رهیافتی نو در مدیریت آموزشی

هدف این مقاله شبه آزمایشی و کاربردی بررسی اهمیت الگوی نوین مدیریت آموزش علوم بر اساس شناسائی تأثیر اجرای عوامل عمده سلامت سازمانی بر توسعه، بهبود پیشرفت تحصیلی و سلامت سازمانی، دانش آموزان کلاس درس جغرافیای سال دوم دبیرستان دخترانه کوهدشت است. این تحقیق با استفاده از طرح دو گروهی آزمایش و گواه پیش آزمون-پس آزمون (یک کلاس به عنوان آزمایشی، کلاس دیگر به عنوان گواه و هریک مرکب از 25 دانش آموز)،در سه مرحله: 1) اجرای پیش آزمون برای اندازه گیری متغیر وابسته در دو گروه؛ 2) به کار گیری عمل آزمایشی (متغیرمستقل) درکلاس آزمایش و روش معمول در کلاس شاهد و 3) اجرای پس آزمون در دو گروه که هر دو متغیر وابسته را اندازه می گیرد اجرا گردید. از جامعه آماری تمامی دانش آموزان دختر پایه دوم دبیرستان شهرستان کوهدشت که در سال تحصیلی93-92 به تحصیل اشتغال داشتند یک مدرسه و از مدرسه مذکور دو کلاس به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و به تصادف به دو گروه آزمایش و گوه تقسیم شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه و آزمون محقق ساخته که متخصصان و نرم افزار مربوط روایی ظاهر و پایایی آنها را مشخص ساختند جمع آوری گردید. در این پژوهش با استفاده از انعطاف پذیری الگوی مدیریت آموزش علوم دستمایه های سلامت سازمانی استخراج شد. نتایج تجزیه و تحلیل اطلاعات، تأثیر بسزای الگوی مدیریت آموزش بر بهبود پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و سلامت سازمانی کلاس درس را نشان داد.

رقابت شدید دانشگاه ها و نهادهای آموزش عالی و تلاش آن ها در جهت ارائه خدمات با بالاترین کیفیت، باعث شده تا نیاز این نهادها به رویکردی جامع که بتواند تمامی زمینه های عملکردی مرتبط با موفقیت را در نظر بگیرد و عملکرد نهاد را در قالب آن ارزیابی کند، روز به روز افزایش می یابد. هدف از این پژوهش ارائه ی یک سیستم پیشنهادی از شاخص های استراتژیک بر اساس الگوی کارت امتیازی متوازن به منظور ارزیابی عملکرد برنامه استراتژیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان بود. این پژوهش شامل سه مرحله بود، مرحله اول منابع اطلاعاتی، که دارای سه گام بود شامل (گام اول برنامه استراتژیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، گام دوم پیشینه تحقیقات و گام سوم نظرخواهی از کارشناسان و صاحبان کلیدی فرایند) که هر کدام از مراحل ابزار و روش مرتبط با خود را داشتند. مرحله دوم تعیین منظرها برای ارزشیابی (شامل منظر مالی، رشد و یادگیری، فرایند داخلی و مشتری) و مرحله سوم، تدوین شاخص های اصلی این مناظر بود که مهم ترین شاخص ها استخراج شد و این شاخص ها توسط معاونت یا حوزه مربوط به خود، بایستی به صورت مداوم مورد نظارت و ارزیابی قرار گیرد. لازم به ذکر است، در این مقاله بخشی از اطلاعات حاصل از طرح پژوهشی آورده شده است.

هدف کلّی از انجام این پژوهش بررسی نقش هوش عاطفی در پیامد های کاری (رضایت و عملکرد شغلی) کارکنان در نهادهای آموزش عالی می باشد. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه مورد بررسی شامل کلیه کارکنان اداری دانشگاه بود که از طریق روش نمونه گیری طبقه ای و برحسب جنسیت، سابقه کاری، وضعیت استخدامی و سطح تحصیلات 285 نفر انتخاب و مطالعه شدند. ابزارهای مورد استفاده جهت گردآوری داده های پژوهش شامل مقیاس رفتاری هوش عاطفی (EIBS) میشل تمکزاک (2010)، پرسشنامه رضایت شغلی اسچجودت (2002) و پرسشنامه عملکرد شغلی توماس و رییو (1997) می باشد که پس از محاسبه روایی و پایایی، این ابزار بین افراد نمونه توزیع شده و سپس داده ها با استفاده از روش های آماری تی تست تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و مدلسازی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد هوش عاطفی کارکنان، پیش بینی کننده ی مثبت و معنادار رضایت کارکنان و هم چنین پیش بینی کننده ی مثبت و معنادار عملکرد کارکنان می باشد.

اشتیاق شغلی به عنوان حالت ذهنی مثبت و خوشایند مرتبط با کار تعریف می شود. هدف این پژوهش پیش بینی اشتیاق شغلی دبیران از روی ابعاد شخصیت هگزاکو بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و پس رویدادی و جامعه آماری شامل کلیه دبیران زن ومرد مقطع دبیرستان استان اردبیل در سال تحصیلی 91-90 بود. نمونه مورد مطالعه شامل280 نفر (142 زن و 138 مرد) می شد که از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ابعاد شخصیتی هگزاکو (60 آیتمی) و پرسشنامه اشتیاق شغلی اوترچت (17 آیتمی) استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از مدل یابی علی در قالب مدل های رگرسیونی و با استفاده از آزمون t مستقل تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل پیش بینی اشتیاق شغلی دبیران از روی صفات شخصیتی آنها معنی دار است بطوریکه اشتیاق شغلی تحت نفوذ معنی دار پنج بعد شخصیتی گشودگی به تجربه، وظیفه شناسی، توافق، برون گرایی و صداقت- تواضع قرار داشت. این درحالی است که ضریب مسیر از تهییج پذیری به طرف اشتیاق شغلی، معنی دار ظاهر نشد. هم چنین معلوم شد که زنان دبیر در مقایسه با مردان دبیر از اشتیاق شغلی بیش تری برخوردارند. نتایج بدست آمده در چهارچوب تحقیفات قبلی و تئوری های موجود مورد بحث قرار گرفته اند.

هدف از این تحقیق بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی90-1389 بود. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری 546 نفر شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بود که براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 226 نفر به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 29 سؤال در چهار مؤلفه (مانع) با پایایی93/0 بر مبنای مقیاس 5 سطحی لیکرت بود. نتایج آزمون t تک گروهی و آزمون فریدمن نشان داد که از دیدگاه اعضای هیئت علمی موانع فرهنگی- اجتماعی، موانع ارتباطی، موانع آموزشی و موانع فردی در حد بالا بر تولید علم تأثیر گذار و به ترتیب از درجه اهمیت بیش تری نسبت به یکدیگر برخوردار هستند. که در این بین عواملی نظیر شعار زدگی در جذب و نگهداری نخبگان؛ فقدان ارتباط منسجم و سازمان یافته بین دانشگاه ها و مراکز پژوهشی؛ آموزش مبتنی بر انتقال دانش به جای ترویج خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی؛ غلبه دید کمیت گرایی و عدم توجه کافی به کیفیت فعالیت های پژوهشی نزد محققان به ترتیب در صدر گویه های مربوط به موانع مذکور قرار گرفتند.

هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان توجه به شاخص های تنوع بخشی به محیط های یادگیری در فرآیند تعلیم و تربیت رسمی عمومی می باشد. به لحاظ ماهیت و اهداف، این پژوهش از نوع کاربردی و برای اجرای آن از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران و معلمان (مدیران 30 نفر و معلمان 263 نفر) مقطع متوسطه دخترانه آموزش و پرورش شهر مرودشت می باشد که با استفاده از جدول مورگان تعداد 156 نفر از معلمان به صورت تصادفی ساده انتخاب و با توجه به اینکه تعداد مدیران30 نفر بوده برای برآورد حجم نمونه آنها از روش سرشماری استفاده شده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که روایی و پایایی آنها مورد تأیید قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از پرسش نامه ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شده است. در سطح آمار توصیفی از آماره هایی نظیر فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار استفاده شده است. در سطح آمار استنباطی از آزمون های t تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که مدیران و معلمان معتقدند که میزان توجه به کارآفرینی در تعلیم و تربیت عمومی و میزان تعاملات بین تعلیم و تربیت عمومی با طراحی و اجرای برنامه های درسی و یادگیری در حد متوسط می باشد. هم چنین مدیران معتقدند که میزان توجه به فعالیت های (کتابخانه ای، آزمایشگاهی و کارگاهی) در تعلیم و تربیت عمومی درحد بالاتر از متوسط می باشد ولی معلمان معتقدند در حد متوسط می باشد. علاوه بر این مدیران معتقدند که میزان تعامل بین سیستم های آموزشی با جامعه و سایر دستگاه ها و نهادها در تعلیم و تربیت عمومی در حد متوسط می باشد ولی معلمان معتقدند در حد پایین تر از متوسط می باشد.

با هدف بررسی رابطه اهداف پیشرفت، اضطراب، خودکارآمدی و سبک های مقابله با پیشرفت تحصیلی در درس آمار 323 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور استان فارس به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به پرسشنامه ای متشکل از مقیاس های اهداف پیشرفت، اضطراب آمار، خودکارآمدی آمار و سبک های مقابله پاسخ دادند. جهت تعیین پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ و جهت تعیین اعتبار سازه نیز از تحلیل عاملی تاییدی استفاده گردید. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که اهداف اجتناب- عملکرد از طریق واسطه گری اضطراب آمار، خودکارآمدی آمار و سبک های مقابله به صورت غیر مستقیم و منفی و اهداف تبحری از طریق واسطه گری اضطراب آمار، خودکارآمدی آمار و سبک های مقابله به صورت غیر مستقیم و مثبت بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان در درس آمار تاثیر می گذارند. اثر غیر مستقیم اهداف رویکرد- عملکرد بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان در درس آمار از طریق اضطراب آمار، خودکارآمدی آمار و سبک های مقابله مورد تایید قرار نگرفت. ضمنا اهداف اجتناب- عملکرد بر پیشرفت تحصیلی در درس آمار دارای اثر مستقیم و منفی نیز می باشد.

هدف اساسی این تحقیق ارائه الگوی ساختاری بهره وری بر اساس سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهر تهران با مدرک دیپلم و بالاتر از آن تشکیل می دهد. با روش نمونه گیری تصادفی ساده به حجم 382 نفر از کارکنان براساس فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزار سنجش عبارتند از پرسشنامه محقق ساخته بهره وری که بر اساس تئوری (هرسی گلداسمیت1980) تهیه شده است که دارای 47 سوال و ابعاد آن: توان، آگاهی، کمک، تمایل، ارزیابی، اعتبار، محیط، 93/. =α، برای سنجش سرمایه فکری از پرسشنامه 50 سوالی (بنتیس،1997) که دارای ابعاد: سرمایه انسانی، سرمایه مشتری و سرمایه ساختاری، 87/0=α و برای سنجش سرمایه اجتماعی از پرسشنامه 31 سوالی (صیادی، 1388) که ابعاد آن شامل اعتماد، شبکه ها، همکاری، همبستگی جمعی، همدلی، مشارکت، هویت جمعی 90/0 =α استفاده شده است. روش پژوهش از نوع الگوی ساختاری می باشد. نتایج حاصل از روش الگوی ساختاری نشان داد که رابطه معنی داری بین متغیرهای سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی با بهره وری برقرار است که عامل سرمایه انسانی و سرمایه مشتری از ابعاد سرمایه فکری و عامل همبستگی جمعی از ابعاد سرمایه اجتماعی بیش ترین اثر مستقیم را در بهره وری داراست از نتایج این پژوهش در جهت افزایش بهره وری در ادارات آموزش و پرورش استفاده خواهد شد و مدل ارائه شده دارای نیکویی برازش است.

یکی از ابعاد رهبری تحولی، نفوذ آرمانی می باشد که رهبر مورد اعتماد و احترام پیروان قرار می گیرد. فداکاری رهبر و توجه به ارزش های اخلاقی باعث می شود که الگوی نقشی برای پیروان باشد. هدف این مقاله ارزیابی وضعیت نفوذ آرمانی مدیران در مجتمع های آموزشی صالح آباد در سال تحصیلی 91-1390 بوده است. جامعه ی آماری شامل 541 نفر از معلمان دو مقطع ابتدایی و راهنمایی می باشد. از این تعداد 226 نفر به عنوان نمونه، با استفاده از شیوه ی نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند. انتخاب نمونه از جامعه ی آماری مدیران (23 :N) به شیوه ی سرشماری صورت گرفت. پرسشنامه ی محقق ساخته (دارای38 گویه) جهت سنجش نفوذ آرمانی مدیران استفاده شد که توسط معلمان تکمیل گردید و 206 پرسشنامه جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که میانگین نمره ی نفوذ آرمانی مدیران مجتمع های آموزشی صالح آباد از متوسط ممکن بالاتر است و نفوذ آرمانی مدیران در سطح مطلوبی قرار دارد.

این تحقیق با هدف بررسی و مقایسه عملکرد مدیران گروه های آموزشی دانشگاه آزاد شیراز از نظر مهارت های سه گانه مدیریتی (فنی، انسانی، ادراکی) انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع علی- مقایسه ای و پیمایشی بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، اساتید نیمه وقت و تمام وقت دانشگاه آزاد شیراز بوده که بر اساس اطلاعات کسب شده420 نفر بوده است که با روش نمونه گیری طبقه ای252 نفر انتخاب شدند و داده های مورد نیاز برای بررسی مهارت های سه گانه مدیریتی مدیران گروه های آموزشی جمع آوری گردید. ابزار سنجش در این پژوهش، پرسشنامه خود ساخته با عنوان پرسشنامه سنجش مهارت های سه گانه مدیریتی (فنی، انسانی، ادراکی) در سال 1390 بوده است. روایی مورد استفاده در این تحقیق، روایی صوری می باشد، هم چنین برای تعیین پایایی آزمون از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. در این تحقیق برای اندازه گیری و تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در سطح آمار توصیفی (محاسبه فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد) و در سطح آمار استنباطی از آزمون ANOVA و آزمون تعقیب توکی استفاده شد که پس از تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS نتایج زیر بدست آمد: بین عملکرد مدیران گروه های آموزشی دانشگاه آزاد شیراز از نظر مهارت های سه گانه مدیریتی (فنی، انسانی، ادراکی) تفاوت معناداری وجود دارد. به طور کلی بالاترین و پایین ترین مهارت فنی به ترتیب مربوط به دانشکده کشاورزی و دانشکده علوم انسانی می باشد. بالاترین و پایین ترین مهارت انسانی به ترتیب مربوط به دانشکده علوم انسانی و دانشکده فنی- مهندسی می باشد. بالاترین و پایین ترین مهارت ادراکی به ترتیب مربوط به دانشکده علوم پایه و دانشکده کشاورزی می باشد.

مشکلات انضباطی دانش آموزان دارای عللی چندگانه هستند که اثرات منفی خود را بر جنبه-های مختلف فرایندهای یاددهی-یادگیری می گذارند. این پژوهش با هدف تعیین سبک های تدریس معلمان در درجه اول و هم چنین تعیین روابط بین نوع سبک تدریس با میزان رخداد مشکلات انضباطی انجام گرفت. نمونه پژوهش 265 نفر از معلمان مقطع متوسطه شهر تبریز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از یک مقیاس محقق ساخته برای سنجش بدرفتاری های دانش آموزان و از مقیاس سبک تدریس مقتدرانه (ارتسوق، 2009) استفاده شد. با توجه به ماهیت چند متغیری سبک تدریس برای تشخیص نوع سبک کلاس داری معلمان از تحلیل خوشه ای به روش سلسله مراتبی استفاده شد. نتیجه این تحلیل منجر به کشف دو خوشه از معلمان شد: خوشه اول (معلمان مقتدر) مشتمل بر معلمانی است که نمرات بالایی در هر دو بعد محبت و کنترل داشتند (161N=) و معلمان خوشه دوم (معلمان سهل انگار) که از میانگین نمرات پائین تری در هر دو بعد محبت و کنترل برخوردار بودند (94N=). دیگر نتایج تحقیق نشان داد که بر طبق نظرات معلمان میزان بی انضباطی ها در کلاس های معلمان مقتدر به طور معناداری کمتر از معلمان سهل گیر است. در ادامه، یافته ها در ارتباط با مبانی نظری-تجربی موضوع بحث و تلویحات کاربردی-پژوهشی ارائه شده است.