مطالب مرتبط با کلیدواژه

اقتصاد روستایی


۱۲۱.

نقش تعاونیهای پره صیادی در توسعه اقتصاد روستایی (مطالعه موردی دهستان دهکاء)

کلیدواژه‌ها: تعاونی های صیادی اقتصاد روستایی دهکاء

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۹۹
رشد و توسعه بخش صیادی هم واره یکی از نمودها و محورهای اساسی توسعه اقتصادی در نواحی ساحلی به شمار آید و از این رو توسعه این بخش می تواند محرکی برای پیشرفت دیگر بخشهای اقتصادی به حساب آید. دهستان دهکاء به واسطه برخورداری از رودخانه، دریا و غیره همواره مهمترین مرکز تولید محصولات کشاورزی و صیادی در شهرستان آستانه اشرفیه بوده، ولی در حال حاضر مشکلات موجود در تعاونیهای پره صیادی موجب ناکارایی این بخش شده است. در این تحقیق رابطه متغیرهای مستقلِ الگوی مصرف غذایی، کالاهای مصرفی بادوام و کم دوام، وضعیت مسکن، مالکیت زمینهای زراعی، هزینه های آموزشی و درمانی، فعالیتهای غیرکشاورزی با متغیر وابسته  نقش تعاونیهای پره صیادی مورد بررسی قرار گرفته است. اطلاعات از طریق پرسشنامه از اعضا و مسئولان تعاونی در سال 1387جمع آوری و با استفاده از آزمونهای کروسکال - والیس و مک نمار، آزمون شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد ارتباط معنی داری بین متغیرهای مستقل و وابسته وجود دارد. 
۱۲۲.

واکاوی موانع پایداری تولید روستایی در بخش مرکزی شهرستان بشرویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی اقتصاد روستایی نظام فعالیت موانع تولید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۲۰۲
از دلایل عمده ضعف ساختاری روستاها مشکلات اقتصادی است. در اقتصاد روستایی از گذشته تاکنون همواره تولید و مولد بودن از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و روستا به عنوان کانون تولید شناخته شده است. در ایران طی چند دهه اخیر با وجود تلاش های فراوانی که نظام برنامه ریزی برای مدیریت و توسعه کانون های روستایی متحمل شده و بودجه های قابل توجهی نیز هزینه گردیده، با این وجود، چالش های بنیادینی از جمله ضعف و رکود در تولید و کم بنیانی اقتصاد روستایی مشهود است. بر این اساس، تحقیق حاضر تلاش داشته ضمن شناسایی وضع موجود نظام فعالیت های اقتصادی و تولیدی در روستاهای شهرستان بشرویه، به تحلیل مهم ترین موانع توسعه و پایداری نظام تولید در روستاهای مورد مطالعه با رویکرد فضایی بپردازد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد در هشت روستای مورد مطالعه، موانع 28 گانه بر سر راه توسعه و پایداری نظام تولید وجود دارد. برخی از این موانع دارای سابقه تاریخی از زمان اصلاحات ارضی و بنیان نهادی در جامعه روستایی دارد که مهم ترین آن "خرده مالکی شدید و قطعات کوچک اراضی" بوده است. دسته ی دیگر موانع نیز به عملکرد غیرمنطقی نظام برنامه ریزی در قبال تولید و اقتصاد روستایی باز می گردد. در کل افول تولید در روستاها اگر به دلیل عوامل طبیعی تشدید گردیده با این وجود، نظام برنامه ریزی در قبال روستاها از کاستی عملکرد توسعه زا برخوردار است. تداوم شرایط کنونی به منزله ی ناپایداری هر چه بیشتر نظام تولید روستایی با تمام عواقب شناخته شده خواهد بود.
۱۲۳.

بررسی و تبیین تاثیرات کرونا بر اقتصاد مناطق روستایی، نمونه موردی: روستای اشکور علیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی ویروس کرونا روستای اشکور علیا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۲۶۱
اقتصاد روستایی با توجه به تامین نمودن امنیت غذایی و کالاهای ضروری و اساسی یک کشور به عنوان بنیان اقتصادی محسوب می گردد. بنابراین هرگونه تزلزل در این نوع اقتصاد می تواند عواقب بسیاری بر سایر ابعاد اقتصادی داشته باشد. شیوع ویروس کرونا تاثیرات مختلفی را بر وضعیت اقتصادی جهان به ویژه اقتصاد روستایی بر جای گذاشته است. با توجه به وضعیت گسترش این بیماری در ایران، هدف از انجام تحقیق این است که پیامدهای اقتصادی شیوع ویروس کرونا بر زندگی روستاییان بررسی و تحلیل شود. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و نوع روش پژوهش توصیفی– پیمایشی است. ماهیت داده ها کمی و کیفی بوده و روش گردآوری داده ها و اطلاعات به صورت کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی است. تجزیه و تحلیل داده ها مبتنی بر تکنیک های آینده پژوهی از جمله تحلیل تاثیرات متقابل است. یافته های تحقیق نشان داده است که در این زمینه چهار عامل اصلی همچون اشتغال ناپایدار، درآمد ناپایدار، افزایش فقر روستایی و کاهش سرمایه گذاری قابل توجه است. بر مبنای آزمونT و پیرسون می توان بیان نمود که تاثیرات اقتصادی کرونا ویروس میانگین 44/4 را به دست آورده اند که اختلاف معناداری وجود دارد. (05/0p > ) بنابراین تاثیرات اقتصادی کرونا بر دهستان اشکورعلیا در حد بالایی ارزیابی شده است. می توان بیان نمود که کرونا دارای تاثیرات قابل توجهی بر اقتصاد روستای اشکورعلیا بوده است.
۱۲۴.

شناسایی و اولویت بندی پیشران های توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی روستایی پیشران ها مناطق روستایی اقتصاد روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۲۸۵
پیشران ها نیروها و روندهای مهمی هستند که نقش بازساخت آینده فضاهای زندگی را بازی می کنند. بر همین اساس پیشران ها به عنوان تسهیل کننده در دستیابی به اهداف و بهبود شرایط زندگی به خصوص در نواحی روستایی نقش به سزایی دارند. در این مقاله سعی شده مهم ترین پیشران های توسعه کارآفرینی روستایی در ایران که منجر به بهبود و توسعه هرچه بیشتر و بهتر کارآفرینی روستایی می گردد، شناسایی و اولویت بندی گردد. توسعه کارآفرینی روستایی پتانسیلی برای کمک به تنوع بخشی به منابع درآمد و اشتغال روستایی است که فرصت های مناسبی را برای کاهش مخاطرات معیشتی و ماندگاری در مناطق روستایی فراهم می کند. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و به لحاظ محتوا از نوع پژوهش های توصیفی- تحلیلی است. جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز و تجزیه و تحلیل آن ها از روش فراتحلیل و روش کیو استفاده شده است. در این راستا پیشران های توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی از طریق مرور ساختار یافته 50 مقاله داخلی و خارجی در حوزه کارآفرینی روستایی شناسایی، و با استفاده از روش کیو اولویت بندی شده اند . نتایج فراتحلیل شناسایی شش گروه از پیشران های توسعه کارآفرینی روستایی شامل پیشران های حمایتی، پیشران های اقتصادی، پیشران های آموزشی و فناورانه، پیشران های اجتماعی، پیشران های رفتاری، پیشران های محیطی و زیرساختی را نشان می دهد. که در این میان فراوانی و تکرار پیشران های رفتاری بیشتر از سایر پیشران ها بوده است. همچنین شناسایی 7 دیدگاه در مورد پیشران های توسعه کارآفرینی روستایی را نشان می دهد. بر اساس این دیدگاه ها به ترتیب بیشترین تاکید بر روی پیشران های رفتاری، آموزشی، اقتصادی، حمایتی و زیرساختی بوده است.
۱۲۵.

عوامل مؤثر بر توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما در مناطق روستایی استان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی صنایع تبدیلی و تکمیلی مناطق روستایی خرما کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۱۹
مطالعه حاضر به منظور ارایه تحلیل مدیریت جامع نوآوری در صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما استان کرمان انجام شده است، تا از این ره آورد نخست بتواند مدیریت نوآوری با موضوع صنایع تبدیلی و تکمیلی به مصرف بازار عرصه برسد و سپس با بهبود صنایع تبدیلی و تکمیلی شرایط اشتغال و بهبود درآمد در باغداران را فراهم آورد. این تحلیل برای بهبود عملکرد بهتر در مدیریت نوآوری در پیوند عمیق تر صنعت با کشاورزی می باشد. از مشکلاتی که هم اکنون صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما در استان کرمان با آن مواجه است عدم توسعه در این صنایع و به دنبال آن نداشتن سهم کافی در بازارهای داخلی و بازارهای جهانی است. مدیریت جامع نوآوری به عنوان یک پارادیم جدید شامل پنج مولفه، فرهنگ نوآوری، ساختار سازمانی، مدیریت تکنولوژی، استراتژی نوآوری و نوآورا ن است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، توصیفی-همبستگی و از لحاظ تحلیلی از نوع علی-ارتباطی است. در این تحقیق با توجه مسئله مورد بررسی، طبق آمار در اداره اتاق بازرگانی و اداره جهاد کشاورزی استان کرمان 200 نفر در سه زمینه بازاریابی، بسته بندی و فراوری محصولات خرما مشغول به کار می باشند، حجم نمونه براساس فرمول کوکران محاسبه می گردد که در این پژوهش برابر است با 155 نفر از کارکنان که به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است که دارای 58 گویه می باشد و با طیف لیکرت 5 نقطه ای نمره گذاری شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های گرداوری شده از آزمون های رگرسیون چندگانه و واریانس یک راهه و از نرم افزار SPSS25 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما و ابعاد مدیریت جامع نوآوری (که شامل مدیریت تکنولوژی، ساختار سازمانی، استرتژیک نوآوری، فرهنگ نوآوری و روانشناختی )همبستگی وجود دارد.
۱۲۶.

قابلیت های سرمایه اجتماعی برای توانمندسازی اقتصادی روستاییان مورد: روستاهای مرزی شهرستان مریوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی توانمندسازی اقتصاد روستایی اشکال سرمایه بخش خاو ومیرآباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۲۰۵
کلید فهم اثرات سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی اقتصادی این است که اشکال مختلف سرمایه قابلیت تبدیل به یکدیگر را دارند. توانمندسازی اقتصادی روستاییان در منطقه مرزی بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان علاوه بر اینکه همه ضرورت های توانمندسازی اقتصادی روستاییان در سایر نقاط کشور را دارد از دو ضرورت بسیار مهم دیگر نیز برخوردار می باشد که عبارتند از ماندگاری روستاییان در روستا و جلوگیری از خالی شدن نوار مرزی که این ضرورت علاوه بر جنبه اجتماعی از جنبه امنیتی نیز حائز اهمیت است. ضرورت دوم مربوط به عدم سوق یافتن جوانان روستایی به سمت کولبری است. سوالات اصلی پژوهش عبارتند از 1) میزان توانمندی اقتصادی روستاییان و سرمایه اجتماعی آنها در چه سطحی می باشد؟ 2) سرمایه اجتماعی و مولفه های آن چه رابطه ای با توانمندی اقتصادی روستاییان دارد؟. مبانی نظری پژوهش متمرکز بر اندیشه بوردیو در زمینه تبدیل اشکال سرمایه به یکدیگر است. روش پژوهش پیمایش با ابزار پرسشنامه محقق ساخته می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه روستاییان مناطق روستایی بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان است که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 483 نمونه انتخاب شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که سرمایه اجتماعی روستاییان در سطح متوسط به بالا و توانمندی اقتصادی آنها در سطح پایینی قرار دارد. رابطه سرمایه اجتماعی با توانمندی اقتصادی معنادار و معکوس می باشد. شاخص های سرمایه اجتماعی برون گروهی روستاییان در سطح متوسط است و رابطه غیرمعنادار و مثبتی با توانمندی اقتصادی دارد در حالی که شاخص های سرمایه اجتماعی درون گروهی قوی و رابطه معنادار و معکوسی با توانمندی اقتصادی دارد. بازتولید شدن توانمندی های پیشین و سنتی در میان روستاییان که به دلیل غلبه سرمایه اجتماعی درون گروهی بر برون گروهی می باشد سبب شده که سطح مهارت و توانمندی های جدید در میان روستاییان در سطح پایینی باشد.
۱۲۷.

عوامل مؤثر بر توسعه پایدار صنعت دامپروری در مناطق روستایی شمال استان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی اقتصاد دام توسعه پایدار دامپروری توسعه روستایی کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۲۳۲
دامپروری و دامداری به عنوان یک بخش اقتصادی، یکی از پررونق ترین فعالیت های تولیدی است. در حال حاضر استان کرمان از نظر تولید گوشت قرمز، تخم مرغ و عسل جایگاه سیزدهم، از نظر تولید شیر خام جایگاه هفدهم و از لحاظ تولید گوشت مرغ رتبه هجدهم را در بین استان های کشور به خود اختصاص داده و 40 درصد اشتغال استان در بخش دامداری و دامپروری است . مطالعه حاضر، در راستای بررسی عوامل مؤثر بر توسعه پایدار صنعت دامپروری شمال استان کرمان طراحی و اجرا شده است. این تحقیق، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. نتایج مطالعه که با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به دست آمد نشان داد که از نظر کارشناسان، میزان موفقیت اهداف کمی و کیفی برنامه های قبلی دام سنگین، بیشترین تأثیر در شاخص تعیین چشم انداز ، اهداف و راهبردهای کلان صنعت در اسناد بالادستی، میزان موفقیت فرآیندهای تأمین نهاده ها قبل از تولید، بیشترین تأثیر در شاخص موفقیت فرآیند و چرخه های تأمین نهاده ها و فروش محصولات دامی، افزایش سطح درآمد حاصل از فعالیت دامپروری، بیشترین تأثیر در تعیین شاخص چشم انداز، اهداف و راهبردهای توسعه پایدار صنعت، تسهیل گری سازمان جهاد کشاورزی، مؤثرترین متغیر برای ارتقاء ظرفیت فعالیت های اقتصادی موجودِ صنعت، برنامه های مبتنی بر افزایش تولید و بهره وری فعالیت های موجود، بیشترین تأثیر در برنامه های توسعه پایدار صنعت دامپروری، تقویت نگرش کارآفرینی بین دستگاه های اجرایی، بیشترین تأثیر بر شاخص ساز و کارهای مؤثر در توسعه پایدار صنعت دامپروری و شناسایی و جذب منابع انسانی مستعد موجود در صنعت دامپروری برای اجرای طرح ها، به لحاظ تأثیر بر شاخص ملاحظات و الزامات اجتماعی و نهادی جهت اجرای طرح ها، اولویت اول را دارا بودند. نتایج این مطالعه می تواند به عنوان راهنما و نقشه راه در سیاست های توسعه، برنامه ها، پروژه ها و مطالعات آینده مورد استفاده قرار گیرد.
۱۲۸.

عوامل مؤثر بر کاهش زیست پذیری اجتماعی اقتصادی در روستاهای مرزی شهرستان بانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی نواحی مرزی زیست پذیری شهرستان بانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۱۸۷
اقتصاد مرزی یکی از مهمترین فرصت ها و در عین حال چالش هایی است که مرزنشینان روستایی با آن مواجه هستند. این امر شرایطی را ایجاد کرده است که به سبب آن، زیست پذیری روستایی به عنوان یک چالش اساسی مطرح می شود. بنابراین، پژوهش حاضر در پی تأثیرات اقتصاد مرزی بر زیست پذیری مناطق مرزی روستایی دهستان ننور با رویکردهای توسعه پایدار و زیست پذیری روستایی است. تلفیق نظری و تجربی این دو دیدگاه در خوانش وضعیت زیست پذیری روستاهای مرزی می تواند علاوه بر توصیف وضعیت وجود، به زمینه ها، علل و عوامل مداخله ای و پیامدها و راهبردهای اتخاذ شده کمک کند. برای همین منظور، با ٤٦ نفر از مطلعین کلیدی روستاها مصاحبه به عمل آمد. نتایج نشان داد که شرایط جغرافیای و مرزی زمینه ی شکل گیری اقتصاد مرزی را فراهم آورده است. آنچه حائز اهمیت است شرایطی علّی و مداخله ایی _ تجاری شدن مرز و ضعف زیرساخت های توسعه ای _ است که زمینه و علل ناپایداری اجتماعی و کاهش تاب آوری اجتماعی _اقتصادی را به عنوان پیامد اصلی اقتصاد مرزی و تأثیر آن بر روی زیست پذیری روستاهای مرزی را فراهم آورده است. راهبردهای اتخاذ شده برای کاهش این پیامدها در قالب اقدامات محلی و نهادی انجام شده است. براساس یافته ها، اقدامات مرزنشینان برای زیست پذیر نمودن روستاها مثبت اما اقدامات نهادی مقطعی، دارای بار سیاسی و ایدئولوژیکی بوده است. در نهایت نتایج بررسی این یافته ها نشان داد که اقدامات صورت گرفته ی نهادی، برای این مناطق بی کاربرد بوده و غالبأ به تشدید ناپایداری و کاهش زیست پذیری اجتماعی_ اقتصادی منجر شده است .
۱۲۹.

بررسی اثرات تحریم اقتصادی ایالات متحده آمریکا بر اقتصاد نواحی روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی تحریم اقتصادی روستاهای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۱۹۵
ایران بعد از پیروزی انقلاب از سوی کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده آمریکا تحت تاثیر تحریم های بسیاری قرار گرفته است که اقتصاد کشور به ویژه اقتصاد روستایی را تضعیف نموده است. هدف از این تحقیق بررسی اثرات تحریم اقتصادی آمریکا علیه ایران بر اقتصاد روستایی در بازه زمانی 1391 -1397 است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از داده های مرکز آمار جمهوری اسلامی ایران در این بازه زمانی بهره گرفته شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که تحریم ها دارای تاثیرات قابل توجهی بر بعد اقتصادی به ویژه در بخش کشاورزی و درآمدی است. این اقدامات سبب شده است تا بخش کشاورزی که منبع اصلی درآمدی مردم روستایی است با کاهش روبرو گردد و از این رو شکاف درآمدی بین بخش شهری و روستایی در این دوره زمانی افزایش یابد. البته در سال 1392 به علت برجام می توان روند رو به بهبودی در شرایط موجود را مشاهده نمود. بعد از این سال به علت تحریم های ایالات متحده شرایط مانند قبل بحرانی گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد بخش کشاورزی دارای بیشترین تاثیرپذیری از تحریم ها بوده و روند سرمایه گذاری از سال 90 تا 98 نشان می دهد که تحت تاثیر شوک های برون زای اقتصادی که مهمترین آن تحریم ها بوده است، رشد سرمایه گذاری اعم از دولتی و خصوصی کاهش یافته است. از اینرو، تدوین برنامه هایی به منظور کاهش اثرات تحریم ها بر اقتصاد روستایی و مهاجرت روستاییان به نواحی شهری ضروری است. بعلاوه با توجه به اهمیتی که نواحی روستایی برای امنیت غذایی دارد به حمایت های ویژه اقتصاد کشاورزی در نواحی روستایی نیاز دارد.
۱۳۰.

تحلیل نقش گردشگری تغذیه بر پایداری اقتصاد نواحی روستایی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی گردشگری روستایی گردشگری تغذیه مازندران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۲۳۰
گردشگری تغذیه می تواند منافع اقتصادی زیادی برای مناطق روستایی کشورمان به همراه داشته باشد. بسیاری از کارشناسان این نوع از گردشگری را ابزاری برای توسعه روستایی قلمداد می کنند که می تواند سبب تحرک اقتصاد محلی شده و از مشاغل موجود حمایت کرده و باعث ایجاد اشتغال در این نواحی شود. تحقیق از منظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت داده ها، آمیخته ترکیبی(کیفی-کمی)است. در بخش کیفی، روش تحقیق تحلیل محتوا و در بخش کمی توصیفی-اکتشافی است. روش گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه ای و روش گردآوری داده ها، میدانی و با ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه می باشد. جامعه تحقیق در دو بخش کیفی و کمی است. در بخش کیفی، خبرگان سازمان گردشگری و میراث فرهنگی و اساتید دانشگاهی درخصوص برنامه ریزی و توسعه روستایی در استان مازندران و به روش هدفمند و گلوله برفی به تعداد 16 نفر (اشباع نظری) انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی شامل 375 نفر از رستوران داران، اقامتگاه ها، هتلداران و کارشناسان سازمان گردشگری می باشند که به صورت تصادفی و در دسترس به تعداد 182 نفر از طریق فرمول کوکران انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی استفاده از کدگذاری و در بخش کمی روش دلفی برای طراحی مدل است و در نهایت مدل طراحی شده با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری و با نرم افزار اسمارت PLS تحلیل شد. براساس نتایج به دست آمده شاخص ها برای مدل تحلیل گردشگری تغذیه بر اقتصاد پایدار روستایی مازندران مورد تایید قرار گرفت. این یافته ها نشان می دهد که ابعاد گردشگری تغذیه، درآمد پایدار، رشد اقتصادی و اشتغال پایدار توانسته اند مدل تحلیل گردشگری تغذیه بر اقتصاد پایدار روستایی را تشکیل دهند.
۱۳۱.

تحلیل اثرات گردشگری سلامت در ارتقای ظرفیت های اقتصادی فضاهای روستایی، مطالعه موردی: شهرستان مشگین شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: گردشگری سلامت ظرفیت های اقتصادی اقتصاد روستایی مشگین شهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۴۹
اهداف:گردشگری سلامت به عنوان یکی از مهمترین منابع اقتصادی در محل جاذبه ها می تواند نقش مهمی در ایجاد اشتغال، درآمد، کاهش فقر، محرومیت و ارتقای رفاه اجتماعی در سطح ملی، منطقه ای و محلی داشته و نقشی مؤثری در توسعه اجتماعی-اقتصادی به طور عام و مناطق روستایی به طور خاص ایفا نماید. هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل اثرات توسعه گردشگری سلامت در ارتقای ظرفیت های اقتصادی در سکونتگاه های روستایی است. روش: تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی تحلیلی است. برای گردآوری داده ها و اطلاعات از مطالعات اسنادی و پیمایش میدانی استفاده شده است. قلمرو مکانی سکونتگاه های روستایی شهرستان مشگین شهر است. جامعه آماری تحقیق را 198 نفر از خبرگان و آگاهان محلی و مسئولان و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان مشگین شهر و همچنین دهیاران و شوراهای اسلامی روستاهای دارای پتانسیل گردشگری سلامت تشکیل می دهند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، فریدمن، همبستگی و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، توسعه گردشگری سلامت (آبگرم ها و چشمه های معدنی) در شهرستان مشگین شهر بیشترین اثرکلی را در شاخص سرمایه گذاری با میزان (271/0) و شاخص اشتغال با میزان اثر کلی 119/0 و کمترین اثر کلی را در افزایش تولیدات روستایی با میزان (339/0-) داشته است. نتیجه گیری: وجود مجتمع های آبگرم و چشمه های معدنی در شهرستان موجب جاری شدن سرمایه های مختلف بومی و غیربومی در این مکان ها شده و زمینه را برای افزایش درآمدها و اشتغال پایدار روستاییان فراهم ساخته و حضور گردشگران موجب بهبود زیرساخت ها، افزایش تولیدات و ایجاد زمینه های شغلی غیرکشاورزی شده است.  
۱۳۲.

تحلیل اثرات خشکسالی بر اقتصاد روستایی شهرستان باغ ملک (طی دوره زمانی1390- 1380)

کلیدواژه‌ها: خشکسالی اقتصاد روستایی شهرستان باغملک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۹۵
پژوهش حاضر از نظر روش تحقیق ، توصیفی- تحلیلی ، از نظر ماهیت ؛ کاربردی و از نظر نحوه گرد آوری داده ها ، از نوع تحقیقات کتابخانه ای - میدانی محسوب می شود. جامعه آماری تحقیق را تمامی 255 روستای شهرستان باغملک تشکیل می دهد. با استفاده از پژوهش های نمونه20 درصد روستاها جهت تحقیق اهداف انتخاب گردیده که معادل 51 روستا می باشد. براساس جدول مورگان و فرمول کوکران تعداد نمونه لازم برای تنظیم پرسشنامه 367خانوار محاسبه شده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده گردید .اعتبار (روایی) پرسشنامه با نظر پانل متخصصان و صاحبنظران در زمینه موضوع مورد پژوهش مورد تأیید قرارگرفت. برای تعیین قابلیت اعتماد (پایایی) ابزار تحقیق پیش آزمون انجام گرفت که پایایی پرسش نامه نیز با 38 داده اولیه و آلفای کرنباخ ( 0.972 ) مورد تایید می باشد. داده های گرد آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی ( آزمون t) و همچنین بررسی وضعیت منطقه از نظر شدت خشکسالی از شاخص های PNPIو SPI استفاده شد. نتایج به دست آمده براساس شاخص SPIنشان داد که طی سال های1380، 1381، 1386 و1389 ، منطقه مورد مطالعه با خشکسالی ملایم ، در سال 1387با خشکسالی متوسط و در سال 1390 با خشکسالی شدید مواجه شده است. همچنین بر اساس شاخص PNPI ، در سال 1386، منطقه با خشکسالی ضعیف ، در سال1387، با خشکسالی متوسط و در سال 1390، با خشکسالی شدید مواجه شده است. یافته های تحلیلی پرسش نامه نیز نشان داد که در نهایت هر سه فرضیه با خطای کمتر از 5 درصد و با سطح اطمینان 95 درصد مورد قبول واقع شد و می توان گفت که خشکسالی سبب تاثیرات منفی بر اقتصاد روستایی منطقه مورد مطالعه شده است.
۱۳۳.

تحلیل روند خشکسالی کشاورزی و روش های سازگاری با آن (نمونه موردی: شهرستان شبستر)

کلیدواژه‌ها: خشکسالی ساگاری اقتصاد روستایی کشاورزی سنجش از دور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۷۶
خشکسالی، یکی از بلایای طبیعی است که ممکن است در هر اقلیمی رخ دهد. در دهه های اخیر، کشور ایران به ط ور پی اپی تح ت ت أثیر خشکسالی های شدید و گسترده قرار داشته و آثار زیانباری بر بخش های مختلف اقتصادی از جمله بخش کشاورزی، محیط زیس ت و من ابع آب کشور تحمیل کرده است. امروزه برای شناسایی و تحلیل خشکسالی های کشاورزی از شاخص های پوشش گیاهی که به کم ک ف ن آوری سنجش از دور بدست می آیند، استفاده میشود.بر این اساس هدف از این پژوهش،بررسی خشکسالی با شاخص های پوشش گیاهیVCI،TCI،VDI،WSVI VHI در منطقه مورد مطالعه می باشد.این عمل با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 8 در بازه زمانی 2013 الی 2020 انجام گرفته است.که نتایج نشان داد وضعیت خشکسالی در دهستان چهرگان در وضعیت مناسبی قرار ندارد و در بین دهستان های مطالعه شده دهستان گونی مرکزی در شرایط بهتری از نظر خشکسالی پوشش گیاهی را دارا است.همچنین با استفاده از نظرات کارشناسان و با استفاده از روش وزن دهی AHP راهکارهای زراعی و زیرساختی برای منطقه مورد مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت که در راهکارهای زراعی معیار بهبود راندمان آب بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داد همچنین طبق نظر کارشناسان برای راهکارهای زیرساختی معیار،توسعه استانداردهای زندگی روستایی بیشترین امتیاز را کسب کرد.
۱۳۴.

ارزیابی نقش گردشگری در توسعه کارآفرینی روستایی، مطالعه موردی: روستاهای واقع در محور ارتباطی زنجان-آببر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی کارآفرینی خٌرد اقتصاد روستایی استان زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۶ تعداد دانلود : ۲۲۵
با توجه نارسایی فعالیت های کشاورزی در ایجاد فرصت های اشتغال و درآمد برای روستاییان، توسعه گردشگری به دلیل اهمیتی که در پیوند بین بخش های مختلف اقتصادی- اجتماعی دارد، به عنوان یکی از مهمترین رویکردهای توسعه کارآفرینی مورد توجه محققان قرار گرفته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش گردشگری در کارآفرینی روستایی در محور ارتباطی زنجان- آببر انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به لحاظ روش از نوع توصیفی-تحلیلی مبتنی بر گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه است. به این منظور از 1162 خانوار ساکن در 8 روستای واقع در مسیر جاده زنجان-آببر، 289 مورد با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده است. روایی گویه ها توسط گروهی از صاحب نظران تأیید شده و پایایی گویه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به میزان 83/0 محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که مقادیر میانگین تمامی مولفه های کارآفرینی روستایی بالاتر از میانگین طیف لیکرت برآورد شده است که نشانگر تاثیر مثبت گردشگری بر بهبود کارآفرینی در منطقه مورد مطالعه است. نتایج تحلیل دو گروه روستاهای دشتی و کوهستانی نیز نشان می دهد که از بین شاخص های کارآفرینی، مولفه های ایجاد اشتغال در فعالیت های غیر کشاورزی، ریسک پذیری در فعالیت های اقتصادی و سرمایه گذاری و جذب اعتبارات با سطح معناداری بالای 95 درصد در روستاهای کوهستانی و دشتی متفاوت هستند.
۱۳۵.

نگرشی در تحولات اقتصاد روستایی مورد مطالعه: روستاهای ایالت کبک کانادا(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: جامعه روستایی اقتصاد روستایی بهره وری های اقتصادی ایالت کبک کانادا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۷۸
روستاهای ایالت کبک 2 کانادا، هماهنگ با تغییرات جامعه جهانی شدیداً در حال تغییر و تحول، به ویژه در زمینه اقتصاد روستایی می باشند . نتیجه مطالعات نگارنده در نواحی روستایی این ایالت ، نشان داده است که سه عامل تعداد جمعیت، فعالیت ها و در آمد اقتصادی ، برای تمایز بین روستایی بسیار اهمیت دارد . به علاوه، در سال های اخیر تغییراتی عمیق در تمامی ساخت های زیستی روستایی این ایالت مطرح شده، که سبب تفاوت بسیار شدید روستاهای آن با سایر سرزمین های روستایی جهان گردیده است. این تغییرات شامل : الگوی مصرف، سازماندهی فضا، مسکن، آموزش، بهداشت و سلامتی، گذران اوقات فراغت و ارزش های موجود در جامعه روستایی می باشد موج عظیم نوگرایی که در ایالت کبک ظاهر شده است، منجر به ایجاد تغییرات ریشه ای در بسیاری از مکان های روستایی گردیده است . عمده این تغییرات متاثر از ایجاد زمینه های جدید در فعالیت های اقتصادی موجود در نواحی روستایی و مسلماً سبب افزایش توان تولید و بهره وری های اقتصادی مضاعف در این نواحی است.
۱۳۶.

بررسی و تحلیل ساختار کشاورزی روستاهای بخش خورگام شهرستان رودبار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روستایی اقتصاد کشاورزی جغرافیای کشاورزی استان گیلان شهرستان رودبار بخش خورگام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۱۲۳
نقطه آغاز اقتصاد در روستاها را باید شکل گیری فعالیت کشاورزی دانست و در واقع این فعالیت بیشترین نقش را در بافت اقتصادی آنها داشته و دارد. اگرچه جوامع روستایی صرفاً به این نوع فعالیت نمی پردازند لیکن نقش کشاورزی در استقرار انسان، نظام تولید اقتصادی، الگوی تغذیه و بسیاری از جنبه های متعارف انسان ساکن در روستا غیرقابل انکار  است.در این تحقیق که به اهمیت کشاورزی در نظام اقتصادی و معیشت جوامع روستایی می پردازد،یکی از محدوده ای شهرستان رودبار(استان گیلان)مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است.در روند تحقیق از شیوه های رایج جمع آوری و پردازش اطلاعات استفاده شده و نقش کشاورزی در نظام درآمدو معیشت روستاهای ناحیه مورد ارزیابی قرار گرفته و راهکارهای لازم برای رفع مشکلات موجود نیز ارائه گردیده است. نتایج این تحقیق نشانگر آنست که بین شاخصهای جمعیتی روستاهای ناحیه و ارزش اقتصادی تولیدات کشاورزی ارتباط تنگاتنگی وجود داشته,ضمن اینکه با بهره برداری از منابع بالقوه و راکد ناحیه میتوان انتظار داشت که کشاورزی در کارکرد اقتصادی ناحیه ایفاگر نقشی بمراتب بیشتر از وضعیت فعلی باشد.  
۱۳۷.

تبیین تجاری سازی محصولات کشاورزی در اقتصاد روستایی کرگانرود تالش(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: تبیین تجاری سازی محصولات کشاورزی اقتصاد روستایی کرگانرود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۲
کشاورزی از دیرباز نقش مهمی در اقتصاد روستایی داشته و امرار معاش بسیاری از روستاییان وابسته به آن می باشد بخش کرگانرود تالش از مناطق مهم کشاورزی به شمار می رود و با توجه به تولید مازاد در برخی محصولات کشاورزی مانند برنج، کیوی مکان بسیار مناسبی جهت استقرار صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی است. در این مقاله به تبیین تجاری سازی محصولات کشاورزی در اقتصاد روستایی کرگانرود تالش پرداخته شده است. بخش کرگانرود یکی از بخش های شهرستان تالش در استان گیلان با مرکزیت شهر لیسار است. براساس فرمول کوکران و با توجه به حجم جامعه آماری ، تعداد 377 نمونه تعیین شد. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی می باشد در راستای نتایج پژوهش پیشنهاد می شود : حمایت دولت از کشاورزان برای تولید محصولات کشاورزی . جلوگیری از تغییر کاربری زمین های کشاورزی و ساخت و سازهای بی رویه مسکونی.
۱۳۸.

تحلیلی بر اقتصاد غیررسمی در توسعه اقتصاد روستایی (مطالعه موردی: استان کردستان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد غیررسمی اقتصاد روستایی مناطق مرزی روستاهای مرزی کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۱۵۸
مناطق مرزی به دلیل تماس با محیط های متنوع بیرونی، از ویژگی های خاصی برخوردارند. وجود مبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز و آسیب پذیری و تهدیدات مختلف، اهمیت ویژه ای در فرایند برنامه ریزی توسعه و آمایش سرزمین به این مناطق مرزی داده است که در صورت غفلت از آن به طورجدی شاهد چالش های عمده ای خواهند بود. در این راستا هدف پژوهش حاضر نقش اقتصاد غیررسمی در توسعه اقتصاد روستایی استان کردستان می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی ساکنان نواحی روستایی واقع در که در دهستان های مرزی استان کردستان که به صورت مستقیم با مرز در ارتباط هستند، می - باشد؛ لذا، 14 دهستان در شهرستان های بانه مریوان، سقز و سروآباد هدف نهایی مطالعه حاضر بوده و از بین روستاهای این دهستان ها، 27 روستا که در فاصله حداکثر 50 کیلومتری مرز واقع شده اند موردمطالعه قرار گرفته اند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسش نامه محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازه ای و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. نتایج نشان داد ساکنان روستاهای مناطق مرزی مد نظر، با اشتغال در بخش غیررسمی موافق بوده و به رضایت خویش از این نوع اشتغال عنوان کرده - اند.
۱۳۹.

شناسایی اقدامات اولویت دار در برنامه ریزی توسعه گردشگری روستایی (نمونه موردی مطالعه: شهرستان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: گردشگری روستایی روستاهای شهرستان کرمانشاه اقتصاد روستایی اقتصاد گردشگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۳۱
  یکی از مهمترین مشکلات مردم در فضاهای روستایی استان کرمانشاه، بیکاری و عدم تنوع در فعالیت های اقتصادی است. امروزه گردشگری به عنوان راهی جهت ایجاد اشتغال و افزایش درآمد روستاییان محسوب می شود. هدف کلی این مقاله، شناسایی اقدامات اولویت دار در برنامه ریزی توسعه گردشگری روستایی شهرستان کرمانشاه می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و برای انجام آن از روش توصیفی(پیمایشی- زمینه یابی) استفاده شده و ابزار جمع آوری اطلاعات مبتنی بر تلفیقی از روشها نظیر؛ مشاهده میدانی، تکمیل پرسشنامه و مصاحبه با روستاییان بوده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که بیش از 52 نقطه – جاذبه در روستاهای شهرستان کرمانشاه وجود دارد که با برنامه ریزی و ساماندهی آنها می توان به توسعه صنعت گردشگری روستایی کمک کرد. بیشتر این جاذبه ها (28 مورد) از نوع مذهبی– زیارتی بوده و اکثر آنها از دسترسی مناسب برخوردار نیستند. از بین این جاذبه ها تنها 5 نقطه – جاذبه دارای شعاع عملکرد منطقه ای بوده و مابقی از شعاع عملکرد ناحیه ای و محلی بهره مندند. همجواری کلان شهر کرمانشاه با فضاهای روستایی شهرستان کرمانشاه، به ضرورت برنامه ریزی و ساماندهی این جاذبه ها جهت جذب گردشگر از کلان شهر کرمانشاه می افزاید. 
۱۴۰.

نقش تنوع بخشی به فعالیت ها در پایداری اقتصاد روستایی. مطالعه موردی: دهستانِ مرحمت آباد میانی، شهرستان میاندوآب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تنوع بخشی اقتصاد روستایی پایداری اقتصادی مرحمت آباد میانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۷۷
بروز بحران های محیطی مانند کم آبی در جوامع روستایی موجب زوال مهمترین رکن اقتصادی و بزرگترین منبع درآمد خانوارهای روستایی یعنی بخش کشاورزی می شود. با از بین رفتن کشاورزی بیکاری افزایش یافته و اقتصاد روستایی ناپایدار می شود. امروزه اغلب نظریه پردازان توسعه، جهت مقابله با بحران های محیطی و پایداری اقتصاد روستایی رویکرد متنوع سازی به فعالیت ها را پیشنهاد نموده و این رویکرد را لازمه اقتصاد پایدار می دانند. پژوهش حاضر به بررسی نقش تنوع-بخشی فعالیت ها در پایداری اقتصاد روستایی می پردازد و از لحاظ هدف کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی است، به منظور جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و پیمایش میدانی در محدوده مورد مطالعه استفاده شد. قلمرو مکانی این تحقیق دهستان مرحمت آباد میانی است. 136 خانوار دهستان از طریق فرمول اصلاح شده کوکران و بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده برای انجام تحقیق انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی (تی تک نمونه ای، همبستگی و تحلیل مسیر) استفاده شد. نتایج نشان داد، بین تنوع اقتصادی و پایداری اقتصادی در دهستان مرحمت آباد میانی در سطح 0.01 درصد آلفا رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، بطوری که با افزایش تنوع اقتصادی در سطح روستاهای مورد مطالعه میزان پایداری اقتصادی آنها نیز افزایش می-یابد و همچنین، تنوع بخشی به فعالیت های اقتصادی در محدوده مورد مطالعه که بصورت خود جوش توسط روستاییان در اثر کاهش سطح آب دریاچه اورمیه اتفاق افتاده است، موجب افزایش فرصت های شغلی، زمینه های اشتغال، انگیزه جهت بهبود وضعیت کار و فعالیت، میزان اشتغال در زمینه خدماتی و افزایش سرمایه گذاری و کاهش مهاجرت جوانان روستایی در محدوده مورد مطالعه شده است.