مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه

هدف این پژوهش، ارائه الگویی برای اعتماد و اعتبار رسانه ملی در «نسل زد» است. این مطالعه، از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، کیفی است، یافته های آن، از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته به دست آمده و با تحلیل محتوا و کدگذاری مقوله ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. خبرگان تحقیق، شامل استادان حوزه ارتباطات، سردبیران و خبرنگاران و کارشناسان حوزه نسل  Z با نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. یافته های پژوهش در کدهای محوری اعتبارزایی و اعتمادزایی در این نسل، دسته بندی شده اند. نتایج نشان می دهند که نسل زد، مخاطبانی دوجهانی هستند که از ابتدا به اینترنت و رسانه های مختلف دسترسی داشته اند و اگر چه رسانه ملی گام هایی را در جهت جذب مخاطب در میان این نسل برداشته، اما لازم است با ارائه محتوای موردعلاقه آنها، همچنین با ایجاد بخش های خبری ویژه این نسل و حضور در سکوهای برخط که این نسل در آن حضور دارد، در جهت جذب مخاطب نسل زد و اعتماد و اعتبار رسانه ملی اقدام نماید.  

یکی از مزیت های آموزش سواد رسانه ای، قابلیت مصونیت سازی و افزایش توان مندی دانش آموزان، مردم و حتی نخبگان نسبت به جنگ رسانه ای و تأثیرات شناختی رسانه های دشمن علیه کشور و ملت است. این مقاله پژوهشی از نوع کاربردی محسوب شده و براساس رویکردی استقرایی و در پارادایم تحقیق کمی، به روشSWOT ، درجهت شناخت تهدیدها و فرصت ها انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات، از مطالعه اسناد و مدارک و روش کتابخانه ای و طراحی پرسشنامه استفاده شد. داده های پژوهش از بیست و پنج نفر از متخصصان و کارشناسان در حوزه سواد رسانه ای به دست آمد. در این پژوهش، تعیین مدل مطلوب برای آموزش بومی کتاب درسی تفکر و سواد رسانه ای در دستور کار است. در نهایت، شاخص های144 گانه ای پیرامون این کتاب، در قالب نقاط قوت (19 شاخص)، نقاط ضعف (47 شاخص)، فرصت ها (62 شاخص) و تهدیدها (16 شاخص) تفکیک گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل SWOT، اولویت بندی این شاخص ها و تعیین راهبردها و مدل مناسب برای تحقق اهداف تعیین شد. از مجموع پاسخ ها این نتیجه حاصل شد که با استفاده از مدل مدیریت راهبردی و اتخاذ راهبرد تهاجمی که از برخورد و تلفیق قوت های درونی با فرصت های بیرونی حاصل می شوند، درجهت استفاده حداکثری از فرصت های محیطی با به کارگیری نقاط قوت موجود، اقدام شود.

یکی از کلیدی ترین خرده سیستم های جذب مشتری که منجر به تحقق اهدافی نظیر کارایی، شفافیت و تشویق کارآفرینی می شود، نظام اثر و عملکرد تبلیغات است که می تواند تبیین کننده ضرورت انجام تحقیق در حوزه مورد بررسی باشد. شرکت های فناوری مالی به دلیل تعامل با حجم بالایی از مشتریان و همچنین میزان زیادی از تبلیغات محیطی یا آگهی تصویری، به عنوان جامعه آماری این تحقیق انتخاب شده اند. روش گردآوری داده ها، مطالعه کتابخانه ای و مصاحبه عمیق با 15 نفر از اساتید مجرب دانشگاهی و متخصصان، از طریق نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به نقطه اشباع مورد بحث است. روایی این پژوهش توسط مصاحبه شوندگان و سپس اساتید متخصص مورد بررسی قرار گرفته و تأیید شده است. پایایی نیز با استفاده از روش پایایی بازآزمون 91% به دست آمده است. برای تحلیل داده ها از روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که منبع، پیام، رضایت مشتری، تعامل با مشتری، خدمات و محصول، عوامل مؤثر بر عملکرد تبلیغات بر جذب و وفاداری مشتریان را تشکیل می دهند. اثربخشی تبلیغات مت أثر از ابع اد منب ع(مبل غ)، پی ام، مخاطب، رسانه و محیط است. همچنین سطوح مختلف اثربخش ی تبلیغات، ش امل توج ه و فهم، آگاهی (دانش)، تغییر نگرش، درونی سازی (ب اور)، رفت ار مراقبت ی، رفت ار رض ایتی و رفتار مشارکتی است.

ایران و تاجیکستان، اشتراکات فراوانی در عرصه های مختلف دارند؛ این امر باعث شده هم گرایی این دو کشور، در همه امور، دارای اهمیت باشد. از سویی، همراه ساختن تاجیکستان با سیاست های منطقه ای و بین المللی ایران، نیازمند افزایش قدرت نرم، پذیرش سیاست ها و مواضع ایران در میان افکار عمومی و نخبگان تاجیکستانی است. یکی از راهکارهای افزایش هم گرایی، استفاده بهینه از دیپلماسی رسانه ای است. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که دیپلماسی رسانه ای چگونه می تواند هم گرایی این دو کشور را افزایش دهد؟ این پژوهش به روش کیفی و از طریق مصاحبه با 12 نفر از صاحبنظران رسانه ای که حداقل دو سال در تاجیکستان زندگی کرده اند، انجام شده است. همچنین اعتباربخشی یافته ها به وسیله باورپذیر کردن گزینشی صورت گرفته است. براساس یافته های پژوهش، عوامل تأثیرگذار بر دیپلماسی رسانه ای عبارت اند از: الف- عوامل علی: قرابت های فرهنگی و زبانی، آداب و رسوم، عوامل سیاسی داخلی و خارجی؛ ب- عوامل میانجی: ژئوپلیتیک، همکارهای بین المللی و عوامل اقتصادی؛ و ج- عوامل زمینه ای: نگرانی های امنیتی، وحدت دینی و آمادگی نظامی. لزوم اتخاذ رویکرد جدید در عرصه فرهنگی، دیپلماسی رسانه ای فعال و هوشمندانه، شناسایی اقوام و اشتراکات مردمی، احترام به حاکمیت تاجیکستان و در نهایت، سرعت عمل رسانه ها در تقویت روابط بین دو کشور، ازجمله نتایج این پژوهش هستند.  

در این پژوهش، اخبار شبکه ماهواره ای ایران اینترنشنال در جریانات سال 1401 و در بازه زمانی 22 شهریور تا 24 مهر با هدف شناسایی سیاست هویت زنان مورد تحلیل نشانه شناختی قرار گرفته است. به این منظور، با به کارگیری روش نشانه شناسی«جان فیسک»، رمزگان های فایل های خبری انتخاب شده (در سه سطح رمزگان اجتماعی، فنی و ایدئولوژیک در بازه زمانی مذکور و با تمرکز بر«سیاست هویت»،«هویت زنان» و «کارکرد رسانه در هویت سازی» بررسی شد. نشانه شناسی اخبار مذکور بیانگر این واقعیت است که تصاویر و متن اخبار پس از رمزگشایی و تفسیر، این امکان را فراهم می کنند که از چشم اندازی دیگر به درون مایه خبر بپردازیم. بر این اساس، یافته های پژوهش عبارت اند از: چهارچوب اصلی اخبار مربوطه، مبتنی بر هدف اصلی تضعیف و براندازی نظام جمهوری اسلامی است که برای این امر، استراتژی های مختلف طراحی شده است؛ روش هایی از قبیل دامن زدن به تقابل نظام و مردم- و به خصوص جامعه زنان- تحریک قومیت ها علیه نظام و تخریب چهارچوب های ارزش شناختی دین و حاکمیت و تولید ادبیات و روایت های متعدد علیه آن، مظلوم نمایی و پرونده سازی ضدحقوق بشری و بازتولید کنش ها و شعارهایی از جنس جنبش های فمینیستی مانند آزادی، برابری، حق زنان، بدن زنانه و استفاده از نمادها و نشانه هایی که به نوعی، هویت جمعی مقاومت و جریان سیاست هویت را تقویت می کند.  

بهره گیری از متون کهن در فرایند تولید محتوا، امری رایج در رسانه های جهان است. در این زمینه، متون ادبیات پارسی قابلیت های ویژه ای دارند که کمتر به آن توجه شده است. در این میان، متون منثور عرفانی که از نکات نغز و ایده های بکر برای تولید محتوا سرشارند، بیشتر از آثار دیگر، مهجور مانده اند. مسئلیه این پژوهش، چگونگی بهره گیری از مضامین این متون به منظور تولید محتوای رسانه ای براساس روش ها و گونه های تولید محتوای متداول است. به این منظور، تلاش شده است با روش تحلیل محتوا، مهم ترین قابلیت های متون منثور عرفانی و مضامین مندرج در آنها برای خلق آثار هنری در رسانه، شناسایی و الگوی مناسبی برای این کار ارائه شود. براساس نتایج، لازم است در گزینش متون منثور عرفانی برای تولید محتوا در رسانه، این معیارها در نظر گرفته شود: قابلیت تصویرپردازی و تجسم، زیبایی هنری و بیانی، قابلیت درک عمومی، بهره مندی از فنون داستان نویسی و توجه به ظرفیت فراواقعی (سوررئال) کرامات عرفا. هر یک از این معیارها، خود زیرمجموعه هایی دارند که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.

شبکه اجتماعی «تیک تاک»، به عنوان یکی از رسانه های نوپدید، در سال های اخیر با تمرکز بر تصویر و محوریتِ ساخت، به اشتراک گذاری و تماشای ویدیوهای کوتاه و موزیکال، مورداستقبال فراوان نوجوانان قرار گرفته است. هدف این مقاله، بررسی حضور کاربران دختر نوجوان ایرانی (13 تا 18 ساله) در شبکه اجتماعی تیک تاک و تمایلات آنها در ارتباط با چگونگی نمایش «خود» (ظاهر، سبک زندگی، روابط و...) در این رسانه است. به این منظور، با استفاده از روش های نمونه گیری در دسترس و گلوله برفی، محتوای صوتی-تصویری، صوتی و متنی پروفایل مجموعاً شصت نوجوان دختر، موردبررسی و تحلیل محتوای کیفی قرار گرفته و مضامین مشترک آنها استخراج و کدگذاری شد، همچنین با کاربران موردنظر، درباره اهداف و تمایلات شان مصاحبه شد. نتایج نشان می دهد: 1- تأکید اغراق آمیز بر تفاوت ظاهری با هنجارهای جامعه؛ 2- نمایش چهره ای کاملاً آزاد، راحت و رها از خود در ارتباطات؛ 3- ادعای نفی هرگونه کنترل و تأکید بر انتخاب های شخصی؛ 4- ارائه تصویری غنی و اشرافی از سبک زندگی و مصارف روزمره؛ و 5- نمایش موافقت بی قید و شرط با تمام گرایش ها و سلایق فکری، از مضامین عمده پروفایل های موردبررسی بوده اند. دسترسی آسان و سریع به انبوهی از اطلاعات متنوع و متکثر، آشنایی با ایده ها و سبک های زندگی کاملاً متفاوت، محوشدن تدریجی مرزهای فرهنگی ناشی از جهانی شدن، جست وجوی راهی برای اثبات خود، تغییرات نسلی و اجتماعی و اهمیت فراوان محبوبیت و مخاطب داشتن از دلایل این نتایج تصور می شود.