سرمایه ارتباطی

موضوع و هدف مقاله: سرمایه ارتباطی از جمله دارایی های نامشهود است که به عنوان نقش مشتری در درآمد فعلی و آینده سازمان تعریف شده است. لذا شناسایی عوامل موثر بر سرمایه ارتباطی مهم می باشد. روش پژوهش: تحقیق حاضر با توجه به هدف آن، کاربردی و بر اساس روش، توصیفی- علّی است. یافته های پژوهش: در این تحقیق، ابتدا عوامل موثر بر سرمایه ارتباطی بانک ها تعیین شده و با استفاده از روش دلفی فازی، الویت بندی و جمع بندی نهایی صورت گرفت. سپس پرسشنامه مربوط به دیمتل به منظور ارزیابی روابط علّت و معلولی میان عوامل موثر بر سرمایه ارتباطی بانک ها تدوین و در اختیار خبرگان قرار گرفت. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: بر اساس تکنیک فازی مهمترین عامل در سرمایه ارتباطی بانک ها، پراکندگی خودپردازها بود که نشان دهنده رابطه مستقیم مردم با بانک در سطح جامعه می باشد. همچنین بر اساس تحلیل دیمتل امور مالی و مشتری مداری تاثیرگذارترین عوامل و مشتری مداری و خدمات غیرحضوری تاثیر پذیرترین در بین عوامل مورد بررسی بودند.

هدف از این پژوهش پیش بینی سرمایه فکری و توسعه عملکرد سازمانی بر تعهد کاری وحرفه ایی مدیران متوسطه در شهرستان شهرکرد می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، 384 نفر ازمدیران دو ناحیه ی شهرستان شهرکرد با استفاده از روش نمو نه گیری تصادفی طبقه ای متناسب باحجم، 217 نفر (164 نفرمدیر خانم و 53 نفر مدیر آقا) به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تعیین حجم نمونه مورد نظر با توجه به حجم جامعه آماری از فرمول کوکران استفاده شده است. ابزار گرد آوری داده، پرسشنامه های سرمایه فکری؛ عملکرد سازمانی و اثربخشی عملکرد برتعهد کاری مدیران بوده اند که روایی و پایایی آنها به تایید رسیده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی و از آزمونهای t آزمون همبستگی و رگرسیون چند گانه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که ابعاد سرمایه فکری تاثیر مثبت و معناداری بر متغیر های پژوهش یعنی تعهد حرفه ایی مدیران و عملکرد سازمانی دارد. همجنین عملکرد سازمانی نیز تاثیر مثبت و معنا داری بر تعهد حرفه ایی مدیران دارد.

تحقیق حاضر با هدف تحلیل و تبیین شاخص های سرمایه فکری در سازمان ها و مراکز آموزشی انجام شد. این پژوهش براساس انواع مطالعه از نظر هدف، کاربردی است. جامعه ی آماری بخش کمی مدیران مراکز آموزشی با عوامل انسانی اثرگذار در تحقق اهداف آموزشی، به تعداد 4933 (2564 مدیر مرد و 2369 مدیر زن) نفر انتخاب گردید. حجم نمونه برای جامعه ی آماری از تعیین حجم نمونه بر مبنای جدول کرجسی - مورگان بهره گرفته شد، در این جدول برای تعداد جامعه آماری که 4933 نفر بود، حجم نمونه معرفی شده شامل 357 نفر می باشد، بر این اساس تعداد 186 مدیر مرد و 171 مدیر زن انتخاب گردید. برای روش نمونه گیری، در مرحله اول برای تعیین صاحب نظران علوم تربیتی و کارشناسان مجرب از نمونه گیری غیر تصادفی قضاوتی و بر اساس شناخت و ارتباط با موضوع تا حد اشباع استفاده شد. ابزار تحقیق شامل مصاحبه، پرسشنامه روش دلفی و پرسشنامه ی محقق ساخته با پایایی 90/0 به شکل کلی و پایایی 80/0 برای مولفه ی سرمایه انسانی، پایایی 72/0 برای مولفه ی سرمایه ساختاری، پایایی 82/0 برای مولفه ی سرمایه ارتباطی، پایایی 81/0 برای مولفه ی سرمایه اجتماعی – فرهنگی و پایایی 78/0 برای مولفه ی سرمایه بازآفرینی بود. از این رو با استفاده از نرم افزار Spss نسخه 21 و نرمافزار Lisrel و با توجه به متغیرهای تحقیق داده های به دست آمده از اجرای پرسش نامه از طریق محاسبه آماره های محاسبه می گردند. یافته های به دست آمده نشان داد که مدل سرمایه فکری مدیران سازمان ها و مراکز آموزشی از 70 کد، 18 شاخصه و 5 بعُد تشکیل شده است.

طی سال های اخیر، نقش منابع غیرفیزیکی در خلق ارزش مستمر و سودآوری پایدار در شرکت ها و سازمان ها، افزایش چشم گیری یافته و سرمایه فکری نیز به عنوان مفهومی که نشان دهنده دانش، مهارت و سایر منابع نامشهود در سازمان است، مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. علی رغم اینکه تعریف سرمایه فکری با مفهوم دارایی نامشهود همخوانی دارد، لیکن به دلیل نبود مدل جامع و منسجم، اطلاعات مربوط به آن جایگاهی در گزارش های مالی سازمان ها پیدا نکرده است. لذا این پژوهش به ارایه مدل اندازه گیری و گزارشگری سرمایه فکری در ایران پرداخته تا ابزار مناسبی برای مدیریت سرمایه فکری و ایجاد مزیت رقابتی در شرکت ها و سازمان های ایرانی فراهم نماید. پژوهش حاضر، ابتدا با بررسی تطبیقی مبانی نظری و تجربی موجود به شناسایی ابعاد، مولفه ها و شاخص های اندازه گیری سرمایه فکری پرداخته است. سپس با اتخاذ یک روش کیفی و تحلیل محتوای مصاحبه های نیمه ساختاریافته، یافته های اولیه را اصلاح و در نهایت، با جمع آوری و تحلیل 97 پرسشنامه به روش دلفی فازی به ارایه مدل نهایی پرداخته است. نتایج پژوهش حاضر بیانگر 3 بعد (سرمایه انسانی، ساختاری و ارتباطی)، 8 مولفه و 21 شاخص برای اندازه گیری و گزارشگری سرمایه فکری در ایران است.

با افزایش سطح رقابت ها و لزوم انعطاف پذیری بیشتر در تولید، شرکت ها برای افزایش سهم بازار خود و کسب سودآوری بالاتر، به سمت همکاری مشترک با دیگر شرکت ها و برون سپاری فعالیت ها گرایش پیدا کرده اند. بااین حال میزان تأثیر این برون سپاری بر عملکرد مالی شرکت ها مشخص نیست و این تأثیر می تواند متأثر از متغیرهای میانجی و تعدیلگر باشد. هدف این مطالعه بررسی میزان تأثیرپذیری عملکرد مالی شرکت ها از موضوع برون سپاری جهانی آن ها همراه با نقش گرایش به نوآوری و سرمایه ارتباطی آن ها با دیگر شرکت ها است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و از نظر روش تحقیق در حوزه مطالعات توصیفی از نوع همبستگی قرار دارد. جامعه آماری این مطالعه، شرکت های تولیدی در شهرک صنعتی اشتهارد کرج شامل (576) شرکت می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری مورگان و به روش تصادفی تصاده، حجم نمونه 236 نفر انتخاب شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با رویکرد معادلات ساختاری و استفاده از نرم افزار P.L.S انجام شد. یافته ها نشان داد که برون سپاری جهانی بر عملکرد مالی شرکت ها به ویژه با نقش میانجی نوآوری تأثیر مثبت معناداری دارد. در این میان نیز هر چه سرمایه ارتباطی شرکت با شرکت های تأمین کننده بیشتری باشد، تأثیر برون سپاری بر نوآوری و به نوبه خود نوآوری بر عملکرد مالی شرکت ها بیشتر است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میان سرمایه فکری و امنیت شغلی با طفره روی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان بهنمیر انجام شد. این پژوهش از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی و از نظر روش تحقیق، همبستگی است. جامعه آماری کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان بهنمیر به تعداد 211 نفر بوده که به کمک روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 136 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های استاندارد امنیت شغلی نیسی و همکاران (1379)، سرمایه فکری بونتیس (1998) و طفره روی سازمانی کارول (2000) بودند. جهت تأیید روایی ابزارهای پژوهش از روایی صوری و محتوا استفاده شد و روایی پرسشنامه ها خوب ارزیابی شد. جهت تعیین پایایی ابزارهای پژوهش از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی و از روش ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین ابعاد سرمایه فکری (انسانی، ساختاری و رابطه ای) و امنیت شغلی با طفره روی سازمانی کارکنان رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج نشان دادند که سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی، امنیت شغلی و سرمایه انسانی به ترتیب بیشترین قدرت پیش بینی کنندگی متغیر ملاک طفره روی سازمانی را دارند.

شرایط خاص اقتصادی حاکم بر شرکت ها باعث شده است تا مزیت رقابتی آن ها دیگر بر پایه دارایی های مشهود آن ها نباشد. آن چیزی که امروزه این شرکت ها را در صحنه اقتصاد کنونی رقابت پذیر می نماید اداره اثربخش دانش و نیز تأکید مستمر بر عوامل کلیدی دارایی های دانشی نظیر سرمایه های فکری آن هاست. بر این اساس، پژوهش حاضر به بررسی نقش سرمایه های فکری در عملکرد سازمانی در شرکت پخش پگاه می پردازد. سؤال اساسی تحقیق عبارت است از اینکه آیا میزان بالای سرمایه های فکری در سازمان به سطوح بالای عملکرد سازمانی منتهی می شود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه حضوری بوده و از روش توصیفی میدانی استفاده شده است. برای تجزیه تحلیل داده ها از آزمون همبستگی اسپیرمن و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که سرمایه های فکری تأثیرقابل ملاحظه ای بر عملکرد سازمانی شرکت پخش پگاه دارند. در پایان بر اساس یافته های پژوهش پیشنهادهایی برای مدیران در جامعه آماری ارائه شده است.

هدف: ابعاد سه گانه نظریه سرمایه فکری، می توانند بر مسئولیت پذیری اجتماعی حسابرسان تاثیر داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه نقش ابعاد مختلف نظریه سرمایه فکری از دیدگاه انسانی، ساختاری و ارتباطی در تبیین نگرش حسابرسان نسبت به ایفای مسئولیت پذیری اجتماعی انجام گرفته است.روش: این پژوهش از جهت هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه جمع آوری داده ها، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه حسابرسان شاغل در کشور ایران طی سال 1400 است که طبق فرمول کوکران تعداد 319 نفر به روش تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استاندارد، دارای طیف لیکرت 5 سطحی، استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده و همچنین، آزمون فرضیه ها، به صورت تحلیل توصیفی و آمار استنباطی با بکارگیری نسل جدید مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) به روش حداقل مربعات جزئی (PLS) صورت گرفت.یافته ها: نتایج حاصل نشان داد میانگین متغیرهای سرمایه فکری و مسئولیت پذیری اجتماعی بالاتر از میانگین نظری بود و تاثیر سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی بر مسئولیت پذیری اجتماعی حسابرسان مثبت و معنادار بود، اما بین سرمایه ساختاری و مسئولیت پذیری اجتماعی حسابرسان ارتباط معناداری مشاهده نشد.نتیجه گیری: سرمایه فکری و ابعاد آن (انسانی، ساختاری و ارتباطی)، تاثیر مثبت و معناداری در تبیین نگرش حسابرسان نسبت به ایفای مسئولیت پذیری اجتماعی در حرفه حسابرسی دارد.دانش افزایی: نتایج این پژوهش ضمن غنای ادبیات پژوهشی موجود، می تواند نقطه عطفی بدیع و شروعی مناسب برای جلب توجه به توسعه روزافزون ابعاد سرمایه فکری در حرفه حسابرسی باشد که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته و در نهایت، منجر به افزایش سطح مسئولیت پذیری اجتماعی حسابرسان گردد.

اندازه گیری مجموعه سرمایه های فکری و دارایی های نامشهود در سازمان های ارزش محور و دفاعی، مدیران را قادر می سازد که به اولویت بندی پروژه ها بر اساس اهمیت آنها و چگونگی براورد هزینه های اجرای پروژه ها برای دوره بعد بپردازند. هدف اصلی پژوهش، شناسایی و بررسی ارتباط ابعاد سرمایه فکری در قالب طراحی یک الگوی اندازه گیری سرمایه های فکری و دارایی های نامشهود بخش های آموزشی و تحقیقاتی سازمان های دفاعی می باشد. ابتدا شناسایی ابعاد، مولفه ها و شاخص های مدل مطلوب اندازه گیری سرمایه های فکری و دارایی های نامشهود در دانشگاه جامع امام حسین (ع) انجام شد و سپس اعتبارسنجی آن به طرق مختلف صورت گرفت. در نهایت اولویت بندی، اندازه گیری، ارزیابی و تحلیل آن ها انجام و ارتباط هر یک از زیرشاخه های چهار گروه سرمایه اعم از انسانی، سازمانی، اجتماعی و ارتباطی با سرمایه فکری بررسی و تایید و ضریب اثرش مشخص شد. سرمایه فکری و دارایی های نامشهود در دانشگاه جامع امام حسین (ع)، نمره 264/65 از 100 را کسب کرد. یعنی کمی کمتر از دو سوم وضعیت مطلوب. با پیشنهادها و ارائه راهکارهایی که در این پژوهش ذکر شده، نتایج حاصله می تواند در بلند مدت بهبود قابل توجهی پیدا کند.

در سیستم های حسابداری سنتی، دارایی های نامشهود در صورت های مالی ثبت نمی شوند، اما در تعیین ارزش بازار سازمان ها نقش بسزایی دارند. سرمایه ارتباطی از جمله دارایی های نامشهود است که به عنوان نقش مشتری در درآمد فعلی و آینده سازمان تعریف شده است و نیاز به فضای جدید اقتصادی و تغییر از اقتصاد مبتنی بر محصول به یک اقتصاد مبتنی بر مشتری را بیان می کند. لذا شناسایی عوامل مؤثر بر سرمایه ارتباطی مهم می باشد. پژوهش حاضر با توجه به هدف آن، کاربردی و بر اساس روش، توصیفی- علّی است. در این پژوهش، ابتدا به منظور سنجش سرمایه ارتباطی پرسشنامه 20 سؤالی تهیه و تنظیم شد و برای پی بردن به ابعاد زیربنایی پرسشنامه پژوهش از تحلیل عاملی اکتشافی از نرم افزار SPSS استفاده شده است. بازه زمانی پژوهش1389 تا 1401 بود. سپس بعد از کشف ابعاد سرمایه ارتباطی با استفاده از نرم افزار Lisrel تحلیل عاملی تأییدی انجام شد و نهایتا با استفاده از نرم افزار R و روش نمونه گیری نقاط مهم به بررسی تأثیر بین سرمایه ارتباطی با عملکرد مالی بانک ها پرداخته شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که سود تسهیلات پرداختی و سود سپرده گذاری برای عامل سرمایه ارتباطی شاخص های مناسبی محسوب می شوند. در ادامه به منظور تببین مدل به دست آمده از الگوریتم نمونه گیری نقاط مهم که یکی از الگوریتم های بیزی است، استفاده شده است. نتایج برآورد الگوریتم نقاط مهم نشان داد که مدل به دست آمده از قدرت تبیین قابل ملاحظه ای برخوردار است.

هدف از انجام تحقیق حاضر، تبیین مدل تأثیر فرهنگ سازمانی بر سرمایه اجتماعی مدیران و کارکنان وزارت ورزش و جوانان بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و کارکنان وزارت ورزش و جوانان (900 نفر) بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند و بر اساس جدول مورگان، 270 نفر از آن ها به صورت تصادفی ساده گزینش و موردآزمون قرار گرفتند. نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی  از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل معادلات ساختاری بود. ابزار تحقیق شامل «پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی» (دارای 33 گویه) و «پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی» ناهاپیت و گوشال (1998) (دارای 28 گویه) بود. از مدل معادلات ساختاری جهت بررسی رابطه  فرهنگ سازمانی و سرمایه اجتماعی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که فرهنگ سازمانی اثر مثبت معناداری بر ابعاد ساختاری، ارتباطی و شناختی سرمایه اجتماعی دارد. در نهایت می توان گفت اگر مدیران وزارت ورزش و جوانان نسبت به تقویت فرهنگ سازمانی اقدام نمایند، می توانند ضمن تقویت سرمایه اجتماعی در سازمان های خود، بستر مناسبی را در جهت ایجاد همنوایی مشترک به وجود آورند که همین این عامل می تواند بر افزایش بهره وری و کارایی کارکنان تأثیر مثبت داشته باشد.