درخت حوزه‌های تخصصی

اهداف: متخصصان معتقدند میزان خلاقیت را می توان با ایجاد محیط مناسب خانوادگی افزایش داد. با توجه به این که دوران کودکی حساس ترین مرحله رشد خلاقیت است، خانواده به عنوان بنیادی ترین عنصر در شکل گیری خلاقیت به شمار می رود. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه دانش افزایی تخصصی مادران در قلمروی خلاقیت، بر رشد خلاقیت کودکان تیزهوش آنها در پایه دوم ابتدایی انجام شد. روش ها: این پژوهش نیمه آزمایشی در جامعه دانش آموزان کلاس دوم یکی از مدارس غیرانتفاعی شهر تهران در سال 1386 انجام شد. نمونه این تحقیق 32 نفر بود که براساس نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای این پژوهش شامل تست هوش رنگی کودکان ریون و تست خلاقیت ژان لویی سلیه بود. طرح پژوهش شامل مراحل پیش آزمون، آموزش برنامه دانش افزایی تخصصی مادران، پس آزمون و مرحله پیگیری بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 15 تحلیل شد و از آزمون T همبسته و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: تفاوت نمره پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش معنی دار (001/0= p ) بود، ولی در گروه کنترل تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0 ). مقایسه نمره گروه آزمایش و کنترل در مرحله پیگیری تفاوت معنی داری نشان داد (001/0= p ) و عملکرد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بهتر بود که نشانگر پایداری اثر مداخله پس از دو ماه بود. نتیجه گیری: والدین به عنوان عاملی اثرگذار، نقش موثری در خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارند. طراحی و تدوین برنامه آموزشی مناسب برای والدین و مشارکت آنان در برنامه های آموزشی و تربیتی مدارس، خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را به دنبال خواهد داشت.

اهمیت ازدواج بر هیچ کس پوشیده نیست. شاید با اطمینان بتوان گفت هر جوانی طبعا به ازدواج و تشکیل خانواده علاقه دارد و غریزه جنسی او را در اقدام به آن دعوت می کند و لازم به نظر می رسد هر چه زودتر خواسته ی طبیعت را اجابت کرده و کانون خانواده را تشکیل دهد. لیکن در عمل چنین نیست و اغلب موانعی بر سر راه ازدواج جوانان وجود دارد و آن را از سنین طبیعی و مطلوب به سنین بالاتر به تاخیر می اندازد. هدف این تحقیق بررسی موانع ازدواج دختران و ارائه راهکارهای مناسب برای حل این معضل اجتماعی می باشد. تحقیق حاضر از نوع زمینه ای بوده و جامعه آماری آن کلیه دانشجویان دختر مشغول به تحصیل در نیمسال دوم سال تحصیلی 85_1384دانشگاه سیستان و بلوچستان بوده اند که به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعداد 305 نفر به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، جدول، نمودار) و آمار استنباطی (آزمون مجذور خی تک متغیره) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که هر 5 عامل مورد بررسی در تحقیق یعنی عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی، عوامل اجتماعی، بی توجهی مسوولان و عدم صلاحیت جوانان در موانع ازدواج دختران از دیدگاه پاسخگویان مؤثر بوده است.

نماز یکی از بزرگ ترین فرایض اسلامی و عالی ترین تکلیف مکتب تربیتی اسلام است. سنجش میزان التزام به نمازهای واجب با استفاده از ابزاری معتبر امری است ممکن. هدف این مقاله معرفی مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز است. روش : جامعه آماری شامل تمامی کارکنان دانشگاه بقیه الله (عج) می باشد. حجم نمونه 427 نفر بودند که به صورت دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس جهت گیری درونی و بیرونی و مقیاس التزام عملی به اعتقادات مذهبی که به منظور تعیین روایی مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز استفاده شدند. همچنین از روش های آماری همبستگی و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد ضریب اعتبار پرسشنامه از نظر همسانی درونی 92/0، ضریب بازآزمایی مقیاس با یکهفته فاصله 96/0 و ضریب تنصیفی مقیاس 87/0 بدست آمد. همبستگی مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز، با مقیاس التزام عملی به اعتقادات مذهبی، جهت گیری بیرونی مقیاس آلپورت و جهت گیری درونی مقیاس آلپورت به ترتیب 61/0، 34/0 و 62/0 بدست آمد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان دادکه مقیاس ساخته شده از چهار عامل تشکیل شده است که جمعاً 30/46 درصد از واریانس کل را تبیین می کند. نتیجه گیری: مقیاس نگرش و التزام عملی به نماز با گذراندن مراحل روان سنجی و دارا بودن اعتبار و روایی قادر به سنجش نگرش و التزام عملی نمازگزاران به نماز است. بنابراین مقیاس علاوه براینکه به صورت خودسنجی برای مسلمانان کارایی دارد، می توان از آن در انجام پژوهش های گروهی استفاده نمود.

هدف: ناحیه تگمنتوم شکمی (VTA) مرکز اصلی پاداش است. در این تحقیق، اثرات تزریق آگونیست و آنتاگونیست گیرنده های موسکارینی به ناحیه VTA، بر ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین بررسی شد. روش: کانول گذاری موش های بزرگ آزمایشگاهی به صورت دوطرفه در ناحیه VTA و با استفاده از دستگاه استریوتاکسی صورت گرفت. کلیه حیوانات جراحی شده به مدت یک هفته قبل از القای ترجیح مکان شرطی شده (CPP) دوره بهبودی را گذراندند. CPP به روش بدون سوگیری و به صورت یک برنامه پنج روزه در سه مرحله اجرا شد: مرحله پیش شرطی سازی یا آشنایی، مرحله شرطی سازی و مرحله آزمون. یافته ها: تیمارهای شرطی سازی با مقادیر مختلف سولفات مورفین توانست به صورت وابسته به مقدار،CPP معنی داری ایجاد کند. تزریق مقادیر مختلف فیزوستیگمین (مهارکننده کولین استراز) همراه با یک دوز بی اثر مورفین به داخل VTA توانست در یک روش وابسته به مقدار، اکتساب CPP را افزایش دهد. تزریق آتروپین، آنتاگونیست گیرنده های موسکارینی، به داخل VTA توانست هم ترجیح مکان شرطی شده به وسیله دوز بالای مورفین و هم پاسخ تقویتی القاشده به وسیله فیزوستیگمین را مهار نماید. تزریق فیزوستیگمین داخل VTA به تنهایی تنفر مکانی معنی داری القا نمود، درحالی که آتروپین چنین اثری نداشت. مقادیر بالای فیزوستیگمین یا آتروپین به تنهایی و همچنین تزریق همزمان آتروپین و فیزوستیگمین در ترکیب با یک مقدار بی اثر مورفین باعث کاهش فعالیت حرکتی گردید. نتیجه گیری: گیرنده های موسکارینی ناحیه تگمنتوم شکمی در القای اثرات پاداشی مورفین نقش بسزایی دارند.

این پژوهش با هدف بررسی امکان جایگشت پذیری متغیرها و به صورت یک مطالعه ی موردی در حوزه ی روانشناسی صنعتی و سازمانی به مرحله اجرا درآمد. از جامعه آماری معلمان شهر اصفهان، 532 نفر (مرد و زن) با استفاده از نمونه گیری سهل الوصول برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه قرارداد روانی تک لیب و همکاران (2005)، مقیاس رضایت شغلی وایس و زواران و همکاران (1998؛ با چهار خرده مقیاس موسوم به رضایت از کار، رضایت از حقوق و دستمزد، رضایت از همکاران و رضایت از سرپرست و پرسشنامه تعهد سازمانی اسپیرو و ون کاتش (2002) بودند. داده های حاصل از پرسشنامه ها، بر مبنای دو مدل پیشنهادی اولیه، از طریق مدل سازی معادله ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. شواهد حاصل از این تحلیل ها حاکی از آن است که تلقی کردن رضایت شغلی به عنوان متغیر پیامد برای قرارداد روانی و تعهد سازمانی (به عنوان متغیر واسطه ای) نسبت به اینکه تعهد سازمانی را پیامد قرارداد روانی و رضایت شغلی در نظر بگیریم، هیچ گونه برتری ندارد. این امر به طور نسبی، از این دیدگاه که بسیاری از متغیرها را در علوم انسانی می توان جایگشت پذیر تلقی کرد، حمایت می کند.

مواد و روش ها: تحقیق حاضر از نوع علی- مقایسه ای (پس رویدادی) است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه بیماران دیابتی شهر اهواز بود که در سال 1390 عضو انجمن دیابت اهواز بودند. نمونه پژوهش به روش در دسترس انتخاب شد. در هر گروه تعداد 28 مرد و 22 زن حضور داشتند که میانگین سنی افراد دیابتی نوع 1، 4/34، افراد دیابتی نوع 2، 7/47 و افراد غیر دیابتی 24/36 بود. سپس پرسش نامه های کیفیت زندگی و سلامت عمومی بین این 3 گروه توزیع گردید. داده های حاصل از پژوهش با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA یا Multivariate analysis of variance) و آزمون تعقیبی Tukey مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین سه گروه تفاوت معنی داری از لحاظ کیفیت زندگی و سلامت روان وجود داشت (001/0 < P). همچنین مقایسه زوجی گروه ها نشان داد که بین بیماران دیابتی نوع 1 و 2 با افراد غیر دیابتی تفاوت معنی دار در متغیرهای کیفیت زندگی و سلامت روان وجود دارد، اما بین دو گروه افراد دیابتی از لحاظ متغیرهای پژوهش تفاوت معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: دیابت بیماری مزمنی است که کیفیت زندگی و سلامت روان بیماران را تحت تأثیر قرار می دهد.

هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تاثیر سبک ِاسناد3 بر میزان گرایش و ابتلای جوانان بر اعتیاد بوده است. برای دستیابی به این هدف، فرض شده که جوانان معتاد سبک تبیین بدبینانه تری نسبت به جوانان غیر معتاد دارند؛ یعنی، درماندگی آموخته شِِده4 در جوانان معتاد بیشتر از جوانان غیر معتاد است و بر اساس ابعاد شش گانه سبک اسناد، شش فرض فرعی تدوین شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه جوانان 18 تا 28 ساله ساکن در شهر یزد (در قالب دو گروه معتاد و غیر معتاد) بود که برای انتخاب نمونه معتاد از روش سر شماری، و برای انتخاب نمونه غیر معتاد از روش تصادفی استفاده شد. در نهایت 97 معتاد و 10 غیر معتاد برگزیده شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه سبک اسنادی(ASQ) استفاده به عمل آمد. سپس، توسط آزمون آماری t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در پایان مشخص شد که سبک تبیین جوانان معتاد برای وقایع خوشایند و ناخوشایند، بدبینانه تر از جوانان غیر معتاد است و آنها به نسبت بیشتری به درماندگی آموخته شده مبتلا هستند

هدف: هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه جهت گیری مذهبی با بهداشت روانی خانواده در میان خانواده های ساکن شهر شیراز می باشد. روش تحقیق: این تحقیق با روش کمی و تکنیک پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق شامل خانواده های ساکن شهر شیراز در سال 1387 می باشند که در آن ها زن و شوهر در قید حیات بوده و با هم زندگی می کنند. براساس نمونه گیری طبقه ای تصادفی منظم، 386 خانواده انتخاب شده اند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان متغیرهای سن، جنسیت، درآمد، تحصیلات، جهت گیری مذهبی درونی و جهت گیری مذهبی بیرونی با بهداشت روانی خانواده وجود دارد. براساس نتایج معادله رگرسیون چند متغیره، از میان کل متغیرهای مورد بررسی، متغیرهای جهت گیری دینی درونی، درآمد، جهت گیری مذهبی بیرونی و تحصیلات حدود 66 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می نمایند. براساس مدل تحلیل مسیر، از میان این متغیرها، جهت گیری مذهبی درونی بالاترین تاثیر را بر متغیر وابسته داشته است.

اهداف: از آنجا که موفقیت تحصیلی تحت تاثیر متغیرهایی از جمله جهت گیری های انگیزشی و راهبردهای یادگیری است، مطالعه هریک از این متغیرها از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه راهبردهای یادگیری و جهت گیری های انگیزشی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان و تعیین سهم هریک از متغیرها در پیش بینی موفقیت تحصیلی بود. روش ها: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است که در سال تحصیلی 90-1389 در شهر تهران انجام شد. 600 نفر از دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه های جهت گیری انگیزشی والرند و راهبردهای یادگیری واینستین و مایر بود. از معدل تحصیلی دانش آموزان به عنوان ملاک عملکرد تحصیلی استفاده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری به کمک نرم افزار SPSS 13 تحلیل شد. یافته ها: براساس نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری مرحله ای، جهت گیری انگیزشی از قدرت پیش بینی بیشتری برخوردار بود. از مولفه های پرسش نامه جهت گیری انگیزشی، مولفه ""بی انگیزشی"" بیشترین سهم را در پیش بینی عدم موفقیت تحصیلی داشت. راهبردهای یادگیری در مرحله بعد قرار داشتند که از میان آنها "" راهبرد بسط""، بیشترین سهم را در پیش بینی موفقیت تحصیلی داشت. نتیجه گیری: بین موفقیت تحصیلی و راهبردهای یادگیری و همچنین جهت گیری های انگیزشی رابطه مثبت و بین بی انگیزگی و عدم موفقیت تحصیلی رابطه منفی وجود دارد. جهت گیری های انگیزشی، به ویژه انگیزش درونی باید در آموزش مورد توجه قرار گیر ن د و آموزش نیز باید با علایق یادگیرندگان و راهبردهای یادگیری همراه شود.

اهداف: امروزه به کارگیری گسترده تکنولوژی های نو و در نتیجه نیاز به آموزش بیشتر و به تبع آن هزینه بیشتر، مراکز آموزشی و شرکت ها را بر آن داشته است تا به استفاده از راهکارهای نوین آموزشی روی آورند. یکی از این راهکارها، آموزش الکترونیک است. هدف از این مطالعه شناسایی و دسته بندی ویژگی های یک سیستم آموزشی مطلوب از دیدگاه دانشجویان دانشگاه های مجازی کشور بر اساس مدل کانو بود. روش ها: این مطالعه توسعه ای در بازه زمانی دی ماه تا اسفندماه 1390 در کلیه فارغ التحصیلان و دانشجویان سال آخر 17 مرکز فعال آموزش الکترونیکی دانشگاهی ایران انجام شد. در مجموع 459 نفر از 17 مرکز آموزشی مجازی سراسر ایران به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از نرم افزار Excel و روش میانگین موزون جدول فراوانی برای تحلیل مدل کانو استفاده شد. یافته ها: عوامل طراحی مفید، کیفیت مطلوب اینترنت و استفاده آسان، به ترتیب مهم ترین عوامل اساسی موثر بر ایجاد رضایت در دانشجویان، عوامل عدم تشویش، تعامل با محتوای درسی، خودبهره گیری، تعامل با دیگر دانشجویان، تعامل با اساتید و تنوع در ارزیابی، به ترتیب مهم ترین عوامل عملکردی موثر بر رضایت دانشجویان و عوامل نگرش دانشجو، انعطاف در ارایه محتوای آموزشی، کیفیت محتوای آموزشی، نگرش اساتید و پاسخ های به موقع اساتید، به ترتیب مهم ترین عوامل انگیزشی موثر بر رضایت دانشجویان بودند. نتیجه گیری: با توجه به اینکه عوامل نگرش دانشجو، انعطاف در ارایه محتوای آموزشی، کیفیت محتوای آموزشی، نگرش اساتید و پاسخ های به موقع اساتید به عنوان عوامل اصلی در انگیزش دانشجویان هستند، موسسات آموزش الکترونیکی باید بر این عوامل تاکید بیشتری داشته باشند.

‎ با توجه به اهمیت و کاربرد روزافزون روش مداخله ای حل مشکل برای زوجین و خانواده های متقاضی خدمات مشاوره ‏و رواندرمانی ضرورت ساخت و هنجاریابی مقیاسی در زمینه حل مشکل خانوادگی لازم و ضروری است. بر این اساس ‏مقاله حاضر تدوین و تعیین شاخص ها و ویژگی های اعتبارسنجی مقیاس «حل مشکل خانواده» را معرفی می کند. جامعه آماری پژوهش مردان و زنان متاهل شهر تهران بودند. حجم نمونه 55 زوج (110 نفر) بود، که از دو گروه زوجین ‏سازگار و ناسازگاری نمونه گیری شدند. گروه اول 54 نفر و گروه دوم 80 نفر بودند که از بین آنها با حذف افراد دچار ‏ناسازگاری زناشویی تعداد 56 نفر جهت انجام پژوهش انتخاب شدند، بدین ترتیب مجموعه افراد شرکت کننده در ‏پژوهش 110 نفر در قالب 55 زوج بودند. ابزار مورد استفاده در پژوهش مقیاس جدید حل مشکل خانوادگی و مقیاس ‏رضایت زناشویی انریچ بود. تحلیل عاملی دو عامل را در بین 30 سوال آشکار ساخت: عامل 1 «رابطه» و عامل 2 «حل مشکل» بررسی ‏همبستگی درونی نمرات کل مقیاس و مقیاس های فرعی نشان داد که میزان رابطه همبستگی بین کل مقیاس با ‏عامل رابطه و حل مشکل بطور یکسان ‏‎0.95‎‏ و رابطه همبستگی بین عامل رابطه با عامل حل مشکل به میزان ‏‎0.81‎‏ ‏می باشد. ضریب اعتبار بازآزمایی کل مقیاس ‏‎0.91‎‏ و برای مقیاس فرعی رابطه و حل مشکل بترتیب ‏‎0.78‎‏ و ‏‎0.89‎‏ ‏بدست آمد. همسانی درونی کل مقیاس ‏‎0.91‎‏ و عامل ارتباط ‏‎0.78‎‏ و عامل حل مشکل ‏‎0.83‎‏ بود. با توجه به اینکه این مقیاس همبستگی بالایی با مقیاس رضایت زناشویی انریچ دارد و از سوی دیگر دارای اثبات در ‏زمان و از قدرت تشخیص و تمییز مابین دو گروه زوجین تعارض و فاقد تعارض برخوردار است. لذا می تواند برای استفاده ‏های کلینیکی و پژوهشی توصیه شود.‏ ‎

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر ابعاد جو روانی- اجتماعی کلاس بر احساس دلزدگی تحصیلی با نقش واسطه گری ارزش تکلیف، انجام شده است. برای این منظور، تعداد 328 نفر از دانش آموزان دختر و پسر سال سوم دبیرستان های شهر برازجان با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسش نامه پژوهش شامل مقیاس دلزدگی پکران و همکاران (2002 و 2005)، مقیاس جو روانی- اجتماعی کلاس میشو و همکاران (1985) و مقیاس ارزش تکلیف پینتریچ (1991) پاسخ دادند. برای بررسی فرضیه ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که ابعاد دلبستگی بین دانش آموزان (013/0>P ,033/-=(β و نظم و سازماندهی کلاسی (04/0>P ,03/-=β) اثر غیرمستقیم معناداری براحساس دلزدگی تحصیلی با نقش واسطه ای ارزش تکلیف دارند. براساس نتایج به دست آمده می توان گفت دانش آموزانی که معتقدند کار گروهی نتایج بهتری برای آنها دارد و از حضور در جمع برای اهداف تحصیلی و شخصی بهره می گیرند و برای مدرسه و کلاس و درس احترام قائلند احساس دلزدگی کمتری دارند. همچنین در صورتی که مطالب درسی برای دانش آموزان به گونه ای ارائه شود که آنها بدانند قرار است چه چیزی را یاد بگیرند و در نهایت آن را سودمند قلمداد کنند، احساس دلزدگی تحصیلی در آنها کاهش می یابد.