زنجیره تامین پایدار

گسترش کمی حوزه های مختلف علوم بشری یکی از موضوعاتی است که اغلب مورد توجه بوده است. یکی از کارآمدترین شیوه های بررسی برون داد پژوهشی و وضعیت کلی پژوهش، استفاده از مطالعات علم سنجی است. در این مطالعات، اندازه گیری کمی تولیدات علمی تا حدودی مشخص می کند که فراوانی پژوهش های هر کشور، نهاد، رشته علمی، یا فرد و روند آن چگونه است. بررسی روند پژوهش های انجام شده را از جنبه های مختلف در دوره های مشخص و معینی مقایسه ، تغییرات آنها را ثبت و ضبط کرده، و پس از تحلیل این تغییرات میزان مطلوبیت یا عدم مطلوبیت آنها را تعیین می نماید، و سرانجام از آن برای پیش بینی و جهت دهی برنامه های آتی بهره می گیرد. این مطالعه ضمن مروری کوتاه بر موضوع مدیریت زنجیره تامین پایدار، یک بررسی نسبتا جامع از بیش از 1700 مطالعه منتشر شده در پایگاه علمی اسکوپوس انجام داده و شبکه هم رخدادی نویسندگان را نیز با استفاده از نرم افزارهای Bibexcel و Gephi ، ترسیم نموده است.

آنچه که ضامن بقا و توسعه هر زنجیره تامین در بلند مدت است، رشد متوازن در سه بعد اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی است و ملاحظه این ابعاد در طراحی و برنامه ریزی زنجیره تامین، منجر به توسعه پایدار زنجیره تامین و در نهایت شکل گیری زنجیره تامین پایدار می گردد. از طرف دیگر یکپارچگی میان جریان های مالی و فیزیکی نقشی حیاتی در عملکرد موفق زنجیره تامین دارد. بر این اساس در این تحقیق مدلی جهت برنامه ریزی یکپارچه مالی-فیزیکی زنجیره تامین حلقه بسته پایدار در میان مدت ارائه می شود. اهداف این مدل عبارتند از بیشینه سازی سود، کمینه سازی تاثیرات زیست محیطی و اجتماعی و همچنین کمینه سازی انحراف نامطلوب شاخص های مالی از حد مطلوب خود. برای مواجهه با ماهیت چند هدفه مدل، از روش برنامه ریزی آرمانی استفاده شده است و مدل در یک مورد واقعی در صنعت بازیافت پلاستیک پیاده سازی شده است. مدل ارائه شده شامل برنامه ریزی تولید، توزیع و جمع آوری ضایعات می شود و به صورت چند دوره ای و چند محصولی طراحی شده است. نتایج تحقیق تاثیر مثبت ملاحظه شاخص های مالی در برنامه اصلی زنجیره تامین حلقه بسته پایدار را نشان می دهد.

رشد و توسعه زنجیره های تامین، مدیریت ﺟﺮیﺎن های ﻣﺎﻟﯽ، و اﻓﺰایﺶ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آن دﺳﺘﺎوردهای ﻣﻬمی هستند که سبب ایﺠﺎد ﭘﺎیﺪاری و ﮐﺎراﻣﺪی می شوند. ﻣﺪل پژوهش با اهداف چندگانه به منظور ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزی ﺟﺮیﺎﻧﺎت ﻣﺎﻟﯽ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ و ﭘﺎیﺪار در دوره ﻫﺎی زمانی مختلف، تاثیرگذاری عوامل اجتماعی و زیست محیطی را بر ارزش آفرینی شرکت در صنایع تولید و بازیافت قطعات پلیمری بررسی می کند. برای مدلسازی از الگوریتم های فراابتکاری ترکیبی ممتیک، که حاصل ترکیب الگوریتم ژنتیک و شبیه سازی تبرید است، استفاده شده و ﭘﺎراﻣﺘﺮهای ﻣﺎﻟﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺴﺒﺖهای ﺟﺎری، آﻧﯽ، ﺑﺪهی ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن سهام، ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ، ﻧﺴﺒﺖ وﺟﻪ ﻧﻘﺪ و ﻧﺮخ ﺑﺎزﮔﺸﺖ سرمایه به کار رفته است. بررسی و تحلیل نتایج حاکی از آن است که شاخص های مالی به بهبود سودآوری منجر می شود و حذف آن ها سودآوری را کاهش می دهد. بر مبنای یافته های مذکور، شرکت ها می توانند با ایفای مسئولیت های اجتماعی و رسالت حفظ محیط زیست به مسائل اجتماعی و عوامل زیست محیطی در کنار سودآوری توجه کنند و بدین ترتیب مشروعیت خویش را توسعه دهند که افشای این موضوع در جامعه سودآوری را بهبود می دهد و سبب افزایش ارزش اقتصادی می شود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر عوامل تولید ناب، تولید چابک، زنجیره تامین پایدار و تاب آوری تولید بر تولید پایدار در صنعت خودروهای سنگین در ایران می باشد. پژوهش مذکور از لحاظ هدف بنیادی و از نظر روش انجام پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. در پژوهش حاضر با مروری بر ادبیات نظری پژوهش و همچنین مصاحبه با خبرگان، مهترین ابعاد و معیارهای پایداری اثرگذار در تولید در شرکت انجام و مدل سازی گردید. در این پژوهش جامعه آماری، مدیران وکارشناسان یکی از کارخانه های حاضر در صنعت خودروسازی سنگین (ایران خودرودیزل) است. همچنین در انجام شبیه سازی های پژوهش حاضر با نرم افزار ونسیم، یک افق زمانی 5 ماهه در نظر گرفته شد و مقادیر و روابط کمی بین متغیرها نیز با استفاده از یک مصاحبه نیمه ساختار یافته، تعیین گردید که چهار عامل تولید ناب، تولید چابک، زنجیره تامین پایدار و سبز و همچنین تاب آوری تولید به عنوان عوامل اصلی و موثر بر بر تولید پایدار در صنعت خودروهای سنگین شناخته شدند که در مدل شبیه سازی، بررسی و تاثیرات آنها ارزیابی و سنجش شده است.

رش د نگرانی های اجتماعی و زیست محیطی درباره تاثیرات زنجیره تامین مواد غذایی و چالش های زیادی در صنعت مواد غذایی وجود دارد، منجر ب ه فشار زیادی از انواع ذینفعان به منظور بهبود عملکرد پایداری چرخه عمر محصولات فاسدشدنی شده است. در این پژوهش به دنبال ارزیابی عملکرد زنجیره تامین پایدار محصولات فاسد شدنی در صنایع غذایی هستیم. ساختار زنجیره تامین پژوهش حاضر، پس از بررسی پیشینه های خارجی و داخلی و پیدا کردن شکاف مطالعاتی، از یک زنجیره تامین چهار مرحله ای تشکیل شده که متغیرهای ورودی و خروجی آن بر اساس محصولات فاسد شدنی و ابعاد سه گانه پایداری انتخاب شدند. به همین منظور در راستای شناخت و استخراج شاخص های موثر ورودی و خروجی و واسطه ای به منظور محاسبه ارزیابی کارایی نسبی زنجیره تامین در بخش های مختلف، مطالعات میدانی و کتابخانه ای گسترده ای بر روی متغیرها و شاخص های موجود در زمینه فعالیت های مختلف زنجیره تامین صورت گرفت. درنهایت بعد از انتخاب شاخص ها به بررسی میزان کارایی زنجیره تامین ارایه شده و رتبه بندی واحدهای کارا پرداختیم. به علت ماهیت اصلی پژوهش مواد فاسد شدنی، جامعه آماری پژوهش شامل 18 کارخانه لبنیاتی و گوشتی از استان فارس در ایران مورد مطالعه قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل پوششی داده های شبکه ای و به منظور مدل سازی و حل آن از نرم افزار WinQsb استفاده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از این است که بیشترین مشکلات ناکارایی شرکت های مورد مطالعه مربوط به بخش تامین کنندگان می باشد، بر اساس نتایج بدست آمده پیشنهاداتی در جهت کارایی شرکت ها ارایه شده است.

هدف پژوهش حاضر شناسایی منافع و مخارج مالی زنجیره تامین پایدار در شرایط عدم قطعیت در شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نحوه جمع آوری داده ها به شکل کیفی و از نظر روش اجرای پژوهش با رویکرد فراترکیب می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل پنج پایگاه داده به زبان انگلیسی شامل اسکوپوس، امرالد، ساینس دایرکت، اسپرینگر و پروکوئست و دو پایگاه داده به زبان فارسی شامل پایگاه نشریات کشور و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی می باشد. روش تحلیل بصورت تحلیل محتوا می باشد. تعداد 30 مقاله و 210 کد و 24 مفهوم از مقالات انتخاب شده استخراج شد که شامل قابلیت فرآیند مدیریت فرآیند سفارش، قابلیت فرآیند مدیریت ارتباط با مشتری، قابلیت فرآیند مدیریت تقاضا، ظرفیت و قابلیت فرآیند مدیریت منابع، زمان عرضه به بازار، اعتبار خریدار، پلتفرم های الکترونیکی، هماهنگی و همکاری در زنجیره تامین برای بهبود عملکرد خدمات، همگام سازی تصمیمات مربوط به مالی، اشتراک اطلاعات نوآورانه مرتبط با مالی، قابلیت فرآیند مدیریت ارتباط با تامین کننده، قابلیت فرآیند مدیریت عملکرد خدمات، تعامل بین بخشی شرکت های زنجیره تامین, تامین مالی موجودی، نوآوری محصول، فاکتورینگ معکوس، همسویی انگیزشی جریان نقدی، سرمایه در گردش زنجیره تامین، اعتبار بانکی برای تامین مالی زنجیره تامین، یکپارچه سازی تامین کننده، مدیریت بازیافت، ریسک اختلال زنجیره تامین، مدیریت حمل و نقل زنجیره تامین، تغییرات در برآوردها و مبنای آنها به عنوان منابع و مخارج زنجیره تأمین پایدار در شرایط عدم قطعیت می باشد.

در طول چند دهه گذشته مسائل زیست محیطی بسیار مورد توجه قرار گرفته است ، در پاسخ به افزایش آگاهی زیست محیطی ، مفهوم مدیریت زنجیره تامین پایدار ظهور کرده است. .هدف از این پژوهش شناسایی فاکتورهای حیاتی موفقیت اقدامات مدیریت زنجیره تأمین پایدار (مطالعه موردی شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران) است. این مطالعه از نظر پارادایم، پژوهشی کیفی کمی (آمیخته) است. از منظر رهیافت اکتشافی و توصیفی – تحلیلی است، که عمدتاً از منابع کتابخانه ای ومقالات و همچنین از نظر ماهیت و هدف نیز، پژوهش کاربردی محسوب می شود. روش انجام پژوهش دلفی و مدلسازی ساختاری – تفسیری است. جامعه آماری پژوهش خبرگان زنجیره تأمین پایدار و مدیران شرکت شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران بودند، در این پژوهش در هر دو بخش از روش نمونه گیری هدفمند قضاوتی استفاده شده است. پژوهش دارای 9 سطح می باشد کاهش هزینه در سطح یک مصرف انرژی سطح دوم، فاکتور مواد خطرناک ، ایمنی و امنیت و پاداش های مالی سطح سوم سطح چهارم فاکتور جریمه حوادث زیست محیطی ،، دسترس پذیری اطلاعات آموزش و یادگیری به ترتیب در ، پنجم و شش. فاکتورهای مسئولیت اجتماعی شرکت ، مدیریت سازمانی (و قابلیت و توانایی های سازمانی در سطح هفتم قرار گرفته اند، ، فشار جامعه و قوانین و استانداردها در سطح هشتم. در نهایت فاکتور قوانین زیست محیطی در سطح نه قرار دارد. نتایج این پژوهش نشان داد که قوانین زیست محیطی که همانند سنگ زیر بنایی عمل می کند و از جمله مهم ترین فاکتورهای حیاتی موفقیت اقدامات مدیریت زنجیره تأمین پایدار در شرکت بهره برداری نفت گاز گچساران به شمار می رود و برای اجرای زنجیره تامین پایدار باید ابتدا این عامل در نظر گرفته شود و سپس بقیه فاکتورها به اولویت داد .

هدف مطالعه حاضر طراحی مدل عوامل کلیدی ارزش آفرینی پایدار در زنجیره های تامین صنعت نفت و گاز ایران است. این پژوهش از گونه بنیادی و به لحاظ روش، ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابتدا با مرور نظام مند سه مرحله ای اسناد علمی غربال و مدل مضامین با رویکرد کیفی تحلیل مضمون از داخل اسناد مزبور استخراج شد. بر همین اساس، ابتدا با جستجوی پایگاه های علمی معتبر، 1103 سند مشخص شد که در طی سه بار غربال بر اساس ارتباط عنوان، چکیده و بررسی متن کامل با رویکرد مرور نظام مند، به 62 فقره سند تقلیل یافت و بعنوان نمونه کیفی لحاظ گردید. یافته های تحلیل محتوای مضمونی پس از بررسی روایی و پایایی در 9 مضمون کلان و 50 مضمون فرعی از میان 850 فقره مشاهدات در قالب کدهای باز و در چندین مرحله بازبینی استخراج شد. در بخش کمی، مدل مضامین حاصل شده در گام قبلی به صورت پرسش نامه تنظیم و پس از بررسی روایی و پایایی مابین متخصصین فعال در زمینه صنعت نفت و گاز توزیع شده است. پس از گردآوری داده ها، مدل کیفی با رویکرد آماری تحلیل عاملی تأییدی ارزیابی و تایید شد. ابعاد مدل مزبور عبارتند از: کیفیت راهبری، قابلیت های زیربنایی، ساختاری و سازماندهی، ارزیابی و بازخوردگیری، کیفیت ارتباطات، کیفیت منابع، تسهیل کننده های مدیریت دانشی، آگاهی و حمایت اجتماعی، توانایی یکپارچه سازی فرایندها بین عوامل و اجزای زنجیره و تسهیل کننده های ارتقای پایداری در زنجیره. نهایتا بر مبنای یافته ها پیشنهادهای تحقیق ارائه شده است.

مزیت زنجیره تأمین دایره ای پایدار هوشمند کمک به اقتصادهای درحال توسعه می باشد که بیشترین تأثیر را از چالش ها و استانداردهای در حال تغییر صنعت و محیط دارند. هدف از این پژوهش شناسایی و تحلیل محرک های زنجیره تأمین دایره ای پایدار هوشمند بود. براین اساس 12 نمونه به روش گلوله برفی از بین خبرگان صنعت روغن خوراکی انتخاب شد. محرک ها با نظر خبرگان نهایی شد و با روش DEMATEL و AISM مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که محرک های شایستگی سازمانی و شایستگی منابع انسانی به عنوان تأثیرگذارترین محرک ها بوده و محرک های پایداری اقتصادی و پایداری محیطی بیشترین میزان تأثیرپذیری را نسبت به سایر محرک ها دارند. طبق نتایج پژوهش مسئولین صنعت روغن خوراکی برای حرکت به سمت زنجیره تأمین دایره ای پایدار هوشمند باید شایستگی سازمانی را موردتوجه ویژه قرار دهند زیرا این محرک بیشترین میزان تأثیرگذاری را نسبت به سایر محرک ها دارد.