ف‍ق‍را

زکات از مصادیق بارز صدقات واجب و متفق علیه اسلامی است که به عنوان پشتوانه مالی برنامه های اجتماعی ، در اصلاح ساختار جامعه و تطهیر زندگی ، تزکیه نفوس و تالیف قلوب مردم ، نقش بسزایی دارد . کثرت وجود تعابیری بلند و عبرت آموز از قبیل : بلاگردان فرد و جامعه، زمینه ، ساز نزول رحمت و برکت ، عامل توسعه عمر و گسترش زندگی و تجارت مستقیم با خداوند ، ذکر عملی و ... که در لسان آیات و روایات ، عمق باور مومنین و عرف جامعه ، در شان این واجب الهی ، جاری و ساری است از جایگاه ویژه این عبادت اجتماعی و ضرورت اهتمام به آن خبر می دهد .

از ویژگی‏های شعری پروین اعتصامی استفاده از فن‏مناظره بیان اشیاء با یکدیگر است. او با استفاده از تصویرسازی‏های ذهنی متعارف و براساس خلق تز و آنتی‏تز مناظره را گسترش و ادامه می‏دهد و سرانجام و در پایان بحث نقطه‏نظر خود را در قالب سنتز ارائه می‏کند. محورها و موضوعات اصلی شعر پروین جبر یا تقدیر، بیان حال توده مردم در برابر استثمارگرایی طبقات بهتر و وضع نابسامان بیوه‏ها، سالخوردگان و تهی‏دستان جامعه است. پروین اعتصامی درباره مردان و زنان وابسته به گروه با زمینه‏های مختلف اجتماعی سخن گفته است و بدینسان آینه‏ای را در برابر مخاطبان خود قرار داده است و کژی‏ها و کاستی‏های جامه و قصور آن‏ها درباره تعهدات اخلاقی را به آنان می‏نمایاند. همچنین در این مناظره‏ها او با زبان و بیانی فصیح و رسا اندیشه‏های اساسی خود را درباره زندگی و مرگ عدالت اجتماعی، اخلاقیات، آموزش و اهمیت والای دانایی و موقعیت را ارائه می‏کند

در این مقاله، با توسل به مردم شناسی عواطف می خواهم حیات عاطفی و فرهنگ احساسات مردمان تهی دست قُپانلار محله قُپانلار در تبریز را در بسترهای بزرگ تر جمعی قرار بدهم و بفهمم. اقتصاد پررونق آشغال و ضایعات در چند سال اخیر در محله، پیوندهای جمعی جدیدی را خلق کرده که در آن تجربه هرروزه افراد، خانواده ها و اجتماع محلی تحت تأثیر قرار گرفته است. این اقتصاد، جامعه مردان قُپانلار را به سه گروه تقسیم کرده است: صاحبان کارگاه های بزرگ انبارکننده، وانت دارها و نیسان دارهای حمل کننده، و چرخی های گردآورنده آشغال ها و ضایعات. بر اساس کار میدانی طولانی مدت در دو دوره پژوهشی در این محله، به ترتیب سه و شش ماه، گردآوری داده ها را از طریق مشاهده مشارکت آمیز و سایر فنون از جمله گفت وگوی غیررسمی انجام دادم. یافته ها نشان می دهند که جهان عاطفی این مردمان فرودست حاشیه نشین، همزمان محل رنج کشیدن شان از چهار طریق است: 1) آن ها در گوش انداز آزاردهنده اقتصاد آشغال متعلق به خویشان و همسایگان شان می زیند و لذا باید امر غیرقابل تحمل را تحمل کنند. به طور خاص، زنان می جوشند ولی خودخوری می کنند؛ 2) مردان جوانی که شاهد پیشرفت صاحبان مغازه های ضایعاتی اند دیوانه می شوند. آن ها در بن بستی فرهنگی گیر کرده اند بین انتخاب شرف یا پیشرفت؛ 3) چرخی ها وقتی در محیطی بر سر سطل ها می روند که اکثر افراد قوم و خویش هم اند، شرمگین می شوند؛ و 4) با شیوع اقتصاد آشغال، عواطف والدین آذربایجانی، مشهور به غیرت ورزی، به بی تفاوتی تحمیل شده دگرگون می شود. این عواطف هرروزه آزاردهنده، عنصری اصلی اند در جامعه و فرهنگ قُپانلار قُپانلار.

مقدمه: مهم ترین هدف توسعه، تلاش برای کاهش فقر هست که می تواند با رشد اقتصادی و / یا توزیع درآمد تحقق یابد. موضوعات مرتبط با تسهیم منافع رشد به فقرا، اولویت سیاستهای توسعه از دهه 1990 بوده است. اجماع صورت گرفته این است که رشد به تنهایی یک ابزار کند برای کاهش فقر است و نیز سیاستهای توزیعی و بازتوزیعی درآمد و دارایی (ثروت) به طور فزاینده ای اهمیت یافته اند. روش: در این مقاله رابطه متقابل رشد اقتصادی، نابرابری و فقر طی سالهای برنامه های دوم تا پنجم توسعه ایران (1995-2016) موردبررسی قرار گرفته است. به این منظور با استفاده از مفهوم رشد حامی فقرا، این مطالعه آزمون می کند در چه دوره ای فقرا از رشد اقتصادی منتفع شده اند و توزیع ثمرات رشد اقتصادی چگونه بوده است. سنجه مورداستفاده، «نرخ رشد معادل فقر» است که هم میزان رشد و هم چگونگی منافع رشد توزیع شده میان فقرا و غیر فقرا را به حساب می آورد. این متدلوژی بر اساس تئوری اتکینسون، ارتباط منحنی لورنز تعمیم یافته و تغییرات در فقر را شرح می دهد. یافته ها: برآوردهای سنجه نرخ رشد معادل فقر نشان داد نرخ رشد میانگین هزینه کل در دو برنامه دوم و سوم توسعه در مناطق شهری، حامی فقرا بوده است که در دو برنامه چهارم و پنجم توسعه تداوم نداشت و دلالت بر این دارد که فقر در طی این دو برنامه، افزایش یافته است و در طی برنامه پنجم فقرا به طور نسبی بیشتر از غیر فقرا آسیب دیده اند. روند این سنجه در مناطق روستایی طی برنامه های توسعه موردبررسی همان روند مناطق شهری است. بحث: نتایج نشان داد با وجود اجرای پنج برنامه توسعه، سیاستهای کاهش فقر به صورت یک برنامه استراتژیک پایدار در طول برنامه های توسعه به کار گرفته نشده است و استفاده از درآمدهای نفتی برای حل مسئله فقر به صورت پروژه درمانی بدون توجه به مسئله رشد و توسعه باعث شده که فقر ازیک طرف به تعویق افتاده و از طرف دیگر بازگشت فقر در دوران بعدی با وسعتی بیشتر صورت گیرد. چنانکه در سالهای اخیر با کندشدن روند رشد اقتصادی، فقر با شدت بیشتری به جامعه بازگشته است و درنتیجه همراه و همزاد بودن پدیده فقر و توسعه نیافتگی اقتصاد در کشور بروز و ظهور بیشتری داشته است.