زنجیره تأمین پایدار

جهانی شدن فرصت ها و تهدیدهایی برای کسب و کارها و عملیات آن ها به همراه دارد. هنگامی که سازمان ها دامنه کسب وکار خود را گسترش می دهند تا به جامعه جهانی ملحق شوند، مدیریت شبکه تأمین به عملکردی بسیار مهم به منظور دستیابی به پایداری شرکت تبدیل می شود. بین المللی شدنِ شبکه تأمین، سیستم پیچیده تری را مطرح می نماید، رویه های حسابداری، باید پیچیدگی های زنجیره تامین را که شامل شرکت مرکزی و شرکای تجاری بالادستی و پایین دستی است، بررسی نمایند. لذا این پژوهش با هدف شناخت و درک ماهیت حسابداری زنجیره تأمین پایدار و با استفاده از رویکرد توصیفی و بر اساس روش پژوهش استنادی وکتابخانه ای به تفکیک نقش حسابداری مالی و مدیریت در زنجیره تأمین پایدار می پردازد و نشان می دهدکه فقدان دانش داخلی و چه بسا خارجی در این زمینه، همکاری اندک درجمع آوری، اندازه گیری و گزارش داده های عملکرد پایدار، محدودیت استانداردهای رایج و ابزارهای حسابداری پایداری موجود برای مدیریت زنجیره تأمین از چالش های این حوزه می باشد. نتیجه پژوهش توصیه به تمرکز بر کل شبکه تأمین در فرایند تحقیقات، توسعه مداوم حسابداری برای پایداری زنجیره های تولید و تأمین، تقابل و بده- بستان میان جامع بودن و در نظرگرفتن همه مسائل پایداری و نیاز به تمرکز بر جنبه های کلیدی و خاص مربوطه دارد. مباحث مطرح شده در این پژوهش، فرآیندی از درک و توسعه را آغاز می نماید که می تواند بر رویه عمل آن تأثیر بگذارد.

رفتار زنجیره تأمین پایدار در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در تمامی فرآیندهای سازمانی است. این فرآیندها شامل کل چرخه عمر زنجیره تأمین از خرید مواد اولیه تا طراحی، توسعه محصول، انبارداری، توزیع و تحویل کالای نهایی است. در واقع پایداری زنجیره تأمین یک موضوع کسب وکار است که بر زنجیره تأمین سازمان و شبکه لجستیک سازمانی بر اساس عوامل محیطی، ریسک و مدیریت ضایعات تولید اثر می گذارد. رشد چشمگیری در زمینه نیاز برای یکپارچگی فعالیت های محیطی با مدیریت زنجیره تأمین سازمان پدیدار شده است. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر نیروهای محیطی بر زنجیره تأمین پایدار با نقش میانجی ارتباطات تأمین کننده و ظرفیت سازمانی شرکت های کوچک و متوسط شهرک صنعتی توس شهر مشهد صورت گرفته است. نتایج حاصله نشان می دهد که نیروهای محیطی بر زنجیره تأمین پایدار اثر دارد ولی در ارتباط با اثر مستقیم دو متغیر ارتباطات تأمین کننده و ظرفیت سازمانی تأیید نمی شود و این دو متغیر به واسطه نقش میانجی بین دو متغیر نیروهای محیطی و زنجیره تأمین پایدار اثر غیرمستقیم دارند. لذا فرضیه اصلی پژوهش در خصوص رابطه متغیر نیروهای محیطی بر زنجیره تأمین پایدار تأیید می گردد.

هدف مقاله حاضر، شناسایی عوامل بازدارنده در اجرای مدیریت زنجیره تأمین سبز در صنعت ساخت وساز است. این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و از منظر نوع داده ها و روش تحلیل، کیفی است. جامعه آماری پژوهش کلیه منابع و پایگاه های داده علمی داخلی و خارجی مورد بررسی پژوهش، بوده است. بازه زمانی جستجوی منابع پژوهش، بین سال های 1392 تا 1402 برای پژوهش های داخلی و سال های 2013 تا 2023 برای پژوهش های خارجی است. از رویکرد فراترکیب و پارادایم تفسیری برای شناسایی مولفه ها و از ضریب کاپا برای تأیید پایایی داده های استخراجی، استفاده شده است. در این راستا براساس کلید واژگان پژوهش، 749 منبع داخلی و خارجی مرتبط، مورد ارزیابی و غربال گری قرار گرفتند که در نهایت براساس معیارهای ورود و خروج، تعداد 31 منبع در سبد پژوهش برای بررسی باقی ماند که با استفاده از روش تحلیل محتوا، در فرایند کدگذاری باز، 42 کد اولیه استخراج شد که در قالب 7 مفهوم و 2 مقوله دسته بندی و به صورت الگوی مفهومی ارائه شدند. براساس یافته های پژوهش، مفاهیم: فرهنگی و اجتماعی، دولت و نهاد های نظارتی، بازار، شبکه سازی و مشارکت در دسته موانع خارجی و مفاهیم: مالی، درون سازمانی و تکنولوژیکی در دسته موانع داخلی اجرای مدیریت زنجیره تأمین سبز در صنعت ساخت وساز کشور شناسایی شدند.

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی اثرگذارترین و اثرپذیرترین عوامل زنجیره تأمین لارس می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی - توسعه ای است. عوامل با روش فراترکیب استخراج شدند. زنجیره تأمین لارس دارای عوامل زنجیره تأمین پایدار، زنجیره تأمین تاب آور، زنجیره تأمین چابک، زنجیره تأمین ناب و 16 شاخص مختلف (مدیریت تأمین کنندگان، تأمین کنندگان پشتیبان، کانال توزیع چندگانه، حذف ضایعات، تولید به هنگام، مدیریت لجستیک، بهبود مستمر، انعطاف پذیری، شایستگی، سرعت، ارتباط با مشتریان، پاسخگویی، چابکی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی) می باشد. پرسشنامه دیمتل بر اساس عوامل طراحی و در اختیار 15 نفر از خبرگان صنایع کاشی و سرامیک یزد قرار داده شد. برای تعیین میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری هریک از شاخص ها، از روش دیمتل استفاده شد. به این منظور، پرسش نامه دیمتل توسط اساتید و خبرگان این حوزه تکمیل شد و در نهایت در دستگاه مختصات دکارتی روابط بین شاخص ها مشخص گردید. نتایج نشان داد به ترتیب عوامل اقتصادی، چابکی، بهبود مستمر و انعطاف پذیری، بیشترین تأثیرگذاری و از طرفی، مدیریت تأمین کنندگان بیشترین تأثیرپذیری را در بین شاخص های زنجیره تأمین لارس دارند.

هدف اصلی این پژوهش طراحی مدل علی عوامل مؤثر بر زنجیره تأمین لارس (ناب، چابک، تاب آور و پایدار) می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی - توسعه ای است. در راستای هدف پژوهش، ابتدا  با استفاده از روش تحلیل مضمون ادبیات تحقیق هر یک از پارادایم های زنجیره تأمین مورد بررسی قرار گرفت و سپس، با استفاده از آن  ابعاد زنجیره تأمین پایدار، زنجیره تأمین تاب آور، زنجیره تأمین چابک، زنجیره تأمین ناب  و 16 شاخص مختلف آن ها نیز مشخص شد. برای تعیین میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری هر یک از شاخص ها از روش دیمتل استفاده شد که به این منظور پرسش نامه دیمتل توسط اساتید و خبرگان این حوزه تکمیل شد و در نهایت در دستگاه مختصات دکارتی روابط بین شاخص ها مشخص گردید. نتایج این مرحله نشان داد که به ترتیب عوامل اقتصادی، چابکی، بهبود مستمر و انعطاف پذیری بیشترین تأثیرگذاری و از طرفی، مدیریت تأمین کنندگان بیشترین تأثیرپذیری را در بین شاخص های زنجیره تأمین لارس دارند. در نهایت برای ارائه مدل مفهومی مناسب زنجیره تأمین لارس، با استفاده از روش معادلات ساختاری صحت روابط مدل ارائه شده توسط 20 نفر از خبرگان این حوزه مورد ارزیابی کمی قرار گرفت. در این قسمت روایی، پایایی و ارزیابی عملکرد کلی مدل مفهومی از طریق شاخص های مختلف ارزیابی و تأیید شد. باتوجه به بارهای عاملی مدل مفهومی ارائه شده می توان نتیجه گرفت که شاخص های این معیارهای نیز در طراحی زنجیره تأمین لارس نقش بسزایی ایفا می تواند و پیشنهاد می شود که در هر یک از معیارها در راستای دستیابی به اهداف به درستی و مناسب مدیریت و برنامه ریزی شوند. 

هدف: در دنیای کنونی بسیاری از مسائل تصمیم گیری با شرایط عدم اطمینان احاطه شده اند. منشاء اصلی این شرایط نقصان و بعضاً فقدان اطلاعات برای تصمیم گیری است و یکی از چالش برانگیزترین مسائل و درعین حال ازجمله مهم ترین مسائل مدیریت زنجیره تأمین می باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف ارائه مدل ریاضی دو هدفه زنجیره تأمین پایدار مبتنی بر پارامترهای عدم قطعیت، به کمینه سازی هزینه ها، آلاینده های اثرات زیست محیطی پرداخته است. الگوی پیشنهادی می تواند ابزار کارآمدی برای طراحی یک شبکه زنجیره تأمین پایدار و انعطاف پذیر باشد. روش شناسی: این پژوهش از لحاظ ماهیت پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. همچنین از نظر هدف نوعی پژوهش کاربردی می باشد. در این مطالعه با توجه به پارامترهای مدل ریاضی دو هدفه، با روش سناریو محور مالوی با در نظر گرفتن هزینه های ارسال، تقاضا و کاهش ظرفیت در اثر اختلال به عنوان پارامترهای عدم قطعیت توسعه داده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار GAMS, EXCEL, Microsoft VISIO بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج مؤید آن است، استفاده از مدل ریاضی سناریو محور مالوی در شرایط عدم اطمینان در زنجیره تأمین پایدار، می تواند به دستیابی نتایج مطلوب و مثمرثمر منجر شود و مدل ریاضی توانسته به نحو مؤثری به عدم قطعیت تقاضا و هزینه های ارسال و کاهش ظرفیت در اثر اختلال، بپردازد درحالی که در مسائل با مجموعه های بزرگ تر از کارآمدی مدل کاسته شد.