استراتژی تدافعی

اصولاً کشورها به دنبال امنیت در حوزه های استراتژیکی خود هستند و هدف اساسی نیز دستیابی به بالاترین حد از امنیت در این حوزه ها می باشد. هر واحد سیاسی ایجاد امنیت در حوزه های جغرافیایی خود را در راستای امنیت ملی خود ارزیابی می کند و از این طریق در صدد اتخاذ مناسب ترین الگوی امنیتی که متناسب با اهداف و منافع ملی کشور باشد گام بر می دارد، در همین راستا، پرسش اصلی نوشتار این است که با توجه به تغییر در محیط امنیتی بعد از انقلاب اسلامی، یعنی گسترش نقش هژمون منطقه ای به رهبری آمریکا و افزایش قدرت یابی ایران در تنگه هرمز، ایران با به کارگیری چه نوع الگوی امنیتی در جهت تأمین امنیت ملی خود در حوزه استراتژیک تنگه هرمز تلاش می نماید؟ فرضیه نوشتار این است که با تغییر در محیط امنیتی خلیج فارس با ویژگی هایی مانند؛ گسترش هژمون منطقه ای و افزایش قدرت یابی ایران در تنگه هرمز، و همچنین تحولات سیاسی جدید در پیرامون ایران یعنی عراق و عربستان به نظر می رسد این کشور به سمت اتخاذ یک الگوی امنیتی جدید در تنگه حرکت کرده است. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.

زمانی که رقابت شدیدتر میشود، قابلیت مقایسه هزینههای اختصاصی رقابت (استراتژی کسبوکار) افزایش مییابد؛ زیرا مدیران در فرمولبندی استراتژیهای رقابتی خود، بیشتر به اطلاعات گزارشهای مالی رقبای خود وابستهاند؛ درنتیجه، هرچه قابلیت مقایسه بیشتر باشد، ریسک نشاندادن اطلاعات اختصاصی ازطریق افشای اجباری صورتهای مالی تسریع مییابد. هدف پژوهش، بررسی تأثیر استراتژی کسبوکار بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی با تأکید بر نقش عدم تقارن اطلاعاتی است. برای این منظور، 126 شرکت برای دوره زمانی 8 ساله بین 1389 تا 1396 انتخاب و دادههای مربوط به متغیرهای پژوهش با استفاده از نرمافزار آماری استاتا (نسخه 15) تجزیهوتحلیل شدند. نتایج آزمون فرضیههای پژوهش نشان دادند استراتژی کسبوکار (استراتژی تهاجمی و استراتژی تدافعی) بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بهترتیب تأثیر مثبت و منفی دارد. همچنین مشخص شد اثر تعاملی عدم تقارن اطلاعاتی با استراتژی کسبوکار (استراتژی تهاجمی و تدافعی) بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بهترتیب تأثیر منفی و مثبت معنیدار دارد.

پژوهش حاضر با هدف ردیابی تأثیر رقابت در بازار محصول و چرخه عمر شرکت ها بر استراتژی کسب وکار انتخابی آنها صورت گرفته است. در این راستا داده های 115 شرکت نمونه پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار طی سال های 1391 تا 1397 گردآوری و مدل فرضیه ها با کمک رگرسیون خطی آزمون شد. معیار سنجش استراتژی کسب وکار، مدل ایتنر و لرکر (1997) و رقابت در بازار محصول، شاخص هرفیندال-هیرشمن و مبنای تفکیک شرکت ها به مراحل چرخه عمر مدل آنتونی و رامش (1992) بود. نتایج نشان داد رقابت بازار محصول بر استراتژی کسب وکار تأثیر معناداری داشته و شرکت های فعال در صنایع با رقابت بالا بیشتر به استراتژی تدافعی کسب وکار رغبت نشان می دهند. همچنین چرخه عمر شرکت نیز بر استراتژی کسب وکار تأثیر معناداری دارد و شرکت های در مرحله رشد نسبت به شرکت های مراحل بلوغ و افول تمایل بیشتری به استراتژی تهاجمی کسب وکار دارند. شدت رقابت در بازار محصول، تمایل شرکت های در مرحله رشد را به بهره گیری از استراتژی تهاجمی کسب و کار تقلیل می دهد. در نهایت شرکت های جدید بیشتر به استراتژی فرصت طلبانه و شرکت های قدیمی تر بیشتر به استراتژی تحلیل گرانه تمایل نشان می دهند.

استراتژی رقابتی مناسب می تواند به یک مزیت رقابتی منتج شود و برای دستیابی به یک مزیت رقابتی نیز باید یک استراتژی رقابتی تدوین شود. انتخاب استراتژی رقابتی مناسب، کار پیچیده و حتی مخاطره آمیزی است. تصمیم گیری در زمینه تدوین استراتژی ها، سازمان را متعهد می کند تا برای دوره ای طولانی، محصولات خاصی را تولید کند، در بازارهای خاصی به فعالیت بپردازد و از منابع و فناوری های شناخته شده ای استفاده کند. بر این اساس، سازمان ها می کوشند تا با تدوین استراتژی های مناسب، در عرصه پویای رقابت به بقا و رشد خود ادامه دهند از این رو هدف این تحقیق بررسی این موضوع است که آیا رقابت در بازار محصول بر استراتژی تدافعی تجاری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر دارد؟ که با استفاده از 120 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1394 تا 1400 و با نمونه مشتمل بر 120 شرکت و همچنین با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره انجام پذیرفت. که نتایج یافته های تحقیق نشان داد رقابت در بازار محصول بر استراتژی تدافعی تجاری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر معناداری دارد.

با توجه به اهمیت دو جزء حیاتی افشای ریسک و استراتژی های تجاری در دنیای پیچیده و متغیر کسب وکار امروزی، پژوهش حاضر درصدد است تأثیر استراتژی کسب وکار بر افشای ریسک را بررسی کند. برای نیل به هدف پژوهش، از اطلاعات مالی 158 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی ابتدای سال 1391 تا پایان سال 1400 و برای آزمون فرضیه پژوهش از روش رگرسیون چندمتغیره و داده های ترکیبی استفاده شد. یافته ها نشان داد شرکت هایی که استراتژی آینده نگر (تدافعی) اتخاذ می کنند، به طور معناداری تمایل بیشتری (کمتری) برای افشای ریسک دارند. این نتایج در سطح تمامی شرکت های نمونه پژوهش نیز یکسان است. طبق تئوری سازمانی شرکت های با استراتژی آینده نگر، در افشای داوطلبانه بیشتری شرکت می کنند، زیرا آن ها انگیزه بیشتری برای کاهش عدم تقارن اطلاعات دارند و بیشتر به تامین مالی خارجی متکی هستند. اما تأثیرگذاری معکوس استراتژی تجاری تدافعی در شرکت ها بر افشای ریسک ممکن است به دلیل تمایل شرکت ها به حفظ اطلاعات رقابتی و جلوگیری از افشای اطلاعات حساس و استراتژیک خود به رقبا باشد تا مزیت رقابتی خود را حفظ کنند. نتایج این پژوهش می تواند به تحلیلگران و سرمایه گذاران کمک کنند تا درک بهتری از رفتار شرکت ها در مورد افشای ریسک داشته باشند و اینکه چگونه این رفتار ممکن است با استراتژی های آن ها همخوانی داشته باشد.