اندیشه های قرآنی متفکران معاصر (مطالعات قرآنی نامه جامعه سابق)

پیامبران درصدد ایجاد تمدن برای انسان ها ب همعنای شیوه زندگی در جامعه شهری بود هاند. آنان برای ساختن خود و جامعه،ساز ههای تمدنی را بر اساس ارتباط با عالم ماوراء به کار گرفت هاند. ارکان نظام تمدن الهی بر اساس عقاید، اخلاق، اقتصاد، سیاست،حقوق و قوانین شکل م یگیرد و انبیاء الهی به دنبال اصالح این ارکان بوده و در این راستا، دستاوردهای بزرگ علمی و فرهنگیبه دست آورد هاند. سؤال این تحقیق در جهت شناسایی چگونگی نقش پیامبران در ایجاد تمدن هاست. اهمیت این موضوع، درشناسایی مبانی حکومت الهی نهفته است که به دست انبیاء ایجاد شده و ضرورت آن، شناخت نیازهای جامعه و اصالح آنها براساس عملکرد پیامبران پیشین است. با توجه به رویکرد تمد نسازی انق الب اسالمی و بیانیه گام دوم برای جهانیان، الگوگیری ازشیوه ها ی انبیاء در این مسیر، راهکاری راهبردی در عرص ههای مختلف است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که دستاوردهایحاکمیتی پیامبران در عرص ههای دنیایی، به پیشرفت جامعه منجر شده و از لحاظ اخروی، سعادت انسا نها را تضمین کرده اند.این تحقیق بر اساس منابع کتابخان های و با شیو ه توصیفی  تحلیلی به نگارش در آمده است.

ورود انقلاب اسالمی به دومین مرحل ه خودسازی، جامع هپردازی و تمد نسازی، که نقطه کانونی بیانیه گام دوم انقلاب اسالمیاست، در سایه شناخت و باور عمیق به آموز ههای دینی امکا نپذیر است. یکی از مه مترین دغدغ ههای انسان معاصر، درراستای فهم آموز ههای دینی، «رابطه دین و آزادی » است که از گذشته مورد توجه اندیشمندان بوده است و برای اثبات آزادی،به آیه شریفه «لا إِکرَاهَ فِی الدِّینِ» (بقره: 256 ) تمسک شده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی، به بررسی اینمسئله با محوریت تفسیر این آیه در مفاتیح الغیب فخر رازی و المیزان علامه طباطبایی پرداخته است. بر پایه یافت ههای اینپژوهش، فخر رازی طبق این آیه معتقد است که تمام کارهای انسان، از جمله اعتقادات و باورهایش، در شمار امور اختیاریاست و هی چگونه اجباری در آنها وجود ندارد؛ بنابراین، آیه شریفه، بیانگر آزادی تکوینی در تمام شئون زندگی است. بر ایناساس، آزادی تکوینی انسان با مجموعه احکام تشریعی دین منافاتی ندارد. به باور علامه طباطبایی، این آیه ناظر به آزادیدر عقیده است؛ اما انسان پس از پذیرش هر دین باید نسبت به مجموعه دستوراتش التزام عملی داشته و به آنها مقید باشد.

ایجاد دنیای اسلام و تمدن بین المللی اسلامی، به عنوان پنجمین مرحله از فرایند تحقق هدف های اسلامی در بیانات رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای و بیانیه گام دوم انقلاب، نوید بخش آرمان بزرگ انقلاب یعنی «  ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای ظهور»است. امید به آینده در دیدگاه ادیان مختلف،از توجه خاصی برخوردار است. در راستای ترسیم دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای به عنوان اندیشمند دینی در سه فردی، اجتماعی و بین المللی،مقاله پیش رو با روش توصیفی - تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای در صدد است به تحلیل قرآنی_ روایی گام های بین المللی تمدن ساز  عصر ظهور از منظر ایشان بپردازد.یافته های پژوهش حاکی از آن است که مهمترین به این گام ها، دارای دو بعد« سلوک بینشی» و« سلوک عملی» است. ایمان به خدا و باور به وعده های الهی در بعد  بینشی و قدرتمندی، عبودیت و تبری در بعد عملی،  از مهمترین گام های بین المللی، از منظر رهبر معظم انقلاب در این عرصه شمرده شده که هر دو بعد نیز دارای مویدات قرآنی و روایی است.

با توجه به تاثیرپذیری فراوان مردم از حکّام، یکی از مهم ترین عوامل شکل گیری سبک زندگی غیر دینی، حاکمیّت مجازیاستکبار جهانی با سوء استفاده از رسانه هاست. از طرفی، سبک زندگی، بخش اصلی تمدن سازی نوین اسلامی، به عنوانآرمان بزرگ انقلاب اسلامی است که پرداختن به آن، بسیار ضروری به نظر می رسد. در پژوهش حاضر، جمع آوری داده هابه صورت کتابخانه ای و پردازش آنها با روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است. در این مقاله، با پرداختن به داستانفرعون در قرآن و محور قراردادن بیانات مقام معظم رهبری، با هدف شناخت دشمن و رو شهای دشمنی او  به منظورپیشگیری از شکل گیری سبک زندگی غیر دینی در راستای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب تلاش شده و مشخص گردیده استکه در شکل گیری سبک زندگی غیر دینی، علاوه بر نقش مهم مستکبران، نقش زمین های ملّتها نیز مؤثر است. دشمنان بارو شها و ابزارهای فرعونی بر ملّتها مسلّط می شوند که لازم است برخی راهکارهای درمان و مقابله با آن را در تقویت مبانیو باورها، مدیریت فضای مجازی، بومی سازی حکمرانی مجازی، دوری از یأس و ناامیدی و بازگشت به قرآن جستجو کرد.

تمدن نوین اسلامی، ساختار توسعه یافته جامعه ای اسلامی را ترسیم می کند که دارای شاخصه های خاص خود است.در برابر شکل گیری این شاخصه ها، ترویج سبک زندگی غربی، یکی از هشدارهای مورد توجه بیانیه گام دوم انقلاباست. تجمل گرایی و اشرافیت، از جمله پیامدهای سوء سبک زندگی غربی است که در آیات زیادی از قرآن، به عنوانیکی از عوامل انحطاط جامعه اسالمی معرفی می شود. نوشتار پیش رو با روش توصیفی - تحلیلی، به بررسی و تحلیلنقش موضوع اشرافیت و تجمل گرایی در انحطاط جامعه اسالمی در آیات قرآن می پردازد. یافته های تحقیق نشانمی دهد که بر طبق آیات قرآن، اشرافیت، پیامدهای جبرا ن ناپذیری به دنبال دارد. از جمله آثار بینشی اشرافیت برانحطاط جامعه، انکار یا تشکیک در عقاید حقه، ترویج عقاید باطل، جابجایی ارزش ها و ترویج حس گرایی است.همچنین تاثیرات رفتاری این خو، می توان از مصرف گرایی، گسترش فساد، اعراض از جهاد و مقاومت، ترویج فساداخلاقی و تخریب رهبران الهی نام برد.

طبق بیانیه گام دوم انقلاب، یکی از شعارهای اصلی انقلاب اسلامی که نقش مهمی در ادامه آن دارد، شعار عدالتاست و یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده عدالت و در نتیجه، سقوط جامعه اسلامی، رواج ظلم در جامعه است. آیاتشریفه ۴۵ تا ۵۲ سوره مبارکه نمل، از جمله آیات کلیدی هستند که در آنها، ظلم، یکی از عوامل سقوط جامعه معرفیشده است. ازآنجاکه دنیای امروز، دنیای پر از ظلم در همه سطوح فردی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است، یقیناًآ گاهی بخشی جوامع بشری در شناخت پیامدهای ظلم می تواند در ریشه کن ساختن آن و ایجاد جامعه اسلامی نقشمؤثری داشته باشد. نوشتار پیش رو درصدد است با روش توصیفی - تحلیلی، در ذیل آیات مذکور، به بررسی و تحلیلنقش ظلم در سقوط جامعه اسلامی بپردازد. از رهگذر مطالعه و تحلیل تفاسیر ذیل این آیات به دست آمد که ظلم،پیامدهای جبرا ن ناپذیری برای جامعه اسلامی به دنبال دارد؛ از جمله: باعث ایجاد اختلاف و تفرقه و در نتیجه، تحریفحقایق دینی می شود، نعمت های الهی زائل می گردد، امنیت اجتماعی از بین می رود، ظالمان بر جامعه اسلامی چیرهمی شوند و در نهایت، این عوامل، منجر به سقوط تدریجی جامعه اسلامی می شوند.