مطالب مرتبط با کلیدواژه

طبیعت گردی


۲۱.

تأثیر آموزش و ترویج طبیعت گردی در حفظ محیط زیست (مطالعه موردی دانش آموزان دختر منطقه 18 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ 61 - 78

کلیدواژه‌ها: طبیعت گردی آموزش دانش آموزان دختر حفظ محیط زیست آزمون تی زوجی همبستگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۸ تعداد دانلود : ۵۲۲
آموزش محیط زیستی مناسب از ضروریات مهم جهت حفاظت محیط زیست است. یکی از مهم ترین مسائل آموزش محیط زیست این است که چگونه با راهکارهای مؤثر تغییر رفتار مشهودی را در افراد نسبت به محیط زیست ایجاد کرده و تعهد آنها را نسبت به طبیعت و محیط زیست افزایش داد. این پژوهش تلاش دارد تأثیر اجرای برنامه های آموزشی محیط زیستی با محور طبیعت گردی را در رفتار و پیوند دانش آموزان با طبیعت در شهر تهران بررسی نماید. روش پژوهش در این مقاله نیمه تجربی با استفاده از طرح تک گروهی است که بخش عمده آن به شکل میدانی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان مقطع متوسطه دبیرستان دخترانه شهید مدنی منطقه 18 تهران هستند که با روش تمام شماری، نمونه آماری در این پژوهش تمامی 74 نفر دانش آموز دوره دوم متوسطه این مرکز آموزشی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات علاوه بر مشاهده و پرسشگری برگرفته از پرسشنامه ای است محقق ساخته که روایی آن با استفاده از نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از روش کرونباخ (مقدار آلفا برابر با 837/0) موردبررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های t دو نمونه وابسته جهت مقایسه رفتارها و نگرش های قبل و بعد از آزمون، ضریب همبستگی و تحلیل عاملی در محیط نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج نشان داد هر ۲۶ گویه که در 9 نماگر اصلی طراحی شده بود، پس از آموزش های محیط زیستی همراه با بازدید طبیعت گردی، تغییر نگرش و رفتار دانش آموزان را در پی داشته است؛ بنابراین تأکید بر روی این شیوه آموزش محیط زیستی مبتنی بر طبیعت گردی، سبب ایجاد تحول در ارتباط دانش آموزان با محیط طبیعی خواهد شد و تعهد آنها را جهت حفظ طبیعت افزایش خواهد داد.
۲۲.

سناریوهای توسعه پایدار طبیعت گردی در استان چهارمحال و بختیاری

نویسنده:
منبع: پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار سال دوم شهریور ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: استعداد طبیعت گردی وضعیت کنونی سناریوی توسعه استان چهارمحال و بختیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۲۹۴
با توجه به جستجوی مردم برای یک مقصد بکر و جدید به منظور گذران اوقات فراغت خود، استان چهار محال و بختیاری یکی از مناطق گردشگری می باشد که ترکیبی از زیبایی های طبیعت بکر و جاذبه های فرهنگی به جهت سبک زندگی عشایری را دارا می باشد و این استان را به یک منطقه مستعد برای توسعه طبیعت گردی تبدیل کرده است. در این تحقیق، ابتدا استعدادهای اکوتوریستی این منطقه از طریق شیوه بررسی SWOT مورد بررسی قرار گرفتند. سپس بر اساس تکنیک سناریو سازی، چهار سناریو برای توسعه طبیعت گردی در آینده این منطقه ایجاد شده اند که به ترتیب عبارتند از: منطقه بین المللی، منطقه عشایری، منطقه طبیعی- فرهنگی و منطقه انحصاری و هر چهار سناریو به لحاظ SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نهایتا، به نظر می رسد ترکیبی از هر چهار سناریو و به کارگیری برنامه های عملی منتخب همه سناریوها برنامه مناسبی برای توسعه پایدار طبیعت گردی در آینده این استان خواهد بود.
۲۳.

شناسایی نیازها در طراحی وسیله شستشوی لباس در سفرهای طبیعت گردی

نویسنده:
منبع: پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار سال دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: طراحی محصول اکوتوریسم طبیعت گردی شستشو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۲۹۵
در سفرهای طبیعت گردی، به دلیل عدم دسترسی طولانی مدت به امکانات شهری و نیز طی مسافت های طولانی در دل طبیعت بکر، مسئله نظافت البسه موضوعیتی جدی پیدا می کند. در این فرآیند پی بردن به میزان حساسیت طبیعت گردها در خصوص پاکیزگی لباس همچنین مطالعه نحوه و طول مدت سفر آن ها می تواند در تصمیم گیری طراحان برای طراحی یک محصول بومی که بتواند رضایت را برای کاربر به همراه داشته باشد، نقشی جدی ایفا کند. پژوهش حاضر از منظر هدف در دسته پژوهش های کاربردی قرار گرفته و پرسشنامه به عنوان ابزار پیمایش در آن مورد استفاده قرار گرفت. حجم نمونه معادل 52 نفر بود که به روش گلوله برفی نمونه گیری شدند. نتایج نشان داد؛ نظافت لباس در حدی که تنها بوی نامطبوع را از آن دور نماید و به شرط آنکه خود مصداق کثیفی روی لباس نباشد برای طبیعت گردها اقناع کننده و موردقبول است. از طرفی نوع البسه ای که از نظر ایشان بیشتر به نظافت نیاز دارد نشان می دهد ابعاد محصولی که به این منظور طراحی می شود می تواند حداقلی باشد، در واقع چنانچه صرفاً بشود لباس های زیر را طی سفر نظافت نمود مخاطبین احساس رضایت خواهند داشت.
۲۴.

ارزیابی توان محیطی برای توسعه طبیعت گردی در شهرستان ایلام با استفاده از مدل AHP(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۸ و ۵۹ 77 - 93

کلیدواژه‌ها: ارزیابی توان محیطی طبیعت گردی AHP شهرستان ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۳۵۷
گردشگری، صنعتی است که امروزه مورد توجه بسیاری از دولت ها قرار گرفته است و یکی از پردرآمدترین بخش های اقتصاد جهانی می باشد. این صنعت را بسته به هدف گردشگر، به انواع مختلفی طبقه بندی کرده اند که طبیعت گردی یکی از آنهاست. با توجه به اینکه طبیعت گردی در حال حاضر، بخش کوچکی از کل صنعت گردشگری را به خود اختصاص داده است؛ اما از نرخ رشد بسیار بالایی برخوردار می باشد. در این مقاله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل AHP، به شناسایی مناطق مستعد طبیعت گردی در شهرستان ایلام پرداخته شده است؛ به همین منظور، لایه های اطلاعاتی ای شامل نقشه های سطوح ارتفاعی، پهنه بندی شیب، پوشش گیاهی، چشمه های معدنی، راه های ارتباطی، منابع آبی و اماکن رفاهی و اقامتی، تهیه شد و در محیط GIS تصحیح خطا گردید. اعمال وزن های مناسب نیز در محیط نرم افزار Expert choice انجام شد؛ سپس با تلفیق و همپوشانی لایه های اطلاعاتی در محیط GIS، پهنه های مناسب، شناسایی و اولویت های برتر جهت توسعه طبیعت گردی در شهرستان معرفی گردید. نتایج این مطالعه نشان می دهد مناطقی که جاذبه بالایی دارند بیشتر در شمال و مرکز تا جنوب شرقی شهرستان واقع هستند و از پوشش گیاهی و جنگلی، منابع آبی و شرایط مناسب اقلیمی برخوردار می باشند. مناطق با جاذبه پایین هم بیشتر در جنوب و غرب شهرستان قرار دارند و از نظر داشتن جاذبه های طبیعی، ضعیف ارزیابی شده اند. در پایان نیز تدوین یک برنامه مدیریتی مناسب جهت حفاظت از جاذبه های طبیعی شهرستان و تبلیغات مناسب جهت هدایت گردشگران به سوی مسیرهای گردشگری پیشنهاد شده است تا صنعت گردشگری در منطقه توسعه یابد.
۲۵.

اثر فرهنگ طبیعت‌گردی بر حفاظت از پارک‌های ملّی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۸ 25-56

کلیدواژه‌ها: محیطزیست پارک ملی فرهنگ طبیعت گردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۴۱۸
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر فرهنگ طبیعت‌گردی بر حفاظت از پارک‌ ملّی لار بوده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی-پیمایشی بوده است و گردآوری داده‌ها به‌صورت میدانی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه پژوهشگران (طبیعت‌گردان) پارک ملّی لار در سال 1396 بودند که با توجه به محدود بودن جامعه آماری (بیش از 100 هزار نفر)، نمونه آماری پژوهش بر اساس جداول آماری (کرجسی و مورگان) 384 گردشگر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در دسترس تعیین شد که پس از توزیع و گردآوری داده‌ها و جدا نمودن پرسشنامه‌های ناقص و مخدوش، تحلیل آماری بر روی 345 پرسشنامه انجام پذیرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته‌ای بود که روایی صوری و محتوایی آن توسط 11 تن از اساتید متخصصین حوزه گردشگری و محیط‌زیست تأیید و روایی سازه پرسشنامه نیز توسط تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد بررسی قرار گرفت و پایایی ابزار از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه فرهنگ طبیعت‌گردی (89/0=α) و برای حفاظت از پارک ملّی (90/0=α) به دست آمد. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی؛ میانگین، انحراف معیار و ...، از آمار استنباطی تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و مُدل پژوهش با استفاده از نرم‌افزارهای "اس پی اس اس " و "لیزرل " استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که متغیرهای احساس مسئولیت، اخلاق اجتماعی، هنجار سازی، آموزش، دانش و آگاهی و ارزش­های سنتی و دینی بر رفتارهای محیط زیستی مؤثر هستند. به‌عنوان نتیجه‌ای کلی، می­توان گفت که فرهنگ عامل تعیین­کننده رفتارهای گردشگران در پارک­های ملّی است و رفتارهای زیست­محیطی افراد یک جامعه، ناشی از این عامل مهم است.
۲۶.

برنامه ریزی مکانی و امکان سنجی نواحی مستعد طبیعت گردی با نگرش آمایش سرزمین (مطالعه موردی: منطقه سلیمان تنگه شهرستان ساری)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال اول تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 113-128

کلیدواژه‌ها: طبیعت گردی منطق فازی آنتروپی شانون سامانه اطلاعات جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۱۵۷
در یک سرزمین، نحوه ساماندهی و سیمای محیط های طبیعی و انسان ساخت، باید آینه تمام نمای چگونگی روند توسعه ملی در آن سرزمین باشد. امروزه، در پی بروز بحران های زیست محیطی، نابودی منابع و ایجاد موانع در راه رسیدن به توسعه پایدار، لازم می آید برنامه ها بر اساس شناخت و ارزیابی توان محیطی صورت گیرد تا هم بهره برداری در خور و مستمر از محیط صورت گیرد و هم ارزش های طبیعی محیط حفظ شود. از اینرو پیش از تدوین راهکارهای توسعه و اجرای آن، بررسی جغرافیایی منطقه و شناخت توان های محیطی آن و سپس تعیین توان بوم شناسی سرزمین به برنامه ریز این امکان را می دهد تا بر اساس توان های منطقه، جهت و راهکارهای توسعه منطقه را مشخص نموده و برنامه ای متناسب با شرایط منطقه ارائه دهد. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی، توان بوم شناسی محدودی را برای استفاده های انسان داراست، ارزیابی توان بوم شناسی به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران های موجود، بستر مناسبی برای برنامه ریزی زیست محیطی فراهم می آورد. وجود منابع طبیعی منحصر به فرد در استان مازندران شرایط بسیار مناسبی را برای توسعه صنعت گردشگری در این استان مهیا کرده است. یکی از ظرفیت های طبیعت گردی استان مازندران که ضرورت ارزیابی قابلیت تفرجی و برنامه ریزی اصولی آن توسط مسئولین امر احساس می شود، منطقه گردشگری سد شهید رجایی ساری می باشد. لذا این پژوهش بر آن است تا با شناسایی معیارهای موثر، به ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه جهت کاربری طبیعت گردی بپردازد. در این راستا پس از شناسایی معیارها (از قبیل عوامل فیزیوگرافی، شرایط زمین شناسی، خاک شناسی، راه های دسترسی، کاربری اراضی، شبکه هیدروگرافی، اقلیم منطقه و ...)، اقدام به تهیه پایگاه داده های مکانی آنها در سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) شد. در ادامه، پس از استانداردسازی این معیارها به روش منطق فازی در محیط نرم افزارArc GIS ، با استفاده از نظرسنجی پرسشنامه ای از 32 کارشناس و به کمک روش آنتروپی شانون به هر یک از معیارها وزن خاصی اختصاص داده شد. سپس با تلفیق و رویهم گذاری این معیارها، بر اساس منطق فازی، نقشه نهایی که بیانگر مناطق تفرجگاهی است، حاصل شد. منطقه موردمطالعه در نقشه تولید شده به سه طبقه بسیار مناسب، مناسب و نامناسب به منظور برنامه ریزی جهت انواع فعالیت های تفرجی تقسیم شده که در نهایت 25/5045 هکتار از آن به عنوان مکان های بسیار مناسب شناسایی شده است.
۲۷.

سنجش و ارزیابی آثار اجتماعی محلات مسکونی با تأکید بر احساس نابرابری اجتماعی(مطالعه موردی شهر امیدیه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴ 133 - 146

کلیدواژه‌ها: طبیعت گردی کوهنوردی اشترانکوه زاویه تابش خورشید استان لرستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۲۴۳
هدف این مقاله سنجش و ارزیابی آثار اجتماعی محلات مسکن مهر و شهرک مطهری در سطح شهر امیدیه، با تأکید بر احساس نابرابری اجتماعی است. ساکنین محلات مختلف بر مبنای ویژگی های اقتصادی و اجتماعی (درآمد و تحصیلات) در محلات خاصی از شهر متراکم شده اند. روش تحقیق حاضر، از نوع اسنادی و پیمایشی است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 320 نفر تعیین گردید. برای محله ی شهرک مطهری تعداد 160 نفر و بخش مسکن مهر نیز 160 نفر انتخاب و به صورت تصادفی مورد پرسش گری قرار گرفتند. نتایج آزمون T تفاوت میانگین های دو متغیر محلات مسکونی پاسخ گویان و انحرافات اجتماعی را نشان می دهد. تفاوت مشاهده شده در بین دو گروه ، به لحاظ آماری با توجه به (001/0 = sig ) و (16/2- = t ) معنادار است. همچنین نتایج آزمون واریانس دو متغیره نشان می دهد که عملکرد متقابلی میان نوع محلات مسکونی، سطح سواد و میزان درآمد در میزان گرایش به انحرافات اجتماعی وجود دارد.
۲۸.

ارائه الگوی توسعه طبیعت گردی کشور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 31 - 48

کلیدواژه‌ها: الگو توسعه طبیعت گردی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۲۷۷
توسعه گردشگری بر رشد اقتصادی و تولید ناخالص ملی کشورها مؤثر است. طبیعت گردی از شاخه های صنعت گردشگری است که درآمد حاصل از آن، فرصتی برای مناطق گردشگری به منظور حفاظت از منابع طبیعی و تنوع زیستی فراهم آورده است. طبیعت گردی در ایران با دارابودن شرایط اقلیمی و طبیعیِ کم نظیر و مناطق بسیار جذاب طبیعی، از ظرفیت بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. این پژوهش با هدف تعیین الگوی توسعه طبیعت گردی ایران صورت گرفته است. ابزار اصلی پژوهش، مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با افراد متخصص در حیطه موضوع مورد مطالعه بود. با استفاده از نظریه داده بنیاد، عوامل علّی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و پیامدهای توسعه طبیعت گردی کشور ایران در شش مقوله اصلی و 19 مقوله فرعی طبقه بندی شده است. نتایج نشان می دهد که الگوی توسعه طبیعت گردی کشور ایران از این عوامل تشکیل شده است: مقوله های علّی (وجود جاذبه های طبیعت گردی، گسترش تقاضای طبیعت گردی تنوع فرهنگی، تنوع اقلیمی) که بر پدیده محوری، یعنی توسعه طبیعت گردی (بهره وری اقتصادی طبیعت گردی، توسعه متوازن مناطق شهری و روستایی، توسعه پایدار طبیعت گردی) تأثیر می گذارند؛ عوامل زمینه ای (مشارکت ذی نفعان گردشگری، حفاظت و نگهداری از منابع طبیعی، آموزش و پژوهش ویژه طبیعت گردی)؛ عوامل مداخله گر (ایمنی و امنیت مناطق طبیعی، سرمایه گذاری دولتی و بخش خصوصی، پشتیبانی حاکمیت از طبیعت گردی، تبلیغات منفی خارجی) که بر راهبردها اثرگذارند؛ راهبردها (ترویج فرهنگ طبیعت گردی، بهره برداری متوازن از مناطق طبیعت گردی، مدیریت یکپارچه بازاریابی طبیعت گردی، کارآمدسازی مدیریت طبیعت گردی، توسعه زیرساخت های طبیعت گردی، متنوع سازی فعالیت های طبیعت گردی با تمرکز بر ویژگی های محیطی) هستند؛ پیامدها (توسعه اجتماعی-فرهنگی، توسعه اقتصادی آسیب رسانی منابع طبیعی) که ناشی از به کارگیری راهبردهای توسعه طبیعت گردی هستند.
۲۹.

طراحی مدل بازاریابی مبتنی بر تجربه مشتری در طبیعت گردی استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۰) 45 - 69

کلیدواژه‌ها: بازاریابی مبتنی بر تجربه مشتری طبیعت گردی نظریه داده بنیاد استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۱۵۲
هسته اصلی خدمات صنعت گردشگری به طور کلی و طبیعت گردی به طور خاص ، خلق تجربه است و افراد با سفر به طبیعت و درگیر شدن در یک فرآیند طبیعت گردی به کسب تجربه می پردازند. در این پژوهش به طراحی مدل پارادایمی بازاریابی مبتنی بر تجربه طبیعت گردها در استان کردستان پرداخته شده است ، که بدین منظور با مصاحبه از طبیعت گردها و خبرگان در حوزه طبیعت گردی ، نظرات آن ها گرفته شده و با به کارگیری نظریه داده بنیاد ، عوامل علّی ، زمینه ایی ، مداخله گر ، راهبردها و پیامدهای ناشی از بازاریابی مبتنی بر تجربه در شش مقوله اصلی ، چهل و شش مقوله فرعی و یک صد و سیزده مفهوم طبقه بندی شده است. نتایج نشان می دهند، مدل بازاریابی مبتنی بر تجربه مشتری در طبیعت گردی از مقوله های اصلی ، علّی (عوامل فردی و اجتماعی) ، پدیده محوری(ابعاد بازاریابی مبتنی بر تجربه) ، عوامل زمینه ایی(نقش شرکت های خدمات گردشگری ، جامعه محلی و ایمنی و امنیت) ، عوامل مداخله گر(سیاسی و قانونی، اقتصادی ، اجتماعی، فنّاورانه و زیست محیطی ) ، راهبردها (محصول، قیمت، ترفیع، مکان، مردم و کارکنان ، شواهد فیزیکی ، فرآیند و برنامه ها ، شخصی سازی و مشارکت)و پیامدها برای (طبیعت گردها، شرکت های خدمات گردشگری و جامعه محلی) تشکیل شده است.
۳۰.

تخمین تابع تقاضای اکوتوریسم (مطالعه ی موردی شهر اصفهان)

نویسنده:
منبع: اقتصاد مالی سال ۵ تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱۵ 31 - 44

کلیدواژه‌ها: مقدار تقاضای طبیعت گردی طبیعت گردی جاذبه های طبیعی توسعه ی پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۹۴
گردشگری از صنایع پر سودی است که بسیاری از کشورها در آن سرمایه گذاری کرده اند و همچنین این صنعت باعث تماس کشورهابا یکدیگر شده و بر فرهنگ مردم آنها نیز اثر می گذارد. امروزه با افزایش درآمد و کاهش زمان کار، تقاضا برای گردشگری افزایش یافته است. طبیعت گردی (اکوتوریسم) که زیر مجموعه ای از گردشگری به شمار می رود از جمله صنایعی است که نه تنها باعث حفظ اکوسیستم ها و ایجاد محیط سالم برای زیست می شود بلکه بخش عظیمی از هزینه های جاری کشور را تامین می کند و موجب کاهش معضل بیکاری می گردد. ایران از دیدنی ترین مناطق جهان و اصفهان نیز یکی از زیباترین شهرهای ایران است، لیکن با وجود ظرفیت های بالای اصفهان برای جذب گردشگران، فقدان آمار قابل اطمینان، برنامه ریزی علمی را برای توسعه ی بازار اکوتوریسمی این شهر مشکل می گرداند. در این مقاله گردشگران داخلی اصفهان در فروردین سال 1390 جامعه ی آماری و تعداد 400 نفر آنان حجم نمونه ی این پژوهش بوده اند که با استفاده از روش آماری واستنباطی، تاثیر متغیرهای موثر بر تقاضای اکوتوریسم داخلی برآورد گردیده است.
۳۱.

بررسی تاثیر اقامتگاه های محلی (خوشه سار بوم گردی) بر ارتقاء سطح زندگی جامعه محلی (با تاکید بر روستای "گرمه" و" شیب دراز")(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هشتم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 63 - 78

کلیدواژه‌ها: گردشگری طبیعت گردی اکوتوریسم خوشه سار بوم گردی گرمه شیب دراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۹۱
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش اقامتگاه های محلی(خوشه سار بوم گردی) بر ارتقاء سطح زندگی جامعه محلی با تاکید بر روستاهای "گرمه"(کویر مرکزی ایران) و" شیب دراز "(جزیره قشم) انجام شده است.برای انجام این پژوهش تلفیقی از روش های کیفی و کمی مورد استفاده قرار گرفته است.در بخش کیفی با 14 نفر از اعضای اصلی وفعال خوشه سار بوم گردی که پایه گذار اقامتگاه های بومی، برای پذیرش طبیعت گردان هستند، مصاحبه شد.از مصاحبه ها برای بررسی عوامل و انگیزه های تشکیل خوشه سار بوم گردی،نقاط ضعف و قوت و نیز مسائل و مشکلات اعضاء و همچنین بررسی نظرات مردم بومی ساکن در روستاهای مورد مطالعه و ساخت گویه های متناسب با شرایط کنونی این روستاها استفاده شده است.در بخش پیمایشی تحقیق، از تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. از حدود 200 نفر پاسخ دهندگان حائز شرایط تعداد 159پرسشنامه کامل و دارای قابلیت تجزیه و تحلیل توسط مردم بومی دو روستای مورد مطالعه پر شد. محقق 3 بار به روستای گرمه و چندین بار به روستای شیب دراز در جزیره قشم سفرکرده است. آشنایی با این دو روستا و تعامل با مردم بومی آن، زمینه را برای افزایش میزان دقت در پاسخگویی به پرسش نامه ها و جلب مشارکت آنها فراهم نمود. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح یکی تحلیل ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان و دیگری تحلیل در سطح فرضیات پژوهش صورت پذیرفته است.نتایج هردو بخش کمی و کیفی تحقیق، گویای آن است که وجود اقامتگاه های بومی در مناطق روستایی مورد مطالعه باعث ارتقاء و بهبود کیفیت زندگی جامعه بومی شده که این امر یکی ازویژگی های اصلی اکوتوریسم است.یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که سیاست های توسعه اکوتوریسم درایران،نیازمند دقت دربسترسازی هماهنگ با نیازهای واقعی اکوتوریسم براساس اصول توسعه پایداراست. همچنین می بایست برنامه ریزی هایی برای جلب مشارکت سرمایه گذاران بومی در مناطق اکوتوریستی انجام شود تا بجای سرمایه گذاری های کلان برای ساخت هتل های چند ستاره در دل مناطق طبیعی وایجاد تعارضات فرهنگی و معضلات زیست محیطی، با جلب مشارکت سرمایه گذاران بومی و هدایت آنها در مسیر صحیح، زیرساخت های مناسب توسعه اکوتوریسم فراهم شود.
۳۲.

بررسی مقایسه انگیزه مشارکت در طبیعت گردی بین زنان و مردان در فعالیت های اوقات فراغت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 95 - 108

کلیدواژه‌ها: طبیعت گردی گردشگری اوقات فراغت انگیزه مشارکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۴
پژوهش حاضر به مقایسه انگیزه مشارکت در طبیعت گردی بین مردان و زنان شرکت کننده در فعالیت های اوقات فراغت پرداخته است. پژوهش حاضر براساس هدف، تحقیقی کاربردی و از نوع علی – مقایسه ای می باشد. نمونه آماری تحقیق به تعداد قابل کفایت 259 نفر محاسبه شد که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند در نهایت پرسش نامه میان آن ها توزیع گردید و مورد بهره برداری قرار گرفت. ابزار این پژوهش شامل پرسشنامه 30 سوالی انگیزه مشارکت گیل (2000) توزیع و جمع آوری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مقایسه دو نمونه مستقل یعنی آزمون T- استیودنت مستقل و آزمون آنوا (ANOVA) استفاده گردید. بررسی فرضیه های تحقیق نشان داد که، بین انگیزه مشارکت در طبیعت گردی بین شرکت کنندگان تفاوت معنی دار وجود ندارد. همچنین بین ابعاد انگیزه مشارکت (انگیزه پیوند جویی، انگیزه تفریح و سرگرمی، انگیزه رقابت طلبی و یادگیری مهارت ها) در طبیعت گردی بین شرکت کنندگان تفاوت معنی دار وجود ندارد. اما بین انگیزه های بیرونی در طبیعت گردی بین مردان و زنان شرکت کننده در فعالیت های طبیعت گردی تفاوت معنی دار وجود داشت، نتایج آزمون واریانس یکطرفه نیز نتایج فوق را تائید کرد. 
۳۳.

ارزیابی توانمندی پهنه های مستعد توسعه طبیعت گردی؛ مورد مطالعه: استان قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال سوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۹ 65 - 82

کلیدواژه‌ها: طبیعت گردی ارزیابی توان اکولوژیکی تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اولویت بندی پهنه های مستعد توسعه طبیعت گردی متمرکز استان قم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۲۸
زندگی شهری و الزامات ماشینی آن موجب شده است تا تمایل حضور در طبیعت و جستجوی آرامش طبیعی در بین شهروندان به شکل فزاینده ای افزایش یابد. در پی پاسخ گویی به این نیاز و ساماندهی آن، گونه جدیدی از گردشگری در متون علمی این صنعت با عنوان طبیعت گردی (اکوتوریسم) شکل گرفت. امروزه طبیعت گردی در میان گونه های مختلف گردشگری از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در بیست سال اخیر رشد قابل توجهی داشته است. استان قم در بین مقصدهای گردشگری ایران یکی از گردشگرپذیرترین استان های کشور به شمار می آید و ضرورت دارد تا برای تنوع بخشیدن به محصولات گردشگری این استان در کنار گردشگری مذهبی ظرفیت سنجی انجام شود. این مقاله با هدف شناسایی پهنه های مستعد طبیعت گردی استان قم و اولویت بندی آن ها تهیه شده است که از مدل ارزیابی توان اکولوژیکی برای شناسایی پهنه های مستعد و از روش تحلیل سلسله مراتبی برای اولویت بندی این پهنه ها بهره جسته است. با هدف شکل دهی کانون های طبیعت گردی استان و جذب سرمایه گذاران، تمرکز این تحقیق بر شناسایی و اولویت بندی پهنه های مستعد طبیعت گردی استان قم است. از میان پهنه های مستعد طبیعت گردی 6 پهنه شناسایی و به روش AHP و براساس پنج معیار و بیست و نه زیر معیار اولویت بندی شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که برای توسعه طبیعت گردی متمرکز در استان قم، به ترتیب پهنه های حوض سلطان، کهک، دستجرد، سلفچگان، قاهان و پلنگ دره با امتیازهای 83/0، 74/0، 73/0، 72/0، 62/0 و 57/0 در اولویت هستند.
۳۴.

برنامه ریزی راهبردی توسعه پایدار اکوتوریسم با بهره گیری از مدل تلفیقی SWOT و ANP. مطالعه موردی: استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال پنجم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۵ 13 - 25

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی راهبردی توسعه پایدار طبیعت گردی مدل سوات کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۱۲
هر منطقه با توجه به پتانسیلها و امکانات موجود خود می تواند در مسیر توسعه قرار گیرد و اولین قدم برای توسعه یک منطقه، توسعه اقتصادی آن است. بر این اساس، با توجه به هدف عمده گردشگری که تولید درآمد و جذب سرمایه برای منطقه است، نقش راهبردی و کلیدی گردشگری در توسعه منطقه ای نمایان می گردد. هدف اصلی این پژوهش آن است تا با استفاده از تلفیق مدل SWOT و ANP راهبردهای توسعه پایدار طبیعت گردی در استان کردستان را ارائه و به اولویت سنجی آن بپردازد. این پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج حاصل از تحلیل یافته های این پژوهش نشان می دهد که وجود نگرش مثبت جامعه نسبت به گردشگری (476/0)، کمبود یا ضعف حمایتهای دولتی از بخش خصوصی (411/0)، افزایش تمایل به انجام فعالیتهای گردشگری و به ویژه فعالیت های اکوتوریستی و قابلیت بالقوه استان کردستان در این زمینه (434/0) و هدفمندکردن یارانه ها و در نتیجه آن افزایش قیمت مواد سوختی و تاثیر آن بر جریان سفر و گردشگری (476/0) به ترتیب از مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدها می باشد. نهایتا نتایج اولویت سنجی راهبردها با استفاده از مدلANP نشان می دهد که توجه به راهبردهای تدافعی(WT) در برنامه ریزی راهبردی توسعه پایدار اکوتوریسم کردستان از اولویت برتر برخوردار است.
۳۵.

ارزیابی و پهنه بندی توانمندی مناطق مستعد توسعه تفرج آبی با تلفیق AHP ،TOPSIS و GISدر منابع آبی شهرستان دورود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸۰ 133 - 155

کلیدواژه‌ها: ارزیابی چند معیاره طبیعت گردی پهنه بندی منطق فازی TOPSIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۱۴۳
شهرستان دورود در شرق استان لرستان می باشد که به عنوان سرزمینی سرشار از منابع طبیعی، تاریخی و فرهنگی از یک سو و دارا بودن آب و هوای چهار فصل، رودخانه های پرآب و چشمه های جاری، کوهستان های برف گیر و نظایر آن جزء یکی از مهمترین مناطق جاذب گردشگر در استان لرستان شناخته شده است. این موقعیت ممتاز در گردشگری می تواند بسترهای لازم را برای سرمایه گذاری و جذب گردشگر، ایجاد اشتغال و درآمد و ارتقا رفاه اجتماعی فراهم نماید. در این پژوهش با استفاده از ارزیابی چند معیاره، پهنه های مناسب برای تفرج آبی در منابع آبی ساکن و خروشان در شهرستان دورود شناسایی شدند. معیارهای محیط زیستی تأثیرگذار در پهنه بندی گردشگری آبی در 5 گروه معیار شامل معیار های فیزیکی، اکولوژیکی، زیرساختی- کالبدی، ایمنی و اقتصادی- اجتماعی و 27 زیرمعیار برای تفرج آبی در منابع آبی ساکن و 26 زیرمعیار برای تفرج آبی در منابع آبی خروشان تدوین شدند و براساس مدل ارزیابی چند معیاره، پهنه های مناسب گردشگری تعیین گردید. در نهایت با استفاده از مدل TOPSIS پهنه های مناسب برای گردشگری اولویت بندی گردیدند. نتایج حاصل از مدل تاپسیس نشان داد که پهنه های سد مروک، سراب و آب بندان ماهی همیانه، آب بندان حشمت آباد 2 به ترتیب دارای بالاترین اولویت پهنه ها برای تفرج آبی در منابع آبی ساکن شناخته شدند. همچنین بالاترین اولویت برای تفرج آبی در منابع آبی خروشان مربوط به پهنه های رودخانه سزار، گهر رود 1 و گهر رود 2 می باشد. نتایج حاصل از روش مقایسات زوجی نشان می دهد که 69/8 درصد از مساحت کل منطقه برای تفرج آبی متمرکز در منابع آبی ساکن، 16/7 درصد برای تفرج آبی گسترده در منابع آبی خروشان، توان بالا داردوشهرستان دورود با توجه به منابع آبی فراوان، قابلیت و ظرفیت بالایی در زمینه تفرج های آبی دارد.
۳۶.

گردشگری سلامت و قابلیت های گردشگری پزشکی- درمانی در ایران

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۹ 133 - 151

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری گردشگری سلامت توریسم درمانی توریسم پزشکی طبیعت گردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۴۷
گردشگری سلامت و توریسم درمانی یکی از حوزه هایی است که می تواند نقشی بسزا در جهت توسعه گردشگری ایفا نماید و دامنه ای بسیار گسترده را شامل می شود. در این مقاله برآنیم تا پس از آشنایی با مفهوم گردشگری سلامت و توریسم درمانی آن را در چهار زیر مجموعه مهم مورد نظر قرار داده و قابلیت ها و توانمندی های ایران را در هرکدام از این چهار قسمت مورد تحلیل قرار دهیم. در ابتدا ضمن تعریف گردشگری سلامت و توریسم درمانی به چشم اندازها و زیرمجموعه های گردشگری سلامت و توریسم درمانی اشاره می کنیم. سپس با بررسی سابقه و زمان توجه به توریسم درمانی در ایران، سهم ایران از توریسم درمانی و جایگاه ایران در توریسم درمانی را مورد بحث قرار می دهیم. در زمینه پتانسیل ها و توانمندی های ایران در زمینه گردشگری سلامتو توریسم درمانی چهار مقوله مطرح می شود: 1- چشمه هایآبگرم و آب های معدنی؛ 2- گنبد های نمکی؛ 3- طبیعت گردی (اکوتوریسم) و 4- توریسم پزشکی. در ادامه راجع به ماهیت و مفهوم هرکدام از مقوله ها مطالبی ایراد خواهد شد و قابلیت ها و توانمندی های ایران در هر کدام از مقوله ها مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت و درنهایت بحث را با نتیجه گیری به پایان می بریم.
۳۷.

تعیین ظرفیت برد گردشگری طبیعت در مناطق کوهستانی ایران نمونه موردی: سیب چال، خاس خانی و آغوزی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال چهارم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۴ 83 - 96

کلیدواژه‌ها: ظرفیت برد گردشگری توسعه پایدار گردشگری طبیعت گردی دیلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۰۲
روند رو به رشد تقاضا و پذیرش طبیعت گردان و گردشگران در مناطق حساس و شکننده کوهستانی ایران طی سال های اخیر و عدم وجود برنامه ریزی مدون و جامع برای گردشگری این مناطق لزوم توجه خاص به این مناطق را تشدید کرده است. لذا در این مقاله، در راستای رویکرد توسعه پایدار گردشگری (طبیعت گردی) در مناطق کوهستانی ایران با استناد به روش ظرفیت برد گردشگری، آستانه ظرفیت پذیرش مناطق گردشگری کوهستانی سیب چال، خاس خانی و آغوزی واقع در منطقه دیلمان استان گیلان در بهار 1392 –  مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور به برآورد ظرفیت برد منطقه از طریق مدل  ظرفیت برد (تحمل) توریسم TCC در سه سطح فیزیکی، واقعی و مؤثر در منطقه پرداخته شد و  ظرفیت برد های فیزیکی، واقعی و مؤثر به ترتیب 40515 ، 24286 و 1215 نفر در روز برآورد گردید.
۳۸.

ارزیابی توان اکولوژیک توسعه طبیعت گردی با استفاده از منطق فازی در محیط GIS (مطالعه موردی: شهرستان بویر احمد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال پنجم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۹ 97 - 112

کلیدواژه‌ها: طبیعت گردی منطق فازی آنتروپی شانون سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۸۱
     صنعت گردشگری به عنوان یکی از مهم ترین منابع تولید درآمد و افزایش فرصت های شغلی و نیز توسعه و گسترش زیرساخت ها و توسعه اجتماعی – فرهنگی و نیز به عنوان موتور و محرک رشد و توسعه اقتصادی مناطق می باشد. شهرستان بویراحمد در استان کهکیلویه و بویراحمد نیز با آب و هوای معتدل و کوهستانی، آبهای فراوان، پوشش جنگلی و غیره نیز جزء نقاطی است که پتانسیل زیادی برای جذب گردشگری دارد. نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای و روش بررسی آن پیمایشی می باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه جهت کاربری طبیعت گردی است. در این راستا پس از شناسایی معیارها اقدام به تهیه پایگاه داده های مکانی در سامانه اطلاعات جغرافیایی شد. در ادامه پس از استاندارد سازی این معیارها به روش منطق فازی در محیط نرم افزار Arc GIS، با استفاده از نظر سنجی پرسشنامه ای از 30 کارشناس و به کمک روش آنتروپی شانون به هر یک از معیارها وزن خاصی اختصاص داده شد. سپس با تلفیق و رویهم گذاری این معیارها، بر اساس منطق فازی، نقشه نهایی که بیانگر مناطق تفرجگاهی است، حاصل شد. منطقه مورد مطالعه در نقشه تولید شده به سه طبقه بسیار مناسب، مناسب و نامناسب به منظور برنامه ریزی جهت انواع فعالیت های تفرجی تقسیم شد.
۳۹.

مکان یابی بهینه کمپ های طبیعت گردی درحوضه بازفت با استفاده از معیار دسترسی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال هفتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۸ 1 - 16

کلیدواژه‌ها: طبیعت گردی حوضه بازفت مکانیابی کمپ طبیعت گردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۶۸
طبیعت گردی یکی از شاخه های گردشگری است که مبتنی بر جاذبه های طبیعی است. شناسایی مناطق مستعد طبیعت گردی و برنامه ریزی برای این مناطق، به منظور جذب علاقه مندان و ایجاد امکانات زیربنایی برای آن ها از جمله راهکارهای توسعه صنعت اکوتوریسم است. پژوهش حاضر به مکان یابی بهینه کمپ های طبیعت گردی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی و بررسی لایه های جغرافیایی حوضه بازفت می پردازد. حوضه بازفت جزو مناطق دارای قابلیت های طبیعت گردی بالا در زمینه گردشگری است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق توصیفی تحلیلی است.. هدف مطالعه حاضر این است که با توجه به معیار فاصله ها و دسترسی ها و زیر معیار های مشخص شده برای آن، مکان های مستعد جهت احداث پروژه های گردشگری تعیین شوند. برای انتخاب مکان مناسب جهت احداث کمپ های طبیعت گردی، لایه های مربوط به معیار و زیرمعیارهای دسترسی، ارزیابی شده و ارزش هریک از این لایه ها در نظر گرفته شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. درنهایت، با بهره گیری از مدل تصمیم گیری تحلیل سلسله مراتبی مکان یابی مناسب برای ایجاد پروژه های گردشگری مشخص شد و با تجزیه و تحلیل انجام شده، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، بخش مرکزی حوضه و منتهی علیه شمالی حوضه دارای وضعیت بسیارنامناسب جهت احداث کمپ ها میباشد و بخش های پراکنده در جنوب و شمال غرب حوضه، بهترین وضعیت را جهت احداث کمپ های طبیعت گردی دارند.
۴۰.

تحلیل پتانسیل های طبیعت گردی شهرستان لنجان و عوامل مؤثر بر توسعه آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 125 - 138

کلیدواژه‌ها: گردشگری طبیعت گردی شهرستان لنجان جاذبه های طبیعی برنامه ریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۱۴
گردشگری به عنوان یکی از پویاترین فعالیت های اقتصادی عصرحاضر، نقش مهمی در توسعه پایدارمحلی ایفا می-کند. امروزه نهادهای متولی صنعت گردشگری در سراسر دنیا به امورگردشگری در طبیعت و در ورای آن لزوم حفاظت محیط زیست بیش از هر زمان دیگری اذعان دارند. براین اساس شناخت پتانسیل های طبیعی مناطق و برنامه ریزی توسعه آن ها برای جذب اکوتوریست و بالا بردن سطح توسعه در مناطق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شهرستان لنجان به دلیل جاذبه های طبیعی نظیر آبشارشاه لولاک، دهکده ساحلی زاینده رود، گردنه رخ، دریاچه قایق رانی حسین آباد و برخورداری از آب و هوای مناسب می تواند نقش مهمی در جذب گردشگر داشته باشد. هدف از این پژوهش، شناسایی جاذبه های طبیعت گردی شهرستان لنجان، برنامه ریزی و ارائه راه کارهای مناسب برای توسعه گردشگری به ویژه طبیعت گردی است. در این مطالعه که با استفاده از پرسش نامه تنظیم شده است، با استفاده از شیوه توصیفی- تحلیلی ضمن مطالعات کتابخانه ای، با پرسش از تعدادی از گردشگران داوطلب در مناطق طبیعت گردی شهرستان لنجان پتانسیل های طبیعت گردی این شهرستان بررسی شد و سپس از نرم افزار SPSS و آزمون هایی مانند یومان ویتنی، کروسکال والیس، آزمون همبستگی پترسون و نکویی برازش برای تجزیه و تحلیل استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که توانمندی های طبیعت گردی منطقه بیشتر از دیگر جاذبه های گردشگری منطقه است. عدم شناخت پتانسیل های طبیعی منطقه در عدم توسعه طبیعت گردی موثر بوده است. هم چنین برنامه ریزی توان های اکوتوریستی شهرستان می تواند در توسعه آن موثرباشد.