تری به انرژی پیدا کرده است. با توجه به قابلیت های این استان در تولید انرژی های نوین، شناخت پتانسیل های تولید انرژی پاک و مصرف آن، به خصوص انرژی بادی، بایستی در اولویت برنامه های مسئولان و پژوهشگران قرار گیرد. در پژوهش حاضر، به منظور برآورد اولیه انرژی قابل حصول از جریان باد در استان مازندران و قابلیت سنجی فضایی انرژی بادی ، محاسبات لازم بر روی اطلاعات سمت و سرعت باد در یک بازه زمانی 12 ساله انجام گردید. برای جمع آوری داده های روزانه سرعت و جهت وزش باد، آمار 15 ایستگاه سینوپتیک در ارتفاع 10 متری مورد استفاده قرار گرفت. پس از محاسبه مشخصه های باد در ایستگاه های هواشناسی، با استفاده از درون یابی در ArcGIS، لایه های هر کدام از آن ها تهیه شد. نقشه پهنه بندی سرعت باد ارتفاع 50 متری، بیان گر آن است که در بین ایستگاه های مطالعاتی، ایستگاه بلده با میانگین ماهانه سرعت باد 98/5 متر بر ثانیه در ارتفاع 50 متری، از حداکثر سرعت باد 78/7 متر بر ثانیه در ماه جولای برخوردار است. این ایستگاه، با میانگین سالانه قدرت باد 4/58 کیلووات، میزان انرژی الکتریکی تولیدی سالانه حدود 511452 کیلووات ساعت در سال و ظرفیت شبکه 7/17 درصد، بالاترین مقدار انرژی الکتریکی خروجی را در استان دارد.

استان مازندران در سال های اخیر نیاز بیش تری به انرژی پیدا کرده است. با توجه به قابلیت های این استان در تولید انرژی های نوین، شناخت پتانسیل های تولید انرژی پاک و مصرف آن، به خصوص انرژی بادی، بایستی در اولویت برنامه های مسئولان و محققان قرار گیرد. روش پژوهش این مطالعه توصیفی - تحلیلی می باشد که با استفاده از داده های مکانی و کمی مرتبط با مسأله تحقیق در پی بررسی و ارزیابی قابلیت پتانسیل فضایی انرژی بادی در گستره استان مازندران است. در ابتدا به منظور برآورد اولیه انرژی قابل حصول از جریان باد در استان مازندران و قابلیت سنجی فضایی انرژی بادی ، محاسبات لازم بر روی اطلاعات سمت و سرعت باد در یک بازه زمانی 12 ساله انجام گردید. در ادامه، بر اساس گروه کارشناسان خبره، مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، منابع علمی در این زمینه و اطلاعات موجود و در دسترس، چهار عامل اقلیمی، اقتصادی، محیطی - اجتماعی و توپوگرافی به عنوان مهم ترین شاخص ها جهت تعیین پهنه های مناسب برای استقرار نیروگاه های بادی در گستره استان مازندران انتخاب شده اند. این سه معیار شامل 21 زیرمعیار است که پس از وزن دهی، تعیین وزن معیار و همپوشانی، تهیه نقشه پهنه بندی نهایی با استفاده از دو مدل AHP و ANP تهیه شده است.

توسعه مبتنی بر مزیت رقابتی یکی از روش های نوین برنامه ریزی منطقه ای است که افزایش بهره وری اقتصادی به همراه بهبود کیفیت زندگی در سطح منطقه را فراهم می نماید. از رویکردهای تدوین برنامه های رقابت پذیری منطقه ای، نظریه مراکز مکمل است که در آن دو یا چند شهر به صورت دسته جمعی و مبتنی بر پتانسیل های مکمل یکدیگر برای حرکت به سوی توسعه، مورد برنامه ریزی قرارگرفته اند. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف اصلی تدوین چارچوبی برای ایجاد یک شبکه شهری رقابت پذیر شهری در مقیاس منطقه در پی یافتن شاخص های مؤثر بر رقابت پذیری شهری در استان مازندران بوده و در تلاش است تا با بهره مندی از شاخص های به دست آمده، به چارچوبی کلی برای ایجاد شبکه شهری رقابت پذیر در سطح استان دست یابد. تحقیق حاضر از نوع کمی است و از حیث روش در گروه تحقیقات کاربردی طبقه بندی می شود. برای بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر رقابت پذیری شهری در مقیاس منطقه، از روش تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک دلفی استفاده می شود و برای بررسی مزیت رقابتی هر یک از شهرستان ها مدل تغییر سهم به کار گرفته می شود. در انتها با استفاده از روش تحلیلی سوات نقش شهرستان های مختلف استان در حوزه های همگن تدقیق می شود که 5 شهرستان نقش کشاورزی، 8 شهرستان نقش خدماتی و 9 شهرستان نقش صنعتی را به عنوان نقش اصلی توسعه خود، در راستای رسیدن به یک شبکه مکمل در مقیاس منطقه باید اتخاذ نمایند.

یکی از سیاست هایی که بسیاری از کشورها جهت توسعه پایدار گردشگری مد نظر قرار داد ه اند توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری به صورت متمرکز و جلوگیری از ساخت وسازهای پراکنده و بی برنامه نابودکننده محیط زیست، بافت فرهنگی اجتماعی، و ساختار اقتصادی در مناطق جاذب گردشگر است؛ سیاستی که در ایران از سوی هیئت وزیران در سال 1396 به تصویب رسید. هدف از این مقاله ارائه یک روش شناسی جهت شناسایی فضاهای مستعد توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری است. پژوهش بر اساس هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی در زمره پژوهش های توصیفی تحلیلی قرار می گیرد. قلمرو فضایی استان مازندران به عنوان ورودی مدل تحلیلی به 23007 واحد فضایی 100 هکتاری تقسیم شده و جهت توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری مورد ارزیابی و اولویت بندی قرار گرفته است. در این مقاله شاخص مرکب «اولویت توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری در استان مازندران» از طریق مدل هیبریدی تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل شبکه ای (F’ANP) و بر مبنای 14 شاخص اثرگذار بر توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری ساخته و نقشه خروجی آن بر اساس 4 شاخص کنترلی تدقیق شده است. یافته های مدل نشان دهنده آن است که سه عامل «توان محیط زیستی و زیرساخت حمل ونقل»، «کمیت و کیفیت خدمات رسانی به گردشگران»، و «میزان پتانسیل سرمایه گذاری گردشگری» بر اولویت بندی فضاهای استان مازندران با هدف توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری اثرگذار است. نتایج پژوهش نشان داد امکان توسعه شهر ک ها و دهکده های گردشگری در ساحل در بخش های میانی و شرقی، در جلگه به صورت محدود در بخش های شرقی استان، و در کوهستان در بخش شرق و غرب استان وجود دارد.