گروه های ویژه

کارنامه امین الدوله دولتمرد اصلاح گرای عصر قاجار در سیاست داخلی و خارجی، قضاوت های متناقضی را سبب شده است. مسئله و موضوع پژوهش حاضر، سیاست خارجی امین الدوله است که از این قضاوت های متناقض شکل گرفته است. دستاورد این پژوهش، بر پایه تحلیل مستند مواضع، دیدگاه ها و عملکرد امین الدوله به عنوان یکی از دولتمردان اصلاح گرا در سیاست خارجی، این است که سیاست خارجی امین الدوله را باید واقع گرایانه و با در نظر گرفتن موقعیت سیاسی و بین المللی دولت قاجار بررسی کرد. امین الدوله در مقاطعی به علت تهدید روس ها، به همسویی با سیاست انگلیس گرایش یافت، اما نمی توان او را عنصر وابسته قلمداد کرد، بلکه گرایش او در سیاست خارجی را می توان به اصل نیروی سوم نزدیک دانست.

۴۷۰۵.

نگاهی به مجموعه قبرستان خضر نبی (ع)

نویسنده: میثم حسین زاده

منبع: باستان پژوهی ۱۳۸۵ بهار شماره ۱۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۲ تعداد دانلود : ۷۵۸

۴۷۰۶.

کارکرد نهاد حِسبَه در برقراری امنیت اجتماعی شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جهانبخش ثواقب شهاب شهیدانی

منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: امر به معروف نهی از منکر امنیت اجتماعی دیوان احتساب حسبه محتسب

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۲ تعداد دانلود : ۷۵۹

از نهاد های تشکیلات اداری حکومت های مسلمان که در برقراری بخشی از امنیت اجتماعی شهرها و حفظ اخلاق عمومی و سلامت فضای کسب و کار و رعایت امور شرعی در جامعه، نقش مهمی برعهده داشت، دیوان احتساب یا حِسبه بود. این نهاد بنابر ضرورت اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه، وابسته به تشکیلات قضایی پدید آمد، اما گستره وظایف آنْ امور اقتصادی، اجتماعی و امنیت عمومی جامعه اسلامی را دربرگرفت. در این مقاله ضمن تبیین کارکردهای مختلف نهاد حِسبَه، نقش آن در تأمین امنیت اجتماعی و حفظ ارزش ها و هنجارهای دینی در جامعه بررسی می شود. یافته پژوهش نشان می دهد که برآیند کارکردهای این نهاد در حوزه نظارت بر اجرای مسائل شرعی و حفظ اخلاقیات جامعه و در حوزه اقتصادی که حفظ نظم و سلامت امور اقتصادی و نظارت بر عملکرد اصناف و بازاریان بود، به برقراری امنیت اجتماعی شهرها منجر می شد.

۴۷۰۷.

سندی از واکنش سلطان عثمانی در قبال الحاق گرجستان به روسیه (1198 ق.)

نویسنده: علی اکبر صفی پور

منبع: گنجینه اسناد پاییز ۱۳۸۵ شماره ۶۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سند شناسی و سندپژوهی

تعداد بازدید : ۱۰۸۳ تعداد دانلود : ۶۰۱

۴۷۰۸.

نگرشی بر عملکرد مبلغان پروتستان در یزد عهد قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی اکبر تشکری بافقی

منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: یزد قاجاریه انجمن تبلیغی کلیسا بیمارستان مرسلین ناپیر مالکوم

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۲ تعداد دانلود : ۶۲۰

به دنبال شکل گیری مبلغین تبشیری در غرب، انجمن تبلیغی کلیسا با تکیه بر نفوذ انگلیس در ساختار سیاسی ایران؛ اصفهان را کانون استقرار خود ساخته و پس از تعیین سرحدات تبلیغی با پرزبیتری ها، درصدد بسط قلمرو به یزد، کرمان و شیراز برآمد. در این میان گرچه بُعد مسافت یزد از مراکز تحول خیز و امنیت نسبی؛ تضمینی بر حضور و بقای سه اقلیت زرتشتی، یهودی و بهائی بشمار می رفت، اما در خلأ وجود هم کیشان مسیحی، انجمن تبلیغی کلیسا جذب اقلیت های مذکور و خاصه زرتشتیان را فرصتی مغتنم شمرده؛ برای جلوگیری از تحریک احساسات دینی مسلمین، اهداف تبلیغی خود را در قالب ارائه ی خدمات درمانی و آموزشی پوشیده داشت. باوجود حمایت سیاسی انگلیس و حکومت مرکزی در تضمین بقای انجمن، اوج درخشش مبلغین را می توان تا وقایع مشروطیت دانست که با ساخت بیمارستان، مدرسه و توزیع اعانه میان مستمندان شیوه های مختلفی را برای جذب نوکیشان به آزمون گذاردند. بر این اساس پژوهش حاضر می کوشد تا کارکرد این انجمن در حوزه های درمانی، آموزشی و دیگر تدابیر جذب نوکیش را به بحث گذارد.

۴۷۰۹.

تکامل انسان درنگرش تاریخی اسماعیلیه (دردعوت قدیم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین مفتخری زهره باقریان

منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال اول بهار ۱۳۸۹ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: اسماعیلیه مشیت الهی تکامل انسان فلسفه ی تاریخ دعوت قدیم

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۲ تعداد دانلود : ۷۸۵

در طی تاریخ پر فراز و نشیب اسماعیلیه، اندیشمندان و متفکرانی ظهور کردند که مسائل فکری، کلامی و فلسفی این جریان سیاسی- مذهبی را تدوین و تبیین نمودند. یکی از مباحث مهم در نگرش تاریخی اسماعیلیان، دیدگاه ایشان راجع به تکامل انسان بود. در نگرش اسماعیلیان ، تاریخ مسیری تکاملی دارد و همواره از یک دوره به سوی دوره ی نوین گذر می کند. در این سیر تکاملی، انسان نیز به صورت تدریجی رو به سوی کمال دارد. هدف مقاله ی حاضر بررسی نگرش تاریخی اسماعیلیه (دعوت قدیم) به خلقت انسان و رسیدن او به سعادت است و در پی پاسخ گویی به این سؤال است که در فلسفه ی تاریخ اسماعیلیان، ابعاد وجودی انسان و نهایت کمال او چیست و آیا با این ابعاد وجودی به تکامل خواهد رسید؟ نتیجه ی حاصل از پژوهش این است که در نگرش ایشان، انسان واجد وجوه متفاوتی است. نخست، او حیوانی است که در زندگی مادی و نفسانی خود غرق است و دورترین مخلوقات به خداست که بر اثر هدایت انبیاء و اوصیاء می تواند به نهایت تکامل دینی خویش در روی زمین نایل شود؛ لیکن تکامل معنوی انسان رسیدن به نهایت عقل و عرفان، یا به عبارتی، رسیدن به عقل کل است که عملاً دست نیافتنی است.

۴۷۱۰.