مطالعات روانشناختی

هدف از پژوهش حاضر، آزمون الگوی مفهومی نقش واسطه ای حرمت خود ناپایدار در رابطه بین طرح واره های ناسازگار اولیه و مولفه های خود-ناتوان سازی بود. این پژوهش در چارچوب یک طرح همبستگی انجام شد. شرکت کنندگان 309 نفر دانشجوی دختر دانشگاه مازندران بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و فرم مشخصات جمعیت شناختی، مقیاس خود-ناتوان سازی، مقیاس حرمت خود ناپایدار و فرم کوتاه پرسشنامه طرح واره های ناسازگار اولیه را تکمیل کردند. با استفاده از برآورد حداکثر درست نمایی و روش خود-گردان سازی، یافته های حاصل از تحلیل مسیر نشان داد الگوی پیشنهادی با داده های پژوهش برازش مناسب دارد و طرح واره های معیارهای سرسختانه/عیب جویی افراطی، شکست و نقص/شرم از طریق حرمت خود ناپایدار، تأثیر مثبت و معنی داری بر خود-ناتوان سازی ادعایی و رفتاری داشت. بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که وجود طرح واره ناسازگار اولیه سرسختانه/عیب جویی افراطی، شکست و نقص/شرم توانست خود-ناتوان سازی را پیش بینی کند. در این میان، حرمت خود ناپایدار به عنوان یک عامل شخصی، توانست سازوکار تأثیر طرح واره های ناسازگار اولیه بر مولفه های خود-ناتوان سازی را روشن کند. این نتایج، در طراحی برنامه های مشاوره ای و درمانی برای دانشجویان، قابل استفاده است.

اختلالات اضطرابی در بین وضعیت های اورژانسی روان پزشکی از بالاترین میزان شیوع برخوردار بوده و بر عملکرد شغلی، تحصیلی، ارتباطات خانوادگی و بین فردی تأثیر می گذارد.هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین خودانگاره و مکانیزم های دفاعی با اضطراب جدایی بزرگسالی بود. پژوهش حاضر با حجم نمونه 380 نفر از دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی و دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل به روش نمونه گیری خوشه ای و با استفاده از مقیاس های اضطراب جدایی بزرگسالی، سبک های دفاعی و خودانگاره اجرا شدند. داده ها با آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج یافته ها نشان داد که بین اضطراب جدایی بزرگسالی با خودانگاره منفی رابطه مثبت و با خودانگاره مثبت رابطه منفی معنادار وجود دارد و همچنین رابطه منفی با مکانیزم های دفاعی رشد یافته، رابطه مثبت با مکانیزم های دفاعی روان رنجور و رشدنایافته وجود داشت. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که به ترتیب مکانیزم های دفاعی رشد نایافته، روان رنجور، رشد یافته و خودانگاره پیش بینی کنند ه های اضطراب جدایی بزرگسالی بودند. یافته های پژوهش حاضر بیانگر ارتباط بین مکانیزم های دفاعی روان رنجور و رشد نایافته و خودانگاره با اضطراب جدایی بزرگسالی بود؛ بنابراین نتایج این تحقیق، شواهد پژوهشی ارزشمندی برای آسیب شناسی دقیق تر این اختلال و شناسایی متغیرهای روان تحلیلی مرتبط با آن است.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی با رویکرد تحلیل ارتباط متقابل بر کاهش گرایش به روابط فرازناشویی افراد معتاد انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه کنترل همراه با پیگیری یک ماهه بود. جامعه پژوهش شامل کلیه افراد معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر کرمانشاه در سال 1395 بودند که به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، 40 نفر در گستره سنی 25 تا 50 سال انتخاب و به صورت تصادفی به نسبت یکسان در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه "گرایش به روابط خارج از ازدواج" استفاده شد. برنامه مداخله گروه درمانی با رویکرد تحلیل ارتباط متقابل بر روی گروه آزمایش به صورت گروهی به مدت 10 جلسه 2 ساعته (در هر هفته یک جلسه) اجرا شد؛ گروه کنترل به مدت 2ماه در لیست انتظار قرار گرفت. یافته های به دست آمده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که در مرحله پس آزمون و پیگیری، بین دو گروه آزمایش و کنترل، در میزان گرایش به روابط فرازناشویی تفاوت معنادار وجود دارد. با توجه به نتایج تحقیق چنین به نظر می رسد که گروه درمانی با رویکرد تحلیل ارتباط متقابل بر کاهش گرایش به روابط فرازناشویی افراد معتاد مؤثر است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مؤلفه های تاب آوری بر میزان تاب آوری مادران و بهبود مهارت های ارتباطی فرزندان اتیسم آنان انجام گرفت. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اتیسم بود که در سال 1397 به یکی از مراکز مشاوره واقع در شهر تهران مراجعه کرده بودند که 30 نفر از آنها با روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و با انتساب تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش مداخله آموزش مؤلفه های تاب آوری را طی 3 ماه در 12 جلسه 90 دقیقه ای دریافت نمودند. این در حالی بود که گروه کنترل در طول انجام پژوهش آموزشی دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون و مقیاس نمره گذاری اتیسم گیلیام (گارز) بود. تحلیل داده ها به روش تحلیل کواریانس چند متغیره از نوع اندازه گیری های مکرر بود. نتایج نشان داد که آموزش مؤلفه های تاب آوری بر میزان تاب آوری مادران و مهارت های ارتباطی فرزندان اتیسم آن ها تأثیر معناداری داشته است. بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که آموزش مؤلفه های تاب آوری می تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت افزایش تاب آوری مادران و بهبود مهارت های ارتباطی فرزندان اتیسم آن ها مورد استفاده قرار گیرد.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر برنامه توانبخشی شناختی بر حافظه آینده نگر و گذشته نگر دانش آموزان با آسیب شنوایی انجام شده است. پژوهش حاضر، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان با آسیب شنوایی شهر اصفهان تشکیل دادند. در پژوهش حاضر 26 نفر از دانش آموزان دختر با آسیب شنوایی شرکت داشتند که به روش نمونه گیری در دسترس از مدرسه ناشنوایان میر انتخاب شده بودند. شرکت کنندگان به دو گروه 13 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه توانبخشی شناختی را در 10 جلسه (هفته ای 2 جلسه؛ هر جلسه 50 دقیقه ) دریافت کردند، در حالی که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد و در لیست انتظار قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه حافظه آینده نگر گذشته نگر کرافورد، اسمیت، مایلور، دلاسالا و لوجی بود. اطلاعات جمع آوری شده از طریق آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج آزمون نشان داد که در مرحله بعد از مداخله، میانگین نمرات حافظه آینده نگر و گذشته نگر گروه آزمایش به طور معناداری بیشتتر از گروه کنترل بود. برنامه توانبخشی شناختی، حافظه آینده نگر و گذشته نگر دانش آموزان با آسیب شنوایی را بهبود بخشید. بنابراین، برنامه ریزی برای استفاده از برنامه توانبخشی شناختی برای آنها اهمیت ویژه ای دارد.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش ابراز وجود بر احساس تنهایی و اضطراب اجتماعی دانش آموزان دختر با اختلال فوبی تلفن همراه انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را همه دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر کرج در نیم سال اول سال تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند. به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، تعداد 30 نفر از دانش آموزان دختر پایه سوم دوره دوم متوسطه که از نظر این اختلال دارای نمرات بالاتر از نمره برش (60) بودند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. افراد گروه آزمایش برنامه آموزشی ابراز وجود را در 8 جلسه 90 دقیقه ای به صورت 2 جلسه هفتگی و گروهی دریافت کردند؛ گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های احساس تنهایی اجتماعی و عاطفی دی توماسو و همکاران، هراس اجتماعی کانور و همکاران و فوبی تلفن همراه یلدریم و کوریا، استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره، تحلیل شدند. یافته ها نشان داد تفاوت معناداری در میانگین نمرات مؤلفه های احساس تنهایی (شامل: تنهایی رمانتیک، تنهایی عاطفی و تنهایی اجتماعی) و مؤلفه های اضطراب اجتماعی (شامل: ترس، اجتناب، ناراحتی فیزیولوژیک) افراد گروه های آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون وجود داشت. با توجه به نتایج این پژوهش، پیشنهاد می شود تا روان شناسان و مشاوران از نتایج این مطالعه در جهت کاهش احساس تنهایی و اضطراب اجتماعی دانش آموزان، بهره ببرند.

پپژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر تنظیم شناختی هیجان دختران دانش آموز قلدر دوره اول متوسطه شهر خرم آباد انجام شد. روش این پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهر خرم آباد بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 30 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه انتخاب شدند. آزمودنی ها پرسشنامه قلدری ایلی نویز و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان را تکمیل نمودند، سپس نمونه های منتخب به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه ی 90 دقیقه ایی تحت آموزش درمان متمرکز بر شفقت قرار گرفت اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. در نهایت از هر دو گروه، پس آزمون به عمل آمد و داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که درمان متمرکز بر شفقت بر تنظیم شناختی هیجان دانش آموزان قلدر تأثیر معناداری دارد. در نتیجه می توان گفت که درمان متمرکز بر شفقت عامل مهم و تاثیرگذاری بر تنظیم شناختی هیجان در دانش آموزان می باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی کارآیی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر ابعاد تحمل آشفتگی بیماران مبتلا به صرع با پیگیری سه ماهه بود. روش پژوهش حاضر به شیوه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه گواه بود. جهت انتخاب نمونه، از میان زنان مبتلا به بیماری صرع مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر خرم آباد درسال 1395 تعداد 30 زن مبتلا به روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند با موضوع پژوهش انتخاب و به صوردت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (15 نفر آزمایش و 15 نفر گواه) جایگزین شدند. مداخله درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد طی 8 جلسه 90 دقیقه ای، هفته ای دو جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد، در حالی که گروه گواه در این مدت هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام جلسات، پس آزمون و سه ماه بعد از مداخله، پیگیری بر روی دو گروه آزمایش و گواه انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه تحمل آشفتگی سیمونز و گاهر بود. داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته-های حاصل از این پژوهش نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش تحمل آشفتگی و زیرمقیاس های آن در مبتلایان تأثیر معنی داری داشته است. این نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ گردید. باتوجه به تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش تحمل آشفتگی مبتلایان و تداوم اثر آن، به کارگیری این روش در همه سطوح پیشگیری و درمان مبتلایان به بیماری های جسمی ضروری به نظر می رسد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر دو سوگرایی نگرش به جنس مخالف در دانشجویان دختر با نشانگان ضربه عشق انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر با نشانگان ضربه عشق مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد در شش ماهه اول سال 1397بودند که از بین آنها 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمند، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش 15نفر و کنترل 15نفر گمارده شدند. گروه آزمایش مشاوره گروهی بر اساس رویکرد واقعیت درمانی گروهی را در 8 جلسه 120دقیقه ای در هر هفته دو جلسه دریافت کردند؛ گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه دو سوگرایی نگرش به جنس مخالف گلیک و فیسکه، استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از از آزمون تحلیل کوواریانس یک راهه در متن مانکوا استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده های پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین نمرات پس آزمون گروه های آزمایش و کنترل در مؤلفه های دو سوگرایی به جنس مخالف (نگرش خصمانه و خیرخواهانه) تفاوت معناداری وجود داشت. با توجه به یافته های حاصل از پژوهش می توان گفت که واقعیت درمانی گروهی بر کاهش نگرش خصمانه و خیرخواهانه نسبت به جنس مخالف در دانشجویان دختر با نشانگان ضربه عشق مؤثر بود.