بخشش

مدل درمان آسیب دل بستگی رویکردی ساختاریافته برای درمان و بهبود روابط آشفته است که بر چرخه های تعاملی منفی پایدار در اثر آسیب پذیری هیجانی عمیق، توجه دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی متمرکز بر هیجان مبتنی بر مدل درمان آسیب دل بستگی بر بخشش در زن های آسیب دیده از خیانت زناشویی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر، آزمایشی تک موردی از نوع طرح های خط پایه ی چندگانه ناهم زمان بود و جامعه ی آماری آن را 53 زن خیانت دیده مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر تشکیل می دادند. نمونه پژوهش دربرگیرنده 3 زن خیانت دیده از میان زن های مراجعه کننده به این مراکز بودند که با در نظر گرفتن ملاک های ورود و خروج از پژوهش، پاسخ به پرسشنامه ی بخشش (رای و همکاران، 2001) و با روش نمونه گیری هدفمند-داوطلب انتخاب و به همراه همسر پیمان شکن خود در درمان شرکت داده شدند. زوج درمانی هیجان محور مبتنی بر مدل درمان آسیب دل بستگی در سه مرحله خط پایه، مداخله و پیگیری انجام شد. داده ها به روش های ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تجزیه وتحلیل گردید. یافته های حاصل نشان داد که مدل درمان آسیب دل بستگی موجب افزایش معنی دار بخشش در میان زن های خیانت دیده در مرحله درمان (26/35 درصد بهبودی) و پیگیری (93/45 درصد بهبودی) شده است؛ بنابراین یافته های پژوهش روشنگر این است که مدل درمان آسیب دل بستگی می تواند به عنوان مداخله ای مؤثر در کاهش آسیب های ناشی از خیانت زناشویی مورداستفاده قرار گیرد.

طی سالهای اخیر پژوهش های علت شناسی نقش ابعاد زیستی- روانی- اجتماعی و معنوی را در بروز و تشدید بیماری های قلبی عروقی بیش از پیش مورد تاکید قرار داده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش معنویت و بخشش در علائم روان شناختی بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود که در آن 96 بیمار مراجعه کننده به بیمارستان های اصفهان و کلینیک های پزشکی با تشخیص عروق کرونر قلب درسال1396، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه گرایش های معنوی (شریفی و مهرابی)، پرسشنامه بخشش (ورثینگتون، هوک و ویتولیت) وفرم کوتاه پرسشنامه علایم روانشناختی (دورا) استفاده گردید. تحلیل داده ها با روش های آماری پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره به شیوه گام به گام انجام شد. نتایج نشان داد بین ابعاد معنویت و علائم روان شناختی همبستگی منفی وجود دارد. در زیر مقیاس های علائم روان شناختی با ابعاد باورهای معنوی، احساس کسب معنویت، خودشکوفایی معنوی و فعالیت های اجتماعی و مذهبی رابطه منفی مشاهده شد. همچنین در زیر مقیاس های علائم روان شناختی با ابعاد گذشت هیجانی و تصمیمی نیز رابطه منفی مشاهده شد. نتایج نشان داد متغیرهای معنویت و بخشش پیش بینی کنندهای معناداری برای کاهش علائم روان شناختی بودند. با الهام از یافته ها می توان ازبرنامه های آموزشی مبتنی بر معنویت و بخشش برای ارتقای سلامت روان در بیماران کرونری قلب بهره برد.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تحلیل اثر عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری بر تعارض در محیط کار با نقش میانجی بخشش و تعدیل گر همدلی پس از وقوع تعارض، انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان شرکت های واقع در شهرک صنعتی شماره 2 شهر کرمان بود و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای از 172 خوشه، 28 خوشه و از هر خوشه به روش انتساب متناسب با حجم هر خوشه، نمونه موردنظر به دست آمد که درمجموع 280 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. الگوریتم تحلیل داده ها به روش حداقل مربعات جزئی که شامل بررسی مدل های اندازه گیری و برازش مدل ساختاری بود، برای سنجش روابط بین متغیرهای پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. برازش مناسب هر دو بخش الگوریتم داده ها نشان دهنده مطلوبیت و قابل قبول بودن پرسشنامه ها و ساختار مکنون در سطح شاخص ها و سؤالات مورداستفاده بود. نتایج، حاکی از تأثیر عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری بر تعارض در محیط کار به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم ازطریق نقش میانجی بخشش بود. همچنین نتایج مؤید نقش تعدیل گر همدلی بود؛ به نحوی که وجود همدلی میان کارکنان، تأثیر عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری را در کاهش تعارضات سازمانی، تقویت می کند.پژوهش فوق با هدف بررسی تاثیر تحلیل اثر عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری با نقش میانجی بخشش و تعدیلگر همدلی پس از وقوع تعارض در محیط کار در شهرک صنعتی شماره 2(خضرا) شهر کرمان انجام گرفت که در این میان به تبیین تعارض در محیط کار پرداخته شد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان شرکت های واقع در شهرک صنعتی شماره 2 شهر کرمان بودند و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای از 172 خوشه، 28 خوشه، و از هر خوشه به روش انتساب متناسب با حجم هر خوشه نمونه مورد نظر بدست آمد که کلا 280 نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند. الگوریتم تحلیل داده ها به روش حداقل مربعات جزئی که شامل بررسی مدل های اندازه گیری و برازش مدل ساختاری بود جهت سنجش روابط بین متغیرهای پژوهش مورد استفاده قرار گرفت که برازش مناسب هر دو بخش الگوریتم داده ها نشان دهنده مطلوبیت و قابل قبول بودن پرسشنامه ها و ساختار مکنون در سطح شاخص ها و سوالات مورد استفاده بود. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر مثبت عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری و بخشش برکاهش تعارض در محیط کار می باشد و همچنین همدلی نقش تعدیل کنندگی در این رابطه داشته است. در نهایت تایید نقش میانجی بخشش در کاهش تعارض در محل کار، نیاز به توجه هر چه بیشتر مدیران شهرک صنعتی شماره 2(خضرا) شهر کرمان به برنامه ریزی جهت تقویت متغیر فوق را آشکار ساخت.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مشاوره راه حل محور بر بخشش و دلزدگی زناشویی زنان ناسازگار است که به روش نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام زنانی که در سال 1395 برای طلاق به دادگستری شهر اردبیل مراجعه کرده اند، بود که تعداد سی نفر از آنان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور مساوری در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه  بخشش و پرسش نامه دلزدگی زناشویی پاینز جمع آوری شد. نتایج تحلیل کوواریانس بر روی داده های پژوهش نشان داد که مشاوره راه حل محور به طور معناداری سبب افزایش میزان بخشش و کاهش دلزدگی زناشویی در زنان ناسازگار شد. این نتایج می تواند پشتوانه ای برای به کارگیری این روش مشاوره ای در کاهش دلزدگی زناشویی و افزایش میزان بخشش در زنان ناسازگار برای جلوگیری از فروپاشی بنیان خانواده و بهبود روابط زناشویی باشد.

این پژوهش بخشش را به عنوان مؤلفه پنجم در کنار چهار مؤلفه شناخته شده سرمایه روان شناختی به تبیین و تحلیل کشانده است. روش تحقیق بر اساس مبانی وحیانی و با محوریت نهج البلاغه تحلیلِ محتوای کیفی از نوع جهت دار است. چرا که بخشش موجب رشد اخلاقی افراد و افزایش سرمایه اجتماعی و روان شناختی می گردد که در آن ارتباط افراد سازمان گسترش می یابد و طیف وسیعی از رضایتمندی را در فرد بخشنده و بخشوده شده ایجاد می نماید. روش های بخشش از نگاه دین به صورت عفو، صفح، غفران، تغافل و تجاوز می باشد زیرا که شیوه های بخشش در هر سازمانی باید نسبت به افراد مختلف، متفاوت باشد. در این تحقیق بدست آمد بخشش باید به یک فرهنگ سازمانی فراگیردرآید، تا مدیران به صورت منطقی و کارا در راستای بهره وری بهتر سازمان و توسعه سرمایه روان شناختی از آن استفاده نمایند.

خیانت های زناشویی که در دهه های اخیر رشد روزافزونی داشته آسیب های روان شناختی مختلفی را برای زوجین و به خصوص زنان، ایجاد می کند. بنابراین، پژوهش حاضر به دنبال بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر رویکرد عقلانی، هیجانی و رفتاری بر میزان بخشودگی و تاب آوری زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی بود. این مطالعه، یک مطالعه نیمه آزمایشی است که در آن از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی شهر شیراز می باشد که 20 نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند از کلینیک های مشاوره انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. مداخله، دو روز در هفته و به میزان 14 جلسه 90 دقیقه ای برگزار شد و مرحله پیگیری  دو ماه بعد از پایان یافتن مداخله صورت گرفت. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های بخشش ری و تاب آوری کونر و دیویدسون استفاده شد. داده های پژوهش به کمک نرم افزار SPSS23 و با روش تحلیل واریانس و نیز با اندازه گیری مکرر (تکرار سنجش) تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین نمرات گروه آزمایش در مقایسه پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل در نمرات بخشودگی و تاب آوری تفاوت معنی داری دارد. می توان نتیجه گرفت درمان مبتنی بر رویکرد عقلانی، هیجانی و رفتاری می تواند بخشش و تاب آوری را در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی افزایش دهد و به نوبه خود سلامت روان را در آنان تضمین کند.

مقدمه: هدف این پژوهش بررسی رابطه بین باور به دنیای عادلانه، بهزیستی معنوی و بخشش با بهزیستی اجتماعی (نقش جنسیت) است. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش برحسب هدف، کاربردی و از نوع توصیفی همبستگی بود. نمونه پژوهش حاضر 419 نفر از دانشجویان دانشگاه ارومیه (213 نفر دانشجوی دختر و 206 نفر دانشجوی پسر) هستند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین جامعه دانشجویان این دانشگاه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنا مه های باور به دنیای عادلانه (BJW) ساتون و داگلاس (2005) دالبرت (1999) و دالبرت و همکاران (2001)، بهزیستی معنوی (SWB) پولوتزین و الیسون (1982)، بخشش (GF) والکر و گارسوخ (2002) و بهزیستی اجتماعی (SW) کییز (1998) استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و بر اساس شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی و رگرسیون سلسله مراتبی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد بین باور به دنیای عادلانه و بهزیستی اجتماعی در دانشجویان رابطه معنادار وجود دارد ولی بین بخشش و بهزیستی معنوی با بهزیستی اجتماعی رابطه معنادار وجود ندارد و نیز در رابطه هیچ کدام از متغیرها جنسیت، نقش مؤثری نداشت؛ بنابراین با تقویت باور به دنیای عادلانه در دانشجویان می توان بهزیستی اجتماعی را در آنان تقویت نمود. نتیجه گیری: لذا نتایج این پژوهش می تواند برای مراکز مشاوره دانشگاه ها و نیز مسئولین برنامه ریز در جهت تدوین برنامه هایی برای تقویت روحیه معنوی گرا و باور به دنیای عادلانه در جهت بهبود بهزیستی اجتماعی دانشجویان کاربردی شود.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بخشش و تاب آوری زنان دارای تعارض با همسر، مراجع کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز بود. پژوهش حاضر، از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون بود. جامعه ی آماری پژوهش، شامل تمامی زنان دارای تعارض با همسر، مراجع کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز در سال 1398- 1399 بود که از بین آن ها نمونه ای به روش در دسترس شامل 24 نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. سپس، پرسشنامه های بخشش رای و همکاران (2001) و مقیاس تاب آوری کانر و دیوید سون (2003) توسط هر دو گروه تکمیل گردید. برای گروه آزمایش، 10 جلسه ی 90 دقیقه ای هفتگی برنامه ی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد اجرا شد ولی گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. پس از گردآوری داده ها، به منظور تجزیه وتحلیل آن ها از تحلیل کواریانس چندمتغیره در نرم افزار 25-SPSS استفاده شد. نمرات میانگین بخشش در گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون به ترتیب 30/21 و 34/45 و در پس آزمون به ترتیب 58/26 و 31/32 و نمره ی تاب آوری در گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون به ترتیب 44/24 و 43/85 و در پس آزمون به ترتیب 68/17 و 43/64 بود ازاین رو می توان گفت که افزایش میانگین در دو متغیر بخشش و تاب آوری در گروه آزمایش وجود دارد. مداخله ی به کاررفته باعث افزایش میزان بخشش و تاب آوری در زنان دارای تعارض با همسر، مراجع کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز گردیده است

زمینه: خیانت زناشویی در دهه های اخیر افزایش داشته است. با توجه به آسیب های روانشناختی که به دنبال عدم بخشش همسران توسط زنانی که با خیانت زناشویی روبرو شده اند، رخ می دهد، پرداختن به اثربخش ترین مداخلات درمانی برای افزایش بخشودگی در زنان آسیب دیده از خیانت اهمیت دارد. هدف: پژوهش حاضر به دنبال مقایسه اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد عقلانی – هیجانی - رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر میزان بخشودگی زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی است. روش: در این پژوهش از روش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری استفاده شد. جامعه آماری شامل تمام زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی مراجعه کننده به دو مرکز مشاوره و یک مطب روان پزشک در شهر شیراز در سال 98 بود که از بین آنان با استفاده از نمونه گیری در دسترس 30 نفر انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه جایگزین شدند. شرکت کنندگان قبل، بعد و دو ماه پس از اتمام درمان ها پرسشنامه بخشودگی ری (1998) را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج نشان داد که دو درمان بر افزایش بخشودگی تأثیر دارد (0/01 p< ) و هیچ یک بر دیگری برتری ندارد (0/05 p> ). نتیجه گیری: می توان گرفت علی رغم تفاوت محتوا و فرآیند دو رویکرد درمان عقلانی – هیجانی - رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، عناصری مانند تخلیه هیجانی، امیدوار کردن و همگانی بودن تجربه انسانی که در هر دو درمان مشترک است، عواملی هستند که بر افزایش بخشودگی تأثیر می گذارند و درمانگران، به منظور افزایش بخشش در زنان آسیب دیده از خیانت همسرانشان، می توانند از هر دو رویکرد درمانی به یک میزان استفاده کنند.

نهضت حضرت امام حسین علیه السّلام، دارای جلوه های فراوان اخلاقی، اعتقادی و سیاسی می باشد که با گذشتِ زمان طولانی از این واقعه تاریخی، هنوز جلوه های فراوانی از آن مخفی بوده است. علی رغم این که این حادثه، در ظاهر، جنگ نابرابر میان دو گروه حق و باطل بوده است، امّا می توان شاهد جلوه های فراوانی از اخلاق، فضلیّت و کرامت از ناحیه سرور و سالار شهدا، حضرت سیّدالشّهداء بود. حتّی در آن چند روزی که به واقعه عاشورا و کربلا منجر شد، ما شاهد فضایل بسیار عالی از امام حسین علیه السّلام هستیم. او در مقابل دشمن نیز جواد و مهربان است. به آنها آب می دهد و حتّی اسبان آنها را سیراب می کنند؛ طوری که گویا به خاطر عزّت و احترام انسانی این کار را می کند. بخشی از این فضائل اخلاقی، به مسأله «عفو و دوری از انتقام جویی از دشمن» مربوط می باشد که در این نوشتار کوتاه، به این مسأله، از دو جهت: «سخنان امام حسین علیه السلام» و نیز «رفتار و سیره آن حضرت در عفو و گذشت» اشاره می شود.

این پژوهش با هدف بررسی نقش قدردانی بر شادکامی با میانجی گری پذیرش خود و بخشش در سالمندانانجام شد. روش این پژوهش توصیفی - همبستگی بود. شرکت کنندگان 950 نفر از سالمندان (712 زن و 238 مرد) بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های پذیرش بی قید و شرط جیمزلین و همکاران، بخشودگی بین فردی احتشام زاده و همکاران، قدردانی - فرم شش گویه ای مک کالوف و همکاران و شادکامی فوردایس استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته های حاصل از بررسی تأثیرات مستقیم متغیرهای پژوهش نشان دادند قدردانی بر شادکامی، پذیرش خود و بخشش و پذیرش خود بر شادکامی و بخشش بر شادکامی تأثیر داشتند و متغیرهای قدردانی، پذیرش خود و بخشش، 28 درصد از تغییرات واریانس شادکامی را تبیین کردند. در نقش غیرمستقیم، قدردانی بر شادکامی با میانجی گری های متغیر پذیرش خود تأثیر داشت. همچنین، قدردانی ازطریق بخشش، تأثیر غیرمستقیم بر شادکامی داشت. درمجموع، مدل فرض شده پژوهش برازش مناسبی داشت؛ بنابراین، لازم است تا در ساخت بسته های آموزشی یا اجرای مداخلات روان درمانی در راستای افزایش شادکامی سالمندان، به نقش متغیرهای قدردانی، پذیرش خود و بخشش، توجه شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر مدل درمان جراحت دلبستگی و مقایسه آن با زوج درمانی یکپارچه نگر بر بخشش در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 3 ماهه و جامعه آماری 58 زن آسیب دیده از خیانت زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر در سال 1398 بود. از بین داوطلبان پس از غربالگری با پرسشنامه بخشش رای و همکاران (2001)، 30 زن انتخاب و به همراه همسر پیمان شکن خود به صورت تصادفی در سه گروه در هر گروه 10 زوج جایگزین شد. زوج درمانی مبتنی بر مدل درمان جراحت دلبستگی زوکارینی، جانسون، دالگلیش و ماکین (2013) و برنامه زوج درمانی یکپارچه نگر باکوم، اسنایدر و گوردون (2009) در 8 جلسه ی 90 دقیقه ای زوجی هفته ای یکبار به گروه های آزمایش ارائه و داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر مداخله ی زوج درمانی مبتنی بر مدل درمان جراحت دلبستگی و زوج درمانی یکپارچه نگر بر بخشش زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی (51/16F= ،01/0=p)(21/15F= ،05/0=p) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری در هر دو مداخله بود. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد که تأثیر مداخله زوج درمانی مبتنی بر مدل درمان جراحت دلبستگی بر بخشش در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی بیشتر از مداخله زوج درمانی یکپارچه نگر است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، زوج درمانی مبتنی بر مدل درمان جراحت دلبستگی مداخله مؤثری برای افزایش بخشش در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بهزیستی زناشویی بر میزان بخشش زوجین به روش نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام زوجین شهر شیراز در سال 98 بود که تعداد 40 زوج به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب به طور مساوی در دو گروه آزمایش و کنترل   گمارده شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه بخشش و پرسش نامه محقق ساخته (در مورد اطلاعات دموگرافیک آزمودنی ها (گردآوری و  با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن است که ارتقای بهزیستی زناشویی که با افزایش مهارت های زناشویی حاصل می شود (و شامل آموزش مهارت های زندگی، ارتقای کیفیت زندگی و ارتقای رضایت زناشویی است) بر افزایش میزان بخشش زوجین اثر مثبت و معناداری دارد.

احسان (نیکوکاری) یکی از آموزه های وحیانی و از مفاهیم پردامنه قرآنی است. احسان در قرآن کریم علاوه بر معنای نیکی کردن معانی دیگری نیز دارد. پژوهش حاضر با اشاره گذرا به معانی و مصادیق احسان، به آثار آن از دیدگاه قرآن می پردازد. سَر ایمان، احسان به مردم است؛ سَر مهم ترین عضو بدن است، بسیاری از اعضای بدن ما مثل چشم و گوش و زبان در سَر قرار دارد. اگر سَر از بدن جدا شود، بدن هیچ ارزشی ندارد. اگر ایمان را که ریشه همه خوبی هاست، به یک جسم و جسد تشبیه کنیم. سَر، ایمان است که مدیریت کل ایمان، احسان به بندگان خداست. احسان تنها مربوط به مسائل مادی نیست، بلکه بخشی از آن مادی یا مالی است و بخش دیگرش غیر مادی است. در واقع هر قدم و فعل خیری، احسان به شمار می آید. از دیگر چیزهایی که خداوند اثر وضعی در آن قرار داده است، احسان و نیکی به بندگان خدا است، هرچند احسان کننده کافر باشد، لکن قطعاً نتیجه وضعی آن را می بیند. چنان که در قرآن می خوانیم: آیا جزای نیکی جز نیکی است! و برای کسانی که در این دنیا نیکی کرده اند، خداوند حسنه و پاداش نیکوی بزرگ دنیوی و اخروی که فراگیرنده فرد و اجتماع است را در نظر گرفته است و عدم احسان نیز موجب به وجود آمدن جامعه ای خشک و بی روح می شود. رواج احسان در جامعه، از مهم ترین عواملی است که مردم را به بهره وری از نعمت ها و استفاده از فرصت ها هدایت می کند و آنان را به سوی مساوات و نزدیک سازی سطح زندگی ها به یکدیگر سوق می دهد. بدین رو، روح احسان و نیکوکارى بایستى در جامعه رواج داشته باشد. از سویی دیگر، بررسی آثار احسان با توجه به آیات قرآن جهت تشویق افراد و اجتماع که شامل آثار دنیوی و اخروی می باشد، ضروری است. پژوهش حاضر برای رسیدن به این هدف با گردآوری، طبقه بندی و تحلیل آیات با کمک منابع کتابخانه ای حدیثی، تفسیری به دنبال یافتن آثار احسان از دیدگاه قرآن کریم می باشد. از این رو، با تبیین لغوی- قرآنی مفاهیم احسان، و برخی معانی دیگر در راستای احسان به ذکر آثار احسان از دیدگاه قرآن پرداخته است.

وجود فرزند با اختلال نقص توجه بیش فعالی در خانواده عملکرد خانواده را تحت تأثیر قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه ادراک انصاف، حمایت اجتماعی ادراک شده و بخشش در مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی و مادران دارای کودکان عادی انجام گرفت.  نمونه 100 نفر (50 نفر برای گروه با اختلال نقص توجه بیش فعالی که به شیوه نمونه گیری هدفمند و 50 نفر گروه عادی که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند) از بین مادران کودکان دارای اختلال نقص توجه بیش فعالی و عادی سنین 12-7 سال مناطق 4 و 8 شهر تهران که در نیم سال دوم تحصیلی 98-97 در حال تحصیل بودند، انتخاب شدند. ابزارهای ادراک انصاف پری، حمایت اجتماعی و بخشش در اختیار آن ها قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین حمایت اجتماعی و بخشش مادران دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد (p <0.05). بین ادراک انصاف این دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد. با توجه به پایین تر بودن سطوح بخشش و حمایت اجتماعی ادراک شده در مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی نسبت به مادران کودکان عادی، این موضوع می تواند ناشی از اثرات سوء، مبنی بر داشتن کودک دارای این اختلال باشد.

زمینه و هدف: کودکان کار به فعالیت هایی مشغول هستند که با سن آنها تناسب ندارند، به همین دلیل از تجربه دوران کودکی بی بهره می مانند و در نتیجه سلامت روانی ، جسمی، و اجتماعی آنها در معرض خطر قرار دارند. هدف این پژوهش تعیین اثر بخشی شفقت درمانی بر حرمت خود ، همدلی، و بخشش در کودکان کار است. روش: روش این پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دختران کار10 الی 14 ساله شهر تهران در سال 1398 بودند که 24 کودک از طریق نمونه گیری در دسترس و بر حسب شرایط ورود به پژوهش به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده شامل پرسشنامه حرمت خود کوپراسمیت (1967)، مقیاس بخشایش گری ری و همکاران (2001) و پرسشنامه واکنش پذیری بین فردی دیویس (1983) بوده است. در این پژوهش ابتدا از تمام کودکان پیش آزمون به عمل آمد و سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 60 دقیقه ای مداخله شفقت درمانی به روش گیلبرت (2009) را دریافت کردند؛ این در حالی بود که کودکان گروه گواه، هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. در پایان از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و با ویرایش 19 نرم افزار spss انجام شد. یافته ها: یافته های این پژوهش تفاوت معناداری را بین عملکرد دو گروه آزمایش و گواه در متغیر حرمت خود در مرحله پس آزمون نشان داد و شفقت درمانی موجب افزایش حرمت خود در گروه آزمایش شده است (45.69 = F ، 0.001 ≥ P ) . همچنین یافته ها نشان داد که تفاوت میانگین متغیرهای همدلی و بخشش بین گروه های آزمایش و گواه به لحاظ آماری معنادار نیست. نتیجه گیری: با توجه به اینکه حرمت خود به شکل گسترده ای بر موفقیت کودکان در زمینه های بسیاری از جمله کیفیت روابط بین فردی و سازش یافتگی تاثیرگذار است، می توان نتیجه گیری کرد که شفقت درمانی برای کودکان آسیب دیده که شرم و خودانتقادگری زیادی دارند با اصلاح و افزایش تعامل های بین فردی باعث افزایش حرمت خود می شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین مدل ساختاریِ شادکامی معلمان بر اساس میزان خردمندی و بخشش انجام گرفته است. روش: این پژوهش از نظر هدف، از نوع کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی - همبستگی بر اساس مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمام معلمین شاغل در مقطع ابتدایی، متوسطه اول و دومِ آموزش و پرورش شهر پلدختر بود که برابر با 950 نفر بودند. بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 274 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. انتخاب آزمودنی ها به روش تصادفی طبقه ای انجام گرفت. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه شادکامی آکسفورد (1989)، بخشش هارتلند (2005) و پرسشنامه خرد سه بعدی آردلت بود. پس از اجرا و تکمیل پرسشنامه ها، پاسخ ها در نرم افزار SPSS23 وارد شد و پس از آن، در نرم افزار LISREL 8.8 مدل سازی انجام گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان شادمانی، خرد و بخشش در معلمان موردمطالعه در سطحی پایین تر یا همسان با میانگین جامعه بود. همچنین، هم خرد و هم بخشش توانستند به طور معناداری شادکامی معلمان را پیش بینی نمایند، ولی میزان پیش بینی کنندگی و تأثیر متغیر خرد بسیار بیشتر از بخشش بود. نتایج: بر اساس این یافته می توان این گونه استنتاج کرد که خرد یک ویژگی مهم و کاربردی برای افزایش شادکامی افرادی است که به نوعی به سبب قرار گرفتن در تنگناهای محیطی با مشکلات ناراحت کننده دست و پنجه نرم می کنند. همچنین، پرورش روحیه بخشندگی می تواند زمینه ساز آرامش و شادکامی بیشتر در درون فرد باشد.

سابقه و هدف: با توجه به ظهور رویکرد مثبت نگر به سلامت روانی در سال های اخیر، بهزیستی روان شناختی، که معیاری برای رشد استعدادهای واقعی هر فرد محسوب می شود، توجه مجامع علمی را به خود جلب کرده است؛ به همین دلیل، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر آن دارای اهمیت اساسی است. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بهزیستی روان شناختی با جهت گیری مذهبی و بخشش در دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی انجام شده است. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی؛ و جامعه ی آماری شامل همه ی دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1394 است، که از میان آنان 150 دانشجو ( نمونه ی پژوهشی) با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه ی بهزیستی روان شناختی ریف، پرسش نامه ی جهت گیری مذهبی آلپورت و مقیاس بخشش والکر و گارسوخ، جمع آوری؛ و با روش های آمار توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه) تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های به دست آمده نشان داد که بین بهزیستی روان شناختی با جهت گیری مذهبی درونی و بخشش رابطه ی مثبت معنادار؛ و همچنین بین بهزیستی روان شناختی و جهت گیری مذهبی بیرونی رابطه ی منفی وجود دارد (01/0>P). نتیجه گیری: بنابراین، می توان نتیجه گرفت که مد نظر قراردادن جهت گیری مذهبی و تلاش برای ارتقای بخشش در دانشجویان، می تواند زمینه ساز ارتقای بهزیستی روان شناختی آنان شود.

سابقه و هدف: ازآنجاکه تعارضات زناشویی تأثیرات مخرب بی شماری بر سلامت روانی، خانوادگی و حتی جسمی افراد جامعه وارد می سازد؛ شناخت عوامل مؤثر بر آن امری ضروری به نظر می رسد. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تعارض زناشویی با بخشش و جهت گیری مذهبی درونی و بیرونی انجام شده است. روش کار: این پژوهش از نوع همبستگی است و جامعه آماری شامل معلمان متأهل و دارای فرزند شهر قم بودند که در تابستان سال 1395 آموزش ضمن خدمت می دیدند. از میان این جامعه (627N=)، بر اساس جدول مورگان نمونه ای به حجم 240 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. آزمودنی ها با استفاده از پرسش نامه های جهت گیری مذهبی آلپورت، بخشش رای و تعارض زناشویی ثنایی و براتی ارزیابی شدند و داده ها با آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش بکوارد تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها : نتایج نشان داد که تعارض زناشویی با بخشش و جهت گیری مذهبی درونی رابطه منفی و معناداری داشت ولی بین تعارض زناشویی و جهت گیری مذهبی بیرونی رابطه معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری : با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که توجه به جهت گیری مذهبیِ زوج و تلاش برای آموزش مهارت بخشش به آنان نقش مهمی در کاهش تعارضات زناشویی خواهد داشت.

سابقه و هدف: ازآنجایی که بدرفتاری هیجانی شوهر می تواند موجب آشفتگی عاطفی و تنفر زن از او شود؛ این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مداخلات معنوی-مذهبی بر عواطف، کینه توزی و بخشش در زنان دارای تجربه بدرفتاری هیجانی همسر انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی و به صورت پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش تمامی زنان دارای تجربه بدرفتاری هیجانی شهر بندرعباس در سال 1398 بود که 28 نفر از آنان به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند و اعضای گروه آزمایش تحت مداخلات معنوی-مذهبی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس عاطفه مثبت و منفی (PANAS)، پرسش نامه پرخاشگری (AQ) و پرسش نامه حالت های روان شناختی مثبت (PPSQ) استفاده شد و داده ها نیز از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیّری (مانکوا) تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان می دهد که مداخلات معنوی-مذهبی اثر معناداری بر بهبود عاطفه مثبت (43/29F= و 05/0P<)، عاطفه منفی (84/F= و 05/0P<)، کینه توزی (57/12F= و 05/0P<) و بخشش (66/51F= و 05/0P<) در زنان دارای تجربه بدرفتاری همسر داشت. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش، مداخلات معنوی-مذهبی می تواند به عنوان روش مؤثر درمانی و آموزشی موجب بهبود عواطف، کینه توزی و بخشش در زنان دارای تجربه بدرفتاری هیجانی همسر شود.