تحقیقات مالی

در مقاله حاضر اهتمام بر این بوده است تا با تأکید بر قوانین و رویه عملی، ساختار حقوقی نهادهای خود انتظام در بازار سرمایه ایران و آمریکا مورد بررسی قرار گیرد و این موضوع در ایران و آمریکا (که به نوعی مبدع روش خود انتظامی برای تنظیم مقررات است)، تبیین شود. برای نیل به این هدف، بحث را از مهم ترین زوایا مورد تحلیل قرار دادیم؛ از این رو، در این مقاله منشأ قانونی نهادهای خود انتظام، ماهیت این نهادها و نحوه تشکیل، تعلیق و انحلال آنها، اختیارات مقررات گذاری، حل و فصل اختلافات و مراجع رسیدگی به تخلفات (انضباطی و کیفری) اعضا را به صورت تطبیقی با نظام حقوقی آمریکا بررسی کردیم و افزون بر تفصیل عناوین یادشده، این نتیجه به دست آمد که نظام حقوقی ایران و آمریکا در این زمینه به غیر از برخی تفاوت های جزئی، مشابه یکدیگر هستند.

اوراق صکوک از ابزارهای مالی جدیدی هستند که در کشورهای اسلامی برای مطابقت با احکام شرع، به آن توجه می شود. در فرآیند انتشار صکوک، نهادها و اشخاص مختلفی درگیرند که سبب بروز روابط حقوقیِ متفاوتی می شود. شناخت ماهیت حقوقی این روابط، برای مشخص کردن حقوق و تکالیف هر یک از طرفین، اهمیت فراوان دارد. از جمله روابطی که در تمامی صکوک وجود دارد، رابطه ناشر و سرمایه گذاران است. ناشر از طرف سرمایه گذاران و با مبالغ آنها، اعمال حقوقیِ مشخصی را انجام می دهد. ماهیت حقوقی این پیوند با عقود مختلفی مانند اجاره اشخاص، حق العمل کاری و وکالت قابل تحلیل است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت و نوع، تحلیلی توصیفی است که به شیوه کتابخانه ای و استفاده از منابع الکترونیکی انجام شده است. در مقاله حاضر، بعد از بررسی احتمال حکومت این عقود بر پیمانِ یادشده، نتیجه آن می شود که در شرایط کنونی، بهترین گزینه برای حکومت بر این پیوند، ماده 10 قانون مدنی است.

دو رویکرد رقیب برای تشریح صرف ارزش وجود دارد، ریسک عقلایی که در آن سهام ارزشی، ریسکی تر از سهام رشدی است و فرضیه عکس العمل بیش از حد بازار که در آن کارگزاران، بازده آتی سهام رشدی را بیش از واقع اعلام می دارند. فرضیه ریسک عقلایی، دو فرضیه اثر اهرم و بازخورد نوسانات را دربرمی گیرد. در این مقاله با استفاده از مدل GARCH-M Asymmetric به پیش بینی دو فرضیه می پردازیم؛ یعنی به دنبال بررسی این مسئله هستیم که آیا فرضیه های اثر اهرم، بازخورد نوسانات یا عکس العمل بیش از حد بازار صرف ریسک را توضیح می دهند یا خیر. همچنین به بررسی این مسئله می پردازیم که آیا بازده ها، صرف ریسک مثبتی (منفی) را در نتیجه یک شوک منفی (مثبت) و میزان صرف نشان می دهند یا خیر. جامعه مورد نظر در این پژوهش تمامی شرکت های بورسی هستند و نمونه شرکت های غیرمالی بورسی در سال های 1381 تا 1389، هستند. نتایج این مقاله بیانگر تأیید فرضیه بازخورد نوسانات است. همچنین، این تأثیرات برای سهام ارزشی بیش از سهام رشدی و برای شوک های منفی بیش از شوک های مثبت است.

هدف این پژوهش، بررسی رابطه جریان های نقدی صندوق های سرمایه گذاری مشترک و شاخص بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1387 تا بهمن1391 با استفاده از اطلاعات 65 صندوق سرمایه گذاری مشترک تأسیس شده و فعال در بورس اوراق بهادار تهران طی این دوره است. در این پژوهش از تغییرات روزانه مجموع واحدهای صندوق های سرمایه گذاری مشترک و همچنین تغییرات روزانه ارزش مجموع واحدهای صندوق های سرمایه گذاری مشترک، به منزله معیاری برای خالص جریان های نقدی صندوق های سرمایه گذاری مشترک استفاده شده است. نتایج آزمون یوهانسون نشان می دهد، سری های مورد بررسی هم انباشته هستند و رابطه مجموع جریان های نقدی صندوق های سرمایه گذاری مشترک و شاخص بورس اوراق بهادار تهران در بلندمدت معنادار است. پس از بررسی آزمون علیت گرانجر، یافته ها نشان می دهد که میان تغییرات مجموع واحدهای صندوق های سرمایه گذاری مشترک و شاخص بورس اوراق بهادار تهران و همچنین تغییرات ارزش مجموع واحدهای صندوق های سرمایه گذاری مشترک و شاخص بورس، رابطه علیت دوطرفه وجود دارد.

در این پژوهش عملکرد مدل های GARCH چندمتغیره، برای محاسبه ارزش در معرض ریسک، مقایسه شده است. بدین منظور از پرتفویی شامل شاخص های هفتگی TEDPIX، KLSE و 100 XU برای مدت ده سال استفاده شد. برای تخمین ارزش در معرض ریسک، ابتدا مدل های CCC، DCC انگل، DCC تز و تسو و DECO-GARCH با استفاده از نرم افزار OxMetrics تخمین زده شدند. سپس با کمینه کردن معیارهای اطلاعاتی و حداکثر راست نمایی، مقدار وقفه های بهینه به دست آمد. پس از تأیید کفایت مدل ها، ماتریس واریانس کواریانس آنها برای تخمین ریسک استفاده شد. نتایج نشان داد، گرچه مدل CCC، ماتریس واریانس را بهتر تخمین می زند، مدل DECO-GARCH به واسطه به کارگیری کامل تر اطلاعات ماتریس همبستگی، بهتر از دیگر مدل ها، ارزش در معرض ریسک را محاسبه می کند.

در این مقاله تأثیر ریسک اعتباری بر سودآوری بانک های ایران بررسی شده است. برای اندازه گیری ریسک اعتباری از نسبت های تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات و ذخیره مطالبات مشکوک الوصول به کل تسهیلات استفاده شده است. همچنین سودآوری با استفاده از دو نسبت بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام اندازه گیری شده است. نمونه پژوهش شامل پانزده بانک و مؤسسه اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طی دوره زمانی 82 تا 88 است. نتایج پژوهش نشان می دهد، بین ریسک اعتباری و سودآوری بانک ها رابطه منفی معنا داری وجود دارد. رابطه یادشده را می توان این گونه تشریح کرد که با افزایش ریسک اعتباری، هزینه بانک ها افزایش یافته، بنابراین سودآوری آنها کاهش می یابد. با توجه به نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که مدیران سیستم بانکی برای افزایش سودآوری می بایست ریسک اعتباری مجموعه تحت مدیریت خود را کنترل کنند.

در این مقاله نتایج حاصل از به کارگیری مدل های بازاربینی و اوراق گزینی در ارزیابی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک فعال بازار سرمایه ارائه می شود. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که صندوق ها تا چه حد در رسالت خود برای کسب بازده بالاتر از بازار موفق بوده اند و آیا کسب بازده بالاتر از بازار در طول زمان برای این واسطه های مالی، روندی معنادار داشته و حاصل توانمندی های مدیریت فعال سبد اوراق بهادار است؟ برای پاسخ به این سؤال ها، اطلاعات نمونه ای متشکل از هشت صندوق سرمایه گذاری در سهام، انتخاب شد. توانمندی های مدیریت فعال در این صندوق ها شامل بازاربینی و اوراق گزینی مطابق دو مدل ترینور مازوی و هنریکسون مرتون بررسی شد. بررسی نتایج نشان داد که در میان صندوق های موضوع پژوهش، توانمندی بازاربینی به صورت معنادار در هیچ موردی وجود ندارد و اوراق گزینی مثبت تنها در دو صندوق عضو نمونه مشاهده شده است.

با توجه به گسترش روز افزون روش های پیش بینی در بازارهای مالی و نیز، از آنجا که قیمت سهام یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در تصمیمات سرمایه گذاری است و پیش بینی آن می تواند نقش با اهمیتی در این زمینه ایفا کند، در این پژوهش سعی شده است، مدلی ارائه شود تا بر اساس آن بتوان روند حرکتی قیمت سهام شرکت مورد نظر را با دقت بالایی پیش بینی کرد. بر همین اساس، یک مدل ترکیبی برای پیش بینی روند حرکتی قیمت سهام با استفاده از ماشین بردار پشتیبان بر پایه الگوریتم ژنتیک ارائه شده است. برای نمونه آماری، سی شرکت از پنجاه شرکت برتر بورس اوراق بهادار در سه ماهه دوم سال 90 انتخاب شده است. سپس برای هر سی شرکت، 44 متغیر محاسبه شد. این متغیرها ورودی مدل ترکیبی هستند و به کمک الگوریتم ژنتیک بهینه سازی شده اند. نتایج نشان می دهد، مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان بر پایه الگوریتم ژنتیک در پیش بینی روند حرکتی قیمت سهام بسیار بهتر عمل می کند و درمقایسه با روش ماشین بردار پشتیبان ساده، از دقت بیشتری برخوردار است.