رقابت در بازار محصول

هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین رقابت در بازار محصول و کیفیت حسابرسی با تأکید بر نقش توان حاکمیت شرکتی می باشد. این پژوهش از نظر ماهیت و روش توصیفی و از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی بوده و از آنجایی که در پژوهش حاضر وضعیت موجود متغیرها با استفاده از جمع آوری اطلاعات، از طریق اطلاعات گذشته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، در ردیف مطالعات توصیفی و از نوع پس رویدادی گنجانده می شود. در مسیر انجام این پژوهش، دو فرضیه تدوین و 141 شرکت از طریق نمونه گیری به روش حذف سیستماتیک برای دوره زمانی 7 ساله بین 1393 تا 1399 انتخاب شده و داده های مربوط به متغیرهای پژوهش بعد از گردآوری در نرم افزار اکسل با استفاده از نرم افزار آماری ایویوز 10 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان داد بین رقابت در بازار محصول و کیفیت حسابرسی (اقلام تعهدی اختیاری) ارتباط معکوس معنی داری وجود دارد. و بین رقابت در بازار محصول و کیفیت حسابرسی (تجدید ارائه صورتهای مالی) ارتباط معکوس معنی داری وجود دارد. همچنین توان حاکمیت شرکتی بر ارتباط بین رقابت در بازار محصول و کیفیت حسابرسی (اقلام تعهدی اختیاری) تاثیرگذار می باشد. و توان حاکمیت شرکتی بر ارتباط بین رقابت در بازار محصول و کیفیت حسابرسی (تجدید ارائه صورتهای مالی) تاثیرگذار می باشد.

استراتژی رقابتی مناسب می تواند به یک مزیت رقابتی منتج شود و برای دستیابی به یک مزیت رقابتی نیز باید یک استراتژی رقابتی تدوین شود. انتخاب استراتژی رقابتی مناسب، کار پیچیده و حتی مخاطره آمیزی است. تصمیم گیری در زمینه تدوین استراتژی ها، سازمان را متعهد می کند تا برای دوره ای طولانی، محصولات خاصی را تولید کند، در بازارهای خاصی به فعالیت بپردازد و از منابع و فناوری های شناخته شده ای استفاده کند. بر این اساس، سازمان ها می کوشند تا با تدوین استراتژی های مناسب، در عرصه پویای رقابت به بقا و رشد خود ادامه دهند از این رو هدف این تحقیق بررسی این موضوع است که آیا رقابت در بازار محصول بر استراتژی تدافعی تجاری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر دارد؟ که با استفاده از 120 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1394 تا 1400 و با نمونه مشتمل بر 120 شرکت و همچنین با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره انجام پذیرفت. که نتایج یافته های تحقیق نشان داد رقابت در بازار محصول بر استراتژی تدافعی تجاری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر معناداری دارد.

رقابتی بودن بازار محصول بدین معناست که شرکتهای مختلف در تولید و فروش کالا رقابت تنگاتنگی دارند و کالاهای آنها نسبت به دیگری برتری چندانی ندارد، چرا که اگر غیر از این باشد، بازار به سمت انحصار یا انحصار چند جانبه تمایل پیدا می کند. یکی از مزیت های رقابتی شرکت ها در بازار سهام، میزان سودآوری آنها می باشد. زمانی که مدیران تحت فشارهای خارجی باشند، انگیزه آنها برای مدیریت سود افزایش می یابد .این پژوهش به بررسی رابطه رقابت در بازار محصول با مدیریت سود واقعی و مقایسه پذیری حسابداری می پردازد. محدوده مورد مطالعه برای این تحقیق شامل 8 سال، یعنی از سال های 1392 تا 1399 است. پژوهش در دسته تحقیقات کاربردی قرار دارد و در تقسیم بندی بر مبنای ماهیت در گروه تحقیقات همبستگی قرار می گیرد که بر اساس شیوه استقرایی به نتیجه گیری می پردازد. نتایج نشان داد بین رقابت در بازار محصول (شاخص هرفیندال-هیرشمن) و مدیریت سود واقعی و مقایسه پذیری حسابداری رابطه معنادار وجود ندارد؛ اما بین رقابت در بازار محصول (شاخص لرنر ) و مدیریت سود واقعی رابطه معنادار و منفی و بین رقابت در بازار محصول و مقایسه پذیری حسابداری رابطه معنادار و مثبت وجود دارد.

به دنبال تغییرات اساسی در چشم انداز رقابتی، برخی از تحقیقات بر این موضوع تمرکز می کنند که چگونه رقابت در بازار محصول بر سرمایه گذاری شرکت ها تأثیر می گذارد. در واقع، هزینه های مربوط به نیروی کار بیش از دو سوم ارزش افزوده کل اقتصاد است و بخش قابل توجهی از کل هزینه های تولید را نشان می دهد. بر همین اساس تحقیق حاضر به بررسی ارتباط بین رقابت در بازار محصول و کارایی سرمایه گذاری نیروی انسانی می پردازد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی بوده و از بعد روش شناسی از نوع تحقیقات علی (پس رویدادی) است. جامعه آماری پژوهش، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد و با استفاده از روش حذف سیستماتیک 141 شرکت به عنوان نمونه پژوهش در دوره زمانی بین سالهای 1393تا 1399 انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان داد رقابت در بازار محصول ، کارایی سرمایه گذاری نیروی انسانی را بهبود می بخشد. بنابراین اگرچه مطالعات اخیر نقش برجسته رقابت بازار محصول را در شکل دهی تصمیمات تحقیق و توسعه و سرمایه گذاری شرکت نشان می دهد، نتایج چنین مطالعاتی نمی تواند برای استنباط تأثیر بر تصمیم های سرمایه گذاری نیروی کار استفاده شود. این به این دلیل است که سرمایه گذاری های سرمایه و نیروی کار با توجه به هزینه های تعدیل متفاوت هستند، که نشان دهنده محرک مهم استراتژی های سرمایه گذاری وتفاوت در تأثیر رقابت بر نیروی کار و سرمایه گذاری شرکت است.

هدف این پژوهش؛ بررسی تأثیر رقابت در بازار محصول بر ارتباط بین مسئولیت اجتماعی و سیاست پرداخت سود نقدی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه ی آماری شامل 82 شرکت طی دوره زمانی 1391 تا 1400 می باشد. آزمون فرضیات با استفاده از رگرسیون لوجستیک و با استفاده از نرم افزار ایویوز 9 اجرا گردید. نتایج پژوهش نشان داد که بین مسئولیت اجتماعی و سیاست پرداخت سود نقدی شرکت، ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد ولی رقابت در بازار محصول به واسطه شاخص لرنر تعدیل یافته ارتباط بین مسئولیت اجتماعی و سیاست پرداخت سود نقدی شرکت را تعدیل نمی کند.

اهرم مالی بالا باعث کاهش و به تدریج عدم توان پرداخت بهره و اصل دیون شرکت و بالا رفتن ریسک شرکت شده و وجود رقابت در بازار، به افزایش شفافیت و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و ریسک ورشکستگی منجر شده، زیرا اطلاعات مشابه و قابل مقایسه را می توان از سایر رقبای فعال در بازار کسب کرد. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثر اهرم مالی و رقابت در بازار بر ریسک ورشکستگی شرکت ها بوده است. در این راستا سه فرضیه مطرح گردید و ارتباط بین متغیرها مورد ارزیابی قرار گرفت. در این پژوهش ریسک ورشکستگی بعنوان متغیر وابسته که از معیار آلتمن برای شناسایی شرکت هایی که ریسک ورشکستگی بالایی دارند، استفاده شد. همچنین متغیرهای اهرم مالی (نسبت ارزش دفتری بدهی به دارایی) و رقابت در بازار محصول (شاخص هرفیندال هیرشمن) بعنوان متغیر مستقل انتخاب و وارد مدل تحقیق شدند. برای آزمون فرضیات، اطلاعات لازم برای 157 شرکت در دوره زمانی 1400-1391 جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ها توسط نرم افزار آماری Eviews و داده های پانل و با استفاده از روش رگرسیون لوجستیک انجام شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که اهرم مالی یک اثر خطی مثبت و غیر خطی U شکل با متغیر وابسته ریسک ورشکستگی دارد. طبق نتایج آزمون فرضیات، رقابت در بازار محصول نیز اثر غیرخطی U شکل با متغیر وابسته ریسک ورشکستگی دارد. در ادامه اثر تعاملی اهرم مالی و رقابت در بازار محصول بر ریسک ورشکستگی آزمون شد که نتایج نشان داد در شرایط رقابتی سطح بالاتری از اهرم مالی، ریسک ورشکستگی را تشدید می کند.

منبع اطلاعاتی اکثر فعالان بازار سرمایه، گزارش های مالی منتشر شده از جانب شرکت ها می باشد که به صورت دوره ای در اختیار عموم قرار گرفته و مبنای تصمیم گیری سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل جهت خرید و فروش و سرمایه گذاری در بازار سهام می باشد. هدف این پژوهش بررسی رابطه توانایی مدیریتی و رقابت در بازار محصول با رفتار سرمایه گذاری است. جامعه آماری پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه مورد مطالعه، شامل 152 شرکت پذیرفته شده طی سال های 1397 تا 1401 است. روش پژوهش توصیفی و از نظر ارتباط بین متغیرها ترکیبی از همبستگی است و از نظر هدف کاربردی است. برای پردازش و آزمون فرضیه ها از روش رگرسیونی و داده های تابلویی و همچنین مدل اثرات ثابت استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاصل از تجزیه وتحلیل فرضیه ها نشان می دهد که توانایی مدیریتی با رفتار سرمایه گذاری رابطه مثبت و معناداری دارد و رقابت در بازار محصول با رفتار سرمایه گذاری رابطه در سطح خطای 5 درصد رابطه مثبت و معناداری دارد.

هدف: تمرکز مالکیت می تواند به مساله نمایندگی بین سهامداران غالب و سهامداران اقلیت (تضاد مالکیت) منجر شود و وجود رقابت بازار محصول به عنوان جایگزین راهبری شرکتی قوی و نیز وجود فرصت های رشد که به دلیل عدم اطمینان اطلاعاتی می تواند عملکرد آتی شرکت را تحت تاثیر قرار دهد، شدت نظارت بر مدیریت و در نتیجه کارآمدی تمرکز مالکیت را می تواند تحت تاثیر قرار دهد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر فرصت های رشد و رقابت در بازار محصول بر رابطه بین تمرکز مالکیت و بازدهی غیرعادی است.روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش علی (پس رویدادی) است. جامعه آماری پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد و با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک تعداد 130 شرکت به عنوان نمونه پژوهش در بازه زمانی 9 ساله بین سال های 1393 تا 1401 انتخاب شدند.یافته ها: نتایج حاصل از آزمون فرضیات پژوهش با رگرسیون چندگانه نشان داد که تمرکز مالکیت تاثیر منفی بر بازده غیرعادی دارد و رقابت بازار محصول و فرصت رشد به ترتیب دارای تاثیر منفی و مثبت معنی دار بر رابطه بین تمرکز مالکیت و بازدهی غیرعادی است.اصالت/ارزش افزوده علمی: تمرکز مالکیت به مساله نمایندگی بین سهامداران غالب و سهامداران اقلیت (تضاد مالکیت) منجر می شود و وجود رقابت بازار محصول به عنوان جایگزین راهبری شرکتی قوی و نیز وجود فرصت های رشد که به دلیل عدم اطمینان اطلاعاتی عملکرد آتی شرکت را تحت تاثیر قرار می دهد، شدت نظارت بر مدیریت و در نتیجه کارآمدی تمرکز مالکیت را تحت تاثیر قرار می دهد.