بی انضباطی

هدف از این پژوهش، بررسی نوع حساسیت دبیران مقطع راهنمائی در مورد بی انضباطی های کلاسی دانش آموزان بوده، که به روش تحقیق توصیفی – پیمایش انجام گرفته است. برای این منظور از مجموع 1742 دبیر مقطع راهنمائی زاهدان، 315 دبیر به تفکیک 187 دبیر زن و 137 دبیر مرد به روش نمونه گیری متناسب با حجم و نمونه-گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.از پرسشنامه جونز و همکاران (1995) برای گردآوری داده های مورد نیاز استفاده شده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، آزمونt و تحلیل واریانس استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان داد که7/58 درصد از دبیران بیش از انتظار خودشان برای اداره و کنترل کلاس وقت صرف می کنند. از جمله بی انضباطی هائی که نسبت به آن حساسیت داشته اند، به ترتیب تکرار و فراوانی، عبارتند از: در گیر شدن، هل دادن و دعوا با دیگر دانش آموزان. از نظر این دبیران، پر دردسرترین بی انضباطی ها نیزعبارت بوده اند از: در گیر شدن، هل دادن و دعوا با دیگر دانش آموزان. بین نوع بی انضباطی ها و میزان حساسیت دبیران نسبت به آن ها رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. جنسیت، تجربه، و جمعیت کلاس نیز جزء عوامل موثر بوده اند. بر اساس یافته های فوق، راهکارهایی به مدیریت آموزشی، معلمان و محققین آینده ارائه شد.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر در بروز بی انضباطی و ناهنجاری های رفتاری دانش آموزان در کلاس های تربیت بدنی از دیدگاه معلمان تربیت بدنی است. جامعه آماری پژوهش، معلمان تربیت بدنی شاغل در مقاطع راهنمایی و دبیرستان شهر اصفهان در سال90 89 بودند. تعداد 346 (203 نفر مرد و 145 نفر زن) به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب و به عنوان نمونه آماری در این پژوهش شرکت کردند. ابزار اندازه گیری، پرسش نامه محقق ساخته بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ، 91/0 به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد چهار حیطه (توانایی ها و عملکرد معلم، ویژگی های شخصیتی و رفتاری دانش آموزان، نگرش والدین و محیط های ورزشی خارج از مدرسه) در بروز بی انضباطی و ناهنجاری های رفتاری دانش آموزان موثرند. معلمان تربیت بدنی زن، نقش نگرش والدین و شرایط خانوادگی و معلمان مرد، نقش محیط خارج از مدرسه را در بروز ناهنجاری رفتاری دانش آموزان موثرتر می دانند. همچنین نتایج نشان داد که نگرش منفی والدین به کلاس تربیت بدنی، اختلافات و کشمکش های مکرر والدین در محیط خانواده،عدم تسلط معلم تربیت بدنی در اداره کلاس، عدم وجود امکانات و تجهیزات ورزشی کافی و استاندارد، تعداد زیاد دانش آموزان در کلاس، استفاده از کلمات نامناسب در حین ورزش، گروه دوستان و همسالان، و تماشای فیلم های خشن و بازی های کامپیوتری در بروز ناهنجاری های رفتاری دانش آموزان در کلاس های تربیت بدنی نقش مهمی دارند.

مشکلات انضباطی دانش آموزان دارای عللی چندگانه هستند که اثرات منفی خود را بر جنبه-های مختلف فرایندهای یاددهی-یادگیری می گذارند. این پژوهش با هدف تعیین سبک های تدریس معلمان در درجه اول و هم چنین تعیین روابط بین نوع سبک تدریس با میزان رخداد مشکلات انضباطی انجام گرفت. نمونه پژوهش 265 نفر از معلمان مقطع متوسطه شهر تبریز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از یک مقیاس محقق ساخته برای سنجش بدرفتاری های دانش آموزان و از مقیاس سبک تدریس مقتدرانه (ارتسوق، 2009) استفاده شد. با توجه به ماهیت چند متغیری سبک تدریس برای تشخیص نوع سبک کلاس داری معلمان از تحلیل خوشه ای به روش سلسله مراتبی استفاده شد. نتیجه این تحلیل منجر به کشف دو خوشه از معلمان شد: خوشه اول (معلمان مقتدر) مشتمل بر معلمانی است که نمرات بالایی در هر دو بعد محبت و کنترل داشتند (161N=) و معلمان خوشه دوم (معلمان سهل انگار) که از میانگین نمرات پائین تری در هر دو بعد محبت و کنترل برخوردار بودند (94N=). دیگر نتایج تحقیق نشان داد که بر طبق نظرات معلمان میزان بی انضباطی ها در کلاس های معلمان مقتدر به طور معناداری کمتر از معلمان سهل گیر است. در ادامه، یافته ها در ارتباط با مبانی نظری-تجربی موضوع بحث و تلویحات کاربردی-پژوهشی ارائه شده است.

مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی و بی انضباطی با قلدری دانش آموزان دوره دوم متوسطه منطقه شبستر انجام گردید. روش مطالعه حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه منطقه شبستر به تعداد 2260 نفر بود که از میان آنها با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 327 نفر (164 نفر دختر و 163 پسر) انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه های ویژگی های شخصیتی (کاستا و مک کری، 1985)، قلدری (ایلی نویز، 2011) و بی انضباطی (مصرآبادی و همکاران، 1392) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به وسیله نرم افزار SPSS.22 صورت گرفت. نتایج ضزایب همبستگی نشان داد که بین مولفه های ویژگی های شخصیتی و بی انضباطی با قلدری دانش آموزان رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت (0/01=>P). همچنین با توجه به نتایج رگرسیون چندگانه، 39/9 درصد از واریانس قلدری دانش آموزان توسط ویژگی های شخصیتی و بی انضباطی تبیین گردید. نتیجه تحقیق گویای این موضوع بود که ویژگی های شخصیتی و بی انضباطی دانش آموزان به عنوان متغیرهای مهمی به شمار می روند که می توانند رفتارهای قلدری دانش آموزان را پیش بینی نمایند.

یکی از عوامل اصلی استرس در شغل معلمی بدرفتاری های دانش آموزان است. این پژوهش برای دستیابی به دو هدف طراحی شد: الف. تشخیص تنوع بی انضباطی های دانش آموزان و ب. تعیین میزان رخداد این بی انضباطی ها در کلاس های درس مدارس متوسطه.  برای انجام تحقیق از روش های کیفی، تحلیل محتوا و یک طرح درون گروهی استفاده شد. این پژوهش دارای دو نمونه آماری بود که برای هدف اول 47 نفر معلم به روش در دسترس و برای هدف دوم 255 نفر معلم به روش تصادفی ساده به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. برای اندازه گیری داده ها از دو ابزار محقق ساخته استفاده شد. اولین پرسش نامه دارای یک سؤال باز بود که در آن از معلمان نمونه اول خواسته شد رفتاری های استرس زای دانش آموزان را فهرست نمایند. دومین پرسش نامه یک مقیاس 35 سؤالی بود که آیتم های آن به طریق تحلیل محتوا و تحلیل عاملی اکتشافی از بین رفتارهای استرس زای دانش آموزان انتخاب شده بود. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که کلیه رفتارهای استرس زای دانش آموزان را می توان در پنج دسته توهین به معلم، بی توجهی به قوانین، حواس پرتی، مبارزه طلبی و آزار همکلاسی ها دسته بندی کرد. نتایج تحلیل واریانس با اندازه های مکرر نشان داد که میزان استرس زایی رفتارهای مبارزه طلبانه از نظر معلمان دارای بیشترین مقدار و رفتارهای مرتبط با آزار همکلاسی ها کمترین استرس را دارد. دیگر نتایج نشان داد که میزان رخداد رفتارهای مرتبط با بی توجهی به قوانین و مقررات دارای بیشترین بسامد و توهین به معلم از کم ترین بی انضباطی ها است.  تشخیص تنوع و میزان شیوع بی انضباطی ها در انتخاب شیوه های برخورد مناسب با این رفتارها مؤثر خواهد بود.

هدف پژوهش حاضر تعیین اندازه اثر پیامدهای برنامه های مداخله ای اصلاح رفتارهای بی انضباطی بر اساس پژوهش های داخل کشور به وسیله یک روند تحقیقی فراتحلیل است. جامعه آماری به تحقیقات در دسترس مرتبط، پیامدهای برنامه های مداخله ای اصلاح رفتاری انضباطی در داخل کشور مربوط می شود که پس از لحاظ ملاک های ورود و خروج در نهایت نتایج کمی 28 تحقیق تحلیل شدند. ترکیب اندازه اثرهای اختلاف فراگیران در میزان بی انضباطی، با و بدون تجربه شرکت در برنامه های مداخله ای از این تحقیقات نشان دادند که به صورت کلی عملکرد فراگیران شرکت کرده در برنامه های مداخله ای اصلاح رفتار برتر از فراگیرانی است که در این برنامه ها شرکت نکرده اند (ES، 0/74). این تفاوت در بیش از دو سوم اندازه اثر های تحقیقات اولیه مشاهده شد بااین وجود با تحلیل های دقیق تر مشخص شد از بین برنامه های مداخله ای مختلف به ترتیب برنامه های آموزش رفتاری (ES، 1/38)، دوره آموزش اجتماعی (ES، 1/13)، پیش دبستانی (ES، 0/90)، آموزش هیجانی (ES، 0/66)، آموزش شناختی (ES، 0/36) و آموزش شناختی-رفتاری (ES، 0/34) دارای بیشترین اندازه اثرهای  می باشند که اندازه اثرهای  برنامه های آموزش اجتماعی، آموزش هیجانی، آموزش شناختی و آموزش رفتاری از لحاظ آماری نیز معنادار می باشند، همچنین مشخص شد برنامه های مداخله ای بر روی دختران (ES، 0/92) دارای اندازه اثر بیشتری نسبت به پسران (ES، 0/87) است.  

مقاله حاضر از نوع مروری – کتابخانه است که با توجه به نظرات اندیشمندان این حوزه به رشته تحریر در آمده اشت. هدف از نگارش این مقاله بررسی تاثیر انگیزش شغلی معلمان در میزان بی انضباطی دانش آموزان است. نتیجه این مقاله نشان می دهد که میزان انگیزش معلمان تاثیر مثبتی بر میزان انضباط دانش آموزان دارد. در تبیین این یافته می توان گفت معلمانی که دارای انگیزش شغلی بالاتری بودند شغل خود را جذاب می دانستند و تلاش بیشتری برای موفق شدند در شغل خود داشتند و همچنین شیوه های مدیریتی مناسب با محیط کلاسی خود به کار می بردند و برعکس معلمان دارای انگیزش شغلی پایین به دلیل بی علاقگی به شغل خود انگیزه و تلاش کمی در شغل خود نشان می دانند.

این پژوهش با هدف طراحی و اعتبار بخشی به مقیاس راهبردهای انضباطی معلمان انجام شد. براى انجام پژوهش از روش جمع آوری نظرات معلمان و تحلیل مضمون برای ساخت مقیاس و روش توصیفی- پیمایشی برای اعتباربخشی به مقیاس طراحی شده استفاده شد. این پژوهش شامل دو نمونه آمارى بود که براى هدف اول 43 نفر معلم به روش نمونه گیری هدفمند و براى هدف دوم 354 نفر معلم به روش خوشه ای چندمرحله ای طبقه ای به عنوان آزمودنى انتخاب شدند. براى جمع آوری داده ها از دو ابزار محقق ساخته استفاده شد. اولین پرسش نامه داراى یک سؤال باز بود که در آن از معلمان نمونه اول خواسته شد تا راهبردهای انضباطی خود را در کلاس فهرست نمایند. دومین پرسش نامه یک مقیاس 35 سؤالى بود که آیتم هاى آن به طریق تحلیل مضمون و براساس نظرات معلمان از بین راهبردهای انضباطی آن ها انتخاب شده بود. برای تعیین مولفه های این پرسشنامه از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی به روش تجزیه مؤلفه های اصلی و چرخش متعامد واریماکس استفاده شد. نتایج تحلیل عاملى اکتشافى نشان داد که راهبردهای انضباطی معلمان را در هفت نوع راهبرد دسته بندی کرد که عبارتند از: قیمی(مستقیم)، پیش گیری مبتنی بر قانون گذاری، انسانی( غیرمستقیم)، واکنش سریع، مبتنی بر رابطه و شناخت، غیرکلامی و نمونه و مدل سازی.

بی انضباطی دانش آموزان در کلاس های درس و محیط مدرسه همواره برهم زننده فرایند آموزشی بوده و از مشکلات رفتاری شایع در دوران نوجوانی است. هدف از پژوهشِ حاضر بررسی اثربخشی بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر نظریه انتخاب در کاهش بی انضباطی دانش آموزان در مدرسه بود. این پژوهش از نوع تک آزمودنی است و با خط پایه چندگانه هم زمان و با پیگیری دوماهه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم (اول متوسطه) مدارس شهر جوانرود، در سال تحصیلی 1399 ۱۴۰۰، بود. از میان آن ها 3 دانش آموزی که ملاک های ورود داشتند ازطریق مقیاس رفتارهای اضطراب آور دانش آموزان در کلاس درس و به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. هریک از گروه ها شامل دانش آموزان و والدینشان می شد و هرکدام به صورت جداگانه در 12جلسه آموزش های بسته دریافت کردند. این بسته های آموزشی را پژوهشگران از پیش طراحی و اعتباریابی کرده بودند. داده ها به روش های ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI)، فرمول درصد بهبودی و اندازه اثر d کوهن تحلیل شدند. بر اساس یافته ها، اجرای بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر نظریه انتخاب در کاهش بی انضباطی دانش آموزان در مدرسه ازنظر آماری (0.5<P) و بالینی تأثیر معنی داری دارد. بنابراین توصیه می شود از آموزش های این بسته، که برگرفته از مبانی آموزشی درمانی نظریه انتخاب است، ازطریق مراکز مشاوره و به ویژه هسته های مشاوره آموزش وپرورش به صورت فردی و گروهی استفاده شود.