مطالب مرتبط با کلیدواژه
۳۴۱.
۳۴۲.
۳۴۳.
۳۴۴.
۳۴۵.
۳۴۶.
۳۴۷.
۳۴۸.
۳۴۹.
۳۵۰.
۳۵۱.
۳۵۲.
۳۵۳.
۳۵۴.
۳۵۵.
۳۵۶.
۳۵۷.
۳۵۸.
۳۵۹.
۳۶۰.
مدیریت شهری
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۹
147 - 166
حوزه های تخصصی:
ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی و رفع معضلات آن ها همواره موردتوجه دولت و مدیریت شهری بوده است. در حال حاضر مناسبترین رویکرد مدیریت شهری، ساماندهی و توانمندسازی اجتماع محلی با تأکید بر مشارکت همه شهروندان بوده که با برنامه-ریزی، سازمان دهی، هدایت و رهبری، نظارت و کنترل و تأمین و تخصیص منابع مناسب می توان آن ها را برای توانمندتر شدن هدایت کرد. ازاین رو این پژوهش با محور قرار دادن نقش مدیریت شهری در توانمندسازی اجتماعات محلی به ارتقای عملکرد مدیریت شهری در ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی می پردازد. روش تحقیق پایان نامه حاضر در مرحله ادبیات و مبانی نظری تحقیق، روش توصیفی تحلیلی و ابزار گردآوری داده مطالعات کتابخانه ای و اسنادی است؛ در ادامه با روش مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه باز و بسته ویژه مسئولین و شهروندان، در بستر مطالعات میدانی، در سطح محله زینبیه اصفهان، اقدام به بررسی و پیمایش شده است.برای تجزیه وتحلیل اطلاعات جمع آوری شده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار Spss 22 و از رویکرد معادلات ساختاری به وسیله نرم افزار Amos 18 استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین مؤلفه های توانمندسازی شامل: اقتصادی و اجتماعی، کالبدی و مدیریتی همبستگی معنادار برقرار بوده و مؤلفه مدیریتی-حقوقی بیشترین اثر و مؤلفه اقتصادی کمترین اثر را بر توانمندسازی دارد. عدم توجه کافی مدیریت شهری به مؤلفه اقتصادی و اجتماعی و مدیریتی با ضعف در وظایف مدیریت شهری از برنامه ریزی تا تخصیص منابع باعث شده است جوابگویی به توانمندسازی محله زینبیه در حال حاضر به صورت ضعیف ارزیابی شود و نیازمند در پیش گرفتن راهکارهای جدید برای ارتقای نقش مدیریت شهری در توانمندسازی محله زینبیه است که در پایان راهبردها و سیاست های اجرایی مدیریت شهری مورداشاره قرارگرفته است.
تحلیل مؤلفه های اثرگذار بر مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها؛ نمونه موردی: مناطق هشت گانه شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴
37 - 52
حوزه های تخصصی:
مشارکت از مصادیق کُنش اجتماعی است و تمامی احکام و عوارض آن را نیز داراست. کنش اجتماعی عبارت از همه حالات فکری، احساسی و رفتاری که جهت گیری آن ها بر اساس الگوی جمعی ساخت یابی شده اند. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل مؤلفه های اثرگذار بر مشارکت شهروندان در اداره امور شهری کلان شهر اهواز است. جامعه آماری پژوهش را کلیه مناطق هشت گانه شهر اهواز تشکیل می دهد که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه برای تکمیل پرسش نامه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نمونه گیری نیز متناسب با حجم در مناطق هشت گانه شهر اهواز تعیین گردید. یافته ها حاکی از آن است که بیشترین و کمترین میزان مشارکت بین مناطق 3 و 1 به ترتیب با میانگین 72/15 و 71/9 در 9 مؤلفه بوده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین سن پاسخگویان و میزان مشارکت آنان با سطح همبستگی (211/0) اختلاف معنی داری وجود دارد، اما با آزمون من وتنی رابطه بین جنسیت و میزان مشارکت رد شد. آزمون رگرسیون خطی ساده نیز نشان داد که پایگاه اقتصادی- اجتماعی به عنوان متغیر مستقل تأثیر زیادی بر متغیر وابسته (مشارکت) دارد؛ همچنین این آزمون با سطح اطمینان 95 درصد فرض این که هر چه رضایت اجتماعی شهروندان بیشتر باشد، مشارکت آنان افزایش می یابد، تأیید کرد. تحلیل واریانس یک طرفه نیز گویای آن است که افزایش آگاهی شهروندان، مشارکت بیشتر آنان را به دنبال دارد؛ همچنین آزمون همبستگی کندال نشان داد که بین اعتماد اجتماعی و مشارکت رابطه معنی داری وجود دارد و در پایان مدل تحلیل مسیر، حاصل نرم افزار AMOS معنی داری تمام مؤلفه ها را به جز مؤلفه جنسیت تأیید می کند.
تدوین الگوی محله محوری در مدیریت شهری، با توجه به ویژگی های شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
لزوم رویارویی با چالش های جدید شهرنشینی، موجب دگرگونی اساسی در دیدگاه های مدیریت شهری شده است. در این زمینه می توان رویکردی فراگیر را شناسایی کرد که با تأکید بیش از پیش بر سطوح پایین و ابعاد ملموس زندگی شهری، به دنبال روش هایی است که اداره فرایند توسعه را به محله ها واگذار کند. با مطالعه مبانی نظری این رویکرد، به نظر می رسد که مفهوم اجتماع محلی و دیدگاه های مشارکتی، دارایی مبنا و سرمایه اجتماعی در تبیین و تحقق آن نقش اساسی دارند. بررسی یافته ها در دو محله منتخب از شهر مشهد گویای اهمیت دو عامل عمده اجتماع محلی و مدیریت شهری در تحقق رویکرد محله محور است که در این میان مدیریت شهری به عنوان آغازگر فرایند، نقش اصلی را دارد. بر این اساس، تقویت سامانه ارتباطی و اطلاع رسانی، آموزشی شیوه های مشارکت و برگزاری گردهمایی های محله ای به وسیله مدیریت شهری و همچنین ایجاد شورا و نهاد مدیریت شهری در مقیاس محله و حرکت به سوی برنامه ریزی محله ای را می توان مهم ترین گام ها برای تحقق محله محوری در مشهد دانست. گرچه مطالعه امکان سنجی نشان از تحقق پذیری دشوار این رویکرد در مشهد دارد، اما از آنجا که بسیاری از معیارهای تعیین کننده آن در حوزه تصمیم ها و اقدامات مدیریت شهری قرار می گیرند، می توان انتظار داشت که با درک عمیق مدیریت شهری از محله محوری و عزم اراده جدی برای دستیابی به آن، زمینه تحقق این رویکرد فراهم شود.
چگونگی تجربه فرآیند تصمیم گیری در پروژه های طراحی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه معماری و شهرسازی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۵
63 - 84
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر تعداد قابل توجهی پروژه طراحی شهری با هدف خلق «کیفیت» مطلوب، برای فضاهای همگانی تهران تهیه شده است. باوجود بهره گیری از رویکرد طراحی شهری در فرآیند تهیه، فقدان کیفیت و عدم تحقق پذیری این پروژه ها از چالش های مدیریت شهری محسوب می شود. پژوهش حاضر درصدد است با بهره گیری از تجارب مدیران شهرداری تهران در فرآیند تصمیم گیری پروژه های طراحی شهری به شناسایی موانع تحقق مطلوب آنها بپردازد. روش این پژوهش کیفی و مبتنی بر «نظریه زمینه ای» با استفاده از روش اشتراوس و کوربین (1998) در تحلیل داده ها و نظریه پردازی است. داده های مطالعه با مصاحبه نیمه ساختاریافته با 26 نفر از مدیران معاونت شهرسازی و معماری و مدیران فنی شرکت های مهندسان مشاور گردآوری شده که نمونه گیری تا اشباع نظری، ادامه یافته است. در گردآوری داده ها از منابع مکتوب پروژه های اجرا شده سال های اخیر شهرداری تهران نیز استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد مدیران در فرآیند تصمیم گیری، «فقدان راهبرد مدیریتی باثبات و تحقق پذیر جهت تهیه پروژه های طراحی شهری» را تجربه نموده اند. این امر به «حل نشدن مسائل شهری و افت کیفیت محیط شهری»، «عدم رضایتمندی اجتماعی»، «هدررفتن منابع مالی صرف شده»، «تضعیف توان مهندسین مشاور» و «گسترش روابط قدرت غیرشفاف میان گروه های ذی نفع و ذی نفوذ» منجر می شود. به نظر می رسد نهادینه کردن طراحی شهری از طریق شکل گیری ساختار و عاملیت می تواند پاسخگوی این چالش باشد.
بررسی نقش پدافند غیرعامل در مدیریت شهری (مطالعه موردی: شهر رشت)
حوزه های تخصصی:
امروزه گسترش دانش بشری در امر پیشبینی و برنامه ریزی، موجب شده که کشورها بتوانند از بلایای بسیاری در امان بمانند؛ بنابراین، قرارگیری اکثریت قریب به اتفاق مناطق شهری کشور ایران در محدوده خطر متوسط به بالای وقوع زلزله، توجه به مقولهای چون پدافند غیرعامل را چندین برابر می کند. وجود نقاط آسیب پذیر، ضعف در رعایت قوانین و ضوابط فنی و مهندسی، ضعف مدیریت صحیح در جهت کنترل ساخت وسازهای شهری، عدم شکل گیری ساختارهای مربوط به وقوع هر نوع بحرانی و همچنین ضعف در به کارگیری اصول پدافند غیرعامل شهر رشت را با مشکلات و تهدیدهای ناگواری مواجه ساخته است. یکی از مهم ترین راهبردها در مدیریت شهری، پدافند غیرعامل می باشد که از گذشته تاکنون در برنامه ریزی و مدیریت شهری مورد توجه بوده است. اگر به ساختار و فضای سیاسی موجود و پارادایم های نظامی در فضای شهری نگاهی بیندازیم لازم به نظر می رسد تا در بستر نگاهی جامع، اقدامات سیستم دفاع غیرعامل مورد توجه قرار گیرد تا افزایش توان و اقتدار نظام و کاهش آسیب پذیری های کالبدی و انسانی از تجاوزات احتمالی، امکان وقوع یابد. در این میان پدافند غیرعامل به مجموعه ای از اقدامات اشاره دارد که نیازمند به کارگیری جنگ نرم افزار نبوده و با استفاده از آن می توان از وارد شدن خسارات مالی با تجهیزات و تاسیسات حیاتی و تلفات انسانی جلوگیری کرده و یا میزان تلفات را تا حد امکان کاهش داد.
تحلیل رویکردهای حاکم بر مدیریت شهری مشهد درباره توان یابان و معلولان شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۹ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴
1175 - 1197
حوزه های تخصصی:
در این مطالعه، تصویری کامل از فعالیت پنج دوره شورای اسلامی شهر مشهد درباره «شهر و معلولان در شهر مشهد» ارائه شده است. شیوه مطالعه توصیفی-تحلیلی بوده و با بهره گیری از روش های کمی-کیفی انجام شده است. در گام اول، با مطالعه منابع داخلی و خارجی، جهت گیری های کلی برنامه ریزی ها در راستای حضور معلولان در فضای شهر مشخص شد. در ادامه، در قالب تکنیک های تحلیل فضایی، الگوی پراکنش معلولان در شهر مشهد سنجیده شد. نتایج بیانگر الگوی خوشه ای در استقرار توان یابان در شهر و ضرورت توجه به این الگو در برنامه ریزی ها را مطرح کرده است. سپس با مراجعه به آرشیو مصوبات شورا (شامل 4530 مصوبه و بررسی هریک از آ ن ها) به شناسایی مصوبات مرتبط با معلولان، شامل 89 مصوبه (96/1 درصد کل مصوبات و میانگین ۱۸ مصوبه برای هر دوره) و ذخیره سازی آن ها در فایل اکسل اقدام شد. دسته بندی از داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی صورت گرفت. در ادامه بهره گیری از روش تحلیل محتوا (در قالب کدگذاری باز، محوری و انتخابی)، رویکردهای حاکم بر برنامه ریزی هر دوره و درنهایت کل دوره درباره ارتقای فضای شهر برای توان یابان را آشکار کرد. نتایج در کدگذاری باز، شناسایی ۱۲ موضوع کلیدی در کدگذاری محوری، چهار محور مهم و در کدگذاری انتخابی، سه مقوله مرکزی حضورپذیری، توجه به نیازهای اولیه و توجه به ارتقای جایگاه اجتماعی، سلامت و بهداشت توان یابان بود. تفسیر اطلاعات، حاکی از تغییر در رویکردهای هر دوره شورا در موضوعات گوناگون بود. نتایج بیانگر نبود رویکرد منسجم و هماهنگ در دوره های موردنظر در مواجهه با معلولان در فضای شهر مشهد است. از دیگر سو، محور رویکردها، عمدتاً حمایتی (تکیه بر وابستگی فرد توان یاب به دیگران در فضا)، به جای مناسب سازی (تکیه بر بهبود وضعیت فضای شهر برای حضور قائم به ذات و مستقل فرد توان یاب) است. در همین راستا پیشنهادهایی در قالب سه دوره زمانی کوتاه، میان مدت و بلندمدت ارائه شده است.
مطالعه موانع و چالش های زمینه ای فراروی حکمروایی مدیریت شهرها در ایران
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵
18 - 31
حوزه های تخصصی:
اخیرا اصطلاحات حکمروایی و حکمروایی خوب شهری به طور فزاینده ای در ادبیات توسعه و مدیریت شهری در سطح جهانی فراگیر بوده و حکمروایی بد نیز به عنوان یکی از دلایل همه مشکلات و مصائب در درون جامعه شهری تلقی می گردد. حکمروایی شهری به عنوان مجموعه روش هایی که در آن افراد، نهادها، بخش عمومی و بخش خصوصی امور مشترک شهر را مدیریت و برنامه ریزی می کنند، یک فرایند مداوم است که از طریق آن منافع متضاد یا ناسازگار می توانند همساز شده و کنش جمعی به وقوع می پیوندد. حکمروایی شهری بطور در هم تنیده ای به رفاه شهروندان ارتباط دارد. حکمروایی خوب شهری، بر اساس اصل شهروندی پایه گذاری شده و مهمترین و کانونی ترین مفهوم آن سهیم شدن شهروندان در اداره امور شهر می باشد. مشارکت شهروندان در مدیریت شهر چنان مهم و تعیین کننده محسوب می شود که در صورت نحیف شدن این ویژگی، دیگر نمی توان عنوان حکمروایی خوب شهری را بر آن نهاد. در این تحقیق بر اساس داده های جمع آوری شده از مطالعات کتابخانه ای، موانع و چالش های زمینه ای فراروی حکمروایی شهرها در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که مولفه هایی از قبیل «فقدان شهر و وجود نظریه ای پایه برای تعریف شهر در ایران»، «عدم شکل گیری جامعه مدنی قدرتمند و تاثیرگذار»، «عدم تکوین مفهوم برنامه ریزی در ایران»، «فقدان جایگاه مفهوم شهروندی»، «دولت در ایران»، «جایگاه مدیریت شهری در قوانین و اسناد فرادست»، «عدم وجود یکپارچگی در مدیریت شهری» و«تامین مالی ناپایدار شهرداری ها و مشکلات تبعی آن» از مهمترین موانع در این زمینه به شمار می روند.
شناسایی چالش های ترافیکی و نقش مدیریت در ارتقای ایمنی ترافیک در معابر شهری و حمل و نقل همگانی
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵
311 - 330
حوزه های تخصصی:
امروزه رشد شهرنشینی و ازدیاد خودروها در بسیاری از کشورهای درحال توسعه سبب افزایش تراکم و میزان تصادفات ترافیکی در شبکه معاب ر شهری شده است که به هیچ عنوان برای عبور این حجم و نوع ترافیک طراحی نشده اند. ضعف در تعمیر و نگهداری صحیح از جاده ها و معابر و وجود تقاطع هایی که به صورت غلط طراحی شده اند باعث بروز مشکلات جدی در ایمنی شبکه معابر شهری شده است. همچنین عدم رعایت سلسله مراتب سازمان فضایی و عدم توجه به نحوه توزیع و پراکنش کاربریهای شهری در شهرها و بویژه کلانشهرها موجب بوجود آمدن ناآرامی در داخل محلات شهری شده و ناخواسته ترافیک عبوری را به مرکز این محلات می کشاند. بر همین اساس هدف مقاله حاضر شناسایی چالش های ترافیکی و نقش مدیریت در ارتقای ایمنی ترافیک در معابر شهری و حمل و نقل همگانی با روش توصیفی-تحلیلی می باشد. برای رسیدن به این هدف به بررسی کلی علل و عوامل اصلی چالش های ترافیکی شهرها از دیدگاه مسئولین و شهروندان پرداخته و در نهایت پیشنهادات کاربردی در راستای ساماندهی این معضل در کلانشهرها ارائه شد. نتایج نشان می دهد عامل مهمی جهت ایجاد انگیزه در مردم و در مقابل آن توسعه و بهبود کیفیت خدمات شهری و ارتقای ایمنی ترافیک در معابر شهری و حمل و نقل همگانی و در نتیجه ساماندهی ترافیک خواهد شد. و هر چقدر این رضایت در بین شهروندان بیشتر گردد، همکاری آنان با نهادهای گوناگون در جهت انجام بهتر وظایف و ارائه خدمات در سطح شهر بیشتر خواهد شد. و می توان گفت استفاده از تجارب جهانی و داشتن رویکردهای کوتاه مدت و بلند مدت در مسایل حمل و نقل شهری، ضمن ایجاد زیرساختهای انسان محور، بهبود کیفیت زیست شهری و زندگی شهروندان تاثیر گزار خواهد بود.
سنجش رضایمندی شهروندان از فضای سبز شهری و تاثیر آن در مدیریت شهری (مطالعه موردی: شهر ارومیه)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۶
1 - 15
حوزه های تخصصی:
از مسائل و موضوعات مهمی که در حوزه مطالعات شهری و برنامه ریزی شهری در سطح جهانی مطرح شده استبحث مربوط به رابطه حقوق شهروندی و مدیریت شهری است. قوانین و مقررات شهری در خصوص شهروندان و احقاق وارتقای حقوق آنان را می توان به عنوان یکی از مهم ترین نقاط اتصال بین مدیریت شهری و شهروندان قلمداد نمود. عناصراصلی مدیریت شهری در پرتو قوانین و مقررات شهری ضمن تعریف نقش برای خود و سایر اعضا می توانند شهروندان را دراداره امور مشارکت دهند و مفهوم شهروندی را محقق سازند. فضای سبز یکی از ارکان مهم زیبا سازی شهر بوده و هزینه زیباسازی محیط شهری که با درختان ایجاد میگردد بسیار ارزانتر از زیباسازی محیط شهری با عناصر بیجان مثل سنگ و سیمان و آهن است. شهر ها به عنوان کانون های تمرکز فعالیت و زندگی انسان ها برای اینکه بتوانند پایداری خود را تنظیم کنند چاره ای جز پذیرش ساختار و کارکردی متاثر از سیستم های طبیعی ندارند . در این میان فضاهای سبز شهری به عنوان جزء ضروری و لایفنک پیکره یگانه شهر ها در متابویلسم آنها نقس اساسی را دارا می باشد که کمبود آنها می توانند اختلالات جدی در حیات شهرها به وجود آورد . در این پژوهش ،اطلاعات و داده های مورد نیاز از طریق روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است .در این پژوهش از نرم افزار SPSS برای منطقه مورد مطالعه استفاده شده است.
بررسی تأمین درآمد پایدار شهرداری ها برای مدیریت شهری
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۶
223 - 241
حوزه های تخصصی:
در دهه های اخیر مدیریت شهری در ایران به طور فزایندهای با چالشهای فراوانی روبرو بوده است که این امر ناشی از عوامل گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اجرایی، مالی و حقوقی متعددی است رشد و توسعه سریع و شتابزده و غالباً بی رویه شهرها به واسطه رشد سریع جمعیت شهری، یکی از مسایلی که بر ابعاد مشکلات و معضلات حاضر افزوده است وجود بیش از 47 درصد از جمعیت کشور در شهرها، بالاتر بودن نرخ رشد جمعیت شهری نسبت به نرخ رشد جمعیت ملی و اختصاص درآمد بسیار بالایی از ارزش افزوده و اشتغال کشور به شهرها، نشان از جایگاه اقتصاد شهری در ایران دارد. از دید اقتصاد شهری عواملی چون گسترش دامنه فعالیتهای شهرداریها و بالا بردن سطح انتظارات مردم از آنها و مشکلات ناشی از افزایش جمعیت شهری نیاز به گسترش منابع مالی و درآمدی شهرداریها را بیشتر میکند. بنابراین، در میان بخشهای مختلف مدیریت شهری، تأمین منابع مالی و درآمدی شهرداریها اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا از یک سو کسب درآمد شهرداریها تأثیر عمده ای در ارایه خدمات به شهروندان دارد و از سوی دیگر فقدان درآمد کافی نه تنها سبب عدم ایجاد خدمات ضروری در شهر میشود بلکه، اساساً اجرای تمامی طرحها و برنامه های شهری را با مشکل مواجه خواهد ساخت. در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای روش های تأمین درآمد پایدار شهرداری ها برای مدیریت شهری بررسی شده و در نهایت راهکارهایی جهت توانمندسازی درآمد شهرداری ها و مدیریت مطلوب شهری ارایه گردیده است.
تحلیل استراتژی های مدیریت شهری با تاکید بر معماری سبز (مطالعه موردی: شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برنامه ریزی معماری سبز یکی از گرایش ها و رویکردهای نوین معماری است و مساله ای حائز اهمیت برای برنامه ریزی بحساب می آید. معماری سبز و توسعه فضای سبز مسکونی با محافظت و گسترش زیستگاه های طبیعی و مصنوعی در شهرها تلطیف محیط را به همراه دارد. ازین منظر در پژوهش حاضر برای دستیابی به یک چشم انداز و تأمین هدف های بلندمدت از برنامه ریزی راهبردی معماری سبز شهری شده است. در این روش، اقدام هایی در چارچوب امکانات محدودیت های درونی و بیرونی برای بهبود روش ها و ارتقای بازده فعالیت ها صورت پذیرفت. چنین رویکردی تاکنون در حوزه مدیریت معماری شهری استفاده نشده و این مطالعه تلاشی است تا با تکیه بر روش شناسی مربوطه، اقدام هایی مدیریتی درخور را برای فعالیت های توسعه ای معماری سبز شهر رشت ارائه دهد. تحقیق حاضر، یک تحقیق کاربردی و دارای ماهیتی توصیفی- تحلیلی و بر حسب نحوه اجرا از نوع پیمایشی می باشد؛ جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS و مدل QSPM SWOT استفاده شده است. طبق نتایج به دست آمده، نقاط ضعف با ضریب وزنی 303/1، نقاط قوت با ضریب وزنی 885/1، فرصت ها با امتیاز 2/145 و تهدیدها 17/1 نشان دهنده بالا بودن میزان قوت و وجود فرصت های مناسب برای بهبود بخشیدن به وضع موجود معماری سبز معماری سبز شهر می باشند ازین رو راهبردهای رشت به راهبرد تهاجمی نزدیک می باشد و مسئولین باید سعی کنند از نقاط فرصت در جهت بهبود بخشیدن و رفع نقاط ضعف بهره گیرند.
بررسی نقش سازمانهای مردم نهاد در مدیریت شهری (موردی: شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با عنایت به اهمیت و ضرورت روز افزون اهمیت مدیریت شهری در دستیابی به توسعه پایدار و همجانبه، مطالعه حاضر به بررسی نقش سمن ها در مدیریت شهری شهرداری تهران می پردازد. از نظر طرح تحقیق مطالعه حاضر از نوع میدانی و کاربردی است جامعه و حجم نمونه آماری شامل مدیران و کارشناسان شهرداری مناطق 22 گانه تهران و 121 نواحی که 220 نفر آنها شهرداران هر منطقه و مدیران ارشد می باشند. نتایج براساس آزمون های فریدمن و روش تحلیل عاملی درجه دوم بدست آمد. در این حوزه 6مولفه بصورت حقوق شهری، حسابداری و مدیریت مالی، مهندسی شهری، شهرسازی، محیط زیست به عنوان مؤلفه های مدیریت شهری در نظر گرفته شده اند. نتایج آزمون فریدمن بیانگر این است که حسابداری و مدیریت مالی بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است و بعد از آن اقتصاد شهری با در رتبه بعدی قرار گرفته است. حقوق شهری در جایگاه سوم و محیط زیست در جایگاه چهارم قرار گرفته است علوم اجتماعی شهری، شهرسازی و مهندسی شهری به ترتیب رتبه های بعدی را به خود اختصاص داده اند. یافته ها نشان داد سازمان های مردم نهاد، بعنوان واسط بین شهرداری، مردم و حکومت، می توانند نقشی بی بدیل و حیاتی داشته باشند و با برقراری ارتباط، مشارکت عمومی و مدیریت کارا، شهرداری را از یک سازمان منفعل به نهادی پویاو توانمندساز تبدیل کنند.
تبیین عوامل موثر اشاعه و پذیرش فناوری های نوین تفکیک در مبدا پسماند شهری بمنظور بهبود مدیریت شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تعیین عوامل موثر اشاعه وپذیرش فناوری های نوین حوزه مدیریت پسماند شهری انجام شده است. این تحقیق از لحاظ هدف در زمره تحقیقات کاربردی بوده و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه مورد بررسی شهروندان شهر تهران است که در آن ها فناوری های نوین مورد نظر در این پژوهش در حوزه تفکیک در مبدا پسماند اجرا و پیاده شده است. به منظور بررسی روایی پرسشنامه از تحلیل عاملی تاییدی و به منظور بررسی فرضیات تحقیق از مدل سازی معادلات ساختاری روش الگویابی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار SmartPLS3 استفاده شده است.همه فرضیه های تحقیق مورد تایید قرار گرفته است و عوامل موثر(عوامل اجتماعی، عوامل مدیریتی، عوامل فرهنگی، روش های آموزشی و ترویجی، آگاهی از غرفه های بازیافت، اعتماد به اپلیکیشن، جذابیت فنی، انگیزه، انتظارات از انتشار و توزیع، بازاریابی رقابتی) اشاعه و پذیرش فناوری های نوین در حوزه مدیریت پسماند شهری به اثبات رسید. نتایج نشان داد که عوامل موثر با اشاعه و پذیرش فناوری های نوین بکارگرفته شده در حوزه تفکیک در مبدا پسماند رابطه مثبت و معناداری دارند .نتایج حاکی است بهره گیری از این مدل به مدیران کمک می کند تا این ابعاد را شناسایی و با رفع نقاط ضعف و قوت در زمینه ذیربط، به ارتقا و بهبود اشاعه و پذیرش در مخاطبان فناوری های بکارگرفته شده تفکیک از مبدا پسماند اهتمام داشته و بتوانند علاوه بر معرفی موثر کاربران بیشتری را به استفاده از این فناوری ها ترغیب نمایند.
تبلور مدیریت شهری درالگوی اسلامی با نگاهی به وضعیت مدیریت شهری درجغرافیای جهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ساختار مدیریت شهری یکی از ابعاد بسیار مهم حکمرانی شهری محسوب می شود. براساس برنامه مدیریت شهری که از سوی سازمان ملل مشخص شده است. ۵ محور برای منطقه جغرافیایی جهان در قرن ۲۱ در نظر گرفته شده است: مدیریت زمین شهری، مدیریت زیرساخت های شهری، مدیریت امور مالی شهرداری ها، مدیریت محیط زیست شهری و ریشه کن سازی فقر شهری. دراین نوشتار بدنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا کشورهای اسلامی با رعایت الگوی اسلامی درمدیریت شهری موفق تربوده اند یا کشورهای غربی ؟ آیا الگوی اسلامی میتواند پاسخگوی نیاز های مدرن مسلمانان درکشورهای اسلامی باشد؟ دراین نوشتاربا استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به این مهم دست یافتیم که کشورهای اسلامی نیز می توانند با رعایت فرهنگ والگوی اسلامی از تجارب موفق کشورهای توسعه یافته جهت ارتقاء و بهبود مدیریت شهری ایران استفاده کنند.
بررسی عملکرد مدیریت شهری بر پایداری و سرزندگی در مناطق شهری: (مطالعه موردی: شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پایداری شهری و سرزندگی شهروندان، از مهمترین راهکارهایی است که مدیریت شهر برای نیل به توسعه پایدار شهری و در جهت ارتقا اقتصادی و اجتماعی محلات باید در نظر بگیرد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عملکرد مدیریت شهری بر پایداری و سرزندگی در مناطق شهری در شهر ارومیه است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کارشناسان، مدیران شهری و اساتید دانشگاه که در زمینه توسعه شهری، برنامه ریزی شهری و مدیریت شهری مشغول به فعالیت در شهر ارومیه هستند، می باشد. 100 نفر از افراد مذکور به صورت تصادفی انتخاب و اطلاعات لازمه با استفاده از ابزار تحقیق جمع آوری شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازه ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفته است. تحلیل داده-ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS انجام شده است. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخص های برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد، عامل زیست محیطی (319/0= γ، 75/3 = t)، عامل کالبدی (243/0= γ، 09/3 = t) دارای بیشترین تأثیر بر سرزندگی شهری در شهر ارومیه هستند. همچنین، مدیریت عملکرد شهری دارای بیشترین تأثیر بر عوامل کالبدی (431/0= γ، 81/4 = t) و زیست محیطی (423/0= γ، 71/4 = t)، بود.
تاثیر کرونا بر بافت های تجاری با رویکرد اقتصادی (نمونه مورد مطالعاتی محدود بازارگل محلاتی منطقه 14 شهرداری تهران)
حوزه های تخصصی:
وضعیت شهرهای امروز در جهان نسبت به پیش از شیوع کرونا تغییرات بسیاری را به خود دیده است و فضاهای عمومی و راسته های تجاری بیشترین آسیب های اقتصادی را متحمل شده اند. این پژوهش در تلاش است تا با هدف ارتقای سطح اقتصادی محدوده به ارزیابی برنامه ریزی های مدیران شهری در رابطه با اقتصاد محدوده گل محلاتی واقع در منطقه14 شهرداری تهران در شرایط کرونایی بپردازد و نیز به بررسی پتانسیل های موجود در راستای هوشمندسازی این محدوده پرداخته شود که بنا به پرسشنامه های پر شده توسط کسبه این محدوده فرضیه اول یعنی عدم وجود برنامه ریزی توسط مدیران شهری طی چند ماه گذشته تایید می شود که بنا به بررسی های صورت گرفته نتیجه نشان می دهد که تأثیر مدیران شهری و برنامه ریزی های آن بر اقتصاد محدوده در شرایط کرونا قابل توجه نبوده است و ضریب R بدست آمده برابر با مثبت 986/0 می باشد و این یعنی تأیید فرضیه یاد شده و فرضیه دوم یعنی وجود پتانسیل ها و زمینه های مناسب برای هوشمندسازی اقتصادی محدوده نیز بررسی قرار گرفته که نتایج نشان می دهد که بهره گیری از پتانسیل های موجود در راستای هوشمندسازی میتواند سبب ارتقاء اقتصادی محدوده مورد مطالعاتی گردد و این دو مؤلفه با یکدیگر دارای تأثیر معناداری هستند و ضریب R بدست آمده که برابر با مثبت 989/0 می باشد یعنی تایید فرض دوم پژوهش است. روش پژوهش حاضر از طریق رگرسیون خطی بوده و با توجه به تایید هر دو فرض به ارائه راهکارهایی در راسنای رفع مشگلات فعلی در محدوده مورد مطالعاتی پرداخته می شود.
ارزیابی پتانسیل های پیاده سازی شهر هوشمند با تأکید بر حمل ونقل، موردمطالعه: شهر بیرجند(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه کلام سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲
159 - 185
حوزه های تخصصی:
از اساسی ترین زیرساخت های لازم برای توسعه صنایع و افزایش سطح رفاه اجتماعی هر کشور وجود حمل ونقل روان و ایمن در آن کشور است. به دلیل اهمیت روزافزون مطالعات حمل ونقل شهری در پایش سیاست های عمومی و نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری، شهر هوشمند به عنوان یکی از مهم ترین حوزه های مطالعات شهری موردتوجه مدیران و برنامه ریزان قرار دارد. نوع تحقیق حاضر، کاربردی و روش انجام آن توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری کارشناسان و شهروندان هستند. حجم نمونه 383 نفر از شهروندان شهر بیرجند و 40 کارشناس مربوط به مسائل شهری می باشد. داده های موردنیاز تحقیق از طریق پرسشنامه حاصل از پیمایش متخصصان و شهروندان شهر بیرجند گردآوری شد. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار Arc GIS و Spss21 و با بهره مندی از ضرایب همبستگی پیرسون، کای اسکوئر و آزمون t تجزیه وتحلیل شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین مدیریت ترافیک و رضایت مندی شهروندان، و بین شاخص های عینی (درآمد، هزینه ماهانه، نوع استفاده از وسیله حمل ونقل) و رضایت مندی شهروندان رابطه معنی داری با سطح معنی داری (0.000) وجود دارد. طبق نتایج وجود مرکز مدیریت ترافیک در قالب خدمات مدیریت ترافیک در منطقه بسیار ضروری به نظر می رسد و چنانچه این مراکز به شکل هدفمند طراحی و مکان یابی شوند، میزان رضایت شهروندان افزایش خواهد یافت.
بررسی تأثیر مدیریت شهری بر مشکلات آواربرداری پس از وقوع زلزله
حوزه های تخصصی:
امروزه با گسترش شهر و شهرنشینی و افزایش تدریجی تعداد شهرهای بزرگ در جهان به خصوص در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران، از یک طرف و رشد شهرها، تمرکز و تجمع جمعیت و افزایش بارگذاری های محیطی و اقتصادی بر بستر آنها از طرف دیگر، منجر به پذیرش این امر شده است که توجه به سمت شهرها و جمعیت های متمرکز در آن شهرها بیشتر گردد. یکی از موضوع هایی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند، موضوع حوادث طبیعی است. با توجه به ماهیت غیر مترقبه بودن غالب حوادث طبیعی و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیم ها و اجرای عملیات، مبانی نظری و بنیادی، دانشی را تحت عنوان مدیریت بحران به وجود آورده است با به کارگیری اصول و ضوابط شهرسازی و تبیین مفاهیم موجود در این دانش مانند فرم، بافت و ساختار شهر، کاربری اراضی شهری، شبکه های ارتباطی و زیرساخت های شهری و غیره می توانیم تا حد زیادی اثرات و تبعات ناشی از حوادث طبیعی را کاهش دهیم. کشور ما باتوجه به قرار گرفتن در مسیر کمربند کوه زایی آلپ وهیمالیا و برخورداری از اقلیم متغیر وناپایداریهای موقت و موسمی در طول تاریخ، بلایای طبیعی به خصوص سیل و زلزله را در اغلب نقاط خودتجربه کرده است. بطوریکه کشور ما یکی از ده نقطه بلاخیز دنیا محسوب می شود. گسترهجغرافیایی ایران از نظر احتمال وقوع این حوادث به ویژه زلزله، از آسیب پذیرترین بخش های کره زمین است که هر ساله وقوع این حوادث موجب خسارت های جانی و مالی فراوان می شود و گستره های شهری نیز همواره تجربه تلخی از بروز این گونه بلایا داشته اند و به نظر می رسد انجام برنامه ریزی خاص جهت مصون سازی هرچه بیشتر فضاهای شهری ضرورت دارد. دانش شهرسازی با تکیه بر داده های جغرافیایی می تواند با تبیین اصول و مفاهیم خود و با استفاده از این داده ها، اثرات این گونه بلایا را تا حد زیادی تقلیل دهد و مدیریت شرایط بحرانی، می توانند با استفاده از این داده ها، اصول مدیریتی لازم جهت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر این حوادث را به اجرا درآورند. این موضوع ارتباط خاصی با مباحث برنامه ریزی شهری و مدیریت شهری و جغرافیا دارد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر مدیریت شهری برمشکلات آواربرداری پس از وقوع زلزله است. مطالعه مروری حاضر از طریق جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از جستجو در پایگاههای دادهای داخلی و SID, Magiran و Irandoc روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر، کتب و مقالات گردآوری شده است.
به کارگیری سامانه اطلاعات جغرافیایی در تحلیل های اجتماعی مدیریت شهری (نمونه موردی: نقشه سازی کیفیت زندگی در شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تجربه مدیریت کلانشهرهای جهان، نشان می دهد، روش های سنتی، که محدود به مدیریت تغییرات کالبدی و خدماتی شهرها می شد، پاسخگوی نیازهای کلانشهرهای امروزین نبوده و این مهم، جویای نگاهی نوین است. در چنین هنگامه ای، تصمیم مدیریت شهری برای بهره گیری از رهیافت مدیریت دانش بنیان، گریزناپذیر بوده و هوشمندسازی و دسترسی به اطلاعات جامع و مناسب، بخش حیاتی این رهیافت است. در همین راستا توسعه و کاربرد ابزارهای تحلیل فضایی در مطالعات شهری رشد چشمگیری در یک دهه اخیر داشته است. در برخی از پژوهشها که حجم داده ها زیاد است و توزیع و یا پراکندگی آنها در فضا پیچیده تر است استفاده از تحلیلهای فضایی نسبت به تحلیل های صرف آماری می تواند در افزایش دقت نتایج کمک زیادی نماید. لذا پژوهش پیش رو به دنبال مرور یک تجربه در خصوص روش به کارگیری داده های مکانی و تحلیل های مربوطه در یکی از بزرگترین پژوهشهای اجتماعی شهرداری تهران میباشد. نتایج بهره گیری از فناوری اطلاعات مکانی در طرح رصد کیفیت زندگی شهروندان تهرانی، علاوه بر داشتن اعتبار آماری لازم در خصوص پیش بینی مقادیر شاخص های کیفیت زندگی در کلیه محدوده های شهری، توانست با همپوشانی لایه های اطلاعاتی، میزان تطابق ابعاد عینی و ذهنی کیفیت زندگی شهروندان تهرانی را به خوبی نشان داده که از این طریق گام بزرگی در کاربرد تحلیل های اجتماعی برای تصمیم گیر های مدیریت شهری برداشته شده است.
بررسی الگوی اقتصاد مقاومتی در مدیریت شهری با رویکرد مدیریت جهادی (مطالعه موردی: منطقه14 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۸)
631 - 657
حوزه های تخصصی:
در شرایط کنونی که کشور بدلیل تحریم، در برخی بخش ها با مشکلات و مسائل اقتصادی فراوانی روبه رو است گام برداشتن به سوی اقتصاد مقاومتی در حوزه شهری می تواند بستر مناسبی برای هزینه کرد صحیح و کاهش هزینه های شهری، پی بردن به ظرفیت های بالقوه شهر، استفاده بهینه و بموقع از فرصتهای موجود، استراتژیهای مدیریت شهری و استفاده از خلاقیت و نوآوری باشد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تبیین الگوی تحقق اقتصاد مقاومتی در مدیریت شهری با رویکرد مدیریت جهادی می باشد. پژوهش حاضر از دید هدف، کاربردی است و از دیدگاه روش انجام پژوهش، توصیفی – تحلیلی محسوب می شود. در این پژوهش از طریق مطالعه اسنادی و به کمک روش دلفی و نظر خبرگان، الگویی ارائه شده است. تجزیه وتحلیل داده ها ابتدا با استفاده از آمار توصیفی انجام شد. الگوی ارائه شده دربرگیرنده ی یک بعد مدیریت جهادی شامل 5 مولفه و 90 شاخص بود. سپس به منظور تحلیل آماری داده ها از روشهای تحلیل عاملی استفاده گردید و آزمون مدل تحقیق با روش معادلات ساختاری انجام شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که الگوی به دست آمده نقش اساسی در تحقق اقتصاد مقاومتی در مدیریت شهری از طریق بهبود شاخص های اقتصادی، بسترسازی حقوقی، ارتقاء و بهبود سیستم اداری، عزم ملی و عدالت اقتصادی بعنوان مولفه های بعد مدیریت جهادی خواهد داشت.