مطالب مرتبط با کلیدواژه

کتابخانه ملی ایران


۱.

بررسی زیرساخت های مدیریت دانش در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و سوم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۸۹)۹

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران زیرساخت مدیریت دانش کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹۰ تعداد دانلود : ۱۴۸۲
هدف: هدف شناسایی وضعیت موجود کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران از نظر دارا بودن زیرساخت­های مدیریت دانش شامل افراد، فرآیندها و فناوری است. روش/ رویکرد پژوهش: داده­ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است که 108 نفز از 150 کارشناس سازمان درچهار بخش فراهم­آوری، سازماندهی، اطلاع­رسانی و آموزش و پژوهش بدون نمونه­گیری پر کرده­اند. یافته­ها: زیرساخت افراد در وضعیت مناسب، زیرساخت فرآیندها در وضعیت نامناسب و زیرساخت فناوری در وضعیت نامشخصی از نظر مناسب یا نامناسب بودن قرار دارد. با بررسی وجود یا عدم وجود همبستگی معنادار میان زیرساخت­ها، مشخص شد که میان هر سه زیرساخت با یکدیگر همبستگی معنادار وجود دارد. نتیجه­گیری: با بررسی زیرساخت­های مدیریت دانش در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، به­منظور افزایش کارآیی کتابخانه ملی در انجام تعهد قانونی و وظایف خود، افزایش شفاف­سازی اهداف و جریان­های کاری کتابخانه، افزایش شناخت کارکنان و وظایفشان توسط کتابخانه ملی، پیشنهاد­هایی برای سازمان و پژوهش­های آتی ارائه شده است که عبارتند از: تعیین مدیر دانش، تعیین مدیر نوآوری، تشکیل تیم­های دانش، طراحی نقشه دانش کتابخانه، مدیریت شخصی، پیش­بینی نظام پاداش و دستمزد براساس دانش، دریافت نظر کاربران و بازخورد حاصل از آن.
۲.

انطباق سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با ابعاد سازمان یادگیرنده از دیدگاه کتابداران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و سوم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۹۱)

کلیدواژه‌ها: یادگیری سازمانی سازمان یادگیرنده یادگیری گروهی کتابخانه ملی ایران یادگیری فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۱ تعداد دانلود : ۶۰۴
هدف: بررسی میزان انطباق سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با ابعاد سازمان یادگیرنده از دیدگاه کتابداران شاغل در آن سازمان است. روش/ رویکرد پژوهش: ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ویژگیهای جمعیت شناختی با 6 سؤال و پرسشنامه 43 سؤالی ابعاد سازمان یادگیرنده مارسیک و واتکینز (1998) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار) استفاده شده است. یافته ها: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از لحاظ میزان انطباق با ابعاد سازمان یادگیرنده در همه ابعاد در سطح متوسطی قرار داشت. قویترین بُعد کتابخانه ملی ایران مربوط به بُعد «ایجاد سامانه هایی برای کسب و اشتراک یادگیری» با میانگین 003/3 و ضعیف ترین بُعد «برقراری ارتباط سازمان با محیط» بود. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در بهره وری علمی و فرهنگی کشور در سطح ملی و بین المللی، فراهم آوردن امکانات لازم برای ارتقاء ابعاد سازمان یادگیرنده به سطح ایده آل میتواند نقش بسزایی در پیشرفت آن داشته باشد.
۳.

نقش کتابداران و متخصصان اطلاع رسانی کتابخانه ملی ایران در پیشبرد پژوهش پژوهشگران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۹۲)

کلیدواژه‌ها: پژوهش کتابداران فرایند پژوهش پژوهشگران کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷۸ تعداد دانلود : ۱۰۶۷
هدف: هدف این پژوهش، بررسی نقش کتابداران و متخصصان اطلاع رسانی کتابخانه ملی ایران در فرآیند پژوهش و نقش آنها در پیشبرد تحقیقات پژوهشگران است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، پیمایشی است و ابزار گردآوری اطلاعات، دو پرسشنامه محقق ساخته بود که بین 80 نفر از پژوهشگران و 18 کتابدار بخش اطلاع رسانی توزیع شد. یافته ها: طبق نتایج این بررسی، تنها در مرحله جست وجوی اطلاعات است که پژوهشگران بیشترین درخواست کمک را از کتابداران می کنند و بین میزان آشنایی کتابداران با روش تحقیق و درخواست کمک از سوی پژوهشگران رابطه معنی داری وجود ندارد. بین دیدگاه کتابداران و پژوهشگران در مورد میزان مفید بودن کمک کتابدار در پیشبرد تحقیقات، تفاوت معنی داری وجود دارد. به عبارتی، خود کتابداران درخواست کمک پژوهشگران از آنها را مفید تلقی می کنند، حال آنکه خود پژوهشگران مفید بودن کمک کتابدار را اذعان نمی دارند. بین میزان استفاده از کتابخانه و درخواست کمک از کتابداران رابطه معنی داری مشاهده شد. هر چه میزان استفاده از کتابخانه بیشتر باشد، درخواست کمک از کتابداران نیز بیشتر می شود. همچنین بین دیدگاه کتابداران و پژوهشگران در مورد میزان درخواست کمک از کتابدار تفاوت معنی داری مشاهده شد؛ یعنی پژوهشگران کمتر از کتابداران درخواست کمک می کنند، حال آنکه خود کتابداران معتقدند درخواست کمک بیشتری از آنها می شود. یافته ها: پژوهشگران، کتابداران و اطلاع رسانان کتابخانه ملی ایران را منبع باارزشی در فرآیند پژوهش تلقی نمی کنند و معتقدند که هدایت و راهنمایی آنان در فرآیند پژوهش، صرفاً درحد یابندگان و فراهم کنندگان مدارک و منابع است. آشنایی کم پژوهشگران با خدمات مرجع و اطلاع رسانی کتابخانه و از سوی دیگر عدم اطلاع آنان از توانایی کتابداران، از دلایل عدم درخواست کمک پژوهشگران از کتابداران است. فقدان سابقه پژوهشی در میان 50 درصد کتابداران بخش اطلاع رسانی که در ارتباط مستقیم با پژوهشگران هستند، می تواند به خاطر انتخاب نامناسب کتابداران یا ضعف در برنامه های آموزشی کتابداری باشد.
۴.

بررسی وضعیت مارک در ایران و پیشنهادهایی برای قالب نهایی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: مارک ایران یونی مارک کتابخانه ملی ایران مارک 21 مرکز مدارک و اطلاعات علمی کشور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۴ تعداد دانلود : ۶۷۴
هدف: هدف از این پژوهش، شناسایی مسائل و مشکلات مربوط به دو قالب مارک 21 و یونی مارک و وضعیت کنونی و قابلیت های مارک در ایران و کسب نظرات صاحب نظران در این موارد و پیشنهاد آن ها برای فرمت نهایی مارک در ایران است. روش: برای گردآوری داده ها از روش پیمایشی استفاده شده است. صاحب نظران و متخصصان مارک در ایران جامعه تشکیل دهنده این پژوهش هستند. به شیوه نمونه گیری گلوله برفی 22 نفر از متخصصان مارک در ایران شناسایی شدند. با استفاده از پرسشنامه ای محقق ساخته از صاحب نظران، نظرخواهی شده است. یافته ها: هرچند که وضعیت کنونی مارک و آموزش و استفاده از آن در ایران از دیدگاه صاحب نظران مطلوب به نظر نمی رسید ولی مهم ترین راه حل پیشنهادی برای رفع مشکلات بیان شده در مورد مارک ایران، تشکیل کمیته ای از متخصصان مارک برای پشتیبانی و روزآمدسازی مارک در ایران و توجه بیشتر به آموزش در حوزه مارک بود.
۵.

تحلیل سوات و موقعیت یابی راهبردی کتابخانه ملی ایران در قالب بازاریابی – ترویج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۴

کلیدواژه‌ها: بازاریابی ترویج کتابخانه ملی ایران تحلیل سوات تحلیل راهبردی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مدیریت و سازمان کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها ملی
تعداد بازدید : ۱۰۳۷ تعداد دانلود : ۵۳۲
هدف: تحلیل راهبردی وضع کنونی کتابخانه ملی ایران در قالب بازاریابی- ترویج و ارائه راهبردهای پیشنهادی مبتنی بر ماتریس سوات. روش/ رویکرد پژوهش: ابتدا از طریق مصاحبه با 13 نفر از کارمندان متخصص کتابخانه و استفاده از روش تحلیل محتوا، مؤلفه های سوات استخراج شد. سپس با استفاده از پرسشنامه و رتبه بندی مؤلفه ها، و با استفاده از ماتریس ارزیابی موقعیت راهبردی، وضعیت راهبردی کتابخانه ملی ایران در مقوله ترویج تعیین و راهبردهای SO، ST، WO، و WT ارائه شد. یافته ها: ضعف های پیش روی کتابخانه ملی ایران بر قوت های آن و فرصت های پیش رو نیز بر تهدیدها غلبه دارد. بنابراین، بهتر است خود را در معرض خطرات بزرگ قرار ندهد. نتیجه گیری: موقعیت راهبردی کتابخانه ملی ایران در مقوله بازاریابی- ترویج، محافظه کارانه است. برخی راهبردهای پیشنهادی عبارت اند از: استفاده از حداکثر ظرفیت های فکری نیروی انسانی، اصلاح قانون به منظور استفاده مؤثر از قابلیت های رسانه های اجتماعی، استفاده از فرصت های ترویجی مناسب تر، رسیدن به ثبات مدیریتی، استفاده از کارکنان توانمند در پژوهش در سِمَت های اجرایی، و تلاش برای بودجه بندی و تخصیص منابع مالی مناسب و مانند آنها.
۶.

وضعیت پیشینه های کتابشناختی پیایندهای فارسی در فهرست کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۵)

کلیدواژه‌ها: پیایندها فهرست نویسی مارک ایران یونی مارک کتابخانه ملی ایران اعتبار داده های کتابشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۳۴۶
هدف: شناسایی وضعیت پیشینه های کتابشناختی پیایندهای فارسی در فهرست کتابخانه ملی ایران از نظر سطح، صحت اطلاعات ذخیره شده، و نوع اشتباه در ورود اطلاعات این پیشینه ها. روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی با رویکرد توصیفی- تحلیلی. جامعه پژوهش شامل کاربرگه های کامل پیایندهای فارسی در نرم افزار رسا (برابر با 12700 کاربرگه) بود که 375 پیشینه به عنوان نمونه انتخاب شد. این پیشینه ها شامل 25125 فیلد بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی تهیه شده مطابق با راهنمای یونی مارک برای فهرست نویسی پیایندها بود. یافته ها: از مجموع فیلدهای مورد بررسی 12% دارای اطلاعات و 88% فاقد اطلاعات بود. 65% اطلاعات به شکل صحیح و 35% به شکل اشتباه وارد شده است. بیشترین اشتباه از نوع یونی کدنشده با 49% و سپس، از نوع مستندنشده با 33% بود. اشتباه فهرست نویس در انتخاب فیلد 5/11 درصد، نویسه و کلمه اضافی 4%، اطلاعات ناقص 2%، و اشتباه املایی تقریباً 5/0% بوده است. ورود اطلاعات در بلوک 4 (فیلدهای ارتباطی) و بلوک 5 (اطلاعات عنوان) مورد غفلت واقع شده است. نتیجه گیری: نبود سیاست مشخص و دقیق فهرست نویسی و کم دقتی فهرست نویس از عوامل اصلی کمبود اطلاعات در ذخیره سازی پیشینه های پیایندهای فارسی است. بهتر است کتابخانه ملی به فهرست نویسی پیایندها و تدوین دستورالعمل های جامع در این حوزه توجه ویژه نماید.
۷.

جایگاه سامانه اطلاعات مدیریت در کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۶)

کلیدواژه‌ها: مدیریت نظام اطلاعاتی کتابخانه ملی ایران سامانه اطلاعات مدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۹ تعداد دانلود : ۵۱۴
هدف: شناسایی اطلاعات مورد نیاز و نقش و جایگاه سامانه اطلاعات مدیریت در کتابخانه ملی ایران از دیدگاه مدیران این کتابخانه است. روش/ رویکرد پژوهش: از رویکرد کیفی و روش مطالعه موردی استفاده شده است. جامعه آماری کلیه مدیران رده میانی کتابخانه ملی است که براساس ساختار سازمانی 14 نفر بوده اند؛ داده ها از طریق مصاحبه گردآوری شد. تحلیل داده ها نیز براساس مبانی کدگذاری و تحلیل محتوا با استفاده از نظریه داده بنیاد صورت گرفت. یافته ها: یافته ها نشان دهنده انواع اطلاعات مدیریتی مورد نیاز مدیران و راه های کسب این اطلاعات است. همچنین، دیدگاه مدیران در خصوص وضعیت MIS در کتابخانه، مزایای MIS، چالش های نبود MIS، و موانع استقرار MIS را در کتابخانه دربرمی گیرد. نتیجه گیری: استفاده از MIS در کتابخانه ملی می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات مدیریتی باشد و به کتابخانه در رسیدن به اهدافش کمک شایانی نماید. شرط اصلی موفقیت این سامانه، مهیا بودن پیش نیازهای استقرار آن در کتابخانه ملی است.
۸.

تحلیل سوات و موقعیت یابی راهبردی کتابخانه ملی ایران در قالب بازاریابی: قیمت و مکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۶)

کلیدواژه‌ها: بازاریابی مکان قیمت کتابخانه ملی ایران تحلیل سوات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۴ تعداد دانلود : ۵۵۶
هدف: تحلیل راهبردی وضع کنونی کتابخانه ملی ایران در قالب ""بازاریابی- قیمت و مکان"" و ارائه راهبردهای پیشنهادی مبتنی بر ماتریس سوات است. روش/ رویکرد پژوهش: از نوع پژوهش های آمیخته است. با مصاحبه با 13 نفر از کارمندان باسابقه و متخصص کتابخانه و استفاده از روش تحلیل محتوا، مؤلفه های سوات استخراج گردید. سپس به وسیله پرسشنامه و رتبه بندی مؤلفه ها و با استفاده از ماتریس ارزیابی موقعیت راهبردی، وضعیت راهبردی کتابخانه در مقوله های قیمت و مکان تعیین و راهبردهای ""قوت – فرصت""، ""قوت – تهدید""، ""ضعف – فرصت""، و ""ضعف – تهدید"" ارائه شد. یافته ها: کتابخانه ملی ایران در مقوله قیمت، در موقعیت رقابتی و در مقوله مکان در موقعیت تهاجمی قرار دارد. نتیجه گیری: مهم ترین راهبردهای ارائه شده عبارت اند از: ارتقای ظرفیت های درآمدی کتابخانه، افزایش قابلیت های تجاری سازی تولیدات کتابخانه، مناسب سازی برنامه ریزی های مالی و بودجه ای، ترسیم درست قوانین حق مؤلف، تقویت محتوای برخط، تقویت نظام اطلاع رسانی، ارتقای خدمات و کانال های تعاملی، غنی کردن فضای اطراف کتابخانه از مراکز علمی، تقویت چهره پژوهشی، ارائه همکاری های اطلاعاتی و خدماتی برخط، تقویت قابلیت های فضاسازی، و اتخاذ تدابیر امنیتی در اطراف کتابخانه.
۹.

عوامل تأثیرگذار بر ""نمانام"" (برند) کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)

کلیدواژه‌ها: برند کتابخانه ملی ایران عوامل تأثیرگذار نمانام دیدگاه کارکنان دیدگاه کاربران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۶۲۱
هدف: تعیین میزان اعتبار عوامل تأثیرگذار بر ""نمانام"" کتابخانه ملی ایران از نگاه کارکنان و مراجعان. روش/ رویکرد پژوهش: در این پیمایش تحلیلی از پرسشنامه پژوهشگرساخته استفاده شد. جامعه آماری 214 نفر کارمند و 285 نفر از مراجعان کتابخانه ملی بودند. یافته ها: از نگاه کارکنان، تهیه کتابشناسی ملی ایران (با میانگین 3/4) و از دید مراجعان، باز بودن کتابخانه در روزهای تعطیل و شیفت شب (با میانگین 66/4) بالاترین اهمیت را برای این سازمان دارد. براساس نوع خدمات، از نگاه کارکنان داشتن نرم افزار جامع رسا (با میانگین 4/44) و از دید مراجعان، در دسترس بودن نسخه های رقومی پایان نامه ها (با میانگین 52/3) در رتبه نخست قرار گرفتند. در مورد ویژگی مزیت خدمات، از نگاه کارکنان داشتن اعضای هیأت علمی تابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (با میانگین 1/4) و از نظر مراجعان، دسترسی به غذای گرم و نوشیدنی (با میانگین 44/3) در رتبه نخست قرار داشتند. نتیجه گیری: دیدگاه کارکنان و کاربران در مورد عوامل تأثیرگذار بر نمانام کتابخانه ملی به جز ارائه خدمات از اعتبار بالایی برخوردار بوده است؛ بنابراین کتابخانه ملی برای حفظ سطح خود از نظر جامعه استفاده کننده باید به بهینه سازی خدمات بیشتر توجه کند.
۱۰.

موانع به اشتراک گذاری مستندات اسامی اشخاص در فهرست مستند مجازی بین المللی (ویاف)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)

کلیدواژه‌ها: کتابخانه ملی ایران مستند نام اشخاص فهرست مستند مجازی بین المللی (ویاف)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۲ تعداد دانلود : ۴۶۴
هدف: شناسایی موانع به اشتراک گذاری مستندات اسامی اشخاص در فهرست مستند مجازی بین المللی (ویاف) برمبنای داده های کتابخانه ملی ایران. روش/ رویکرد پژوهش: ابتدا به روش پیمایشی با استفاده از مصاحبه با کارشناسان بخش مستندسازی اسامی در کتابخانه ملی ایران گفتگو و موانع حضور داده های مستند اسامی کتابخانه ملی در ویاف تعیین شد. سپس، به روش تحلیل محتوا، رکوردهای 699 مستند نام که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بود برای ورود به ویاف بررسی شد. یافته ها: از نظر متخصصان حوزه مستندسازی کتابخانه ملی، حضور داده های کتابخانه در ویاف ضرورت دارد؛ اما موانعی در حوزه های نیروی انسانی، مدیریتی، آموزشی و پژوهشی، نرم افزاری و سخت افزاری، و اعتبار داده ها وجود دارد. مطالعه نمونه داده های مستند اسامی نشان داد که 1) پایگاه های اطلاعاتی مستند اسامی و اطلاعات کتاب شناختی با یکدیگر پیوند ندارند؛ 2) به لحاظ رسم الخط، تفاوت هایی میان اسامی مشابه وجود دارد که ممکن است بازیابی نشوند؛ 3) ارجاعات در حدود نیمی از رکوردهای مستند اسامی تکمیل نشده است؛ 4) برای برخی اسامی که متعلق به یک پدیدآور است بیش از یک رکورد وجود دارد؛ و 5) فقط 50% اسامی مستند موجود در کتابخانه ملی ایران با مستندات کتابخانه کنگره همسان هستند. نتیجه گیری: برای ورود به ویاف، بهینه سازی و تصحیح داده های مستند اسامی کتابخانه ملی ایران امری ضروری است.
۱۱.

اولویت بندی به نیازهای مراجعان کتابخانه ملی ایران با استفاده از متون داده کاوی و تصمیم گیری چندمعیاره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)

کلیدواژه‌ها: رضایت خوشه بندی نیازسنجی عدم قطعیت مراجعان کتابخانه ملی ایران الگوی کانو الگوریتم کا- میانگین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۲ تعداد دانلود : ۳۶۵
هدف: اولویت بندی نیازهای مراجعان کتابخانه ملی ایران در شرایط عدم قطعیت. روش/ رویکرد پژوهش: داده های مورد نیاز از روش تلفیقی فنون داده کاوی و تصمیم گیری چندمعیاره برمبنای الگوی کانو استخراج شد. یافته ها: عوامل مؤثر بر رضایت مراجعه کنندگان در 6 دسته کلی قرار گرفت، سپس برمبنای ویژگی های جمعیت شناختی در 5 خوشه کلی تقسیم شد که اعضای هر خوشه متناسب با ویژگی های جمعیت شناختی و نوع نیازهایشان در اولویت های مختلف قرار می گیرند و برای آگاهی از نیازهای خوشه ها باید به خوشه مربوط نظری افکند. نتیجه گیری: نوع نیازهای مراجعه کنندگان کتابخانه ملی متفاوت و از اولویت های مختلف برخوردار است. این کتابخانه برای پاسخگویی به نیازهای متفاوت باید از راهبرد خاص همان نیاز استفاده کند. از آنجا که برآوردن همه نیازها مقدور نیست، ابتدا باید نیازهای الزامی افراد و بعد از آن، نیازهای جذاب و تک بُعدی تأمین شود.
۱۲.

توجه به عوامل فرهنگی، فرصتی برای رضایت شغلی (نمونه پژوهی: کتابخانه ملی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)

کلیدواژه‌ها: عوامل فرهنگی رضایت شغلی کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۸۶
ه دف : ارزیابی عوامل فرهنگی در کتابخانه ملی ایران به منزله فرصتی برای افزایش رضایت شغلی کارکنان این مرکز. روش شناسی: در این پ ی م ایش ی، گ ردآوری اطلاع ات از طری ق دو پ رس ش ن ام ه عوامل فرهنگی (برگرفته از رابینز) و رضایت شغلی (برگرفته از اسمیت، کندال، و هالین) انجام شد. ج ام ع ه آم اری 290 نفر بود که در نهایت 250 پرسشنامه تحلیل شد. یافته ها: مؤلفه های خلاقیت، هویت، یکپارچگی، تعارض، و کنترل در بین کارکنان در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد. علاوه بر آن، کارکنان کتابخانه ملی بیش از حد متوسط (5/3 در مقیاس 5) از کار کردن در کتابخانه ملی رضایت دارند. نتیجه گیری: با عنایت به اینکه آزمون انجام شده برای همه متغیرهای فرهنگی معنادار بوده می توان گفت که عوامل فرهنگی به منزله فرصتی برای رضایت شغلی کارکنان بیش از حد متوسط تأثیرگذار خواهد بود.
۱۳.

آموزش های الکترونیکی کتابداری در کتابخانه ملی از چه کیفیتی برخوردار است؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۸)

کلیدواژه‌ها: آموزش الکترونیکی کیفیت آموزشی استاندارد اسکورم کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۳۰۹
هدف: ارزیابی کیفیت دوره آموزش الکترونیکی کتابخانه ملی ایران در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی. روش/ رویکرد پژوهش: در این پیمایش با استفاده از پرسشنامه ساختاریافته براساس مؤلفه های استاندارد اسکورم داده های مورد نیاز گردآوری و تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین 8 مؤلفه (دسترس پذیری، تعامل، طراحی آموزشی، سازماندهی محتوا، سیستم مدیریت یادگیری، بازخورد، چندرسانه ای، و فراداده) 52/2 به دست آمد که با استفاده از سه دامنه مطرح (مطلوب، نسبتاً مطلوب، و نامطلوب) و نقطه برش 66/1، نسبتاً مطلوب ارزیابی شد. نتیجه گیری: آموزش الکترونیکی کتابداری در کتابخانه ملی براساس استاندارد اسکورم در شرایط نسبتاً مطلوب قرار دارد و برای رسیدن به وضعیت کاملاً مطلوب لازم است تلاش بیشتری در هریک از مؤلفه های فوق صورت گیرد. همچنین، برای روزآمدسازی آموخته های کارکنان در سازمان های بزرگ و با توجه به کمبود زمان و ساعات کاری متفاوت میان کارکنان، استاندارد اسکورم می تواند به عنوان غنی ساز و تسهیل گر محیط های یادگیری به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
۱۴.

ارزیابی کاربران از تالار رقومی کتابخانه ملی ایران: تأثیر قوانین و سیاست گذاری های جاری بر رضایتمندی کاربران از خدمات ارائه شده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۸)

کلیدواژه‌ها: رضایتمندی کاربران کتابخانه ملی ایران تالار رقومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۳ تعداد دانلود : ۴۶۴
هدف: تعیین وضعیت استفاده و ارزیابی کاربران از تالار رقومی کتابخانه ملی و میزان رضایت آنها از خدمات ارائه شده با این فرض که قوانین و سیاست گذاری های جاری بر رضایتمندی کاربران تأثیرگذار خواهد بود. روش / رویکرد پژوهش:در این پیمایش از طریق پرسشنامه پژوهشگرساخته ای که برمبنای مدل لایب کوال تدوین شده بود، نظرات 300 نفر از کاربران اینترنت در تالار رقومی کتابخانه ملی ایران گردآوری شد. یافته ها: بیش از 70% کاربران، پایین بودن سرعت جستجو را از معضلات اصلی دانسته اند و پس از آن، تعداد تجهیزات، سرعت اتصال به شبکه، و مشکل مربوط به انتقال اطلاعات را مطرح کرده اند. 64% کاربران مهارت کتابداران را در راهنمایی کاربران، متوسط به پایین ارزیابی کرده اند. نتیجه گیری: در مجموع، خدمات تالار رقومی به کاربران در حد متوسط ارزیابی شده است.قوانین جاری و سیاست گذاری های کتابخانه رابطه معناداری با رضایتمندی کاربران ایجاد می کند.
۱۵.

مقایسه عناصر اطلاعاتی فیپای الکترونیکی و چاپی در کتاب های کودکان و نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۹ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۵) 223 - 235

کلیدواژه‌ها: عناصر اطلاعاتی کتاب شناختی فیپای الکترونیکی کتاب های کودکان و نوجوانان کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۳۵۴
هدف: مقایسه میزان همگونی یا ناهمگونی عناصر اطلاعاتی فیپای الکترونیکی با فیپای چاپ شده در کتاب های کودکان و نوجوانان. روش شناسی: عناصر اطلاعاتی رکوردهای کتاب شناختی کتاب های کودکان نرم افزار رسا در کتابخانه ملی با عناصر اطلاعاتی فیپای چاپ شده در کتاب های کودکان و نوجوانان از 1387 تا 1392 به روش پیمایشی- تطبیقی و با کمک سیاهه وارسی مقایسه شدند. یافته ها: بیشترین میزان همگونی به ترتیب، در عنصر اطلاعاتی انواع عنوان در بخش عنوان (8/97%)، وضعیت نشر در بخش محل نشر (97%)، مشخصات ظاهری و یادداشت در بخش شابک (۹۶%)، فهرست تحلیلی در بخش شماره دیویی (۶/۹۴%)، و سرشناسه در بخش نام شخص (8/73%) مشاهده شد. نتیجه گیری: میزان همگونی عناصر اطلاعاتی فیپای الکترونیکی و فیپای چاپ شده کتاب های کودکان به نسبت وضعیت مطلوبی دارد. ضروری است کتابخانه ملی ایران به فهرست نویسی کتاب های کودکان توجه ویژه ای داشته باشد. همچنین، در گروه فهرست نویسی کودکان، ضمن استفاده مؤثرتر از متخصصان موضوعی، لازم است به مسئله آموزش هدفمند و مستمر در این حوزه توجه بیشتری شود.
۱۶.

تلگرام ابزاری نوین در ارائه خدمات مرجع مجازی: تحلیل محتوای پرسش های مطرح شده از طریق تلگرام مرجع مجازی کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 81 - 95

کلیدواژه‌ها: پرسش مرجع مرجع مجازی پیام رسان تلگرام کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۳۰۶
هدف: استفاده از ابزارهای نوین برای ارائه خدمات مرجع به کاربران کتابخانه ملی و بررسی میزان استقبال از این ابزار و پوشش آن و نیز دامنه موضوعی پرسش ها. روش شناسی: جامعه پژوهش، تمامی سؤالات مطرح شده از طریق درگاه تلگرام مرجع مجازی کتابخانه ملی در بازه زمانی دو ساله (مهر 1395- مهر 1397) است که شامل 2719 پرسش است. یافته ها: بیشترین و کمترین سؤالات مطرح شده براساس تقسیم بندی ویلیام کتس مربوط به سؤالات تجسس ویژه با 76/38% و پژوهشی با 25/11% است. بیشترین رویکرد موضوعی سؤالات پژوهشی و تجسس ویژه براساس رشته تحصیلی مربوط به گروه علوم انسانی با 35/67% و کمترین آن مربوط به گروه علوم پزشکی با 39/1% است. پرسش درباره اداره عضویت (41/26%) و امکانات کتابخانه برای افراد خاص و پیشنهاد برای خرید کتاب (هر دو با 76/0%) در بخش سؤالات راهنما و ارجاع آماده بیشترین و کمترین موضوعات مورد نیاز و علاقه کاربران بوده اند. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، به نظر می رسد که در حال حاضر تلگرام می تواند یکی از کار آمدترین و سریع ترین ابزارها برای پرسش مرجع از کتابداران باشد و در مقایسه با سایر روش های ارتباطی مرجع مجازی، استقبال از این روش بسیار بالاتر است. استفاده از کتابداران با تخصص های موضوعی برای پاسخ گویی به سؤالات کاربران نیز ضروری به نظر می رسد.
۱۷.

میزان مطابقت میزهای مرجع و اطلاع رسانی کتابخانه ملی ایران با شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای خدمت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 112 - 128

کلیدواژه‌ها: شاخص طراحی میز مرجع میز اطلاع رسانی کتابدار مرجع میز خدمت کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۵۵
هدف : شناسایی شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای خدمت رسانی و میزان مطابقت میزهای خدمت کتابخانه ملی ایران با این شاخص ها. روش شناسی : پژوهش حاضر در دو مرحله انجام شد. مرحله اول، استخراج شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای خدمت به روش کتابخانه ای و مرحله دوم، به روش پیمایشی با بهره گیری از پرسشنامه انجام شد. یافته ها : شاخص های استخراج شده، طی مرحله اول پژوهش عبارت بودند از: دسترس پذیری و رؤیت پذیری، متمایز و مشخص بودن بخش های مرجع و اطلاع رسانی (قابلیت تشخیص برای کاربر و متمایزبودن کارکنان آن)، جایگاه مناسب میزهای اطلاع رسانی، مأنوس بودن نام بخش های اطلاع رسانی با ادبیات رایج کاربران (توجه به تفاوت واژه شناسی کتابداران با کاربران)، دستیابی زودهنگام کاربران به اهداف خود (روزآمدی اطلاعات، تازگی محیط، علایم و نشانه های دقیق هدایت کننده، و ابزارهای خودگردان)، علاقه مندی کتابداران و اشتیاق به رجوع مراجعان، فضای راحت و دلپذیر (کارآزمودگی کارکنان و محیط دلپذیر و پذیرا)، کمک در نقطه نیاز (ارائه خدمات مرجع سیار)، و بازاریابی خدمات و برندسازی. نتیجه گیری : با استناد به مقدار آزمون تی (437/0) و معنا داری آن (66/0)، بین میانگین واقعی و میانگین مورد انتظار با این شاخص ها تفاوت معناداری وجود نداشت. به عبارتی، شرایط فعلی میزهای خدمت با شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای مرجع و اطلاع رسانی مطابقت دارد. ازنظر اولویت بندی شاخص ها، با استناد به مقدار آزمون فریدمن (71/41) و معنا داری آن (01/0)، بین شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای مرجع و اطلاع رسانی تفاوت معناداری گزارش شد. شاخص «متمایز و مشخص بودن میز خدمات رسانی» (با میانگین 71/6) بالاترین و «علائم و نشانه های دقیق هدایت کننده مراجعه کننده به سمت میز» (با میانگین 24/3) کمترین میانگین را به خود اختصاص داد.
۱۸.

بهبود دسترسی به میزهای خدمت در کتابخانه ملی: گزارش یک بررسی میدانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۱) 80 - 92

کلیدواژه‌ها: نقاط خدمت خدمات عمومی کتابخانه ملی ایران دسترس پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۳۴۵
هدف: ارائه پیشنهاد برای آسان کردن دسترسی مراجعان به میزهای خدمت در کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: داده ها از راه مشاهده و هم اندیشی به دست آمده است. ابتدا، راهنماهای محیطی و وضعیت کنونی دسترس پذیری میزهای خدمت به صورت میدانی بررسی شد. سپس با 21 نفر از کتابداران شاغل در میزهای خدمت رسانی کتابخانه و 29 نفر از اعضا (در دو گروه)، نشست هم اندیشی برگزار شد. ایده های مطرح شده با ملاک امکان پذیربودن به لحاظ اجرایی و نیز عملیاتی بودن غربال و ارزیابی شد. یافته ها: تحلیل نشست ها، 241 گزاره را در 11 مقوله به دست داد. مفاهیمی نظیر نشانه های راهنما (با بسامد 38)، بی نیازبودن از کمک کتابدار در استفاده از امکانات (35)، و آموزش کاربران (30) بیشترین توجه را می طلبید. نتیجه گیری: در بسیاری از مواقع، با تغییرات جزئی در محل، نام، و آرایش میزهای خدمت می توان اثربخشی آن را برای کاربران افزایش داد.
۱۹.

پیایندها در آینه واسپاری قانونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۴) 58 - 72

کلیدواژه‌ها: واسپاری قانونی پیایندها کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۳۸۱
هدف: سنجش میزان تعهد و عمل به الزام های قانونی واسپاری پیایندها براساس محل نشر، نوع مؤسسه و نوع نشریه در بازه زمانی دهساله (1387-1396). روش: تمامی پیایندهای چاپی مجوز نشرگرفته از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که طی سال های 1387 تا 1396 و پیایندهای واسپاری شده و ثبت شده در بانک کتابشناسی کتابخانه ملی در برنامه رسا در همین سال ها مقایسه شده است. یافته ها: 29530 عنوان پیایند در سامانه رسانه های کشور ثبت شده است. 10846 عنوان آنها در کتابشناسی کتابخانه ملی ایران موجود است. از پیایندهای دارای مجوز نشر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نزدیک به 55 % و از عناوین مشترک دو سامانه نزدیک 54% به کتابخانه ملی ایران واسپاری نشده است. نتیجه گیری: میزان پایبندی به مصوبات و قوانین واسپاری بین ناشران و نهادهای مسئول کمتر از 50 % است.
۲۰.

پیشنهاد شاخص های ارزیابی عملکرد برای کتابخانه ملی ایران بر مبنای ابعاد کارت امتیازی متوازن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۵) 31 - 46

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های ملی شاخص های عملکرد ایزو 28118 کتابخانه ملی ایران ایزو 21248 کارت امتیازی متوازن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۴۰۰
هدف: پیشنهاد شاخص های عملکرد برای کتابخانه ملی ایران بر اساس اهداف و راهبرد های سازمان.   روش: در مرحله نخست با بهره گیری از استانداردهای ایزو 28118 و ایزو 21248، شاخص های عملکرد 7 کتابخانه ملی اسپانیا، ژاپن، سوئیس، فرانسه، استرالیا، کانادا و بریتانیا شناسائی و سپس شاخص هر یک از کتابخانه ها مقایسه و در 9 بُعد مرتب و دسته بندی شد. با درهم آمیختن: الف) شاخص های ایزو؛ ب) شاخص های کتابخانه های ملی هفتگانه؛ ج) شاخص های اداره برنامه ریزی و توسعه سازمان؛ د) نظرهای خبرگان سازمانی، یک سیاهه وارسی شامل 192 شاخص در 11 بُعد تهیه کردیم. در مرحله دوم نظرات 13 تن از خبرگان معاونت کتابخانه ملی و معاونت پژوهش و منابع دیجیتال درباره مناسب بودن آنها برای کتابخانه ملی ایران به صورت هدفمند پرسیده و گزارش شده است. خبرگان نظر خود را درباره میزان اهمیت شاخص های عملکردی از طریق متغیرهای کلامی(خیلی کم، کم، متوسط، زیاد، و خیلی زیاد) و با رویکرد فازی ابراز کردند. توابع عضویت مثلثی و تئوری فازی برای حل مسائل استفاده شد. از سیاهه های وارسی تکمیل شده 32 شاخص استخراج و تحلیل شد. به پیروی از ایزو 21248 و با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا آنها را در 4 بُعد کارت امتیازی متوازن (شامل منابع، دستیابی، و زیرساختار؛ استفاده؛ کارایی؛ پتانسیل و توسعه) دسته بندی کردیم. تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک دلفی فازی و نرم افزار آماری SPSS نسخه ی 16 انجام شد. یافته ها: از میان 192 شاخص عملکرد پیشنهادشده به خبرگان سازمانی 32 شاخص تأیید شد و در قالب مناظر چهارگانه کارت امتیازی متوازن، شامل 11 شاخص در بُعد منابع، 8 شاخص در بُعد استفاده، 10 شاخص در بُعد کارایی، و 3 شاخص در بُعد پتانسیل و توسعه، پیشنهاد شده است. از میان 32 شاخص منتخب برای ارزیابی عملکرد کتابخانه ملی، 8 شاخص  مربوط به دو ایزو (28118 و 21248) است بنابراین  25% شاخص های عملکرد پایش شده در این پژوهش با ایزو مطابقت دارند. نتیجه گیری: با استخراج و انتخاب شاخص های عملکرد و دسته بندی آنها در4 بُعد کارت امتیازی متوازن، این امکان برای کتابخانه ملی ایران فراهم می شود که ضمن ارزیابی عملکرد خود بتواند نتایج و روش های به کار رفته را با سایر کتابخانه های ملی مقایسه کند و با مرور و پایش های مکرر، در خصوص شاخص های روا به اجماع برسد.