حل مسأله اجتماعی

از آنجایی که خود تنظیمی از اهمیت بالایی در رشد مهارت های شناختی و اجتماعی کودکان برخوردار بوده و نقش تفاوت های جنسیتی نیز در این رابطه قابل توجه است، لذا پژوهش حاضر با این هدف انجام شد. در ابتدا 40 کودک (20 دختر و 20 پسر) از دو پیش دبستانی شهرستان میبد به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گماشته شدند. بعد از اجرای آزمون حل مسأله اجتماعی از تمامی کودکان، یک برنامه آموزش خود تنظیمی به مدت 20 ساعت در طول یک ماه به کودکان گروه آزمایش با روش های بازی و قصه درمانی آموزش داده شد و در نهایت، اجرای آزمون اولیه تکرار گردید. ابزار مورد استفاده، آزمون بازی اکتشافی حل مسأله اجتماعی کودکان والی بود که پایایی و روایی اولیه آن نیز در داخل کشور احراز شد. مقایسه میانگین نمره های حل مسأله اجتماعی در گروه آزمایش و گواه با روش تحلیل کوواریانس، تفاوت معناداری را نشان داد (0001/0 p <)، اما تفاوتی میان پسرها و دخترها در نمره های حل مسأله اجتماعی مشاهده نشد. همچنین، تأثیر آموزش بر افزایش مهارت حل مسأله اجتماعی بر حسب جنسیت معنادار نبود. از این رو، پیشنهاد می شود آموزش خود تنظیمی در طول دوره کودکی برای ارتقای مهارت های حل مسأله اجتماعی برای هم پسران و هم دختران ارائه گردد.

پژوهش حاضرباهدف بررسی نقش واسطه گری انعطاف پذیری شناختی در حل مسأله اجتماعی با رویکرد به متغیّرهای مهارت های اجتماعی و جوّ عاطفی خانواده انجام شد.  بدین منظور 200 نفر (شامل 100 پسر و 100دختر) از دانش آموزان کلاس ششم ابتدایی شهر شیراز با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از مقیاس جوّ عاطفی خانواده (هیل برن، 1964)، مقیاس سنجش مهارت های اجتماعی ماتسون (1983)، پرسش نامه حل مسأله اجتماعی (دیزوریلا، نزو، میدو-الیورس، 2002) و پرسش نامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) استفاده شد. داده ها با استفاده از شیوه آماری تحلیل مسیر، با نرم افزارAMOSمورد تحلیل قرار گرفت و شاخص های برازش مدل استخراج شد. نتایج پژوهش حاضر نشان از برازش مطلوب مدل داشت و در نتیجه مدل مورد پژوهش تأیید شد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که متغیّر مهارت های اجتماعی پیش بینی کننده مثبت و معنادار حل مسأله اجتماعی است. همچنین متغیّرهای مهارت های اجتماعی و جوّ عاطفی خانواده، پیش بینی کننده مثبت و معنادار انعطاف پذیری شناختی هستند. از طرف دیگر، انعطاف پذیری شناختی نیز حل مسأله اجتماعی را پیش بینی می کند،اما بین جوّ عاطفی خانواده و حل مسأله اجتماعی، ارتباط معناداری مشاهده نشد؛ ولی نقش واسطه گری انعطاف پذیری شناختی بین مهارت های اجتماعی، و جوّ عاطفی خانواده با حل مسأله اجتماعی تأیید شد.

مقدمه: ازآنجاکه نقص در کفایت اجتماعی در دانش آموزان قربانی قلدری یکی از عوامل تشدید و تداوم قربانی شدن این افراد است و از طرفی مطالعات انجام شده، حاکی از تأثیر یادگیری حل مسئله بر ارتقا کفایت اجتماعی است، در این راستا هدف ازپژوهش حاضرتعیین اثربخشی آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی طراحی شده بر مؤلفه های کفایت اجتماعی در دانش آموزان قربانی قلدری بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه دانش آموزان دبیرستان های دخترانه دوره اول شهر تبریز در سال تحصیلی 96 95 بود ونمونه آماری شامل 30 دانش آموز قربانی قلدری بود که به روش خوشه ای در چند مرحله انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه گمارده شدند.گروه آزمایش طی 8 جلسه تحت آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از مقیاس قربانی قلدری کالیفرنیا و مقیاس کفایت اجتماعی فلنراستفاده شد.داده ها به وسیله SPSS-16 با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد، آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی طراحی شده بر کلیه مؤلفه های کفایت اجتماعی دانش آموزان قربانی قلدری، تأثیر معنی داری داشته است (001/0Pنتیجه گیری: ازآنجاکه نتایج، بیان گر اثربخشی برنامه طراحی شده در ارتقای کفایت اجتماعی دانش آموزان قربانی قلدری بود. پیشنهاد می شود برنامه آموزش حل مسئله اجتماعی به عنوان بخشی از دوره های آموزش ضمن خدمت متولیان درگیر بادانش آموزان، جهت ارتقای مهارت های مقابله ای دانش آموزان قربانی قلدری قرار گیرد.

هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه ی حل مسأله اجتماعی، تکانشوری و خودکارآمدی در دانش آموزان زورگو و عادی بود. برای وصول به این هدف، از بین جامعه آماری پژوهش حاضر که شامل کلیه دانش آموزان زورگو و عادی  مدارس شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 94-1393 بودند،60 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان دو گروه مورد مطالعه(30 دانش آموز عادی و 30 دانش آموز زورگو) انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های حل مساله اجتماعی لانگ و کسیدی، تکانشوری بارات و خودکارآمدی شرر استفاده شد. ضمن آنکه روش تحقیق پژوهش حاضر علی_ مقایسه ای بود، برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که بین دانش آموزان زورگو و عادی  از لحاظ حل مسأله اجتماعی، خودکارآمدی و تکانشوری تفاوت معنی داری وجود دارد. بدین معنی که دانش آموزان زورگو از لحاظ حل مساله اجتماعی و خودکارآمدی نسبت به دانش آموزان عادی در سطح پایین تری قرار داشتند ولی از از نظر تکانشوری در سطح بالایی بودند. با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که حل مساله اجتماعی، تکانشوری و خودکارآمدی به عنوان عامل روانشناختی مهم در پیش بینی زورگویی عمل می کند و توجه به آنها می تواند نقش مهمی در پیشگیری از زورگویی دانش آموزان داشته باشد. <strong> </strong>

زمینه: مطالعات متعددی به بررسی صفات پارانوئید، اسکیزوتایپی، اضطراب اجتماعی و حل مساله اجتماعی پرداخته اند، اما پژوهشی که به بررسی رابطه صفات پارانوئید و اسکیزوتایپی با اضطراب اجتماعی و حل مسأله اجتماعی در بین دانشجویان پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین صفات پارانوئید و اسکیزوتایپی با اضطراب اجتماعی و حل مسأله اجتماعی در بین دانشجویان انجام شد. روش: روش تحقیق از نوع همبستگی بود. در این تحقیق 387 نفر دانشجوی دانشگاه پیام نور تبریز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. پرسشنامه های پژوهش شامل مقیاس های پارانوئید گرین و همکاران (2008)؛ اسکیزوتایپی کلاریج و بروکز (1984)؛ توانایی حل مسأله دروزیلا و همکاران (2002) و اضطراب اجتماعی کانور و همکاران (2000) بود. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد صفات اسکیزوتایپی با حل منطقی مسأله و صفات پارانوئید با جهت گیری مثبت و حل منطقی مسئله رابطه منفی معنی دار دارند (0/01> P ). همچنین صفات پارانوئید و اسکیزوتایپی با جهت گیری منفی، سبک برانگیختگی، سبک اجتنابی و مؤلفه های اضطراب اجتماعی رابطه مثبت معنی دار دارد (0/01> P ). نتایج رگرسیون هم زمان نشان داد که متغیرهای پیش بین اضطراب اجتماعی و حل مسأله اجتماعی به ترتیب 46 درصد و 17 درصد واریانس صفات پارانوئید و اسکیزوتایپی را پیش بینی می کند. نتیجه گیری: صفات پارانوئید و اسکیزوتایپی می توانند اضطراب اجتماعی را پیش بینی کنند.

هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر روش حل مسأله به صورت کارگروهی بر توانایی حل مسأله اجتماعی بود. این تحقیق از لحاظ هدف پژوهش کاربردی و از نطر اجرا شبه آزمایشی از نوع گروه های پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش آموزان پایه چهارم مقطع ابتدایی شهرستان سنقر بود که از میان آنها تعداد 50 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شد، ابزارهای مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه توانایی حل مسأله اجتماعی بود. برای تحلیل داده ها ازشاخصه های آمار توصیفی میانگین، انحراف معیار و برای پاسخگویی به فرضیه ها ازآزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که نمرات پس آزمون حل مسئله اجتماعی، بین اثر دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی دار وجود ندارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر حل مسأله اجتماعی و جرأت ورزی دانش آموزان پسر قربانی قلدری در دوره متوسطه اول انجام شد . روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر قربانی قلدری دوره اول متوسطه شهر مریوان بود که در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ مشغول تحصیل بودند با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای ۶۰ دانش آموز انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش(۳۰) و کنترل (۳۰) جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت شش هفته و هر هفته دو جلسه (در مجموع ۱۲ جلسه) به صورت گروهی مداخله آموزش ابراز وجود دریافت کردند، اما گروه کنترل در طی انجام پژوهش آموزشی دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های قربانی قلدری، جرأت ورزی و حل مسأله اجتماعی بود. تحلیل داده ها به روش تحلیل کوواریانس بود. نتایج نشان داد که آموزش ابراز وجود بر میزان جرأت ورزی دانش آموزان قربانی قلدری تأثیر معناداری داشته است، اما بر حل مسأله اجتماعی تأثیری نداشته است. مطابق یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که از آموزش مهارت ابراز وجود می توان به عنوان یک روش کارآمد برای افزایش جرأت ورزی دانش آموزان قربانی قلدری استفاده کرد.

زمینه: شایستگی اجتماعی به توانایی فرد در انجام امور مرتبط با استقلال شخصی خود و مسئولیت های اجتماعی اشاره دارد و موجب رشد اجتماعی بهنجار و برقراری روابط مثبت و سازنده می شود. آموزش مهارت های هیجانی – اجتماعی نقش مهمی دراحساس شایستگی اجتماعی و کارآمدی بیشتری در مسئولیت های روزانه و چالش های زندگی دختران تک والد دارد. تحقیقات نشان داده است که آموزش حل مسئله اجتماعی موجب افزایش شایستگی اجتماعی در دوران نوجوانی و بزرگسالی می شود. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای اثربخشی آموزش مهارت های هیجانی - اجتماعی و آموزش حل مسأله اجتماعی بر شایستگی اجتماعی دانش آموزان دختر تک والد دوره دوم متوسطه شهر سراب انجام شد. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه که در سال تحصیلی 1399- 1398 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 45 دانش آموز بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. افراد نمونه پرسشنامه شایستگی اجتماعی فلنر، لیس و فیلیپس (1990) را ابتدا و به عنوان مرحله پیش آزمون تکمیل کردند و پس از 12 جلسه آموزش مهارت های هیجانی - اجتماعی (صدری دمیرچی و همکاران، 1389) و 10 جلسه آموزش حل مسئله (منتظر و همکاران، 1398) 90 دقیقه ای به صورت گروهی برای گروه های آزمایش، در مرحله پس آزمون هر سه گروه مورد سنجش مجدد قرار گرفتند. تحلیل داده ها با روش تحلیل کوواریانس تک متغیری با استفاده از نرم افزار SPSS-24 انجام شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد آموزش های مهارت های اجتماعی - هیجانی و حل مسأله اجتماعی موجب افزایش شایستگی اجتماعی دانش آموزان دختر تک والد مؤثر گردید (0/05 >p). از سویی دیگر، در میزان اثربخشی آموزش های مهارت های اجتماعی - هیجانی و حل مسأله اجتماعی در متغیر شایستگی اجتماعی تفاوت معنا داری وجود نداشت (0/05 <P). نتیجه گیری: آموزش مهارت های اجتماعی - هیجانی و مهارت حل مسأله اجتماعی به نوجوانان سبب شکل گیری تعامل های اجتماعی بین او و دنیای بیرونی، مدیریت هیجان ها و در نتیجه افزایش و بهبود شایستگی اجتماعی فرد می شود. بدین منظور لازم است متخصصان و روانشناسان خانواده آموزش هایی در این زمینه به دانش آموزان و والدین آنها ارائه دهند.

هدف تعیین بررسی تاثیر ادراک خطر، خودکارآمدی و حل مسئله اجتماعی بر رفتارهای یاری رسان با توجه به نقش میانجی گر هوش اجتماعی انجام شد. طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ی افراد کمک رسان در سیل سال 1398 خوزستان بود. به منظور تعیین حجم نمونه، از فرمول کوکران بر مبنای جامعه غیر تعریف شده استفاده شد و ۳۸۷ نفر به روش نمونه گیری خوشه-ای انتخاب شدند. براین مبنا شهر خوزستان به 5 منطقه جغرافیایی شامل شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تقسیم شد. سپس از هر منطقه یک منطقه سیل زده به صورت تصادفی انتخاب شدند و در هر منطقه، دو کمپ اسکان سیل-زدگان انتخاب و به آن مراجعه شد و به صورت تصادفی آزمودنی های غیر آسیب دیده که به منظور کمک رسانی به این مراکز مراجعه نموده اند، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه های رفتار یاریرسانی درخشنده -نیا و نوری (۱۳۸۴)، ادراک خطر بین تین ، خودکارآمدی شرر ، حل مسأله اجتماعی دزوریلا و همکاران (۲۰۰۲) و هوش اجتماعی ترمسو (2001) بود. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از روش آماری تحلیل مسیر به کمک دو نرم افزارSPSS وAMOS ۲۲ استفاده شد. نتایج حاصل از ضرایب غیر مستقیم در تحلیل مسیر نشان داد که هوش اجتماعی نمی تواند نقش میانجی گر را در رابطه بین سه متغیر ادراک خطر، خودکارآمدی و حل مسئله اجتماعی با رفتارهای یاری رسانی ایفا نماید (05/0 p>) و تنها ضرایب مستقیم ادراک خطر، خودکارآمدی و حل مسئله اجتماعی با رفتارهای یاری رسانی مورد تایید قرار گرفت (05/0P<).

هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش اخلاق شهروندی بر کفایت اجتماعی در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان اردبیل در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ بود. در راستای این هدف از جامعه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان اردبیل در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تعداد ۶۰ نفر به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و در دو گروه آزمایش (۳۰ نفر) و گروه کنترل (۳۰ نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند به نحوی که گروه آزمایش طی ۱۵ جلسه در معرض آموزش اخلاق شهروندی قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ا ی را دریافت ننمودند. برای اندازه گیری متغیرهای مورد مطالعه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری از پرسشنامه کفایت اجتماعی پرندین، استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد آموزش اخلاق شهروندی در بهبود کفایت اجتماعی و مؤلفه های آن، اثربخش است(05/0≥p). مبتنی بر یافته ها می توان نتیجه گرفت که اخلاق شهروندی پیش نیاز سازگاری با تغییرات اجتماعی بوده و زمینه ساز شکل گیری رفتارهای مطلوب اجتماعی است به نحوی که فرد با برخورداری از آموزه های اخلاق شهروندی قادر به بهبود روابط اجتماعی و تضمین سلامت روانشناختی میگردد.

مقدمه: حل مسأله یکی از مسائل مهم در حوزه روانشناسی است. به نظر می رسد حل مسأله اجتماعی به عنوان یک متغیر بیرونی نقش مهمی در پذیرش فناوری اطلاعات دارد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، رابطه حل مسأله اجتماعی با استفاده و پذیرش منابع مبتنی بر وب در فعالیت های آموزشی-پژوهشی بر اساس مدل پذیرش و فناوری بود. روش ها: روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع پیمایشی بود. حجم نمونه پژوهش برابر با 311 نفر از دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه بودند. ابزار گردآوری داده ها بر اساس دو پرسشنامه انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون چندگانه به کمک نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد متغیر حل مسأله اجتماعی به عنوان متغیر بیرونی مدل پذیرش فناوری بر برداشت ذهنی از سودمندی و برداشت ذهنی از سهولت استفاده از منابع وبی تأثیر داشت. همچنین کلیه سازه های مدل پذیرش فناوری توانستند متغیر استفاده واقعی از منابع وبی را تبیین کنند. نتیجه گیری: نتایج کلی نشان داد حل مسأله اجتماعی رابطه مستقیمی با استفاده از منابع وبی جهت رفع نیازهای اطلاعاتی آموزشی و پژوهشی دانشجویان علوم پزشکی دارد. به طوری که دانشجویان هنگام مواجهه با مشکلات از سبک حل مسأله اجتماعی استفاده می کنند.

مقدمه: تعارضات والدین و نحوه حل آن ها نقش عمده ای در شکل گیری رفتارهای نامناسب اجتماعی در فرزندان دارد. سازگاری اجتماعی و حل مسأله اجتماعی از جمله این رفتارها هستند که در این مقاله موضوع بررسی و بحث قرار گرفته اند. روش: به منظور بررسی تأثیرسبک های حل تعارض والدین بر دو رفتار یاد شده ۳۰۰ نفر از دانشجویان سال های اول و دوم کارشناسی دانشگاه علامه طباطبایی و تهران انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از پرسش نامه های سبک های حل تعارض والدین، حل مسأله اجتماعی و سازگاری اجتماعی. تحلیل داده ها با استفاده از روش هم بستگی پیرسون و رگرسیون انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که سبک های حل تعارض والدین، سبک های حل مسأله و سازگاری فرزندان (۱۱۸/0=2R) را پیش بینی می کند. بحث: یافته ها تأیید می کنند که سبک های مثبت حل تعارض در والدین با برخورد مؤثر فرزندان با مسائل اجتماعی رابطه دارند. در مقابل سبک های منفی حل تعارض با برخورد نامؤثر با مسائل اجتماعی در فرزندان و ناسازگاری آنان ارتباط دارند. این نتایج همسو با پژوهش های پیشین و مفروضات نظریه شناختی اجتماعی یادگیری نقش رفتارهای والدین در رفتارهای اجتماعی فرزندان را تأیید می کند

امروزه آموزش به عنوان یکی از مهم ترین ارکان زندگی از اهمیتی مضاعف برخوردار است و همه ارکان علمی در راستای بهبود و اثر بخشی آن تلاش های بسیاری را صورت داده اند. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بررسی رابطه جو خانواده و سرمایه روان شناختی با اشتیاق تحصیلی با میانجی گری نقش ذهن آگاهی انجام شد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1400-1399 بود. به این منظور تعداد 707 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های جوخانواده هیل برن، سرمایه روان شناختی لوتاز و همکاران، ذهن آگاهی براون و ریان) و اشتیاق تحصیلی فدریکز و همکاران، را به صورت الکترونیکی تکمیل کردند. پس از گردآوری داده ها، مدل یابی معادلات ساختاری برای آزمون مدل پیشنهادی و فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل ارائه شده از برازش مطلوبی برخوردار است و جوّخانواده و سرمایه روان شناختی با اشتیاق تحصیلی رابطه معنی دار (001/0) و مثبت دارد. همچنین جو خانواده و سرمایه روان شناختی از طریق ذهن آگاهی بر اشتیاق تحصیلی اثرگذار است. یافته ها نشان می دهد با توجه داشتن به متغیرهای جوّخانواده، سرمایه روان شناختی و ذهن آگاهی، می توان افزایش اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان را انتظار داشت. با توجه به اینکه ذهن آگاهی می تواند محصول نهایی جو خانواده و سرمایه روان شناختی باشد، آگاهی والدین از این مهم، سمت و سوی این متغیرها به اهمیت تحصیل و اشتیاق تحصیلی را تقویت می کند.