آموزش و ارزشیابی(علوم تربیتی)

هدف کلی این تحقیق، تعیین اثربخشی بازی درمانی عروسکی بر خودپنداره، ادراک شایستگی و رشد اجتماعی دانش آموزان دیرآموز پایه پنجم مقطع ابتدایی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دیرآموز دختر پایه پنجم ابتدایی شهر آذرشهر در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل داده بودند. در فرآیند نمونه گیری، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد؛ به طوری که از بین دانش آموزان دختر دیرآموز پایه پنجم شهر آذرشهر 30 نفر انتخاب شده و به شکل جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) قرار داده شدند. برای گردآوری داده ها، از ابزارهای مقیاس خودپنداره پیرز هریس، پرسشنامه خودادراکی هارتر، مقیاس بلوغ اجتماعی واینلند استفاده شد. طرح کلی تحقیق بر اساس طرح نیمه تجربی از نوع طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود؛ به طوری که گروه آزمایش، برنامه بازی درمانی عروسکی را طی  9 جلسه 90 دقیقه ای دریافت داشته و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد که خودپنداره دانش آموزان دیرآموز گروه مداخله بازی درمانی عروسکی بیشتر از گروه گواه بود. همچنین بر اساس نتایج آماری، مداخله بازی درمانی عروسکی توانسته بود میزان ادراک شایستگی دانش آموزان دیرآموز را در گروه آزمایش بهبود بخشد. به علاوه، نتایج نشان داد که رشد اجتماعی گروه آزمایش نیز بعد از مداخله بازی درمانی عروسکی بیشتر از گروه گواه بوده است. بر اساس یافته ها، چنین استنباط می شود که می توان از برنامه بازی درمانی عروسکی برای بهبود وضعیت خودپنداره، ادراک شایستگی و رشد اجتماعی دانش آموزان دیرآموز مقطع ابتدایی در کنار دیگر مداخله های آموزشی و درمانی استفاده کرد (05/0p<).

حمایت اجتماعی به عنوان متغیری مرتبط و تأثیرگذار بر عملکرد تحصیلی، در پژوهش های متعددی مورد بررسی قرار گرفته که نتایج متفاوت و بعضاً متناقض این پژوهش ها، ضرورت یک مطالعه فراتحلیلی را برجسته می سازد. پژوهش حاضر با هدف ترکیب یافته های 12 سال پژوهش که در داخل و خارج کشور به بررسی رابطه حمایت اجتماعی و عملکرد تحصیلی پرداخته بودند، انجام شد. جامعه آماری شامل پژوهش های داخلی و خارجی چاپ شده و در دسترس مرتبط با موضوع بود که به ترتیب در سال های 1400-1389 و 2021-2009 انتشار یافته اند. براساس ملاک های ورود و خروج 55 پژوهش و 101 اندازه اثر برگزیده شد که درنهایت پس از تحلیل حساسیت و حذف اندازه اثرهای افراطی 79 اندازه اثر وارد تحلیل شد. یافته ها نشان داد که اندازه اثر ترکیبی برای مدل ثابت 189/0 و برای مدل تصادفی 220/0 بود. در این پژوهش، جنسیت و سن به ترتیب به عنوان متغیرهای تعدیل کننده کیفی و کمی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین اندازه اثرهای  رابطه حمایت اجتماعی و عملکرد تحصیلی براساس جنسیت تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین نتایج فرارگرسیون نشان داد که با افزایش میانگین سنی از میزان اندازه اثر به مقدار بسیار ناچیز و معناداری کاسته می شود و سهم اندکی از ناهمگنی کل توسط میانگین سنی پژوهش های اولیه تبیین می شود. درنتیجه بر مبنای اندازه اثرهای به دست آمده حمایت اجتماعی در افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان مؤثر است.

امروزه آموزش به عنوان یکی از مهم ترین ارکان زندگی از اهمیتی مضاعف برخوردار است و همه ارکان علمی در راستای بهبود و اثر بخشی آن تلاش های بسیاری را صورت داده اند. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بررسی رابطه جو خانواده و سرمایه روان شناختی با اشتیاق تحصیلی با میانجی گری نقش ذهن آگاهی انجام شد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1400-1399 بود. به این منظور تعداد 707 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های جوخانواده هیل برن، سرمایه روان شناختی لوتاز و همکاران، ذهن آگاهی براون و ریان) و اشتیاق تحصیلی فدریکز و همکاران، را به صورت الکترونیکی تکمیل کردند. پس از گردآوری داده ها، مدل یابی معادلات ساختاری برای آزمون مدل پیشنهادی و فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل ارائه شده از برازش مطلوبی برخوردار است و جوّخانواده و سرمایه روان شناختی با اشتیاق تحصیلی رابطه معنی دار (001/0) و مثبت دارد. همچنین جو خانواده و سرمایه روان شناختی از طریق ذهن آگاهی بر اشتیاق تحصیلی اثرگذار است. یافته ها نشان می دهد با توجه داشتن به متغیرهای جوّخانواده، سرمایه روان شناختی و ذهن آگاهی، می توان افزایش اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان را انتظار داشت. با توجه به اینکه ذهن آگاهی می تواند محصول نهایی جو خانواده و سرمایه روان شناختی باشد، آگاهی والدین از این مهم، سمت و سوی این متغیرها به اهمیت تحصیل و اشتیاق تحصیلی را تقویت می کند.

امروزه آموزش به عنوان یکی از مهم ترین ارکان زندگی از اهمیتی مضاعف برخوردار است و همه ارکان علمی در راستای بهبود و اثر بخشی آن تلاش های بسیاری را صورت داده اند. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بررسی رابطه جو خانواده و سرمایه روان شناختی با اشتیاق تحصیلی با میانجی گری نقش ذهن آگاهی انجام شد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1400-1399 بود. به این منظور تعداد 707 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های جوخانواده هیل برن، سرمایه روان شناختی لوتاز و همکاران، ذهن آگاهی براون و ریان) و اشتیاق تحصیلی فدریکز و همکاران، را به صورت الکترونیکی تکمیل کردند. پس از گردآوری داده ها، مدل یابی معادلات ساختاری برای آزمون مدل پیشنهادی و فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل ارائه شده از برازش مطلوبی برخوردار است و جوّخانواده و سرمایه روان شناختی با اشتیاق تحصیلی رابطه معنی دار (001/0) و مثبت دارد. همچنین جو خانواده و سرمایه روان شناختی از طریق ذهن آگاهی بر اشتیاق تحصیلی اثرگذار است. یافته ها نشان می دهد با توجه داشتن به متغیرهای جوّخانواده، سرمایه روان شناختی و ذهن آگاهی، می توان افزایش اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان را انتظار داشت. با توجه به اینکه ذهن آگاهی می تواند محصول نهایی جو خانواده و سرمایه روان شناختی باشد، آگاهی والدین از این مهم، سمت و سوی این متغیرها به اهمیت تحصیل و اشتیاق تحصیلی را تقویت می کند

این پژوهش باهدف بررسی مدل علی سرزندگی تحصیلی بر اساس راهبردهای خودتنظیمی تحصیلی  و راهبردهای شناختی تنظیم هیجان با نقش واسطه ای اضطراب کرونا انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی و به طور خاص مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر اهواز در سال تحصیلی 1400-1401 بودند که تعداد 350 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای  انتخاب شدند و با پرسشنامه های راهبردهای تنظیم هیجان (CERQ)، پرسشنامه راهبردهای خودتنظیمی تحصیلی و پرسشنامه اضطراب کرونا ویروس (CDAS2) ارزیابی شدند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای spss24 و Amos.24 تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد مدل پژوهش دارای برازش بوده و تائید شد. راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، راهبردهای خودتنظیمی تحصیلی و اضطراب کرونا به صورت مستقیم سرزندگی تحصیلی را پیش بینی نمودند و نتایج از نقش میانجی گری اضطراب کرونا در رابطه بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، راهبردهای خودتنظیمی تحصیلی و سرزندگی تحصیلی حمایت کرد. نتایج پژوهش نشان داد که راهبردهای خودتنظیمی تحصیلی و راهبردهای سازش یافته شناختی تنظیم هیجان می توانند سبب کاهش اضطراب کرونا و درنتیجه افزایش سرزندگی تحصیلی در دانش آموزان شوند. درحالی که راهبردهای سازش نیافته شناختی تنظیم هیجان می تواند اضطراب ناشی از کرونا را افزایش و سرزندگی تحصیلی را بدین سبب کاهش دهد. بر اساس نتایج این تحقیق پیشنهاد می شود معلمان و مسئولان آموزش وپرورش با اجرای کارگاه های آموزشی و مداخلات روان شناختی و آموزش و ارتقاء راهبردهای خودتنظیمی تحصیلی و راهبردهای شناختی تنظیم هیجانات با کاهش اضطراب کرونا در دانش آموزان سرزندگی و نشاط تحصیلی آنها را افزایش دهند.

یکی از ویژگی های فردی فراگیران که بر اثربخش بودن غالب مداخله های آموزشی تأثیر می گذارد، سبک یادگیری فراگیران است. سبک های یادگیری یکی از حوزه های پژوهشی مورد توجه در علوم رفتاری است؛ از این رو به دلیل حجم فزآینده تحقیقات حوزه سبک های یادگیری انجام پژوهش های ترکیبی در این حوزه ضرورت است. این پژوهش به روش فراتحلیل با هدف ترکیب عددی نتایج کمّی پژوهش های این حوزه انجام شد. جامعه آماری کلیه مقالات و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی حوزه رابطه سبک های یادگیری با شاخص های پیشرفت تحصیلی داخل کشور بین سال 1371 تا سال 1401 است. از 189 مطالعه اولیه 98 مورد بر اساس ملاک های ورود و خروج وارد فراتحلیل شدند و در مجموع 384 اندازه اثر از این تعداد مطالعات به دست آمد نتایج نشان داد اندازه اثر ترکیبی سبک های یادگیری بر روی شاخص های پیشرفت تحصیلی برای مدل اثرات تثبیت شده برابر با 186/0 و برای مدل اثرات تصادفی برابر با 195/0 است که هر دو این اندازه های اثر ازلحاظ آماری معنادار هستند.. تحلیل های بعدی نشان داد مقدار اندازه اثر در سبک های مختلف یادگیری متفاوت است. بیشترین اندازه اثر مربوط به نیمرخ سبک های جکسون هست و کمترین اندازه اثر مربوط به سبک های فلمینگ با شاخص های پیشرفت تحصیلی می باشند. تلویحات این فراتحلیل تاثیر نسبتا پائین سبک های یادگیری بر پیشرفت تحصیلی را نشان می دهد و بر لزوم بررسی نقش متغیرهای میانجی در روابط بین این دو متغیر را تأکید می کند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ارزش تکلیف و جهت گیری هدف با پیشرفت تحصیلی با نقش میانجی خودکارآمدی در دانشجویان دانشگاه آزاد خرم آباد می باشد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد به تعداد 12000 نفر بودند. حجم نمونه بر اساس مدل کلاین و با روش نمونه گیری در دسترس (شیوه آنلاین) 350 نفر انتخاب شد. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از معدل ترم گذشته دانشجویان، پرسش نامه ارزش تکلیف پینتریچ و دی گروت،  نسخه تجدیدنظر شده پرسش نامه اهداف پیشرفت الیوت و مورایاما و مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر و مادوکس  استفاده شد. داده ها با ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos نسخه 24 تحلیل شد. بر اساس تحلیل داده ها، بین ارزش تکلیف، جهت گیری هدف و خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد (01/0>P). همچنین، مسیرهای مستقیم این پژوهش معنی دار شدند و مسیرهای غیرمستقیم ارزش تکلیف و جهت گیری هدف از طریق نقش میانجی خودکارآمدی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان معنی دار بود. در نهایت، مدل نهایی پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود (061/0=RMSEA و 05/0>P-value ) و 39 درصد واریانس پیشرفت تحصیلی به وسیله ارزش تکلیف و جهت گیری هدف با نقش میانجی تحصیلی تبیین شد.  بنابراین، می توان نتیجه گیری کرد که متغیرهای مورد مطالعه دارای تلاقی تئوریکی بوده  و توجه به تأثیر این متغیرها در پیشرفت تحصیلی دانشجویان می تواند در برنامه ریزی های آتی به کار رفته و خلاءها را پوشش دهد. 

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی آموزش مبتنی بر مدل هویت تحصیلی موفق بر استرس تحصیلی و سازگاری تحصیلی انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات شبه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و مرحله پیگیری (دو ماهه) به همراه گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه اول شهرستان قم که در سال تحصیلی 1401- 1400 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می دادند. از بین جامعه آماری تعداد 60 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و در دو گروه آزمایشی و کنترل به صورت تصادفی گماشته شدند. ابتدا از هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه استرس تحصیلی و سازگاری تحصیلی پیش آزمون گرفته شد، سپس دانش آموزان (طی 7 جلسه)، والدین آنها (طی 7 جلسه) و کارکنان مدارس و انجمن اولیاء مدارس مربوطه (طی 6 جلسه)، قسمت های مربوط به خود از بسته آموزشی هویت تحصیلی موفق را دریافت کردند. در انتها نیز از هر دو گروه پس آزمون و آزمون مرحله پیگیری (دوماهه) گرفته شد. داده ها با روش تحلیل عاملی با اندازه گیری های مکرر و با استفاده از نرم افزار تحلیل آماری SPSS 22 انجام گرفت. یافته ها نشان داد آموزش مبتنی بر مدل هویت تحصیلی موفق بر کاهش استرس تحصیلی (482/84F= و 000/0P=). و افزایش سازگاری تحصیلی (843/57 F= و 000/0P=) مؤثر است. بنابراین نتیجه گرفته می شود، آموزش مبتنی بر مدل هویت تحصیلی موفق بر دانش آموزان در دوره متوسطه اول، جدای از ترغیب آنها به کسب هویت تحصیلی موفق در دوره هویت یابی، استرس تحصیلی آنها را کاهش داده و سازگاری تحصیلی شان را افزایش می دهد.