تحقیقات مالی

پس از انتشار مقاله مارکویتز در سال 1952، یافتن بهترین راه برای بهینه سازی پرتفوی بین فعالان صنعت مدیریت سرمایه گذاری اهمیت مضاعف پیدا کرد و به همین منظور روش های زیادی برای انتخاب سبد سهام معرفی شدند. این مقاله به انتخاب پرتفوی بهینه سهام با استفاده از تکنیک های نوین برنامه ریزی آرمانی، یعنی دو تکنیک برنامه ریزی فرا آرمانی (Meta-GP) و برنامه ریزی آرمانی ترتیبی توسعه یافته (ELGP) پرداخته است. هر دو مدل به دنبال حداکثرسازی بازدهی و نقدشوندگی و همچنین به حداقل رساندن بتا و ریسک سهام شرکت ها برای تشکیل پرتفوی بهینه اند. در نهایت دو پرتفوی به دست آمده با مقدار بازدهی هر یک مقایسه شد. این پژوهش در بازار بورس اوراق بهادار تهران اجرا شده است. بازدهی کل پرتفوی در مدل برنامه ریزی آرمانی ترتیبی توسعه یافته 678/21 درصد و در برنامه ریزی فرا آرمانی 172/20 درصد است.

روند تغییرات شاخص کل قیمت سهام، همواره به عنوان یکی از ملاک های سرمایه گذاری مدنظر قرار می گیرد. به دلیل وجود دو مؤلفه ای غیرخطی و متلاطم سری زمانی شاخص قیمت، در این پژوهش سعی شده مدل هیبریدی نوینی ارائه شود که بتواند روند حرکتی و تغییرات شاخص را با بیشترین دقت پیش بینی کند. در این مدل ابتدا با استفاده از تبدیل موجک، سری زمانی شاخص به شش سری زمانی مجزایی که ویژگی های غیرخطی و متلاطم شاخص مدنظر را نمایندگی می کند، تفکیک می شود. در ادامه، سری های زمانی استخراج شده با رفتار غیرخطی، با استفاده از ترکیب مدل ماشین بردار پشتیبان و بهینه سازی ازدحام ذرات و سری های زمانی مبتنی بر رفتار متلاطم شاخص کل با بهره گیری از مدل GJR پیش بینی می شوند؛ سپس با جمع نتایج به دست آمده از پیش بینی دو مؤلفه ای غیر خطی و متلاطم شاخص قیمت، سری زمانی شاخص کل قیمت برآورد می شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد مدل هیبریدی ارائه شده این پژوهش در مقایسه با سایر روش های پیش بینی، خطای کمتری داشته و از دقت بیشتری برخوردار است.

حمایت از بخش واقعی اقتصاد، از مهم ترین کارکردهای یک نظام مالی اسلامی کارآمد است. چنین نظامی باید صرفاً در راستای تقویت بخش واقعی اقتصاد عمل کند و پیوسته به دنبال پاسخگویی برای رفع نیازهای اساسی آن باشد. از جمله راه های دستیابی به این هدف طراحی و استفاده از ابزارهای مالی صحیح و کارآمد برای تأمین مالی شرکت ها و پروژه های مربوطه است. چنانچه در چنین شرایطی، ابزار مالی مبتنی بر عقد سفارش ساخت (استصناع) را طراحی شود، می توان پروژه های مهم کشور را در بخش خصوصی، عمومی و دولتی از نظر مالی تأمین کرد. این تحقیق به دنبال آن است تا با استفاده از تحلیل منطقی مبتنی بر قیاس، مدل های مالی اوراق سفارش ساخت (استصناع) را طراحی کرده و زمینه لازم برای عملیاتی کردن این ابزار در بازار مالی ایران را فراهم آورد.

این پژوهش با هدف ارائه مدل بومی برای رتبه بندی بانک های ایرانی بر مبنای سلامت و ثبات بانکی، به منظور سنجش سلامت و ثبات بانک های فعال در نظام بانکی کشور اجرا شده است. به این منظور نخست با مطالعه ادبیات موضوعی پژوهش، مدل پیشنهادی تحقیق طراحی شد و پس از اعتبارسنجی به روش دلفی فازی، عوامل مدل نهایی با شش بعد و 26 مؤلفه شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای و روش دیمتل، ضریب اهمیت هر یک از این عوامل به دست آمد و بدین ترتیب مدل نهایی ارائه شد. در ادامه بانک های بورسی و فرابورسی فعال در نظام بانکی کشور، بر مبنای صورت های مالی حسابرسی شده سال 1393، با استفاده از مدل ارائه شده و روش تاپسیس رتبه بندی شدند. نتایج به دست آمده نشان می دهد، به ترتیب بانک های پاسارگاد، خاورمیانه، کارآفرین، دی و سینا در سال 93 عملکرد مطلوب تری نسبت به سایر بانک های مورد مطالعه داشته اند.

در این پژوهش با استفاده از داده های مربوط به 24 صندوق سرمایه گذاری مشترک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در دوره زمانی 1389 تا 1393 به بررسی تأثیر انواع مالکیت در ایجاد اثر تمایلی در این صندوق ها با به کارگیری روش تخمین حداقل مربعات تعمیم یافته برآوردی (EGLS) و روش تخمین گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) پرداخته شده است. نوع مالکیت به چهار طبقه شامل مالکیت خارجی، مالکیت شرکتی، مالکیت نهادی و مالکیت مدیریتی دسته بندی شده است. نتایج آزمون هم جمعی کائو حاکی از وجود رابطه بلندمدت میان متغیرهای پژوهش است. بر اساس نتایج تخمین های روش EGLS و GMM می توان گفت ارتباط مثبت و معناداری میان مالکیت نهادی با رفتار مبتنی بر اثر تمایلی در صندوق های سرمایه گذاری مشترک وجود دارد و همچنین ارتباط منفی معناداری میان مالکیت مدیریتی با اثر تمایلی در این صندوق ها برقرار است؛ اما میان مالکیت شرکتی و اثر تمایلی در این صندوق ها ارتباط معناداری مشاهده نشد.

مدل پنج عاملی فاما و فرنچ (2015) پاسخ به ناهمسانی هایی است که در آزمون های تجربی مدل سه عاملی فاما و فرنچ (1993) مشاهده شد. مدل پنج عاملی، دو عامل سودآوری و سرمایه گذاری را به مدل سه عاملی اضافه می کند. این تحقیق به دنبال ارزیابی عملکرد مدل پنج عاملی فاما و فرنچ در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور از آزمون GRS برای ارزیابی مدل پنج عاملی در مقایسه با عوامل قبلی (بازار، اندازه و ارزش) استفاده شده است. این آزمون عمدتاً مبتنی بر تحلیل عرض از مبدأ تخمین رگرسیون هاست. تخمین های انجام شده با استفاده از الگوهای سه گانه تشکیل پرتفوی و اندازه گیری عوامل مورد مطالعه بر اساس الگوهای متفاوت صورت گرفته است. نتیجه تحقیق حاضر نشان می دهد با کنترل عوامل سودآوری و سرمایه گذاری، کماکان مدل سه عاملی مدل مناسبی برای توضیح بازده مازاد پرتفوی های مطالعه شده است. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده، دو عامل اضافه شده به مدل، کارایی مدل را افزایش نمی دهد.

در دهه های اخیر اقتصاد جهانی شاهد تحولات گسترده ای بود که عمدتاً به واسطه پیدایش عوامل تشکیل دهنده جهانی شدن به وقوع پیوسته است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر جهانی شدن مالی بر بازده سهام است. برای این مطالعه، از درجه سرمایه گذاری مستقیم خارجی و سرمایه گذاری در اوراق بهادار به عنوان شاخص جهانی شدن مالی استفاده می شود. همچنین از میان سایر متغیرهای کلان مؤثر بر بازده سهام، تولید ناخالص داخلی، نقدینگی، نرخ تورم، نرخ ارز بازار آزاد و درآمدهای نفتی کشور در نظر گرفته شده است. اطلاعات پژوهش از داده های فصلی اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1394- 1377 به دست آمده و با به کارگیری روش آزمون کرانه ها و خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی (ARDL) تجزیه و تحلیل شده است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که جهانی شدن مالی بر بازده سهام در بلندمدت و کوتاه مدت تأثیر مثبت و معنادار می گذارد؛ به بیان دیگر، با گسترش جهانی شدن مالی، بازده سهام در ایران افزایش می یابد و برعکس.

یکی از عوامل مهم در تصمیمات مالی سرمایه گذاران، خطاهای ادراکی است که در زمان خرید و فروش سهام بر فرایند تصمیم گیری آنها تأثیر می گذارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر خطاهای ادراکی و میزان آن بر فرایند تصمیمات سرمایه گذاران است. برای دستیابی به این هدف، ب ه روش تص ادفی 300 نفر از سرمایه گذاران ب ورس اوراق به ادار ته ران برای نمون ه انتخاب شدند. داده های مورد نیاز از طریق توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها به دست آمده اند. ب ا اس تفاده از تحلی ل عاملی، تلاش شد ص حت فرض یه ه ا آزم ون شود. بر اساس یافته های پژوهش، خطاهای ادراکی بر فرایند تصمیم گیری سرمایه گذاران تأثیر می گذارند. به بیان دیگر، فرضیه های پژوهش تأیید شدند و مشخص شد بین خطاهای ادراکی و تصمیم های سرمایه گذاری رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد، فرایند تصمیم گیری در سرمایه گذاران از خطای نمایندگی 19 درصد، خطای اعتماد بیش از حد 31 درصد و خطای حالت روحی 29 درصد تأثیر می پذیرد