درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ویژگی ها، توانایی ها و وظایف معلمان در بهبود فرآیند یاددهی- یادگیری مدارس هوشمند استان سمنان انجام شد. روش انجام این پژوهش از نوع روش های تحقیق آمیخته اکتشافی بود که در آن نخست بخش کیفی و سپس بخش کمی انجام شد. در بخش کیفی پژوهش، با شش نفر از متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات که به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل محتوای مصاحبه ها و مطالعه عمیق مبانی نظری، در قالب پرسشنامه ای محقق ساخته در دو بخش وضعیت مطلوب و وضعیت موجود تنظیم گردید. روایی محتوایی طبق نظر متخصصان و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ در بخش وضعیت مطلوب 84/0 و در بخش وضعیت موجود 94/0 بررسی و مناسب گزارش شدند. در بخش کمی پژوهش نیز، پرسشنامه توسط310نفر از معلمان و مدیران که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده بودند، تکمیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که راهکارهای «ارتباط مستمر و پایدار الکترونیکی با دانش آموزان برای رفع اشکالو هدایت و استمرار فرآیند یاددهی-یادگیری به صورت مجازی» در رتبه اول، «تقویت مهارت های ICDL و اینترنت از طریق شرکت در کلاس های ضمن خدمت، استفاده از خودآموز ها و تمرین های شخصی» در رتبه دوم، «جستجو و شناسایی محتوای چندرسانه ای و الکترونیکی مناسب بر روی شبکه اینترنت و منطبق با طرح و برنامه درسی و بهره گیری از آنها در فرآیند یاددهی-یادگیری» در رتبه سوم، «توانایی طراحی انواع آزمون های پیشرفت تحصیلی آنلاین و درج آنها در سایت یا ارسال به ایمیل دانش آموزان جهت پیشرفت تحصیلی آنان» در رتبه چهارم و «حضور فعال بر روی پورتال مدرسه و سیستم مدیریت یادگیری برای مدیریت فرآیند یادگیری دانش آموزانبه صورت غیرحضوری بر روی وب» در رتبه پنجم در بهبود فرآیند یاددهی-یادگیری مدارس هوشمند توسط معلمان قرار دارند

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی روش آموزشی مبتنی بر اثرات بارشناختی بر پیشرفت درسی، بارشناختی ادراک شده و انگیزش دانش آموزان به یادگیری درس علوم تجربی انجام گرفت. در این مطالعه از روش پژوهش شبه آزمایشی طرح دو گروهی با پیش آزمون - پس آزمون استفاده شد. 58 دانش آموز از دو کلاس در این پژوهش مشارکت داشتند که از طریق روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند (30 نفر گروه آزمایش و 28 نفر گروه کنترل). گروه آزمایش از طریق طراحی برنامه درس علوم تجربی براساس اثرات بارشناختی (اثر مثال حل شده، اثر تکمیل مسئله، اثر تقسیم توجه، اثر عرضیت، اثر افزونگی) و گروه کنترل از طریق روش تدریس سنتی و مرسوم به مدت شش هفته آموزش دیدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون معلم ساخته پیشرفت تحصیلی درس علوم شامل 20 سؤال چهار گزینه ای و پرسشنامه انگیزش به یادگیری علوم که قبل و بعد آموزش اجرا شدند و همچنین آزمون خودگزارش دهی بارشناختی که در پایان هر جلسه درس در دو گروه اجرا می شد، استفاده شد. جهت تحلیل داده های آماری از تحلیل کوواریانس یکراهه(ANCOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد دانش آموزانی که از طریق روش آموزشی مبتنی بر اثرات بارشناختی آموزش دیده بودند نمره پیشرفت درسی و انگیزش بالاتری در مقایسه با دانش آموزان آموزش دیده با روش تدریس سنتی داشتند. همچنین،دانش آموزان گروه آزمایش بار شناختی کمتری از دانش آموزان گروه کنترل ادراک کردند.

اهداف: رشد تفکر انتقادی دانشجویان یکی از معیارهای اعتباربخشی به موسسات آموزش پزشکی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش تعیین کننده کیفیت تدریس استاد در گرایش دانشجویان بهداشت به تفکر انتقادی بود. روش ها : در یک طرح همبستگی در سال 93-1392، 109 نفر (52 زن و 57 مرد) از دانشجویان رشته بهداشت در دانشگاه علوم پزشکی مشهد به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های ارزیابی دانشجویان از کیفیت تدریس (SEEQ) و گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا (CCTDI) استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 17 و در دو سطح توصیفی (شاخص های میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون های T مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره گام به گام) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: ابعاد تحلیل گری و قدرت سازمان دهی رابطه معنی داری با هیچ یک از ابعاد ارزیابی کیفیت تدریس نداشتند. میان سایر ابعاد گرایش به تفکر انتقادی و ارزیابی از کیفیت تدریس روابط معنی داری وجود داشت. ابعاد ارزیابی کیفیت تدریس توانستند واریانس متغیرهای حقیقت جویی (32%)، فراخ اندیشی (11%)، تحلیل گری (14%)، قدرت سازمان دهی اطلاعات (15%)، اعتمادبه نفس برای تفکر انتقادی (24%)، کنجکاوی (17%)، میزان رشدیافتگی (23%) و در نهایت، گرایش به تفکر انتقادی (17%) را تبیین نمایند. نتیجه گیری: کیفیت تدریس استاد در گرایش دانشجویان بهداشت به تفکر انتقادی موثر است.

اهداف: تدریس جامعه محور می تواند موجب افزایش مهارت های دانشجویان علوم پزشکی در پیشگیری و کنترل بیماری ها شود، در حالی که تدریس سنتی دروس با کاهش مهارت های شغلی همراه است. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر آموزش جامعه محور بر رضایت از تدریس و شناخت بهداشت محیط در دانشجویان بود. روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، دانشجویان ترم پنجم رشته پرستاری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند به روش سرشماری در سال 1391 انتخاب شدند. این افراد برای تدریس درس بهداشت محیط به صورت جامعه محور و بحث گروهی به دو گروه 36نفری آزمون و شاهد تقسیم شدند. مداخله شامل تدریس مشکلات بهداشتی، پژوهش و آموزش پیشگیری بیماری های هپاتیت/ایدز و بروسلوز در مشاغل پرخطر بود. با دو پرسش نامه نمرات رضایت از تدریس، شناخت بهداشت محیط و علل محیطی بروسلوز/هپاتیت/ایدز مورد سنجش قرار گرفت. داده ها با نرم افزار SPSS 16 و آزمون های مجذور کای، T مستقل و T زوجی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: پس از مداخله، میانگین نمره کل رضایت از تدریس (0/002>p)، شناخت بهداشت محیط (0/045>p) و علل محیطی بروسلوز/هپاتیت/ایدز (0/032>p) در گروه آزمون بیشتر از گروه شاهد بود. نتیجه گیری: تدریس جامعه محور بهداشت محیط و طراحی و اجرای پیشگیری از بیماری ها در ارتقای رضایت و شناخت دانشجویان موثر است.

اهداف: آموزش پزشکی کنونی، نیاز دانش آموختگان این رشته را با توجه به نیازهای جدید پیش آمده، به وی ژه در زمینه طب نظامی برآورده نمی سازد. بنابراین اصلاح برنامه درسی آن، امری ضروری به نظر می رسد. این مطالعه با هدف بازنگری برنامه درسی پزشکی عمومی با رویکرد طب نظامی و تعیین برنامه درسی طب نظامی انجام گرفت. روش ها: این مطالعه از نوع ترکیبی شامل دو بخش کیفی و کمی است. در بخش کیفی، مرور توصیفی منابع و متون با روش فیش برداری و در بخش کمی، تحقیق پیمایشی با نظرسنجی از کارشناسان طب نظامی به روش دلفی و نهایتاً جلسه متمرکز گروه متخصصان انجام شد و اطلاعات لازم در این زمینه به دست آمد. یافته ها: ضرورت برنامه درسی پزشکی با رویکرد طب نظامی در حد خیلی زیاد ارزیابی شد. تعداد 14 عنوان هدف یادگیری با بیش از 75% توافق کارشناسان برای پزشک نظامی در برنامه درسی تعیین شد. 5 عنوان درس برای دروس پایه طب نظامی به حجم کلی 7 واحد و 10 عنوان درس برای دروس تخصصی بالینی نظری طب نظامی به حجم کلی 19 واحد، همچنین 5 دوره کارآموزی- کارورزی برای دروس بالینی به حجم کلی 11 هفته تعیین شد. نتیجه گیری: برنامه درسی جدید برای رشته پزشکی با رویکرد طب نظامی دارای 14 عنوان هدف کلی در حیطه های دانشی، نگرشی و مهارتی و تعداد 26 واحد درسی نظری- عملی طب نظامی شامل دروس پایه و اصلی و تخصصی و همچنین 11 هفته دوره کارورزی مهارت های طب نظامی و حوادث است که باید به برنامه درسی کشوری این رشته اضافه شود.

هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش راهبرد «پرسش گری متقابل هدایت شده در گروه همتایان» بر تفکر انتقادی دانش آموزان دختر پایه راهنمایی است. روش تحقیق از نوع روش نیمه و طرح دو گروهی با پیش آزمون و پس آزمون بوده است. آزمودنی ها شامل 60 دانش آموز سوم راهنمایی شهر خمین بودند که 30 نفر به عنوان گروه آزمایش برای آموزش غیرمستقیم مهارت های تفکر و 30 نفر به عنوان گروه شاهد برای آموزش با برنامة جاری مدرسه درنظر گرفته شدند. انتخاب اعضای هر دو گروه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انجام شد. ابزار به کار گرفته شده در پژوهش آزمون تفکر انتقادی کرنل بوده و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که آموزش پرسش گری به شیوه فوق موجب افزایش تفکر انتقادی در گروه آزمایش می شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های تأثیرگذار بر تلفیق یادگیری حرفه ای معلمان ریاضی با چگونگی تحلیل، تفسیر و تصمیم گیری آنان در دوره متوسطه می باشد. برای توصیف عمیق تر تجارب، انتظارات و باورهای معلمان ریاضی نسبت به ماهیّت همکاری آنان جهت بهبود عمل تدریس ریاضی، از روش «پدیدار نگاری» استفاده شده است. با تحلیل عمیق تر مصاحبه های انجام شده با معلمان ریاضی، از سه مقوله اصلی «حضور آموزشگرانِ معلمان ریاضی به عنوان هدایتگران گروه های معلمان»، «آشنایی با روش های متنوع تدریس و تغییر آن، متناسب با ویژگی های شخصی معلم، مدرسه و کلاس درس» و «برگزاری دوره ها به صورت گروهی»، به تدریج سه زیر مجموعه مرتبط با آن ها، شکل گرفتند. این سه، شامل «تمرکز بر هدف و محتوای مشخص در گروه ها»، «تفاوت بین یادگیری معلمان ریاضی به عنوان بزرگ سالان و یادگیری دانش آموزان» و «وجود دغدغه های مشترک بین اعضای گروه» بودند

هدف اصلی این پژوهش بررسی آموزش ابعاد تاریخ محلی در برنامه ی درسی تاریخ از دیدگاه معلمان تاریخ و دانش آموزان دوره متوسطه، به منظور کاربست آن در برنامه درسی مدارس هست. برای اجرای تحقیق، تعداد 16 معلم به صورت هدفمند در دسترس و 285 دانش آموز به صورت تصادفی انتخاب و داده های تحقیق گردآوری شد. ابزار گردآوری اطلاعات برای داده های کمی، پرسشنامه محقق ساخته که شامل دو پرسشنامه به ترتیب برای معلمان تاریخ و دانش آموزان هست. برای تعیین روایی پرسشنامه ها، از روایی محتوایی و صوری استفاده شد و برای تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است که برای پرسشنامه شماره یک2/68درصد و برای پرسشنامه شماره دو3/97درصد برآورد شده است. داده های کیفی تحقیق علاوه بر سؤالات باز پاسخ پرسشنامه دانش آموزان، از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند با 8 معلم تاریخ، گردآوری و از طریق نظریه مبنایی تحلیل شدند. نتایج نشان داد، دانش آموزان و معلمان تاریخ نسبت به آموزش ابعاد تاریخ محلی استان، نگرش مثبتی دارند. ازنظر دانش آموزان، تاریخچه سیاسی بیشترین و تاریخچه اقتصادی کم ترین اهمیت آموزشی را نسبت به بقیه ابعاد دارند. معلمان تاریخ، آموزش تاریخچه فرهنگی - اجتماعی را مهم ترین و آموزش تاریخچه اقتصادی را کم اهمیت ترین بُعد از بین ابعاد تاریخ محلی استان برآورد کردند. همچنین در خصوص دیدگاه های معلمان و دانش آموزان درباره اهمیت آموزش تاریخ محلی در برنامه درسی تاریخ می توان به: ضرورت پداگوژیکی، درک و شناخت محیط زندگی خود، برآورده شدن نیازهای روحی افراد، تقویت روح میهن پرستی، بازنمایی و حفظ اصالت و هویت بومی و توسعه ی همه جانبه جامعه اشاره کرد. معلمان تاریخ برای تدریس تاریخ محلی، روش یاددهی–یادگیری مشارکتی، روش یاددهی–یادگیری مشاهده ای، روش یاددهی–یادگیری پژوهش محور، روش نقل حکایات تاریخی توسط معلم(تاریخ شفاهی) و تدریس با استفاده از منابع الکترونیکی را پیشنهاد دادند

هدف از این طرح، ارزشیابی ازتحقق اهداف طرح آموزش مبتنی بر روی کردهای تربیتی در دروس علوم تجربی و تعلیمات اجتماعی پایه دوم راهنمایی است. جامعه ی مورد مطالعه دانش آموزان پایه ی دوم راهنمایی استان های سیستان و بلوچستان، گلستان و شهر تهران، بودند که از این جامعه، نمونه ای به حجم 1500 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. در هر یک از استان های منتخب 4 شهرستان یا منطقه به تصادف انتخاب و از هر یک از این مناطق و نواحی یاد شده یک مدرسه ی پسرانه و یک مدرسه ی دخترانه تحت پوشش طرح به عنوان گروه های «مطالعه» انتخاب و از مدارس هم جوار مدارس منتخب یک مدرسه ی دخترانه و پسرانه به عنوان گروه های «مقایسه» در نظر گرفته شدند. برای جمع آوری داده ها از ابزارهایی از قبیل فرم کوتاه آزمون تعامل مثبت بین معلم و دانش آموزان (ووبلز و لیوی، 1993)، پرسش نامه محقق ساخته ی سنجش نگرش دانش آموزان نسبت به تلفیق محتوا با آموزه های دینی، فرم کوتاه پرسش نامه سازگاری اجتماعی (سینها و سینگ، 1993) و فرم کوتاه پرسش نامه ی هرمنس (1977)، و همین طور معدل تحصیلی استفاده شد. روایی ابزارها اساساً مبتنی بر شواهد روایی محتواست و پایایی ابزارها با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد. داده های حاصل با استفاده از تحلیل واریانس دو راهه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل حاکی از این است که این طرح در ارتقای پیشرفت تحصیلی، سازگاری اجتماعی و انگیزه ی یادگیری دانش آموزان نقشی نداشته، در حالی که در ارتقای نگرش دانش آموزان نسبت به تلفیق محتوا با آموزه های دینی و تعامل مثبت دانش آموزان با معلمان موثر بوده است. بر این اساس دفتر آموزش راهنمایی جهت توسعه ی طرح لازم است ابتدا به بازنگری در طرح و تعدیل انتظارات بپردازد و سپس جهت توسعه ی آن تصمیم گیری نمایند.

اهداف: تعامل در فرآیند آموزش به صورت تبادل افکار و اطلاعات بین استاد و دانشجو است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و رتبه بندی ابعاد تعامل استاد در برنامه درسی دوره نظری پزشکی بود. روش ها: این پژوهش توصیفی- پیمایشی در 175 دانشجوی پزشکی دوره استاژر و اینترن دانشگاه شاهد در سال تحصیلی 92-1391 انجام و 120 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته ""سنجش ابعاد تعاملی استادان علوم پایه"" در 5 بُعد نحوه تعامل استاد با دانشجو، تعامل استاد با بیمار، تعامل استاد با همکار، تعامل استاد با جامعه مردم و تعامل استاد با خود بود. برای تحلیل آماری در قالب نرم افزار SPSS 18 از آزمون های T تک نمونه ای، T مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و فریدمن استفاده شد. یافته ها: نظر دانشجویان به تفکیک جنسیت (047/0=p) و دوره تحصیلی (003/0=p)، تنها در بُعد تعامل استاد با بیمار تفاوت معنی داری نشان داد. نظر دانشجویان در ابعاد تعامل استاد با بیمار و همچنین تعامل استاد با خود با توجه سن و سال تحصیلی و در بُعد تعامل استاد با جامعه مردم با توجه به سال تحصیلی به طور معنی داری متفاوت بود (05/0>p). نتیجه گیری: از نظر دانشجویان نحوه تعامل استاد با همکار در اولویت اول و نحوه تعامل استاد با خود، بیمار، جامعه و دانشجو، به ترتیب در اولویت های بعدی قرار دارند.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر روش های تدریس فعال بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی بود و به مقایسه تأثیر روش های تدریس سکوسازی، حل مسئله و سنتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی درس ریاضی شهرستان ورامین پرداخته شد. در یک طرح نیمه آزمایشی 45 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه جایگزین شدند. گروه های آزمایش به طور مجزا 10 جلسه تحت به کمک روش های سکوسازی و حل مسئله آموزش دیدند و گروه کنترل با روش سنتی آموزش دید. همه گروه ها آزمون معلم ساخته پیشرفت تحصیلی را به عنوان پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 2 ماهه تکمیل کردند. داده ها با روش کوواریانس تحلیل شدند.نتایج نشان داد در مرحله پس آزمون روش سکوسازی برخلاف روش حل مسئله باعث افزایش پیشرفت تحصیلی شده است. اما در مرحله پیگیری اثر روش های تدریس سکوسازی و حل مسئله در افزایش پیشرفت تحصیلی تفاوت معنی داری نداشتند. گرچه اثر روش سکوسازی زودتر از روش حل مسئله بروز می کند، اما در بلند مدت میان این دو روش تدریس تفاوت معنی داری وجود ندارد. بنابراین روش های تدریس سکوسازی و حل مسئله در افزایش پیشرفت تحصیلی مؤثر هستند.