راهبرد فرهنگ

متأثر از تدوین و اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، از سال 1392 به بعد شاهد نوعی بازنگری و جهت گیری متفاوت نسبت به آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزش رسمی بوده ایم. در جریان این تحول، شاهد تهیه و تدوین کتاب های متفاوت زبان انگلیسی از حیث محتوا، ساختار و رویکرد هستیم؛ کتاب هایی که مبتنی بر اسناد بالادستی توجهی خاص به فرهنگ ایرانی اسلامی داشته اند. این جهت گیری جدید سبب شده تا شاهد طرح بحث هایی در خصوص بار فرهنگی این کتاب ها باشیم که در این بین کمتر از منظر برداشت و نگرش معلمان به این موضوع مهم پرداخته شده است. در پژوهش حاضر با لحاظ نمودن دو دیدگاه مطرح و در تقابل با یکدیگر رویکرد موسوم به لیبرالی که به لزوم اکتفا به فرهنگ مقصد یا همان فرهنگ جوامع انگلیسی زبان در کتاب های آموزش زبان انگلیسی باور دارد، در برابر رویکرد انتقادی که بر فرهنگ جامعه مبدأ یا جامعه زبان آموزان در آموزش زبان انگلیسی تأکید دارد به شیوه ای کیفی برداشت معلمان زبان انگلیسی درباره محتوای فرهنگی و مفاهیم مرتبط با آن در کتاب های نونگاشت این زبان بررسی شده است. یافته ها مبین آن است که برداشت آنها، عمدتاً در راستای اولویت بخشی به فرهنگ مقصد یا همان جهت گیری رویکرد لیبرالی بوده است؛ موضوعی که سبب مواجهه انتقادآمیز آنها با کتاب های نونگاشت زبان انگلیسی در نظام آموزش رسمی شده است و بی تردید تداوم غلبه این نگاه و عدم چاره اندیشی برای آن، که بی تردید عدم همراهی مناسب معلمان را به دنبال خواهد داشت، تحقق اهداف برنامه درسی جدید را با چالش هایی جدی روبرو خواهد ساخت.

رفتار اجتماع یار مجموعه ای از رفتارهایی است که برای دیگران سودمند است و به منظور ارتقاء بهزیستی و آسایش دیگران انجام می شود. هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش فراشناخت اخلاقی در پیش بینی رفتار اجتماع یار بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه یاسوج بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای361 نفر (176 دختر و 185 پسر) به عنوان نمونه از میان آنها انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه فراشناخت اخلاقی (فرا اخلاق) سوانسون و هیل (1993) و پرسشنامه رفتار اجتماع یار کارلو و رندال (2002) استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل گردید. نتایج حاصل از ماتریس همبستگی نشان داد که بین فراشناخت اخلاقی و خرده مقیاس های آن با نمره کلی رفتارهای اجتماع یار و خرده مقیاس های آن رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که فراشناخت اخلاقی رفتار اجتماع یار را پیش بینی می کند. 

یادگیری بیشتر درباره تعاملات میان نهادها (رسمی و غیررسمی) شرط لازم برای بهبود عملکرد اقتصادی است. در این مقاله یک بعد از این تعاملات نهادی، یعنی رابطه میان فرهنگ و نهاد رسمی قانون بررسی شده است. مسئله اصلی این تحقیق نسبت میان فرهنگ و نهادهای رسمی خصوصاً قانون به عنوان یکی از عوامل توسعه و پیشرفت اقتصادی است.این بررسی، با روش توصیفی تحلیلی در چارچوب نظری «اقتصاد نهادی جدید» انجام شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که اثر پیوند، مانع مهمی در اجرای قوانین بدون توجه به شرایط فرهنگی است. فرهنگ، انگیزه اجرای نهادهای رسمی را فراهم می کند و در صورت بروز تضاد میان قانون و فرهنگ، مردم ترجیح می دهند از فرهنگ خود پیروی کنند، با این حال قوانین ممکن است به مرور زمان حتی با اجرای ناقص، فرهنگ را تغییر دهند. اما جهت این تغییر لزوماً مثبت نیست. فرهنگ و قوانین اگر مکمل نباشند به مرور زمان یا در اثر تکانه ها زائل می شوند.

سفرهای زیارتی به مناطق مرتبط با جنگ تحمیلی ایران تحت عنوان راهیان نور، با عمری بیش از دو دهه، یکی از راهبردهای فرهنگی مهم در زمینه ترویج و نشر ارزش های دفاع مقدس به شمار می رود. پژوهش حاضر با هدف بررسی معانی بین الاذهانی مردم اجتماع محلی میزبان، نسبت به گردشگران جنگ و راهیان نور به عنوان کلیتی وابسته به آن صورت پذیرفته است تا از این رهگذر، به فهم جایگاه ایشان در نزد جامعه محلی دست یابد. استراتژی پژوهش استفهامی و رویکرد روشی آن کیفی و متکی بر مردم نگاری است. در این روند نمونه گیری بر مبنای ترکیب تکنیک های گلوله برفی و نمونه گیری هدفمند در هفت شهر اهواز، خرمشهر، آبادان، سوسنگرد، هویزه، حمیدیه و بستان صورت پذیرفته است. درنهایت پس از دو مرحله کدگذاری داده ها، در تبیین معانی بین الاذهانی اجتماع میزبان سه دوگانه پیوستاری شامل جنگ تحمیلی دفاع مقدس، دولت محور مردم محور و زائر بازدیدکننده (گردشگر) شناسایی شد، که به ترتیب بسامد جنگ، دولت محوری و بازدیدکننده نمود بیشتری داشت. از سوی دیگر دوگانه تقابلیِ عرب حاشیه نشین فارس مرکزنشین نیز شناسایی گردید که البته در این میان تجارب موفقی از ارتباطات میان فرهنگی مبتنی بر احترام متقابل و آگاهی از حساسیت های فرهنگی جامعه میزبان از سوی گردشگران، در تضعیفِ این دوگانه بسیار مؤثر ارزیابی شده است. 

سرقت ادبی یکی از مهم ترین معضلات اخلاق پژوهش و در کل حرفه نویسندگی در کشور ماست. علی رغم اینکه آثار متعددی در زمینه سرقت ادبی وجود دارد، به گمان نگارنده، هنوز در مورد خود مفهوم سرقت ادبی، ترجمه آن و نیز نحوه تشخیص مصادیق این مفهوم نیاز به بحث و نظرورزی وجود دارد. ارائه تعریفی چندکلمه ای یا چند سطری از سرقت ادبی آسان ترین و همزمان مسئله دارترین کاری است که می توان انجام داد. در این مقاله پس از بررسی اجمالی ادبیات موضوع، در وهله نخست به تحلیل مفهوم سرقت ادبی و نقد برخی از تعاریف رایج آن خواهیم پرداخت. سپس با تفکیک پلاجیاریزم از سرقت و نقض حق مؤلف نشان خواهیم داد که تعبیر «سرقت ادبی» ترجمه چندان دقیقی برای پلاجیاریزم نیست و تلاش خواهیم کرد که بدیل بهتری را معرفی کنیم. پس از آن با تحلیل مؤلفه های اخلاقی این پدیده استدلال خواهیم که سرقت ادبی مفهومی فازی است و در تعیین مصادیق این مفهوم و درجات آنها شبکه ای از عواملِ متنی و فرامتنی نقش بازی می کنند. برای این کار ما هشت موقعیت را ترسیم خواهیم کرد که در آن عوامل متنی و فرامتنی در تعین مصادیق سرقت ادبی و درجات آنها اثرگذار هستند.

نوآوری به عنوان مولود جوامع صنعتی، برای تفسیر فناوری به کار گرفته شد و مطرح کردن آن در فضای علوم انسانی رویدادی جدید است. این پژوهش با بررسی تطبیقی مطالعات انجام شده پیشین و مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام به عنوان یکی از مصادیق نوآور در عرصه تحقیقات علوم انسانی، در جست وجوی وام گیری از مدیریت فنّاوری برای استفاده از مفهوم نوآوری در عرصه مراکز تحقیقاتی مربوط به علوم انسانی است. بدین منظور با استفاده از روش شناسی آمیخته متشکل از تحلیل محتوای کیفی و مدل سازی تفسیری ساختاری به تطبیق مولفه ها و شاخص های کلیدی نوآوری پرداخته شده است. بر پایه یافته های تحلیل محتوای کیفی، در مجموع 3 بعد، 7 مؤلفه و 18 شاخص به عنوان اجزای مراحل فرآیند نوآوری در مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام شناسایی و سپس بر پایه نتایج روش ISM، شاخص های مذکور از نظر تقدم نفوذ بر یکدیگر در 8 سطح ارائه گشت. نتایج نشان داد که، مسئله پایه ایِ شکل گیری نوآوری در عرصه علوم انسانی، ارائه خروجی ها به زبان غیر فنی و قابل استفاده برای عامه است در مرتبه اول و توسعه هدفمند ایده ها و کاربردی کردن آنها به مثابه اسباب اصلی پذیرفتنی کردنِ نتایج تحقیقات علوم انسانی، در مرتبه دوم. انجام تدابیر کافی و موثر برای تأمین مالی تحقیقات این عرصه، تطبیق خروجی ها با نیازهای بازار هدف و پایش رقبای مؤسسات پژوهشی علوم انسانی نیز به عنوان عوامل کلیدی موفقیت این مؤسسات قابل طرح است.

در میان برنامه های گوناگونی که از رسانه ملی پخش می شود، آگهی های بازرگانی بخش زیادی را به خود اختصاص داده است. هدف این پژوهش، شناسایی و طراحی شاخص های بازاریابی اسلامی در حوزه تبلیغات و بررسی میزان تطابق پیام های بازرگانی سیما با شاخص های بازاریابی اسلامی است. ابتدا شاخص های بازاریابی اسلامی با استفاده از منابع اسلامی استخراج و در اختیار خبرگان حوزه مدیریت و تجارت اسلامی قرار داده شد و 23 شاخص مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه، 323 پیام بازرگانی پخش شده از شبکه های 1، 2، 3 و 5 سیما در بازه زمانی 15/1/1396 تا 15/3/1396 به عنوان نمونه آماری انتخاب و مبتنی بر روش تحلیل محتوا با 23 شاخص نهایی مطابقت داده شد. نتیجه حاکی از آن بود که تنها پنج شاخص به طور کامل در تبلیغات رعایت شده اند و در رعایت 18 شاخص دیگر نواقصی وجود دارد. بنابراین در اغلب آگهی های پخش شده ضعف در رعایت اصول و شاخص های بازاریابی اسلامی مشاهده می شود.