پژوهش های جامعه شناسی معاصر

تأثیر جنسیت بر سلامتی در مطالعات متعدد تأیید شده است و تبیین های نظری متعددی نیز به منظور توضیح نحوه تأثیرگذاری تفاوت های جنسی بر سطح سلامت افراد جامعه ارائه شده است. هدف این مطالعه آزمون تجربی مدل های نظری مذکور از طریق بررسی وضعیت سلامتی مردان و زنان تبریزی در ابعاد سلامت جسمانی، سلامت روانی، برداشت از وضعیت سلامت جسمانی و سلامت روانی و نیز تجربه بیماری بوده است. این مطالعه که بر روی 650 نفر از والدین خانوارهای تبریزی که بین 15 تا 65 سال سن دارند، انجام شده است، نشان  می دهد که مردان و زنان در متغیرهای سلامت جسمانی، سلامت روانی، برداشت از وضعیت سلامت جسمانی و روانی تفاوت معناداری با همدیگر دارند. اما از نظر تجربه بیماری دو گروه تفاوت چندانی از همدیگر نشان نمی دهند. با توجه به این یافته مطالعه به این نتیجه می رسد که تفاوت های سلامتی بین دو جنس بیشتر ذهنی و ناشی از نگرش های متفاوت دو جنس به تغییرات بدنی شان می باشد. 

در این مقاله به تبیین جامعه شناختی تأثیر اقناع تبلیغات سایت های اینترنتی بر رفتار اقتصادی کاربران زنجانی پرداخته می شود. از این رو برمبنای نظریه ی زمینه اى مایرز و آویسون، نظریه ی سرمایه ی ارتباطى جیمز کلمن، و نظریه ی تکمله پُل لازارسفلد و رابرت مرتن، مسیرِ فرضیه های پژوهش مَدنظر قرار می گیرند. بنابراین با تکیه بر نظرسنجی و مراجعه به کاربران تبلیغات سایت های اینترنتی در بین 368 نفر از کاربران زنجانی با استعانت از قواعد تعیین حجم نمونه به عنوان نمونه ی آماری و براساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و سهمیه ای، به طور تصادفی از بین مناطق مسکونی شهر زنجان انتخاب گردیدند. متعاقباً با استفاده از پرسشنامه ی هدایت شده، داده های مورد نیاز جمع آورى و به کمک مجموعه ی آمارى براى علوم اجتماعى (SPSS) پردازش شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که با تأثیِر بهم پیوسته ی متغیرهاى تأثیرگذار، مقدار 59% تغییر در میزان رفتار اقتصادی (y) قابل تبیین است. بعبارتی با توجه به تجربه ی پیشین کاربران از سایت های اینترنتی و میزان جاذب بودن سایت های اینترنتی، با تکیه بر اعتماد بالا به سایت های اینترنتی و نیز میزان رضایتِ کاربران از منبع سایت های اینترنتی برمبناى ارتقاء اقناع سایت های اینترنتی، هرقدر کاربران پسرِ غیرشاغل با حجم پائین اعضاء خانواده، از میزان تمایل بالائى در استفاده از سایت های اینترنتی برخوردار باشند، آنگاه میزان رفتار اقتصادی کاربران در فضاى تبلیغاتِ سایت های اینترنتی بیشتر مى گردد. اما نکته ی حائز اهمیت در تبیین مسئله ی آسیب شناختی فرهنگی و اقتصادی اقناع تبلیغات سایت های اینترنتی، این است که با ظهور هویت های مقاوم درقالب شبکه هاى اجتماعی موجود در در جامعه ی شبکه اى، این هویت های جدید در سه حوزه یعنی آسیب شناسی هویتِ مشروعیت بخش، آسیب شناسی هویتِ مقاومت، و آسیب شناسی هویتِ برنامه دار،  با آسیب های جدی فرهنگی و اقتصادی روبرو مى شوند. 

وجود کودکان ساکن در زندان به همراه مادران زندانی مشکلی است که می تواند زمینه ساز مشکلات بعدی شود. قوانین در جهان و ایران اجازه داده اند برای کاهش آسیب های روانی برای مادر و کودک این کودکان بتوانند مدتی را – 2تا 6 سال- در زندان و در کنار مادران خود زندگی کنند. اما آیا زندان می تواند امکانات مناسب برای رشد این کودکان را فراهم نماید؟ کودکان تربیت شده در این مکان چه وضعیتی خواهند داشت؟ این تحقیق در قالب یک مطالعه کیفی و به شیوه ی مصاحبه عمیق سعی دارد شرایط کودکان در زندان را بررسی نماید. نمونه های مورد مصاحبه دو تن از مطلعین کلیدی هستند که با شرایط این کودکان از نزدیک آشنا بوده اند و 3 تن از مادرانی که در این شرایط زندگی کرده اند. این کودکان از نظر شرایط زندگی شامل؛ غذا، وسایل رفاهی و بازی، وسایل آموزشی در وضعیت نامناسبی قرار دارند. تحقیقات نشان داده است عمدتاً این فرزندان دچار سرخوردگی و کمبود محبت شده و جذب گروه های بی رون از ساخت ار خانواده می شوند و در نهایت احتمال بیشتری وجود دارد که به انحراف کشیده شوند. کمترین کاری که می شود برای کودکان انجام داد و در قانون نیز پیش بینی شده است تعبیه یک مهدکودک در زندان است که می تواند تا حدودی بخشی از بار مشکلات را کم کند.

در این مقاله به بررسی تغییرات ساخت اجتماعی بازار تهران به عنوان یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی ایران پرداخته می شود. منظور از ساخت اجتماعی ساخت هنجاری بوده و تغییرات نیز در یک بازه ی زمانی پنجاه سال بررسی شده است.      محور این مطالعه هنجارهای اخلاقی مربوط به کسب وکار می باشند که ما در این مقاله از آنها تحت عنوان «هنجارهای اخلاق اقتصادی» نام می بریم. بررسی تغییرات هنجارهای اخلاق اقتصادی از آن جهت دارای اهمیت است که  پایبندی به هنجارهای مذکور بروز هرگونه تخلف اقتصادی در بازار را محدود می ساخته است. لازم به ذکر است که این هنجارها از دستورات مذهبی نشأت می گرفته اند.     در این تحقیق تغییرات ساخت اجتماعی بازار تهران با استفاده از روش کیفی و مصاحبه عمیق با 27 نفر از کسانی که در بازار تهران در نقش های مختلف اقتصادی و غیراقتصادی فعالیت داشته اند بررسی و واکاوی شده است.     یافته های این تحقیق نشان می دهد تغییراتی در ساخت اجتماعی بازار تهران پدید آمده و پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی در بازار تهران کاهش یافته است. به علاوه مصاحبه شوندگان پس از اشاره صریح به تنزل پایبندی به این هنجارها؛ به پیامدهای آن مانند رواج دروغگویی، دغل بازی و کلاهبرداری در بازار تهران اشاره کرده اند. همچنین براساس یافته های این تحقیق می توان ادعا نمود که کاهش پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی در بازار تهران تحت تأثیر، تغییر ارزش ها بوده و تغییر ارزش ها نیز از طریق مکانیسم تغییر بافت نیروی کار در بازار تهران بر پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی تأثیرگذار بوده است. 

سرمایه اجتماعی ابزاری برای رسیدن به انواع دیگر سرمایه ها از جمله سرمایه اقتصادی، انسانی و فرهنگی هست. یکی از حوزه های مهم تأثیرپذیر از سرمایه ی اجتماعی نهاد خانواده است. ازاین رو هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده و اعتیاد به مواد مخدر جوانان شهرستان قائم شهر هست. چهارچوب نظری این پژوهش نظریه ی کلمن هست. روش تحقیق پیمایشی، ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بوده است که روابط آن از طریق آلفای کرونباخ و اعتبار آن از طریق اعتبار صوری شناخته می شود. جامعه ی آماری این پژوهش، از جوانان شهر قائم شهر  که در زمان انجام تحقیق در بازه ی سنی 25تا17 قرار داشتند، تشکیل شده است. در مجموع 400 نفر از این جوانان به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. متغیرهای مستقل مدل تحلیلی که در پی تبیین متغیر وابسته (اعتیاد به مواد مخدر) بوده اند، متغیرهای مستقل شامل (سرمایه ی اجتماعی ساختاری درون خانواده، سرمایه اجتماعی ساختاری بیرون از خانواده، سرمایه اجتماعی شناختی درون خانواده، سرمایه ی اجتماعی شناختی بیرون از خانواده) بوده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی  خانواده و ابعاد آن با اعتیاد به مواد مخدر رابطه معناداری وجود دارد. همچنین با توجه به نتایجی که در رگرسیون چندگانه این تحقیق مشاهده می کنیم، این است که در بین ابعاد سرمایه اجتماعی شناختی درون خانواده (384/0-) بیشترین قدرت را داشته و به عبارتی قوی ترینپیش بینی کننده رفتار اعتیاد به مواد مخدر در بین جوانان بوده است

هدف از این مقاله شناسایی راهکارهای ارتقاء منزلت اجتماعی معلمان در استان همدان می باشد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. تکنیک مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده و اطلاعات آن از 201 نفر از معلمان زن در هر سه دوره ابتدایی، راهنمایی و متوسطه در مناطق برخوردار (شامل 2 منطقه)، نیمه برخوردار (3 منطقه) و محروم (4 منطقه) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به دست آمده است.     براساس یک رویکرد تلفیقی از نظریات مختلف که از زوایای متفاوت و براساس پاردایم های خاص خود به منزلت اجتماعی می پردازند، به چهارچوب طرح پرداخته شده است. مهم ترین این نظریات عبارتند از: نظریه های ماکس وبر، بوردیو، کارکردگرایی (پارسونز، دیویس، مور و مرتن) ،کالینز، آدامز، محرویت نسبی و نظریه گافمن     نتایج پژوهش نشان داد که افزایش رفاه اقتصادی و اجتماعی، کارکردی بودن نظام آموزشی، مشارکت معلمان در تصمیم گیری های نظام آموزشی، دسترسی عادلانه به منابع کمیاب، صورت های انضباط نمایشی و عدم فاصله نقش به طور معنی داری باعث افزایش منزلت اجتماعی معلمان می شوند.