دادگستری

هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر مدیریت استعداد و جانشین پروری بر پیشگیری از فساد اداری در دادگستری های استان آذربایجان غربی است. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوه جمع آوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کارکنان دادگستری های استان آذربایجان غربی در سال 1400را تشکیل داده اند که تعداد آن ها 470 نفر بود. حجم نمونه در روش پیمایش بر اساس فرمول کوکران 212 نفر است و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، افراد نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه های استاندارد بود. جهت بررسی روائی پرسشنامه ها به روایی صوری(ظاهری) استناد شد. برای بررسی پایایی نیز به آلفای کرونباخ استناد شد. نتایج بررسی پایایی برای همه ابعاد بیشتر از 7/0 گزارش شد؛ به صورتی که مقدار پایایی برای متغیر مدیریت استعداد برابر با 901/0، جانشین پروری برابر با 895/0 و متغیر فساد اداری برابر با 862/0 بود. با توجه به اینکه در آزمون همبستگى فرضیه های اصلى، مقدار ضریب همبستگى پیرسون به دست آمده، به ترتیب 62/0 و 76/0 و سطح معنادارى 01/0 بوده، می توان با اطمینان 95 درصد بیان کرد که بین مدیریت استعداد و جانشین پروری بر فساد اداری در دادگستری های استان آذربایجان غربی تأثیرگذار است. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از رگرسیون خطی نشان داد که مدیریت استعداد و جانشین پروری (با تأکید بر دستورالعمل 27ماده ای کادرسازی مدیریتی در قوه قضائیه سال 1398) بر پیشگیری از فساد اداری در دادگستری های استان آذربایجان غربی تأثیر مثبت و معناداری دارند.

کاستن از عمومیت و اطلاق صلاحیت محاکم عمومی دادگستری براساس تجویز مقنن در قوانین مختلف، منجر به شکل گیری مراجع قضاوتی ترکیبی (به صورت شورایی و هیأت های حل اختلاف) گردیده است. فارغ از عناوین و صورت های رایج دیگر، این قبیل مراجع، بعضاً در عین عضویت اعضای غیرقضایی، واجد عضو قاضی نیز هستند. از این حیث، تنها آن دسته از مراجعی مدنظر این نوشتار می باشد که متشکل از یک عضو قضایی (معرفی شده از سوی قوه قضائیه) و دو یا چند عضو غیرقضایی (به عنوان متخصص در حرفه یا صنف خاص) بوده و اصطلاحاً مرجع قضاوتی شبه قضایی شناخته شوند. لذا، مراجع رسیدگی کننده فاقد عضو قضایی، هیأت داوری مرضی الطرفین و موضوع موافقت نامه داوری یا عناوینی از این قبیل منظور نمی باشد. بر این اساس، در مقاله حاضر منطبق بر یک بررسی مفهوم شناسانه در پی ارائه تصویری واضح از مرتبه حقوقی اعضای غیرقضایی در مراجع قضاوتی شبه قضایی هستیم تا نسبت این جایگاه را با اهداف و آثار مترتب بر اوصاف مورد نظر بسنجیم. به منظور تحلیل این موضوع، ضمن معرفی گذرا از مفهوم و مصادیق مراجع قضاوتی ترکیبی در ساختار دادرسی کشورمان، شئونی که برای این نهادها متصور است را مورد توجه قرار خواهیم داد. آنچه در نهایت احراز خواهد شد این است که اعضای غیرقضایی عضو مراجع مدنظر را نباید محدود به کارکرد هایی مثل مشاور، کارشناس، داور یا امثال آن ها نمود بلکه به دلایل و مقتضیات مترتب بر این مراجع، هر یک از این اعضاء همانند عضو قضایی یک رکن (عضو هم عرض) محسوب می گردند؛ با این تفاوت که از برخی جهات و بنا به بعضی ملاحظات، دارای اوصاف و آثار حقوقی متفاوتی نسبت به قاضی هستند که حسب مورد در آیین های رسیدگی این مراجع تبلور می یابد.