مصطفی اقلیما

رضایت جنسی از لحاظ اهمیت در ردیف مسائل درجه اول یک زندگی زناشویی قرار دارند و سازگاری در روابط جنسی و تناسب و تعادل در مقدار تمایل جنسی در زن و مرد از مهمترین علل خوشبختی و موفقیت زندگی زناشویی و نشاط و سلامت زوجین است. با توجه به نقش تأثیر گذار مددکاران اجتماعی در این حوزه، شناخت چالش های پیش رو در ارائه ی مداخلات تخصصی مددکاری اجتماعی هدف این مطالعه محسوب می شود. این تحقیق کیفی به شیوه ی تحلیل محتوا در استان های تهران و لرستان در سال 1397 انجام گرفت، روش نمونه گیری در ابتدا هدفمند و سپس براساس داده ها تا زمان اشباع نظری با 21 مشارکت کننده ادامه یافت. داده ها به روش مصاحبه های نیمه ساختارمند جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که چالش های ارائه ی خدمات مددکاری اجتماعی منتهی به رضایت جنسی زوجین را می توان در دو دسته ی موانع و بازدارنده ها و تسهیل کننده های ارائه ی خدمات طبقه بندی نمود. توجه ویژه ی سیاستگذران و مدیران برای برنامه ریزی در جهت تقویت پشتوانه ها و رفع موانع خدمت می تواند گام مؤثری در بهبود ارائه ی خدمات مددکاری اجتماعی ارائه شده به خانواده ها در زمینه ی مسائل جنسی باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش گروهی مثبت نگری بر تغییر نگرش به مواد مخدر در نوجوانان پسر در معرض خطر انجام شد. روش: مطالعه حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی نوجوانان پسر در معرض خطر ساکن مناطق حاشیه شهر کرمانشاه در سال 1400 بود. از این بین، 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان هر دو گروه پرسشنامه نگرش سنج مواد مخدر را در پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. آموزش گروهی مثبت نگری در 8 جلسه 90 دقیقه ای با فراوانی یک جلسه در هفته بر روی گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش گروهی مثبت نگری بر مؤلفه های نگرش به مواد مخدر (اثرات، خطرات، و مصرف مواد) تأثیر مثبت داشت و باعث کاهش نگرش مثبت به مواد مخدر در بین شرکت کنندگان گروه آزمایش شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان از آموزش مثبت نگری به عنوان شیوه ی مؤثری برای کاهش نگرش مثبت نسبت به مواد مخدر در نوجوانان در معرض خطر استفاده نمود. بنابراین، پیشنهاد می شود آموزش مثبت نگری در لیست برنامه های پیشگیری اولیه از اختلال مصرف مواد در مدارس، دانشگاه ها، و مراکز آموزشی قرار گیرد

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش گروهی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر عزت نفس زنان مبتلا به اختلال مصرف مواد بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی زنان مبتلا به اختلال مصرف مواد مراکز کاهش آسیب شهر کرمانشاه در سال 1398 تشکیل دادند. از میان آن ها، یک مرکز به صورت در دسترس انتخاب و تعداد 75 نفر از زنان مبتلا به اختلال مصرف مواد توسط پرسش نامه استاندارد عزت نفس روزنبرگ غربال شدند. سپس، 30 نفر از زنان که نمره پایین تری کسب کردند و نسبت به بقیه دارای سطح پایین تری از عزت نفس بودند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی را دریافت نمودند و شرکت کنندگان گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه استاندارد عزت نفس روزنبرگ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش گروهی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی موجب بهبود سطح عزت نفس در زنان مبتلا به اختلال مصرف مواد شد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند به عنوان روشی در بهبود و ارتقاء عزت نفس در زنان مبتلا به اختلال مصرف مواد به کار رود.

توانمندسازی در مددکاری اجتماعی به عنوان یک استراتژی مداخله برای کمک به خانواده هایی است که عوامل خطرسازی در رابطه با سلامت روان آن ها وجود دارد. این پژوهش نیز به منظور بررسی تأثیر الگوی توانمندسازی روانی- اجتماعی در بهبود سلامت روان زنان دارای همسر بیمار روانی مزمن انجام شد. در این پژوهش نیمه تجربی (با طرح پیش آزمون پس آزمون پیگیری و گروه کنترل)، 40 نفر از زنانی که همسرشان مبتلا به اختلالات مزمن روانی بوده و در سال 1391 در بیمارستان روانپزشکی فرشچیان همدان بستری گردیده اند، انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل 20 نفره قرار گرفتند. گروه آزمایش در 8 جلسه توانمندسازی روانی-اجتماعی شرکت کردند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها از طریق پرسشنامه سلامت روان SCL-90-R جمع آوری شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل واریانس دومتغیری با اندازه گیری های مکرر روی یک متغیر و آزمون توکی استفاده شد. نمره سلامت روان زنان دارای همسر بیماری روانی مزمن در گروه مداخله در آزمون SCL-90-R نسبت به گروه کنترل، در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری کاهش بیشتری ( p=0/01 ) نشان می دهد. نتیجه این که استفاده از الگوی توانمندسازی در ارتقاء سلامت روان زنانی که همسران آن ها از اختلالات مزمن روانپزشکی در رنج اند مؤثر می باشد و بنابراین توانمندسازی با این الگو می تواند بالقوه منجر به بهبود سلامت هم در بیماران و هم اعضای خانواده آن ها گردد.  

هدف اصلی از پژوهش حاضر توصیف و مقایسه ی سطح خودکارآمدی در افراد مجرد و متاهل مبتلا به صرع می باشد؛ هم چنین نقش خانواده در ارتقاء خودکارآمدی بیماران مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش مطالعه ای توصیفی و از نوع علی – مقایسه ای می باشد. جامعه ی آماری پژوهش کلیه ی افراد مبتلا به صرعِ مراجعه کننده به درمانگاه صرع بیمارستان امام حسین بودند که از میان آن ها 132 فرد مبتلا به صرع (87 بیمار مجرد و 45 بیمار متاهل) به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و بر اساس معیارهای ورود به پژوهش انتخاب شدند و در پژوهش مشارکت کردند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش چک لیستی شامل مشخصات دموگرافیک و هم چنین مقیاس خودکارآمدی در افراد مبتلا به صرع بودند.داده های پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی و در محیط نرم افزار spss 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج پژوهش نشان داد که بین افراد مجرد و متاهل مبتلا به صرع از نظر میانگین نمره ی خودکارآمدی تفاوت معناداری وجود دارد (009/0=p ) و میانگین نمره ی خودکارآمدی در افرادِ متاهلِ مبتلا به صرع به طرز معناداری بالاتر است. هم چنین بین زنان و مردان مبتلا به صرع از نظر میانگین نمره ی خودکارآمدی در افراد مبتلا به صرع تفاوت معناداری مشاهده نمی شود (243/0=p ). خودکارآمدی از عوامل اساسی در ارتقاء خودمراقبتی در بیماران مزمن است. سطح خودکارآمدی در افراد متاهلِ مبتلا به صرع، به دلیل حمایت عاطفی که دریافت می کنند، بالاتر از افراد مجردِ مبتلا به صرع است. با توجه به این نتایج، پژوهشگر طراحی و اجرای مداخلات خانواده محور، آموزش خانواده و هم چنین سیاست گزاری های کلان جهت تسهیل ازدواج در این افراد، به واسطه ی تقلیل انگِ مرتبط با بیماری و تغییر نگرش جامعه نسبت به بیماری صرع و باورهای نادرست در رابطه با این بیماری را پیشنهاد می کند. چنین مداخلاتی در ارتقاء سطح خودکارآمدی بیماران و در نتیجه کنترل بهتر بیماری و سلامت عمومی آن ها موثر است.

مقدمه: به دلیل اهمیت موضوع سلامت اجتماعی و ضرورت دستیابی به شاخصها ی آن، پژوهشها ی متعددی در جهان صورت گرفته است که تعاریف موجود معمولاً براساس نظر متخصصین تبیین شده و کمتر به تجارب مردم عادی توجه شده و گاه از آن غفلت شده است. بنا به این ضرورت، مطالعه حاضر در پی صورت بندی تعریفی از سلامت اجتماعی براساس تجارب و ادراکات مردم است. روش: با برگزاری 3 جلسه بحث گروهی متمرکز با حضور 22 نفر از شهروندان ساکن تهران همچنین با به کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی، ویژگیها و ابعاد جامعه سالم استخراج شد. یافته ها : مطالعه حاضر، براساس تجارب و ادراکات شهروندان تهرانی، 14 ویژگی ذیل را برای جامعه سالم شناسایی و تبیین کرده است: انجام مناسب تکالیف توسط حکومت (در حوزه برنامه ریزی، رفاه اجتماعی، برقراری آزادیها ی دموکراتیک، حوزه قوانین و عدالت قضایی، شایسته سالاری، عدالت اجتماعی، برقراری امنیت اجتماعی)، سلامت ذهنی، روانی و معنوی، فرهنگ و ارزشها ی اجتماعی، خانواده سالم، پایین بودن مشکلات اجتماعی، سرمایه اجتماعی، امنیت اقتصادی، سلامت نظام آموزش و پرورش، نشاط اجتماعی، محیط زیست سالم، امنیت سیاسی، بی طرفی حکومت در برابر عقاید مردم، سلامت جسمی و امنیت غذایی. بحث: بخشی از تجارب و ادراکات مردم به عنوان ویژگیها ی جامعه سالم، اشتراکاتی با تجارب سایر کشورها دارد از جمله سلامت ذهنی، روانی و معنوی، محیط زیست سالم، سلامت جسمی، امنیت غذایی، سرمایه اجتماعی، پایین بودن مشکلات اجتماعی. اما تعدادی از مشخصات، ویژه جامعه ماست از جمله انجام مناسب تکالیف توسط حکومت (آزادیها ی دموکراتیک، عدالت قضایی، شایسته سالاری)، سلامت نظام آموزش و پرورش و بی طرفی حکومت در برابر عقاید مردم.

مقدمه: این پژوهش به منظور بررسی تأثیر مداخلات مددکاری اجتماعی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر سازگاری اجتماعی پسران بزهکار، انجام گرفت. روش: از بین کل کودکان 12 تا 18 سال حاضر در کانون اصلاح و تربیت تهران 40 نفر را به شیوه تصادفی به عنوان شرکت کننده در پژوهش انتخاب و به صورت گمارش تصادفی در چهار گروه آزمایش و کنترل ده نفره قرار داد. پیش از مداخله تمام شرکت کنندگان با خرده مقیاس سازگاری اجتماعی بِل مورد ارزیابی قرار گرفتند. دو گروه آزمایشی در 9 جلسه کارگروهی شرکت نمودند و گروه های کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند. پس از مداخله تمام شرکت کنندگان مورد ارزیابی مجدد قرار گرفتند و در پایان داده های موجود با آزمون آماری t تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود مداخلات مددکاری اجتماعی گروهی در هر دو گروه سنی بر افزایش سازگاری اجتماعی پسران بزهکار مؤثر بوده است. برای گروه 12 تا 14 سال تمام سطح معنی داری برابر با 024/0 و سطح معنی داری برای گروه 15 تا 18 سال 025/0 گزارش شده است. البته یک نفر از گروه آزمایش 15 تا 18 سال به دلیل انتقال به زندان بزرگسال، همکاری خود را تا پایان پژوهش ادامه نداد

مقدمه: روش: یافته ها: یافته ها نشان داد که بین بار خانواده و کارکرد کلی خانواده و نیز بین بار خانواده و خرده مقیاس های حل مسئله و پاسخ دهی عاطفی، رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (05/0> پژوهش، مقطعی تحلیلی و از نوع مطالعات هم بستگی بوده است. جامعه این پژوهش را ۱۱۸ نفر از مراقبان بیماران بستری در بخش های حاد مرکز مذکور تشکیل می دادند که به روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شده بودند. در این پژوهش، از پرسش نامه کارکرد خانواده (FAD) و مقیاس بار خانواده (FBIS) و یک چک لیست مشخصات جمعیت شناختی برای جمع آوری داده ها استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده، از آزمون های آماری کولموگروف اسمیرنف، هم بستگی اسپیرمن، کروسکال والیس و یومان ویتنی استفاده شد.p). در بین ویژگی های جمعیت شناختی، رابطه بار خانواده با ساعات حضور مراقب در کنار بیمار، نوع سازمان حمایتگر و درآمد خانواده تأیید شد (05/0>p). با سایر متغیرهای جمعیت شناختی رابطه ای یافت نشد (05/0<p). این پژوهش با هدف شناخت رابطه بار خانواده با کارکرد خانواده در مراقبان بیماران روانی مزمن بستری در مرکز آموزشی درمانی رازی انجام شد. بحث: این پژوهش نشان داد که بار خانواده می تواند بر کارکرد خانواده بیمار روانی مزمن، اثر منفی بگذارد؛ بنابراین، با تمسک به روش هایی که طی آن ها احتمالاً بار خانواده می تواند کاهش پیدا کند، می توان کارکرد خانواده ها را بهبود بخشید و به تبع آن، سلامت مراقبان و کل خانواده بیمار را ارتقا بخشید

مقدمه: ازدواج و گزینش همسر از مهم ترین شاخص های تحرک اجتماعی در هر جامعه است. امروزه با توجه به تغییر شیوه های همسرگزینی و الگوهای نوین ازدواج از شکل سنّتی به مدرن، کارکرد خانواده نیز از این امر تأثیر می پذیرد و به نظر می رسد کارکرد خانواده در این ازدواج ها نیز متفاوت است. این پژوهش به شناخت تفاوت کارکردهای خانواده در ازدواج های سنّتی و مدرن از دید زنان متأهل می پردازد که هر یک از این دو نوع ازدواج را داشته اند . روش: این مطالعه از نوع علّی مقایسه ای است. جامعه آماری در این پژوهش زنان متأهل شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، ۳۸۴ نفر از زنان متأهل شرق و غرب تهران با مراجعه به پارک های موجود در این مناطق به طور تصادفی انتخاب شده اند. پرسش نامه سنجش کارکرد خانواده براساس مدل مک مستر در اختیار آن ها قرار داده شده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون تی و خی دو ا ستفاده شده است. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که بین زنان با ازدواج سنّتی و زنان با ازدواج مدرن به لحاظ توانایی حل مسأله تفاوت معناداری وجود ندارد. بین زنان با ازدواج سنّتی و زنان با ازدواج مدرن به لحاظ توانایی برقراری ارتباط، ایفای نقش، پاسخ دهی عاطفی، آمیختگی عاطفی و کنترل رفتار تفاوت معناداری وجود دارد. بحث : بین زنان با ازدواج سنّتی و زنان با ازدواج مدرن به لحاظ توانایی برقراری ارتباط، ایفای نقش، پاسخ دهی عاطفی، آمیختگی عاطفی و کنترل رفتار تفاوت معناداری وجود دارد. زنانی که ازدواج مدرن کرده اند، در این ابعاد از کارکرد خانواده امتیاز بیشتری گرفته اند. بنابراین ازدواج مدرن و آشنایی زوجین پیش از ازدواج، در تقویت کارکرد خانواده و ثبات و استحکام بنیان خانواده می تواند مؤثر باشد

شادی علت بسیاری از تفکرات و رفتارهای تکامل زاست و شاد بودن هنری است که از عوارض موجود عصر صنعتی می کاهد، اما از دیدگاه علمی و آکادمیک کمتر بدان توجه شده است. این که شادی چیست، چه مفهومی دارد، کدام شخص را شاد بنامیم و چه شخصی را غمگین و افسرده (ناشاد)، آیا شادی متغیری است تک بعدی یا چند بعدی، همگی، نیازمند مطالعة دقیق و علمی اند. شناخت شادی، به گونه ای علمی، آکادمیک، و عمیق، به دلیل تأثیرات فراوان آن در زندگی بشر، ضرورتی انکارناپذیر و مسلم در جهان امروز است و زمینه های مطالعاتی و پژوهشی فراوانی را می طلبد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر میزان سرمایة فرهنگی در میزان احساس شادی زنان جوان (15 - 24ساله) شهر اصفهان است.روش کار در این پژوهش پیمایشی است. جامعة آماری این تحقیق کل زنان 15 - 24 سالة شهر اصفهان است که، به گزارش مرکز آمار این استان، 239072 نفر هستند. با توجه به پراکندگی جامعة آماری در مناطق شهر اصفهان، حجم نمونه، بر اساس فرمول کوکران، با خطای 5 درصد، 200 نفر برآورد شده است. در این پژوهش از روش نمونه گیری متناسب در منطقه استفاده شده است؛ به طوری که نمونه ها از هر منطقه و متناسب با جمعیت آن منطقه انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان می دهد ارتباط سرمایة فرهنگی و شادی مستقیم است و این ارتباط در بعد شناختی، سپس در بعد احساسی، و در نهایت در بعد اجتماعی شادی قوی تر است. در حیطة ابعاد سرمایة فرهنگی، بیشترین تأثیر در بعد وسایل فرهنگی، سپس مهارت های فرهنگی، و در نهایت مدارک فرهنگی است. میانگین احساس شادی در بین زنان جوان (15 - 24 ساله) شهر اصفهان 53/54 بوده که به ترتیب بعد احساسی، بعد اجتماعی، و سپس بعد شناختی بیشترین میزان را به خود اختصاص داده اند. میانگین سرمایة فرهنگی57/27 است که براساس نتایج به دست آمده، مهارت فرهنگی دارای بیشترین فراوانی و مدارک فرهنگی دارای کمترین فراوانی است. از سوی دیگر، وسایل فرهنگی دارای بیشترین نابرابری و مهارت فرهنگی دارای کمترین نابرابری در بین زنان جوان است.

هدف: کودک آزاری معلولی است از عامل های چندگانه که مشکلات جبران ناپذیری را برای کودکان و نوجوانان در معرض آسیب، ایجاد می کند، هرنوع کوتاهی و غفلت یا ارتکاب به هر عملی که بهداشت و سلامت جسمانی و روانی کودک را به مخاطره اندازد و خدشه ای برآن وارد کند کودک آزاری قلمداد می گردد. هدف از انجام این پژوهش بررسی مشکلات روان شناسی اجتماعی کودکان آزاردیده در خانواده، شناخت نقش پلیس در پیشگیری از بروز این پدیده و شناخت موانع پیش رو در ممانعت از بروز این مشکل است.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع موردی است و جامعه آماری آن، کودکان و نوجوانانی هستند که از سوی والدین مورد آزارقرار گرفته اند. نمونه تحقیق از موارد کودک آزاری که در مراکز بهزیستی نگاه داری می شوند یا مواردی که به کلینیک های درمانی مراجعه کرده انتخاب شده اند. نمونه مورد بررسی 65 نفر است. ابزارهای پژوهش عبارت از تست MMPI2، آزمون ریون، آزمون وکسلر، پرسشنامه بررسی وضعیت روانی – اجتماعی خانواده و پرسشنامه بررسی وضعیت روان شناختی کودک است.نتایج: نتایج حاصل از پژوهش نشان دهنده آن است که آزار کودکان و نوجوانان در سنین کودکی بیشتر از سنین نوجوانی است، آزارهای جسمی، عاطفی و جنسی به ترتیب بیشترین فراوانی ها را دارند. سن کودکان و نوجوانانی که مورد آزار قرار گرفته اند با نوع کودک آزاری ارتباط دارد و کودکانی که مورد آزار قرارگرفته اند در شرایط دشوار اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی بوده اند. کودکان و نوجوانان آزار دیده دچار مشکلات عاطفی، رفتاری، یادگیری، اجتماعی و شخصیتی هستند. اقدامات پلیس با رویکرد جامعه نگر، نقش موثری درپیشگیری از وقوع و بروز کودک آزاری در ایران را دارد، اما برای پیشگیری از وقوع و بروز آزار کودکان در ایران چالش هایی وجود دارد که بخشی از آن مرتبط با مسایل فرهنگی، قانونی و حمایتی در مورد کودکان در ایران است.