درخت حوزه‌های تخصصی

هدف اصلی این پژوهش شناسایی و اولویت بندی نیازهای آموزشی کارشناسان پژوهشی دانشگاه یزد بوده است. این پژوهش از نوع توصیفی بوده که به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری شامل تمامی کارشناسان پژوهشی دانشگاه یزد بود که به لحاظ تعداد محدود افراد جامعه (47 نفر) از شیوه کل شماری استفاده گردید. برای شناسایی نیازهای معیاری از الگوی شغل و شاغل استفاده شد و با استفاده از روش چند عاملی درونی اولویت بندی شدند. به منظور شناسایی نیازهای آموزشی هنجاری، پرسشنامه ای بر اساس نیازهای معیاری طراحی و توزیع شد. از آنجا که طراحی پرسشنامه بخشی از فرآیند نیازسنجی بوده و طی آن از نظرات آگاهی دهندگان کلیدی استفاده شد، از روایی صوری برخوردار بود اما برای اطمینان بیش تر، روایی پرسشنامه مجدداً با استفاده از روش تحلیل گویه محاسبه گردید. پایایی نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ (83/0) به دست آمد. نتایج حاصل از مقایسه نیازهای آموزشی هنجاری نشان داد: میانگین اعلام نیاز کارشناسان پژوهشی دانشگاه یزد به دانش، مهارت و نگرش از سطح حداقل کفایت قابل قبول (Q2) بالاتر اما از سطح کفایت مطلوب (Q3) پایین تر است. در بعد دانشی، کارشناسان دارای مدرک تحصیلی دیپلم (فوق دیپلم) و کارشناسان دارای بیش از 20 سال سابقه، در بعد مهارتی، کارشناسان دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و کارشناسان دارای کمتر از 10 سال سابقه و در بعد نگرشی، کارشناسان دارای مدرک تحصیلی لیسانس و کارشناسان دارای بین 10 تا 20 سال سابقه بالاترین میزان نیاز را داشته اند.

رقابت شدید دانشگاه ها و تلاش های آنها در ارایه خدمات با بالاترین کیفیت به منظور دستیابی به جایگاه و اعتبار بین المللی بالاتر باعث شده است تا این موسسات به رویکردی جامع، که بتواند عملکرد موسسه را ارزیابی کند، نیاز داشته باشند. طراحی و استقرار نظام ارزیابی از نیازهای ضروری یک سازمان برای تعیین میزان دستیابی به اهداف است و می تواند به شناسایی چرخه عمر آن کمک کند. شناسایی چرخه عمر دانشگاه می تواند به مدیران کمک کند تا به گونه ای برنامه ریزی کنند که همواره در مرحله رشد و بلوغ خود باقی بمانند، چرا که پس از آن در صورت هدایت و برنامه ریزی ناصحیح، دوران پیری سازمان پدیدار و در نهایت، به نابودی سازمان منجر خواهد شد.استفاده از ابزارها و روشهای نوین برای شناسایی چرخه عمر و موقعیت دانشگاه ها می تواند در هدایت و مدیریت مراکز آموزش عالی بسیار کارساز باشد. از این رو، در این پژوهش رویکردی فازی برای شناسایی چرخه عمر دانشگاه ها استفاده شد. این پژوهش در دانشگاه تربیت مدرس انجام و چرخه عمر دانشگاه بر اساس چهار منظر آموزش، پژوهش، وجهه بین الملل و فرهنگی - تسهیلات و امکانات طی سالهای 1370 تا 1387 ترسیم شد. نتایج نشان داد که این دانشگاه در سالهای 1370 و 1371 در مرحله معرفی، در فاصله سالهای 1372 تا 1380 در مرحله رشد و در سالهای بعد از آن در مرحله بلوغ قرار داشته است.

فنّاوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک جزء مهم از مرحله آموزش در کلاس های درس است. روش پژوهش با رویکرد آمیخته با طرح اکتشافی (مصاحبه های عمیق و اکتشافی با انجام عمل پالایش) انجام شد. در رویکرد کیفی، از روش هدفمند و برای تدوین پرسش نامه از مصاحبه با استادان گروه علوم تربیتی دانشگاه و مدیران ارشد و خبرگان آموزش و پرورش به تعداد 20 نفر استفاده شد. در رویکرد کمّی، از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را کلیّه مدیران مدارس ایران (105968 نفر) تشکیل می دادند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- خوشه ای و بر اساس فرمول کوکران تعداد 383 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها به روش میدانی و از پرسش نامه محقق ساخته موانع و چالش های کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات با 75 سؤال و 14 مؤلفه استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار به تأیید متخصصان رسید و روایی همگرای آن با استفاده از ضرایب میانگین واریانس استخراجی (AVE) محاسبه شد که مقادیر AVE برای تمام مؤلفه ها بزرگتر از 5/0 بود. همچنین برای تمام مؤلفه ها، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بالاتر از 7/0 محاسبه و تأیید شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که موانع و چالش های کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای چهارده مؤلفه (موانع ساختاری، موانع آموزشی، موانع منابع انسانی، موانع  تجهیزات و مواد آموزشی، موانع مدیریتی، موانع خدمات پشتیبانی معلمان، عدم آمادگی شناختی معلمان، عدم تربیت معلمان برای تدریس در الگوی نوین تدریس، موانع انگیزشی، موانع فرهنگی، موانع اقتصادی، موانع اجتماعی، موانع سازمانی و موانع فردی) است که مؤلفه عدم تربیت معلمان برای تدریس در الگوی نوین تدریس دارای بیشترین سهم و مؤلفه موانع فردی دارای کم ترین سهم است. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک دو نرم افزار SPSS20 و  PLS انجام شد.

شناسایی، تحلیل و اولویت بندی ریسک، نقش بسزایی در موفقیت پروژه دارد. تمرکز این پژوهش بر روی موسسات آموزشی جامعه هدف سازمان های حاکمیتی با هدف تقلیل حوادث و بیماری های ناشی از کار است. لذا مهم است که در برگزاری دوره های آموزشی ، عوامل ریسک در نظر گرفته شود تا با مدیریت بهتر آنها، اثرگذاری دوره های آموزشی افزایش یابد. بمنظور شناسایی و تاثیر عوامل ریسک، باید آنها را در فرایند آموزش شامل تعیین نیازهای آموزشی، طراحی و برنامه ریزی آموزش، فراهم آوردنِ آموزش، و ارزیابی و سنجش اثربخشی بررسی کرد. ابتدا با مرور ادبیات و مصاحبه های اکتشافی، ریسک های موجود در 7 عامل ریسک و 17 زیرعامل شناسایی شده اند. سپس، با توجه به فرآیند چهار مرحله ای آموزش، محدوده اثرگذاری ریسک ها با روش تجزیه و تحلیل عوامل شکست و آثار آن از طریق سه شاخص شدت ریسک، احتمال وقوع و احتمال کشف مشخص گردیده و شاخص اولویت ریسک برای هر ریسک محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که تعداد 16 ریسک در ناحیه بحرانی قرار خواهند گرفت. این بیانگر آنست که ریسکها جهت آنالیز و تخصیص منابع مقدم بوده و تیم تحلیل، باید روی کاهش و بر طرف کردن خطاهایی که در ناحیه بحرانی قرار دارند، تمرکز نماید.

هدف این پژوهش بررسی ارتباط استرس شغلی، فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی کارکنان با رضایت از جو سازمانی دانشگاه محقق اردبیلی بود. روش این پژوهش، توصیفی – همبستگی و جامعه آماری آن تمامی کارمندان دانشگاه محقق اردبیلی بود. داده های پژوهش از 112 کارمند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند، جمع آوری گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های جو سازمانی، استرس شغلی، فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی استفاده شد. دادههای جمع آوری شده با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه استاندارد و رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بین استرس شغلی و کیفیت زندگی، استرس شغلی و رضایت از جو سازمانی، رضایت از جو سازمانی و فرسودگی شغلی، فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی رابطه منفی و بین رضایت از جو سازمانی و کیفیت زندگی، استرس شغلی و فرسودگی شغلی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. همچنین، معلوم شد که رضایت از جو سازمانی توسط سه متغیر فرسودگی شغلی، استرس شغلی و کیفیت زندگی به خوبی قابل پیش بینی است. به عنوان نتیجه کلی، شناخت جو سازمانی و انسجام بخشیدن به آن می تواند به عنوان یک ابزار کار آمد، مدیران را در بهره ور ساختن سازمان کمک کند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیازها و روش های توسعه حرفه ای مدیران مدارس متوسطه با استفاده از رویکرد کیفی و روش مطالعه موردی صورت گرفت. به منظورگردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران مدارس متوسطه پسرانه شهر شیراز بود که از میان آنها تعداد 15 مدیر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل اطلاعات بدست آمده از مصاحبه ها، از روش تحلیل محتوا و کدگذاری باز و محوری استفاده شد. نتایج بدست آمده از مصاحبه های صورت گرفته حاکی از آن بود که نیازهای توسعه حرفه ای مدیران مدارس متوسطه شامل 5 مقوله کلی رهبری آموزشی، مدیریت و رهبری سازمانی، رهبری اخلاقی، مشارکت اجتماعی و تکنولوژی و14 زیر مقوله است. همچنین دیگر نتیجه تحقیق حاکی از آن بود که روشهای ارائه توسعه حرفه ایِ مطلوب از نظر مدیران به ترتیب شامل، شرکت درکارگاه ها، سمینارها، سخنرانی ها و کنفرانس های ملّی و منطقه ای، خواندن(کتاب، مقاله، منابع آنلاین)؛ دوره های دانشگاهی، مشاوره، جلسات هم اندیشی مدیران، مربیگری، بازدید از دیگر مدارس(مشاهده) و کارآموزی بودند.

مقدمه: در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات که تولید علم در هر 5 سال دو برابر علوم گذشته می­شود، راهبرد عدم تمرکز در مدیریت سازمان­های آموزشی به­خصوص آموزش عالی و آموزش پزشکی، که بدنه آن از نخبگان جامعه تشکیل شده، ضروری است. از لوازم موفقیت مدیریت غیرمتمرکز، تقویت مکانیزم­های خودگردانی در اجزای سیستم نظام آموزشی مانند سیستم برنامه­ریزی درسی است. رویکرد خودگردانی برنامه درسی، نگاهی پویا و زنده به مجموعه برنامه درسی است که ضمن تلاش برای بالندگی محتوای آموزشی، درصدد بازنگری مجدد به عملکرد گذشته خویش است. یکی از مشکلات مهم نظام آموزش دانشگاهی، کهنگی و عدم انطباق سرفصل دروس با نیازهای فعلی جامعه است. وزارتخانه­های «علوم، تحقیقات و فناوری» و «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» تلاش­های گسترده­ای برای تحقق سیاست­های برنامه توسعه چهارم در خصوص تمرکززدایی کرده­اند. اگرچه موضوع آموزش در دو وزارت­خانه از نظر ماهیت تفاوت­هایی دارد، ولی از نظر سطح تخصص مباحث علمی و دانشگاهی، دارای همپوشانی زیادی است. هدف این مطالعه، تحلیل محتوای یکی از آیین­نامه­های مهم وزارت «علوم، تحقیقات و فناوری» در راستای سیاست تمرکززدایی در برنامه­های درسی بود. نتیجه­گیری: نتایج بیانگر مواردی از عدم انسجام بین مواد آیین­نامه و عدم انطباق این مواد با اهداف، سیاست­ها و راهکارهای اجرایی مندرج در آن است.

هدف این پژوهش بررسی رویکردهای نظری و عملی به تکنولوژی آموزشی و پیشنهاد برنامه درسی مطلوب برای مقطع کارشناسی ارشد ایران بود. رویکرد پژوهش، کیفی و روش انجام پژوهش، تحلیل محتوای اسنادی و مصاحبه بود. جامعه آماری، صاحب نظران و استادان حوزه تکنولوژی آموزشی ایران بود که با 15 نفر از آنان مصاحبه به عمل آمد. مصاحبه به صورت نیمه ساختاریافته انجام گرفت که روایی محتوایی آن مورد تأیید چند صاحب نظر در حوزه قرارگرفت. در نهایت بعد از اتمام مصاحبه ها، نتایج با استفاده از روش مقوله بندی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که سه رویکر در ارتباط با تکنولوژی آموزشی وجود دارد. رویکرد ارنشتاین بر مبانی نظری برنامه درسی تکنولوژی آموزشی و رویکرد مک دونالد و گیبونس بر ماهیت کاربردی بودن آن تاکید داشت. رویکرد فینبرگ نیز بین این دو قرار می گیرد. برنامه درسی پیشنهادی نیز مبانی نظری و جنبه های کاربردی برنامه درسی تکنولوژی آموزشی را مهم می داند و آن ها را در هدف، محتوا و سرفصل ها، راهبردهای یاددهی- یادگیری و روش های ارزشیابی لحاظ می کند.

هدف این پژوهش، مطالعه ابعاد کیفیت زندگی کاری اعضاء هیات علمی تمام وقت شاغل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری تمامی اعضاء هیات علمی تمام وقت شاغل به تدریس در نیمسال دوم سال تحصیلی 91-1390 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار به تعداد 191 نفر بودند. حجم نمونه پژوهش مطابق با جدول مورگان 127 نفر برآورد گردید. برای انتخاب نمونه پژوهش از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد؛ که نهایتاً 95 نفر در پژوهش مشارکت جستند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه جامع کیفیت زندگی کاری اعضا هیات علمی ساخته نورشاهی (Nourshahi,2010)بود. ضریب پایایی پرسشنامه مناسب و بالاتر از70/0محاسبه شدند. داده های گردآوری شده با بهره گیری از شاخص های آماری نظیر فراوانی، درصد، میانگین، آزمونt، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که اعضاء پاسخگو وضعیت کیفیت زندگی کاری خود را در ابعاد رضایت شغلی، توسعه علمی و بهسازی حرفه ای، شرکت در اجتماعات علمی نامطلوب و پایین و در دو بعد آزادی علمی و اخلاق حرفه ای در حد متوسط ارزیابی نموده اند. دیگر نتایج پژوهش نشان داده است که متغیرهای سن، سابقه خدمت، مدرک تحصیلی و مرتبه علمی اعضاء هیات علمی تاثیری در ارزیابی آنها از ابعاد کیفیت زندگی کاری حاکم بر دانشگاه ندارد. متغیر گروه آموزشی محل خدمت در ارزیابی اعضاء از دو مولفه انجام فعالیت های پژوهشی و مشارکت در اجتماعات علمی تاثیرگذار است.

هدف از این پژوهش مقایسه دیدگاه معلمان دروس علوم، ریاضی، عربی و ادبیات در بکارگیری و اولویت بندی مهارت های فاوا بمنظور اثر بخشی برنامه درسی دوره راهنمایی بوده است. این پژوهش از نوع زمینه ای بوده است از بین 4010 نفر از معلمان دروس مورد بررسی، 350 نفر با استفاده از جدول مورگان به روش تصادفی تعیین و از بین نمونه 117 نفر از معلمان دارای شرایط انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می باشد که پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ (8/93%) محاسبه و با استفاده از ماژول های بنیاد جهانیICDL تهیه گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها افزون بر آمار توصیفی از آمار استنباطی و آزمون کروسکال والیس استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آنست که از دیدگاه معلمان بکارگیری مهارت های هفت گانه فاوا در یادگیری این دروس موثر است. بین میانگین نمره های معلمان در خصوص چهار مهارت مفاهیم پایه سخت افزار و فن آوری داده ها، کامپیوتر و مدیریت فایل ها، بکارگیری نرم افزار واژه پرداز، جستجوی اینترنتی و پست الکترونیک، تفاوتی معنی دار وجود ندارد، ولی در بکارگیری سه مهارت دیگر تفاوت معنی دار مشاهده شد. بکارگیری صفحه گسترده و بانک داده ای در آموزش درس ریاضی و نرم افزار ارایه مطالب در آموزش درس علوم از اولویت بالاتری نسبت به سایر مهارت های فاوا برخوردارند.

هدف پژوهش حاضر، کیفیت سنجی برنامه های درسی تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر: هدف های برنامه درسی، محتوای برنامه درسی، راهبردهای یاددهی یادگیری و راهبردهای ارزیابی برنامه درسی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان و اساتید تحصیلات تکمیلی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی به تعداد 165 نفردانشجو و 53 نفراستاد در سال تحصیلی 92-93 می باشند؛ که با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه 114 نفر دانشجو و 46 نفر اعضای هیات علمی برآورد شدو از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم در حیطه دانشجویان در سه گرایش مدیریت آموزشی، برنامه ریزی درسی و برنامه ریزی آموزشی در دو مقطع ارشد و دکترا استفاده شده که به ترتیب 40، 35 و 39 نفر نمونه را تشکیل می دهند. روش پژوهش توصیفی پیمایشی بوده است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته شامل 68 گویه که روایی آن با استفاده از روایی محتوایی و صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ 94/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از پرسش نامه از آزمون t تک نمونه ای و مستقل استفاده شده است. یافته های حاصل از پژوهش، در حیطه دانشجویان حاکی از آن است: هدف های برنامه درسی، محتوای برنامه درسی، راهبردهای یاددهی یادگیری و راهبردهای ارزیابی برنامه درسی نتوانسته نیازها و انتظارات دانشجویان را برآورده نماید و در حیطه اساتید عناصر راهبرد اجرایی و راهبرد ارزیابی تا حدی توانسته نیازها و انتظارات اساتید را برآورده کند و عناصر هدف و محتوا نتوانسته نیازها و انتظارات اساتید را برآورده کند. همچنین بین ویژگی های دموگرافیکی دانشجویان و اساتید تفاوت معنی داری وجود ندارد.