Journal of Information Technology Management (مدیریت فناوری اطلاعات)

اهمیت تحقیقات روش شناسی در حوزه تجارت الکترونیک، به اهمیت روش تولید علم و درک منطق حل مسائل قلمرو تجارت الکترونیک بر می گردد. در هر رشته علمی این نوع تحقیقات برای جامعه علمی آن رشته اهمیت دارد. هدف مقاله حاضر بررسی روش شناسی تحقیقات در حوزه تجارت الکترونیک از طریق بررسی سه مجله معتبر تجارت الکترونیک از سال 2009 تا سال 2013 با استفاده از روش مطالعه نگاشت سیستماتیک است. در نتیجه انجام این تحقیق، از مجموع 422 مقاله، 337 مقاله استخراج شد. این مطالعه تلاش شده است نوع تحقیق، هدف تحقیق، پارادایم فلسفی، دامنه تحقیق، روش تحقیق و واحد تحلیل مقالات، به روش کمّی و کیفی تحلیل شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد تحقیقات کمّی مبتنی بر پارادایم اثبات گرایی با اهداف کاربردی در موضوعات مربوط به توسعه محصولات و خدمات جدید و روش تحقیق پیمایشی در سطح تحلیل جامعه، بیشترین فراوانی را داشته است. در نهایت، با استفاده از نرم افزار کلمنتاین روابط بین برخی نتایج نیز تحلیل شده است.

مطالعه حاضر با هدف تبیین تأثیر مهارت های فناوری اطلاعات و ارتباطات مدیران بر ابعاد و شاخص های سازمان یاد گیرنده در شرکت های خدمات مشاوره ای فنی و مهندسی کشاورزی استان اصفهان انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران عامل این شرکت ها بود که از بین آنها 103 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه مشتمل بر دو بخش عمده شامل «سؤالات پرسشنامه استاندارد ابعاد یادگیری سازمانی DLOQ و اتکینز و مارسیک (1998)» و «پرسشنامه ای محقق ساخته برای سنجش مهارت و به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات» بود. داده های توصیفی مختص به ابعاد سطوح یادگیری سازمانی نشان داد در مجموع وضعیت ابعاد و شاخص های سازمان یادگیرنده در شرکت های مطالعه شده در سطح متوسط است. همچنین میزان مهارت مدیران در به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات بر ابعاد و شاخص های سازمان یاد گیرنده اثر مثبت و معنا داری داشت. مدل یابی معادلات ساختاری نیز مبین برازش مطلوب مدل مفهومی مد نظر تحقیق برای بررسی رابطه بین میزان مهارت های فناوری اطلاعات و ابعاد سازمان یادگیرنده بود.

امروزه ماهیت جهانی کسب و کار و پیشرفت در فناوری اطلاعات و ارتباطات، سازمان ها را مجبور کرده است که از فناوری های نوظهور برای حفظ توان رقابتی خود استفاده کنند. در سال های اخیر، بسیاری از سازمان ها کسب و کار الکترونیکی را پذیرفته اند. شرکت ها بدین وسیله می توانند بهره وری عملیاتی، سودآوری و موقعیت رقابتی خود را بهبود بخشند. این مقاله تلاش کرده است با به کارگیری روش اکتشاف انفجار در علم سنجی، تمام کلیدواژگان، عناوین، نویسندگان، دانشگاه ها و کشورهای مطرح و شبکه همکاری نویسندگان با یکدیگر را در حوزه کسب و کار الکترونیکی بررسی کند و روند موجود در کسب و کار الکترونیکی را در بین سال های 1980 تا 2015 به دست آورد. در این راستا پایگاه داده وب آف ساینس به عنوان مرجع مقاله ها مد نظر قرار گرفت و تمام مقاله های حوزه کسب و کار الکترونیکی در این پایگاه داده بررسی شد.

هدف اصلی مقاله حاضر تحلیل ابعاد نوآوری باز مبتنی بر توسعه فناوری اطلاعات در شرکت های دانش بنیان با استفاده از تلفیق BSC، FANP و DEMATEL است. ابتدا با مروری بر پیشینه نوآوری باز و توسعه فناوری اطلاعات، ابعاد آن در شرکت های دانش بنیان شناسایی شد، سپس با بهره مندی از نظر 15 نفر متخصص، 14 شاخص نوآوری باز برای آن شرکت ها مد نظر قرار گرفت و این ابعاد با توجه به منظرهای چهارگانه کارت امتیازی متوازن طبقه بندی شدند. در مرحله بعد با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای فازی، وزن معیارهای مد نظر به دست آمد. در مرحله نهایی با به کارگیری تکنیک دیماتل، روابط درونی هر یک از معیارها با استفاده از رویکرد ابرماتریس، سنجش و ارزیابی شد. بر اساس نتایج تحقیق، معیار مشتری با وزن 3/0، مهم ترین معیار اصلی مؤثر بر نوآوری باز در شرکت های دانش بنیان برای توسعه فناوری اطلاعات است. معیار یادگیری با وزن 29/0، معیار فرایندهای داخلی با داشتن مجموع وزن 24/0 و در نهایت معیار مالی با مجموع وزن 17/0 در اولویت های بعدی قرار گرفتند.

امروزه به کارگیری تصمیم های مؤثر و کارا در مسائل پیچیده نیازمند استفاده از سیستم پشتیبانی تصمیم است. این مقاله به ارائه یک سیستم پشتیبانی تصمیم مبتنی بر الگوریتم ژنتیک برای مسئله زمان بندی تولید و حمل و نقل در یک زنجیره تأمین می پردازد. فرض می شود تعدادی سفارش وجود دارد که باید توسط تأمین کنندگان تولید و توسط یک ناوگان حمل و نقل برای شرکت سازنده ارسال شود. هدف، تخصیص سفارش ها به تأمین کنندگان، تعیین ترتیب تولید آنها، تخصیص سفارش های پردازش شده به وسایل نقلیه و ترتیب حمل آنها به گونه ای است که مجموع زمان تحویل سفارش ها کمینه شود. نشان داده می شود که پیچیدگی مسئله از نوع Np-hard است و امکان استفاده از روش های دقیق برای حل مسئله در زمان حل معقول وجود ندارد. بنابراین، در مقاله حاضر برای حل آن از الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. با استفاده از این سیستم پشتیبانی تصمیم، یک رویکرد نوین برای مدیریت زنجیره تأمین پیشنهاد شده است. تحلیل رویکرد پیشنهادی در این تحقیق با رویکردهای معمول، توسط این سیستم پشتیبانی تصمیم نشان از برتری رویکرد پیشنهادی ما دارد.

با رشد روز افزون استفاده از کارت های الکترونیکی، به خصوص در صنعت بانکی، حجم تراکنش با این کارت ها نیز به سرعت افزایش پیدا کرده است. به علاوه، ذات مالی این کارت ها سبب ایجاد مطلوبیت تقلب در این حوزه شده است. تحقیق حاضر با رویکرد پردازش موازی و راه حل نگاشت کاهش، از شبکه عصبی مدل کوهونن برای کشف ناهنجاری در تراکنش کارت های بانکی استفاده کرده است. برای این منظور، در مرحله نخست راه حلی برای طبقه بندی تراکنش ها به تقلب آمیز و قانونی پیشنهاد شد که نسبت به روش های دیگر عملکرد بهتری از خود نشان داد. در مرحله بعد، روش پیشنهادی به دست آمده از تبدیل شبکه کوهونن به فرم استفاده شده نگاشت کاهش، توانست قابلیت مناسبی را از نظر زمان اجرا به نمایش بگذارد؛ به طوری که انتظار می رود در تراکنش هایی با مفروضات بزرگ داده به خوبی پیاده سازی شود.

امروزه جامعه جهانی با چالش جدیدی به نام شکاف دیجیتالی روبه روست که این چالش به نابرابری در دسترسی و استفاده از محصولات و خدمات فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی بین افراد و جوامع منجر می شود. اهمیت پدیده شکاف دیجیتالی به دلیل تأثیر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن بر زندگی روزمره افراد و وضعیت داخلی و بین المللی کشور است. این پژوهش با هدف کاربردی، پس از شناسایی عوامل تأثیرگذار بر دسترسی افراد به رایانه و اینترنت در سطح شهروندان رفسنجان با استفاده از داده های 501 پرسشنامه پاسخ داده شده، به مدل سازی این عوامل با استفاده از شبکه های عصبی فازی تطبیقی پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد سواد و مهارت دیجیتالی، عامل اقتصادی و دسترسی انگیزشی نسبت به سایر عوامل، بیشترین تأثیر را بر دسترسی فیزیکی افراد به رایانه و اینترنت دارد. از مقایسه نتایج پژوهش با نتایج روش معادلات ساختاری، مشخص شد هر دو نتیجه با یکدیگر همخوانی دارند.

انتخاب بین «انجام کار در درون سازمان» یا «برون سپاری به منابع بیرونی» یکی از تصمیم هایی است که اغلب مدیران با آن مواجه می شوند. شواهد تجربی و نظری نشان می دهد تصمیم گیری درست در این رابطه، بر کارآیی و پاسخ گویی عملیات سازمان ها تأثیر شایان توجهی دارد. در این تحقیق با استفاده از روش های استخراج و مدل سازی دانش خبرگان، چارچوبی منطقی برای تصمیم گیری درباره برون سپاری در سازمان های حاکمیتی طراحی شده و بر اساس آن سیستم خبره ای توسعه داده شده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و داده ها و اطلاعات آن با روش توصیفی و مطالعه موردی جمع آوری شده است. اهداف، شرایط اجتناب ناپذیر، الزامات، شرایط زمینه ای و شرایط تسهیل کننده مؤلفه های اساسی شناسایی شده در فرایند تصمیم گیری درباره برون سپاری محسوب می شوند. این سیستم ضمن ارائه توصیه های منطقی درباره هر فعالیت از نظر برون سپاری، مجموعه فعالیت های ورودی را بر اساس میزان آمادگی برای برون سپاری مرتب می کند. در پایان، سیستم ارائه شده برای فعالیت های مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات در یکی از سازمان های حاکمیتی نمونه به اجرا درآمد و خروجی ها و نتایج به دست آمده از آن تحلیل شد.

با وجود مدل ها و چارچوب های مختلفی که درباره حکمرانی خوب الکترونیک وجود دارد، تا کنون مدل جامعی ابعاد چندگانه حکمرانی خوب الکترونیک در حوزه آموزش الکترونیک را به صورت یکپارچه، جامع، فرایندی و سیستمی بررسی نکرده است. در این مقاله به منظور تبیین فرایند حکمرانی خوب الکترونیک، ضمن مرور سیستماتیک ادبیات و پیشینه تحقیق، به کمک روش شناسی فراترکیب کلیه عومل شناسایی شدند؛ سپس براساس روش شناسی نظریه برخاسته از داده ها و رویکرد پارادایمی اشتراس و کوربین به کدگذاری باز، محوری و انتخابی اقدام شد. در ادامه به کمک روش پیمایش، میزان اهمیت و اولویت هر یک از عوامل پیشنهادی تعیین شد و این پژوهش را در زمینه های روش شناسی تحقیق و نتایج به دست آمده و در نهایت مدل پیشنهادشده، صاحب نوآوری هایی کرد که در پژوهش های قبلی به آن توجه نشده بود؛ به طوری که مدل پیشنهادی پژوهش ضمن برطرف کردن کمبودهای تحقیقات گذشته، این امکان را برای بخش های دولتی، خصوصی و نهادهای مدنی فراهم می کند تا فرایند ایجاد حکمرانی خوب الکترونیک را به عنوان فرایندی پویا در نظر بگیرند.