مطالب مرتبط با کلیدواژه

سواد رسانه ای


۴۱.

اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر سواد رسانه ای بر میزان خلاقیت دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر کرج(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 143 - 171

کلیدواژه‌ها: برنامه آموزشی سواد رسانه ای خلاقیت دانش آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۰ تعداد دانلود : ۵۴۸
پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر سواد رسانه ای بر میزان خلاقیت دانش آموزان صورت پذیرفته است. روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره پنجم ابتدائی بود، که از روش نمونه گیری هدفمند ۴۰ نفر از دانش آموزان پایه پنجم انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل(20 نفر) و آزمایش(20 نفر) قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش، آزمون خلاقیت عابدی میباشد. روایی صوری و محتوایی این آزمون توسط اساتید راهنما و مشاور تایید و همچنین با استفاده از شاخص نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی محاسبه شد و میزان پایایی آزمون با استفاده از روش آلفای کرونباخ ۸8/۰ به دست آمد. پس از اجرای پیش آزمون بر روی هر دو گروه، آموزش بوسیله بسته ی آموزشی مبتنی بر سواد رسانه ای طی شش جلسه 30 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا گردید و گروه کنترل به دوراز متغیر مستقل قرار گرفت. پس از اتمام آموزش از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماری در دو سطح توصیفی (شاخص های مرکزی و پراکندگی) و استنباطی (تحلیل کواریانس) استفاده شده است. پس از تعدیل نمرات پیشآزمون، تفاوت بین گروه آزمایش و کنترل در متغیر خلاقیت ، سیالی، بسط، ابتکار و انعطاف پذیری معنیدار است. یافته های پژوهش برتری خلاقیت دانش آموزانی را نشان داد که مطالب را از طریق بسته ی آموزشی مبتنی بر سواد رسانه ای دریافت کردند .
۴۲.

مقایسه ی سواد رسانه ای در متخصصان گرایش های تربیت بدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت ارتباطات در رسانه های ورزشی سال ششم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۴ 49 - 58

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای رسانه متخصصان تربیت بدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۹ تعداد دانلود : ۵۳۶
این پژوهش به منظور بررسی مقایسه سواد رسانه ای در  متخصصان گرایش های تربیت بدنی انجام گرفت. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 75 نفر از متخصصان تربیت بدنی شهرستان بیرجند بود که نمونه آماری به صورت کل شمار و تعداد 15 نفر از هر گرایش تربیت بدنی انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسش نامه اطلاعات فردی، پرسش نامه محقق ساخته سواد رسانه ای استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه، آزمون تعقیبی شفه و آزمونT مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که بین متخصصان تربیت بدنی در گرایش های مختلف در سواد رسانه ای تفاوت معناداری وجود ندارد. لزوم بهره بردن از سواد رسانه با توجه به مقتضیات زمان حال برای کلیه متخصصین ضروری بوده و نوعی مزیت رقابتی و برند شخصی برای فرد محسوب می گردد.
۴۳.

بررسی ونقد کتاب تفکر و سواد رسانه ای(نظری- فنی حرفه ای- کاردانش) پایه دهم دوره متوسطه 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۵) 27 - 42

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای آموزش سواد رسانه ای آموزش و پرورش تفکر نقد و بررسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰۸ تعداد دانلود : ۸۲۸
زندگی بدون سواد رسانه ای در قرن بیست و یکم، قدم گذاشتن در تاریکی و راه رفتن در مسیر باتلاقی است. به عبارتی سواد رسانه ای، با توانمند کردن انسان بر درک نحوه کار رسانه ها و نحوه معنی سازی آنها، ماهیت و اهداف تولید پیام رسانه ها و تأثیرات و تکنیک های رسانه های گوناگون، او را از حالت انفعال خارج کرده و در برابر تأثیر رسانه ها فعال، هدفمند و مقاوم می سازد (Hobbs, 2003: 20) . با توجه به اینکه عرصه تعلیم و تربیت امروز، عرصه دانش اندوزی نیست، بلکه عرصه مهارت آموزی به ویژه برای دانش آموزان، به عنوان کُنشگران فعال اجتماعی جامعه است؛ به منظور جبران خلأهای آموزشی در حوزه سواد رسانه ای نوجوانان، در برنامه درسی متوسطه دوم، درس دو واحدی “ تفکر و سواد رسانه ای” برای نخستین بار، در سال 1395 از سوی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی (شورای برنامه ریزی و تألیف کتاب های درسی) وزارت آموزش و پرورش ارائه شد. جهت گیری بسته آموزشی تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم، پرورش توانایی نقد و بررسی هوشمندانه، و تولید مؤثر پیام و مدیریت صحیح و هوشمندانه بهره مندی از پیام های رسانه ای است که از شش فصل تشکیل شده است. در این نوشتار نویسندگان قصد خوانش متن مقدس را ندارند، که  قطعاً بی نقص است؛ بلکه هدف ارائه پیشنهادها و ایده های اصلاحی، جهت ارتقای کیفی محتوای کتاب تفکر و سواد رسانه ای برای فرزندان وطن است. با توجه به استانداردهای طراحی آموزشی، سه نوع تفکر حاکم در این کتاب قابل مشاهده است: تفکر فلسفی، تفکر سیستمی و تفکر انتقادی. رویکرد کتاب مسئله محور بوده و از چهار مرحله آموزش سواد رسانه ای که شامل: 1. دسترسی؛ 2. تحلیل؛ 3. تفکر نقادانه؛ 4. تولید و خلق پیام است؛ به دو بخش تحلیل و تفکر نقادانه پرداخته شده است. همچنین مخاطبان هدف در این کتاب که دانش آموزان هستند، به دو گروه کل نگر و جزئی نگر تقسیم شده اند.
۴۴.

پیامدهای جامعه شناختی سواد رسانه ای بر آگاهی از حقوق شهروندی و دموکراسی خواهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال پنجم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۸ 203 - 228

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای آگاهی از حقوق شهروندی دموکراسی خواهی شهروندان اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۲ تعداد دانلود : ۵۴۶
سواد رسانه ای لازمه عصر ارتباطات برای پرورش شهروندانی آگاه و فعال است. قدرت نقد رسانه ها، مهارت در تولید محتوا، دسترسی عادلانه به رسانه ها و توانایی کنترل مصرف رسانه ای همگی در گرو داشتن سواد رسانه ای است. سواد رسانه ای به شهروندان کمک می کند که به پیام های دریافتی از رسانه ها دیدی نقادانه داشته و داشتن سهمی از فضای رسانه ای را حق خود بدانند و در رد یا قبول پیام ها یی که به آنها عرضه می شود و سود و ضررشان آگاه گردند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای جامعه شناختی سواد رسانه ای بر آگاهی از حقوق شهروندی و دموکراسی خواهی(در بین شهروندان 18 سال به بالای شهر اهواز) انجام شده است. نوع پژوهش کاربردی و ماهیت آن توصیفی- تحلیلی بوده است. در این پژوهش از روش پیمایشی و از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری جمعیت 18 سال به بالای ساکن شهر اهواز به تعداد 780728 نفر بوده و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر 392 نفر برآورد شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان سواد رسانه ای شهروندان شهر اهواز در حد متوسط است. بین متغیر سواد رسانه ای به عنوان متغیر مستقل و آگاهی از حقوق شهروندی و دموکراسی خواهی به عنوان متغیرهای وابسته رابطه معنیا داری مشاهده شد؛ یعنی با افزایش سواد رسانه ای، میزان متغیرهای وابسته نیز افزایش می یابد.
۴۵.

ترویج سواد اطلاعاتی از طریق سواد رسانه ای

مترجم:
منبع: روزنامه نگاری الکترونیک سال سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای مک چسنی سواد اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۶۳۷
بسیاری از پیام های رسانه های جمعی، فرهنگ مدرن را تسخیر نموده اند. بسیاری از این پیام ها، با توجه به علایق و یا اهداف دریافت کننده ایجاد نمی شوند (پاتر، 2008). رسانه های جمعی خدمات عمومی ارایه نمی کنند. این کسب و کار بزرگ است. تصمیمات روزانه به طور فزاینده ای به توانایی "سواد اطلاعاتی" وابسته است تا بتواند دقت، ارزیابی، و تکمیل پیام های رسانه ای را به طور موثر افزایش دهد. اما امروزه فقدان مهارت های سواد اطلاعاتی - انتقادی به طرز شگفت آوری حس می شود (آشر و دوک، 2012). یکی از بررسی های اخیر نشان می دهد که مهارت های سواد اطلاعاتی می تواند به طور مؤثر از طریق آموزش در زمینه سواد رسانه ای توسعه پیدا نماید (وان و وورد، 2010). این پژوهش در تلاش است تا ارتباط بین سواد اطلاعاتی و سواد رسانه ای را مجددا بازبینی نماید. گذشته از بررسی های صورت گرفته توسط وان و وورد، نظریه رسانه شناسی (Media Ecology)، که توسط مک لوهان پیشنهاد شده و توسط پست من توسعه یافته است، برای این کار بسیار مناسب است. علاوه بر این، در این پژوهش اظهارات مک کومبس، برنامه های شاو، و نظریه ها نوئل- نیومن نیز به عنوان مرجع شناخته شده اند. از طرفی دیگر، تحقیقات پاتر در سواد رسانه ای؛ مک چسنی در اقتصاد رسانه ای؛ و دوک و آسیر در سواد اطلاعاتی نیز پایه و اساس این پژوهش را تشکیل داده اند. لازم به ذکر است که پژوهش های کمی برای این بررسی، تنها با استفاده از یک تحقیق مبتنی بر اینترنت صورت گرفته اند. داده های تجربی جمع آوری شده نیز در یک تحلیل از همبستگی آماری بین سواد اطلاعاتی و سواد رسانه ای مورد استفاده قرار گرفته اند. نتایج آزمون نشان می دهد که این دو متغیر، شواهد آماری بسیار ضعیفی از این موضوع را نشان می دهند. ضعف همبستگی و محدودیت های ذاتی در روش های آزمون نشان داده است که اجرای مطالعات اضافی خالی از لطف نخواهد بود. این دسته از تحقیقات مازاد می توانند با استفاده از روش های متناوب آزمون اجراء شوند. در نهایت امر، مقایسه ی بیشتری بین روش های متفاوتی (که به طور سنتی در تدریس دو ادعای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند) پیشنهاد شده است.
۴۶.

تحلیل محتوای کتاب درسی تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم بر اساس آموزش سواد رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 25-47

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای آموزش سواد رسانه ای کتاب درسی تفکر و سواد رسانه ای تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶۸۳ تعداد دانلود : ۱۵۷۸
هدف این مطالعه، تحلیل محتوای کتاب درسی تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم بر اساس آموزش سواد رسانه ای است. برای نیل به این هدف، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در این کتاب، مجموعاً 110 مورد مرتبط با آموزش سواد رسانه ای وجود دارد که از این تعداد 43 مورد (39/90%) متعلق به مؤلفه های ناظر بر اهداف آموزش سواد رسانه ای می باشد که در میان مؤلّفه های ناظر بر اهداف آموزش سواد رسانه ای، مؤلّفه مهارت پرسش گری درباب پیام های رسانه ای با 24 مورد (55/81%) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است. همچنین، در میان مؤلّفه های ناظر بر محتوای آموزش سواد رسانه ای، مؤلّفه آشنایی با شیوه های اقناع مخاطب در گونه های مختلف رسانه با 14 مورد (20/89 %) بیشترین فراوانی را دارد. بر اساس این یافته ها، بازنگری کتاب درسی تفکر و سواد رسانه ای به ویژه با نظر به تقویت مهارت استدلال، مطالعه و بررسی بیشتر تجربیات نظام های آموزشی موفق در اجرای برنامه درسی سواد رسانه ای، استفاده از آن جهت غنای برنامه درسی تفکر و سواد رسانه ای و تدوین برنامه درسی تفکر و سواد رسانه ای در مقاطع پایین تر تحصیلی پیشنهاد شده است.
۴۷.

معرفت شناسی سواد رسانه ای در نظام های آموزشی کانادا و ژاپن به منظور الگوی بومی سازی سواد رسانه ای در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 115 - 135

کلیدواژه‌ها: برنامه ی درسی معرفت شناسی عناصرالگوی بومی سازی سواد رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۵ تعداد دانلود : ۵۳۶
این پژوهش با هدف معرفت شناسی سواد رسانه ای در نظام آموزشی کانادا و ژاپن به منظور ارائه ی الگوی بومی سازی سواد رسانه ای در ایران انجام گرفته بود. روش پژوهش، زمینه ای و از نوع کاربردی. جامعه ی آماری پژوهش نخست متخصصان سواد رسانه ای، برنامه ریزان آموزشی و معلمان سواد رسانه ای که از آن ها برای تعیین عناصر جهت طراحی الگوی مطلوب، مصاحبه به عمل آمد. دوم کارشناسان سواد رسانه که برای اعتبار الگوی بومی سازی شده استفاده شد. حجم نمونه برای مصاحبه 25و برای اعتبار سنجی الگو 35 نفر بود. روش تجزیه وتحلیل شامل سه مرحله ی کدگذاری باز، محوری وانتخابی انجام و به شیوه تحلیل مضمون یافته در قالب شبکه ی مضامین پایه، سازمان دهی شده. یافته های پژوهش نشان می دهد برنامه ی درسی مدنظر شامل یک مضمون فراگیر،7 مضمون سازمان دهنده است. همچنین مطالعات نشان داد نظام آموزشی کانادا و ژاپن، حکایت از روش معقول و سیستماتیک می کند اما در ایران هنوز اجرای الگوی مطلوب جای تأمل و بازنگری دارد.
۴۸.

نقش مؤلفه های احساسی و اخلاقی سواد رسانه ای در توسعه سرمایه اجتماعی در بین شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیستم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۸ 37 - 60

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای سرمایه اجتماعی آموزش سواد رسانه ای توسعه نیروی انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۹ تعداد دانلود : ۴۲۳
سواد رسانه ای به عنوان یک استراتژی، پس از آنکه به عنوان یک ضرورت برای ترویج در کشور به منظور بهره مندی مفید و مؤثر از رسانه ها و کاهش عوارض مخرب آن شناخته شد و پشتوانه یک اجماع علمی را کسب نمود می بایست در کشور اجرائی گردد. بر همین اساس، درخصوص عملیاتی کردن آن اقدام نمود. به همین انگیزه و با ایجاد تفکر انتقادی و شکل گیری فضاهای شک برانگیز در حوزه رسانه بود که به این مقوله نگاه خاصی بخشیده شد. برای این مهم جمعیت بالای 18 سال شهر تهران که حدود 6 میلیون و 600 هزار نفر بودند، با استفاده از نمونه گیری مورد آزمون قرار گرفت و با استفاده از پرسشنامه سه مؤلفه اعتماد، مشارکت، احساس تعلق سرمایه اجتماعی و دو مؤلفه اخلاقی و احساسی سواد رسانه ای مورد آزمون قرار گرفت. نتیجه تحقیق نشان می دهد که رابطه مستقیم و معناداری بین بعد اخلاقی سواد رسانه ای و سرمایه اجتماعی وجود دارد یعنی با بالا رفتن بعد اخلاقی سواد رسانه ای، سرمایه اجتماعی فرد نیز افزایش می یابد. بعد اخلاقی به توانایی درک و دریافت ارزش های نهفته در پیام رسانه ها تأکید دارد. همچنین نتیجه تحقیق نشان می دهد که رابطه مستقیم و معناداری بین بعد احساسی سواد رسانه ای و سرمایه اجتماعی وجود دارد یعنی با بالا رفتن بعد شناختی سواد رسانه ای، سرمایه اجتماعی فرد نیز افزایش می یابد.
۴۹.

تاثیر مهارت های زندگی شهروندان تهرانی بر سواد رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: مهارت های زندگی شهروندان تهرانی سواد رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۳ تعداد دانلود : ۵۸۵
این تحقیق با هدف بررسی نقش مهارت های زندگی شهروندان تهرانی بر سواد رسانه ای آنان انجام شد. در این تحقیق از نظریه های سواد رسانه ای پاتر و مهارت های زندگی سازمان بهداشت جهانی استفاده شد. روش انجام این تحقیق، روش پیمایشی و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه مهارت های زندگی ساعتچی و همکاران (1389) و پرسشنامه سواد رسانه ای محقق ساخته بود. جامعه آماری شامل شهروندان شهر تهران بود و با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه 385 نفر به دست آمد. در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که مهارت های زندگی و مؤلفه های ده گانه آن که شامل مهارت خودآگاهی، مهارت همدلی، ارتباط مؤثر، مهارت روابط بین فردی، مهارت تصمیم گیری، مهارت توانایی حل مسأله، مهارت تفکر خلاق، مهارت تفکر انتقادی و مهارت توانایی مقابله با استرس است بر سواد رسانه ای شهروندان تهرانی تأثیر دارد. همچنین مهارت های زندگی بر ابعاد سواد رسانه ای که شامل بعد شناختی، بعد زیبایی شناختی، بعد احساسی و بعد اخلاقی است نیز تأثیر دارد.
۵۰.

بررسی و تحلیل جایگاه سواد رسانه ای در مدیریت و برنامه ریزی گردشگری (مطالعه موردی استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 217 - 242

کلیدواژه‌ها: رسانه گردشگری استان مازندران سواد رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹ تعداد دانلود : ۳۴۱
بدون شک گردشگری یکی از پدیده های هم سنخ عصر ارتباطات و اطلاعات به شمار می رود. در این عصر برای مدیریت و برنامه ریزی گردشگری ابزارها و راهکارهای مؤثری وجود دارد که از جمله مهم ترین آن ها استفاده از رسانه ها است. رسانه های دیداری و نوشتاری منابع عمده آفرینش و پویایی فرهنگ ها به شمار می روند و به دلیل کارکرد و نقش های فعالی که در دنیای امروز دارند ، بر بسیاری از جنبه های گوناگون زندگی سایه افکنده و اثرات غیرقابل تردیدی بر جای گذارده اند تا جایی که دانشمندانی نظیر مک لوهان ، دیوید رایزمن و تونیس ، تحولات تاریخی و دوره های متعاقب آن را به واسطه ظهور وسایل ارتباط جمعی و فن آوری وابسته آن دانسته و نقش آن ها را در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی ستوده اند. البته لازمه آنلاین بودن در فضای رسانه ای داشتن امکانات سخت افزاری و مهم تر از آن متغیری به نام سواد رسانه ای است در غیر این صورت برچسب آفلاین ها نمی تواند دستاوردی به ارمغان آورد. به طور کلی هدف این مقاله بررسی و تحلیل جایگاه سواد رسانه ای در مدیریت و برنامه ریزی گردشگری با تأکید بر استان مازندران است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا در عصر اطلاعات و ارتباطات سواد رسانه ای جایگاهی در مدیریت و برنامه ریزی گردشگری استان مازندران دارد؟ فرضیه مقاله این است که بین سواد رسانه ای و مدیریت و برنامه ریزی گردشگری در استان مازندران رابطه وجود دارد. روش این مقاله پیمایشی – توصیفی است. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای ادبیات نظری سواد رسانه ای ب ا اس تفاده از روش اسنادی و برای بخش میدانی از روش پیمایشی استفاده شد. جامعه ی آماری این مقاله فعالین گردشگری استان مازندران هستند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 365 نفر از فعالین گردشگری استان مازندران تعیین شد و پاسخگویان به طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که سواد رسانه ای در مدیریت و برنامه ریزی گردشگری استان مازندران تنها در حد انتشار عکس ها و تصاویر جاذبه های گردشگری و ارائه برخی خدمات گردشگری نقش دارد.
۵۱.

بررسی رابطه میزان سواد رسانه ای والدین با انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره هجدهم پاییز (آبان) ۱۳۹۸ شماره ۸۰ 933-940

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۲ تعداد دانلود : ۹۶۸
زمینه: عوامل متعددی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مرتبط است و تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است، اما آیا سواد رسانه ای والدین با انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ارتباط دارد؟ هدف: این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین سواد رسانه ای والدین و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر تهران انجام شد. روش: این پژوهش از نوع توصیفی -همبستگی بود. از جامعه آماری دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 50707 نفر، تعداد 500 نفر به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری در این پژوهش شامل پرسشنامه انگیزه پیشرفت تحصیلی (هرمنس،1987) و پرسشنامه سواد رسانه ای (کانسیداین، 1995) بودندکه بعد از جمع آوری داده ها، تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام انجام شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل ها نشان داد که همبستگی مثبت و معناداری بین سواد رسانه ای والدین با انگیزه پیشرفت تحصیلی وجود دارد (0/005≥ P ). نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که مؤلفه های رعایت اصل صداقت در فضای مجازی و رسانه، اجتناب از توهین و هتک حرمت در فضای مجازی و رسانه، تنفراز خشونت در فضای مجازی و رسانه، حمایت از حیوانات و محیط زیست در فضای مجازی و رسانه قادر به پیش بینی انگیزه پیشرفت تحصیلی می باشد (0/005 ≥ P ). نتیجه گیری: سواد رسانه ای والدین و مؤلفه های آن نقش مهمی در انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد و می تواند منجر به بهبود انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شود.
۵۲.

درآمدی بر سیاستگذاری آموزش سواد رسانه ای به طلاب در حوزه های علمیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 105 - 130

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای سیاست گذاری ح‍وزه ه‍ای ع‍ل‍م‍ی‍ه طلاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۹ تعداد دانلود : ۴۵۱
مقاله حاضر شناسایی الزامات آموزش سواد رسانه ای به طلاب در حوزه های علمیه را با توجه به جایگاه ویژه ای که این قشر در هدایت دینی جامعه دارند، به عنوان هدف اصلی دنبال کرده است. در این مقاله از روش کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شده است. در جامع، مورد بررسی از میان طلاب، مدیران و جمعی از متخصصان سواد رسانه ای در حوزه، براساس قاعده اشباع نظری دوازده نفر به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده اند و تحلیل داده ها به روش کدگذاری و مقوله بندی مفاهیم استخراج شده از مصاحبه ها بوده است. یافته ها ذیل چهار مقوله اصلی اینگونه استحصال شد: 1. ضرورت آموزش سواد رسانه ای به طلاب که شامل زیرمقوله های «نقش رسانه در عصر حاضر»، «کاهش ضریب آسیب پذیری در مقابل رسانه ها»، «جایگاه مهم رسانه در مباحث تبلیغی» و «لزوم توجه به منویات رهبری درباره رسانه» شد؛ 2. وضعیت کنونی آموزش سواد رسانه ای در حوزه که براساس اظهارات مصاحبه شوندگان هیچ گونه سیاست آشکار و پنهانی درباره بحث آموزش سواد رسانه ای وجود ندارد؛ 3. پیش نیازهای آموزش سواد رسانه ای که شامل آگاهی بخشی به طلاب و مدیران و طبقه بندی و تیپ شناسی طلاب می شد؛ 4. موانع و محدودیت ها در مسیر آموزش سواد رسانه ای نظیر مشکلات ساختاری، سازمانی، کمبودها و مشکلات مربوط به طلاب. ارزیابی وضعیت و سیاست های حوزه های علمیه در حوزه سواد رسانه ای، یاریگر مدیران و سیاست گذاران در برنامه ریزی و سیاست گذاری در زمینه ارتقای سطح سواد رسانه ای طلاب در حوزه های علمیه است.
۵۳.

نقش سواد رسانه ای در حفظ و ارتقای هویت دینی جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۶, Issue ۲۰, Winter ۲۰۲۰ 135 - 154

کلیدواژه‌ها: هویت دینی جوانان سواد رسانه ای فضای مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷۶ تعداد دانلود : ۷۲۷
سواد رسانه ای در شکل گیری هویت تعاملات انسانی بسیار تأثیرگذار است؛ به طور کلی، فرد هنگامی که به تعامل با دیگری می پردازد، هویت خویش را به عنوان یک عضو جامعه پیدا می کند. از طرف دیگر، با ظهور فناوری های نوین ارتباطی، دگرگونی بنیادینی در معاملات و ارتباطات انسانی ایجاد شد و هویت در بستر تعاملات اجتماعی تعریف شد؛ اما در جهان معاصر که بشر با سیری وصف ناپذیر از جامعه صنعتی به فراصنعتی پا نهاده، در بحث هویت و مباحث اخلاقی و ارزشی سیر قهقرایی پیدا کرده است؛ به طوری که زمینه ظهور و بروز انواع نگرانی ها، ناآرامی های روانی و اجتماعی را در پی داشته است. در این میان، دین در تمدن بشری و هویت بخشی به انسان و جامعه انسانی نقشی اساسی دارد؛ هر چند دین نیز مانند زبان و نژاد شاخه ای از فرهنگ است، ولی می توان دین را اولین منبع هویت بخشی یک جامعه محسوب نمود. از آن جا که انتقال ارزش ها از طریق ارتباطات صورت می گیرد، با ظهور فناوری های جدید نوع ارتباطات نیز دچاردستخوش و دگرگونی های بنیادین می گردد که همین گستردگی ارتباطات بدون داشتن دانشی برای مواجهه هویت دینی، جوانان ایران معاصر را با نوعی بحران مواجه کرده است. به نظر می رسد تنها راه چاره انسان جهت در امان ماندن از این عوارض، این است که گمشده اساسی خود- معنویت و هویت دینی- را هر چه زودتر یافته و به هویت حقیقی خویش پی ببرد؛ البته این کار بدون داشتن علمی برای مواجه با این وسایل ارتباطی محقق نمی شود؛ چرا که هویت دینی حول محورهایی هم چون مرز جغرافیای- سرزمین- دین و مذهب، باورها و سنن فرهنگی و زبان مشترک تعریف می شود. از طرف دیگر، دستیابی به جامعه مجازی منجر به اجتماعی شدن بیشتر و سطوح بالاتری از جامعه پذیری می شود؛ لذا نیاز به سواد رسانه ای به عنوان سلاحی برای مقابله با ایدئولوژی و رفتارهای نوپدید کنشگران اجتماعی لازم است. در این پژوهش که بر اساس پرسش اصلی پژوهش مبنی بر این که آیا سواد رسانه ای در حفظ و ارتقای هویت دینی جوانان تأثیرگذار بوده است، با روش مصاحبه توصیفی- تحلیلی انجام یافته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استفاده از رسانه ها- به ویژه شبکه های اجتماعی مجازی- بدون داشتن دانش و مهارت سواد رسانه ای باعث تغییرات در میزان هویت دینی جوانان شده و با تغییر یا جایگزین شدن عوامل دیگر، معناسازی هویت را دستخوش تغییر نموده اند.
۵۴.

عوامل موثر بر ارتقاء آموزش سواد رسانه در مدارس از دیدگاه کارشناسان کمیسیون اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 167-190

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای مدرسه آموزش اتحادیه اروپا کمیسیون اتحادیه اروپا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۱ تعداد دانلود : ۶۳۴
برای داشتن مخاطبانی توانمند که هوشمندانه از رسانه ها استفاده می کنند؛ به ارتقاء سواد رسانه نیاز داریم. یکی از راه های ارتقاء سواد رسانه، توجه به ظرفیت مدارس است. بسیاری از کشورها مانند کشورهای عضو اتحادیه اروپا گام های موثری در گسترش آموزش سواد رسانه در مدارس برداشتند و از انجام اقدامات مشترک زیر نظر کمیسیون اتحادیه اروپا بهره برده اند. مطالعه عملکرد این کشورها سبب تقویت ادبیات موضوع و ارتقاء دانش و تجربه در راستای طراحی الگویی دلخواه می شود. مقاله حاضر یک تحقیق کیفی با روش تحلیل تم است. در راستای نیل به هدف اصلی پژوهش یعنی شناسایی عوامل موثر بر ارتقاء آموزش سواد رسانه در مدارس، با 11 نفر از کارشناسان سواد رسانه ای اتحادیه اروپا و نیز مرکز تماس مستقیم اتحادیه اروپا مصاحبه شده است. افراد به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و سوالات از طریق ایمیل ارسال گردید. مصاحبه های انجام شده به روش کلارک و برون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. کدهای استخراج شده یا مستقیما در صحبت های مصاحبه شوندگان بیان شده بود یا کدهای تلویحی بودند که توسط پژوهشگر از متن مصاحبه ها استخراج شدند. بر اساس نتایج این مطالعه، 6 تم اصلی شامل توانمندسازی، برنامه درسی، زیرساخت ها، سرمایه مالی، قانونگذاری و مشارکت اجتماعی سبب ارتقاء سواد رسانه ای در مدارس می شود.
۵۵.

مقایسه کیفی سواد رسانه ای با فیلترینگ اطلاعات در فضای مجازی در بین دانش آموزان دختر و پسر شهر ایلام از دیدگاه اساتید زن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای فیلترینگ اطلاعات بعد شناختی بعد اخلاقی بعد احساسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۴۳۳
یکی از مواردی که در تمامی اقشار جامعه مورد توجه است؛ سواد رسانه ای می باشد. سواد رسانه ای در فضای مجازی باعث ایجاد پدیده نوینی با عنوان فیلترینگ اطلاعات در شبکه های اجتماعی شده است. در این تحقیق به این سوال اصلی مبنی بر این که آیا بین سواد رسانه ای و فیلترینگ اطلاعات در فضای مجازی در بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد؟ پرداخته شده است . روش این تحقیق ترکیبی و از نوع کیفی و کمی می باشد . برای تعیین متغیرهای مورد بررسی از دیدگاه اساتید زن که دارای فرزند دبیرستانی بودند بهره گرفته شده است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهر ایلام به تعداد 4218 نفر می باشند که پرسشنامه ها بین 351 نفر توزیع گردید . با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن و ساین تست به ارزیابی فرضیه های تحقیق از ابعاد مختلف پرداخته شده و از سوی دیگر بر مبنای ضریب همبستگی اسپیرمن بین سواد رسانه ای و ابعاد آن با فیلترینگ اطلاعات در فضای مجازی رابطه وجود دارد .
۵۶.

سنجش میزان سواد سلامت شهروندان تهرانی و عوامل مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و ششم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۹) 113 - 147

کلیدواژه‌ها: سواد سلامت شهروندان تهرانی سواد رسانه ای عوامل اجتماعی عوامل فردی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۴۵۶
سواد سلامت به عنوان یک مسئله جهانی در قرن 21 از اهمیت روزافزون برخوردار است. هدف از این مقاله، سنجش سطح سواد سلامت شهروندان تهرانی و عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر رابطه آن باسواد رسانه ای بوده است. ازاین رو، به دلیل گستردگی و توزیع جامعه آماری مورد مطالعه در سطح شهر تهران، از روش پژوهش پیمایشی استفاده شده است. واحد تحلیل جامعه آماری این پژوهش «فرد»، قلمرو مکانی آن، شهروندان ساکن مناطق 22گانه تهران و قلمرو زمانی، سال 1397 بوده است. نمونه گیری بر مبنای «خوشه بندی10 گانه مناطق و محلات شهر تهران» صورت گرفته و حجم نمونه 1200 نفر بوده است. نتایج نشان می دهد که عوامل/ متغیرهای چهارگانه فردی، جمعیت شناختی، اجتماعی و اطلاعاتی، در کنار متغیر سواد رسانه ای، در تعیین سطح سواد سلامت شهروندان نقش دارند. همچنین افزایش دسترسی رسانه ای و توان ارزیابی انتقادی که از عوامل مهم سواد رسانه ای هستند، بر توان ارتباطی شهروندان، افزایش ظرفیت آنان برای حفظ و پردازش اطلاعات سلامت و در نهایت، تقویت مهارت هایشان در به کارگیری فناوری های نوین اثرگذارند.
۵۷.

بررسی رابطه مصرف رسانه ای با جامعه پذیری سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و ششم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۹) 149 - 183

کلیدواژه‌ها: جامعه پذیری سیاسی مصرف رسانه ای سواد رسانه ای رژیم رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۳۱۴
هدف از پژوهش حاضر، مطالعه رابطه بین مصرف رسانه ای و سواد رسانه ای با جامعه پذیری سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بوده است. برای این منظور، از روش پیمایشی استفاده شده است و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه های سواد رسانه ای، مصرف رسانه ای و جامعه پذیری سیاسی دانشجویان بوده است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز؛ شامل 27000 دانشجو تشکیل می دهند که در سال تحصیلی 97-96 در رشته ها و مقاطع تحصیلی مختلف این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده اند. نمونه آماری، شامل 400 دانشجوی این دانشگاه متناسب با جنسیت، مقطع و رشته تحصیلی بوده و پرسشنامه پژوهش روی این نمونه آماری اجرا شده است. بر اساس نتایج پژوهش، بین میزان مصرف رسانه ای، سواد رسانه ای و ابعاد سه گانه آن؛ یعنی میزان آگاهی یا رژیم رسانه ای، میزان تحلیل پیام های رسانه ای و میزان برخورداری از دیدگاه انتقادی، با میزان جامعه پذیری سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز رابطه معنا دار وجود دارد. دانشجویان مرد از مصرف رسانه ای، سواد رسانه ای و همچنین جامعه پذیری سیاسی بالاتری نسبت به دانشجویان زن برخوردار بوده اند.
۵۸.

اثربخشی آموزش سواد رسانه ای بر کاهش اضطراب اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۰) 173 - 207

کلیدواژه‌ها: سواد سواد رسانه ای اضطراب اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۰ تعداد دانلود : ۴۳۶
پژوهش حاضر که اثر بخشی آموزش سواد رسانه ای را بر کاهش اضطراب اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار داده، پژوهشی نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بوده است. جامعه پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز تشکیل می دهند که از میان آنها 30 نفر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) انتخاب شده اند. ابزار پرسشنامه محقق ساخته اضطراب اطلاعاتی به عنوان پیش آزمون پس آزمون مورد استفاده قرار گرفته و برنامه آموزشی طراحی شده به عنوان متغیر مستقل، در 9 جلسه 2 ساعته، هفته ای دو جلسه اجرا شده است. در نهایت نیز داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس و در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته اند. در تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره و چند متغیری استفاده شده است. نتایج، کاهش معنادار میانگین نمرات پس آزمون اضطراب اطلاعاتی گروه آزمایشی را در مقایسه با نمرات گروه کنترل نشان می دهد. به طور کلی، آموزش سواد رسانه ای در سطح معناداری سبب کاهش اضطراب اطلاعاتی و مؤلفه های آن شده است؛ از این رو، پیشنهاد می شود که آموزش سواد رسانه بیش ازپیش مورد توجه مسئولان و سیاستگذاران آموزشی قرار گیرد.
۵۹.

نقش کتاب درسی «تفکر و سواد رسانه ای» در ارتقای ابعاد سواد رسانه ای دانش آموزان مقطع متوسطه دوره دوم شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۰) 209 - 233

کلیدواژه‌ها: کتاب تفکر و سواد رسانه ای سواد رسانه ای دانش آموزان مدارس متوسطه شهر اردبیل ابعاد چهارگانه سواد رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۷ تعداد دانلود : ۴۵۴
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش کتاب تفکر و سواد رسانه ای در ارتقای ابعاد چهارگانه (بعد شناختی، بعد احساسی، بعد زیبایی شناختی و بعد اخلاقی) سواد رسانه ای دانش آموزان مدارس متوسطه دوره دوم شهر اردبیل بوده است. روش پژوهش از لحاظ دستیابی به هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات، از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری، تمامی دانش آموزان سال دوم و سوم شهر را در برمی گیرد که در سال تحصیلی 9۷-139۶ در مدارس متوسطه این شهر مشغول تحصیل بوده اند. یافته های پژوهش نشان داده است که کتاب تفکر و سواد رسانه ای در ارتقای سواد رسانه ای و ابعاد چهارگانه آن در میان دانش آموزان نقش دارد. بر اساس مدل مفهومی پژوهش و با رجوع به آرای اندیشمندان این حوزه می توان مدعی شد که بعد ادراکی و زیبایی شناختی سواد رسانه ای، کاملاً حصولی و قابل آموزش است چنان که می توان با بهره گیری از کتاب «تفکر و سواد رسانه ای» در این زمینه به مهارت رسید؛ مهارتی که به طور قطع، در پرورش بعد احساسی و اخلاقی دانش آموزان مؤثر خواهد بود. از سوی دیگر، نهادهای تأثیرگذار در بحث آموزش، در ترویج بعد زیبایی شناختی سواد رسانه ای نقش بسزایی دارند و می توانند با بهره گیری از دانش و مهارت های تخصصی خود مروج و مبلغ این بعد از سواد رسانه ای باشند.
۶۰.

مبانی طراحی نظام سواد رسانه ای برای مقابله با خبر جعلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۰) 235 - 276

کلیدواژه‌ها: خبر خبر جعلی رسانه های اجتماعی حباب فیلتر سواد رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۶۸۷
خبر جعلی، به دلیل اخلال در گردش اطلاعات صحیح در جوامع مدرن و دموکراتیک، تهدیدی جدی در مسیر انواع گزینشگری های عمومی از جمله انتخابات آزاد به شمار می رود؛ یکی از مهم ترین راه های مقابله با این تهدید، تجهیز کاربران به امکانات سواد رسانه ای است؛ توفیق خبرجعلی در هر جامعه، بستگی تام به شیوه، نوع و میزان بازنشر و مصرف آن از سوی شهروندانِ کاربر رسانه های جدید دارد؛ از این رو، بررسی چرایی مصرف و باورپذیری خبرهای جعلی از سوی کاربران موضوع مهمی است که می بایست، پیش از هرگونه برنامه ریزی برای طراحی نظام مقابله با خبرهای جعلی با رویکرد سواد رسانه ای، در پی یافتن پاسخ های مناسب برای آن بود. در این مقاله با بررسی جامع منابع علمی موجود و انجام مصاحبه عمیق، سه مضمون سازمان یافته «دلایل مربوط به کاربران»، «دلایل مربوط به خبر جعلی» و «دلایل مربوط به جامعه» را با کمک روش تحلیل مضمون ارائه دادیم. یافته ها نشان دادند عواملی چون واقع نمایی خبر جعلی و تطابق آن با منطق و باور افراد، تصدیق انبوه، فرکانس اکتشافی و شکل گیری حباب فیلتر اطراف کاربران، خلأ اطلاعاتی، افزایش تعصب و تنزل اعتبار نهادهای رسانه ای، اجرایی و رسمی ازجمله دلایل مصرف و باورپذیری خبر جعلی در جامعه هستند.