ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۲۱ تا ۱٬۲۴۰ مورد از کل ۱٬۷۰۴ مورد.
۱۲۲۱.

معنای زندگی از دیدگاه استیس وهاپ واکر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معنا زندگی هدف خود تدبیری ارزش مطلق

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق
  3. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای فلسفه های زندگی
تعداد بازدید : ۲۷۵۲ تعداد دانلود : ۱۶۸۰
معنای زندگی فوری ترین مساله است ( آلبرد کامو) آدمی برای زیستن در جهان نیاز به یک برای دارد اگر این برای نباشد او نمی داند نیروهای خود را به کدامین سمت و سو معطوف دارد و عمر خود را مصروف چه چیزی بکند اما همه سخن بر سر این است که این برای را از کجا میتوان آورد؟ آیا این برای در دل نظام خلقت حک شده است و باید به جستجویش رفت؟ و یا اصلا این برای عینیتی ندارد و امری کاملا وابسته به شخص(subjective ) است و هر کس خود باید یک (( برای )) برای زندگی خود تعریف کند؟
۱۲۲۵.

درآمدی بر رویکرد جامعه شناختی دین در حوزه دین پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دین رویکرد روانشناسی جامعه‌شناسی‌ دین کارکردهای اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳۹
در حوزة‌ مطالعات‌ دین‌پژوهشی، رویکرد اجتماعی‌ به‌ دین، از این‌ جهت‌ اهمیت‌ دارد که‌ همواره‌ جامعه‌ به‌صورت‌ نظام‌ اجتماعی‌ با دین‌ به‌ مثابه‌ نهاد اجتماعی، همسویی‌ داشته‌ است‌ و دین‌ را مجموعة‌ عقاید، اخلاق‌ و مقرراتی‌ برشمرده‌اند که‌ برای‌ ادارة‌ امور اجتماعی‌ و پرورش‌ انسان‌ها ثمره‌بخش‌ باشد. این‌ واقعیت‌ همانا نگرش‌ کارکرد گرایی‌ دین‌ به‌ اجتماع‌ را که‌ به‌ شناخت‌ رابطة‌ دین‌ و انسان‌ها و کارکردهای‌ آن‌ به‌صورت‌ پدیدة‌ اجتماعی‌ می‌انجامد تعیین‌ می‌کند. بر این‌ اساس، چارچوب‌ نظری‌ مقاله‌ حاضر چنین‌ است: بررسی‌ تعاریف‌ مفهومی‌ دین‌ و دستیابی‌ به‌ وجوه‌ مشترک‌ مفهومی‌ مابه‌ الاشتراک‌ دین‌پژوهان، تحلیلی‌ بر رویکردهای‌ روان‌شناختی، کارکردگرایی‌ اجتماعی‌ از دین‌ به‌ منظور تأیید این‌ فرضیه‌ که‌ در هدایت‌ مردم‌ به‌ وسیلة‌ آموزه‌های‌ دینی‌ و اصول‌ راهبردی‌ آن‌ فراتر از انگیزه‌های‌ ماد‌ی‌ در روابط‌ اجتماعی‌ است‌ و بر نوعی‌ جهان‌بینی‌ اتکا دارد که‌ تکامل‌ جوامع‌ بشری‌ را در رسیدن‌ به‌ علت‌ حاکم‌ بر جهان‌ هستی‌ و باور به‌ خدا تقویت‌ می‌کند.
۱۲۳۲.

نواندیشى دینى معاصر و قرائت‏پذیرى دین

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلام جدید پلورالیسم دینی
تعداد بازدید : ۱۲۶۶
«قرائت‏پذیرى دین‏» یا «قرائت‏پذیرى متن دینى‏» یکى از مهمترین مباحثى است که امروزه در ادبیات روشنفکرى از جایگاه خاصى برخوردار مى‏باشد و نواندیشان دینى در کشورها از قرائت‏پذیرى دین به صورت افراطى حمایت مى‏کنند و بر این اساس، فهم علماى دین و قرائت رسمى از آن را مشتمل بر خطاهاى معرفت‏شناسانه و روش‏شناسانه مى‏دانند که باید مورد بازسازى قرار گیرد . قرائت‏پذیرى دین متکى بر اصول و مبانى‏اى است که بیشتر، ریشه در هرمنوتیک فلسفى با رویکرد گادامرى آن دارد . نوشتار حاضر تلاشى است در جهت تبیین و نقد و بررسى نظریه قرائت‏پذیرى دین و مبانى‏اى که این نظریه بر آن استوار است .
۱۲۳۳.

فلسفه تحلیلی و دین پژوهی تحلیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱۸
در این‌ مقاله، پس‌ از در نظر گرفتن‌ دو معنای‌ عام‌ و خاص‌ برای‌ «دین‌پژوهی‌ تحلیلی» پیشینة‌ تاریخی‌ دین‌پژوهی‌ تحلیلی‌ (به‌ معنای‌ عام) در حوزة‌ اسلام‌ مرور می‌شود؛ سپس‌ دین‌پژوهی‌ تحلیلی‌ (به‌ معنای‌ خاص‌ آن) مورد توجه‌ قرار می‌گیرد. برای‌ فهم‌ بهتر این‌ معنا، در ادامه، به‌ چیستی‌ فلسفة‌ تحلیلی‌ و روش‌های‌ گوناگون‌ تعریف‌ آن‌ پرداخته؛ سپس‌ جایگاه‌ دین‌پژوهی‌ تحلیلی‌ (به‌ معنای‌ خاص) و نسبت‌ آن‌ با باورهای‌ دینی‌ با دو نگاه‌ تاریخی‌ و تحلیلی‌ را بررسی‌ کرده‌ایم. این‌ مقاله‌ به‌ بررسی‌ برخی‌ از ابعاد رویکرد تحلیلی‌ در حوزة‌ دین‌پژوهی‌ معاصر (با تأکید بر آن‌چه‌ در جهان‌ مسیحیت‌ در جریان‌ است)، می‌پردازد. پیش‌ از پرداختن‌ به‌ مسألة‌ اصلی،شایسته‌ است‌ اندکی‌ بر مفاهیم‌ کلیدی‌ این‌ مکتوب‌ متمرکز شوم‌ و در حد‌ امکان، به تعریف‌ و تبیین‌ آن‌ها بپردازم.
۱۲۳۴.

شبکه معرفت دینی، بحثی در ساختار معرفت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مبناگرایی مبناگرایی‌ نصی مبناگرایی‌ تجربی کلگرایی‌ نصی کلگرایی‌ تجربی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی
تعداد بازدید : ۲۷۹۳
این‌ مقاله‌ درصدد پاسخ‌ دادن‌ به‌ این‌ پرسش‌ معرفت‌شناختی‌ است‌ که‌ «معرفت‌ دینی‌ چه‌ ساختاری‌ دارد؟» به‌ عبارت‌ دیگر «آیا معرفت‌ دینی‌ بر پایه‌هایی‌ مبتنی‌ شده‌ است؟ یا ساختار آن، شبکه‌ ماننداست؟» نگارنده‌ در ابتدا دو دیدگاه‌ را بررسی‌ می‌کند که‌ عبارتند از: مبناگرایی‌ نصی‌ و مبناگرایی‌ تجربی، در ادامه، نگارنده‌ زمینه‌ها و علل‌ پیدایش‌ این‌ دو دیدگاه‌ و دلایل‌ ناکامی‌ آن‌ها را به‌ تفصیل‌ بیان‌ کرده‌ و سپس‌ دو دیدگاه‌ دیگر؛ یعنی‌ کلگرایی‌ نصی‌ و کلگرایی‌ تجربی‌ را تشریح‌ کرده‌ است. در نهایت، مقاله‌ از این‌ نظریه‌ دفاع‌ می‌کند که‌ کلگرایی‌ نصی‌ بهترین‌ دیدگاه‌ معرفت‌شناختی‌ است‌ که‌ ساختار معرفت‌ دینی‌ را نشان‌ می‌دهد.
۱۲۳۵.

ایمان گرایی ویتگنشتاینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: باور دینی ایمان‌گرایی‌ حاد‌ و معتدل ایمان‌گرایی‌ ویتگنشتاینی شکاکیت‌ و زبان‌ دینی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه تحلیلی عبور از پوزیتیویسم منطقی
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
تعداد بازدید : ۱۰۴۳۳
این‌ مقاله‌ پس‌ از معرفی‌ ویتگنشتاین‌ به‌ شرح‌ اجمالی‌ ایمان‌گرایی‌ و انواع‌ آن‌ می‌پردازد. تقریرهای‌ گوناگون‌ ایمان‌گرایی‌ در قالب‌ دو دسته‌ کلی‌ ایمان‌گرایی‌ حاد‌ و معتدل‌ بررسی؛ سپس‌ به‌ توضیح‌ ایمان‌گرایی‌ ویتگنشتاینی‌ پرداخته‌ شده‌ است. در ضمن‌ توضیح‌ انواع‌ ایمان‌گرایی، به‌ برخی‌ از اشکال‌های‌ آن‌ها و نیز رابطة‌ ایمان‌گرایی‌ و شکاکیت‌ اشاره‌ شده‌ است. ایمان‌گرایی‌ ویتگنشتاینی‌ بر خصلت‌ غیرشناختی‌ زبان‌ دینی‌ تأکید دارد و باورهای‌ دینی‌ را بی‌دلیل‌ می‌داند. ضمن‌ تأکید بر درستی‌ تفسیر ایمان‌گرایانه‌ از ویتگنشتاین، دربارة‌ ناواقع‌گرا بودن‌ وی‌ تردید شده‌ است.
۱۲۳۶.

رابطه اجتهاد و مسأله ی تعدد قرائت ها از دین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴۵
‌در این‌ مقاله‌ سعی‌ شده‌ است‌ اثبات‌ شود که‌ مسئله‌ی‌ تعدد قرائت‌ها از دین‌ با اجتهاد، کاملاً‌ فرق‌ دارد. برای‌ اثبات‌ این‌ مطلب‌ ابتدأً‌ مفهوم‌ اجتهاد و تعدد قرائت‌ها از دین‌ مورد بررسی‌ قرار گرفته‌ تا محل‌ نزاع‌ روشن‌ شود و سپس‌ اختلاف‌ فتاوای‌ فقها به‌ مقام‌ «هست» و «باید» تقسیم‌ شده‌ تا مشخص‌ گردد که‌ اگر چه‌ در مقام‌ «هست» نمی‌توان‌ تعدد فهم‌های‌ فقها را انکار نمود اما در مقام‌ «باید» هر تعدد فهمی‌ که‌ لازمه‌ی‌ اجتهاد است، مورد پذیرش‌ عقل، از بیرون‌ و نقل، از درون، نیست. و لذا اقسام‌ اجتهاد مورد تجزیه‌ و تحلیل‌ قرار گرفته‌ است‌ تا ثابت‌ شود که‌ فی‌الجمله‌ بعضی‌ از موارد هست‌ که‌ هم‌ شیعه‌ و هم‌ سنی، تعدد فهم‌ را دربارة‌ آن‌ قبول‌ ندارند، بنابراین‌ کلیت‌ ادعایی‌ که‌ در بحث‌ تعدد قرائت‌ها از دین، دنبال‌ می‌شود یعنی‌ اختلاف‌ فهم‌های‌ متعدد از متون‌ دینی‌ به‌ صورت‌ موجبه‌ کلیه، قابل‌ قبول‌ نیست. و نهایتاً‌ معیاری‌ برای‌ تشخیص‌ فهم‌ صحیح‌ از سقیم‌ ارائه‌ شده‌ است‌ تا ادعای‌ دیگر آن‌ها (نسبیت‌ در روش‌شناسی‌ فهم) نیز مخدوش‌ شود
۱۲۳۷.

نادرنگری- نقد مقاله خاتمیت دکتر عبدالکریم سروش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ولایت نبوت خاتمیت قطب ولی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه اندیشه های فلسفی در ایران معاصر
تعداد بازدید : ۱۱۹۳۰
این‌ مقاله، در نقد چند مقاله‌ از کتاب‌ بسط‌ تجربة‌ نبوی، تألیف‌ آقای‌ دکتر عبدالکریم‌ سروش‌ است. وی‌ در آن‌ کتاب‌ با پرداختن‌ به‌ مسألة‌ «ختم‌ نبوت» سر از ختم‌ ولایت‌ در آورده‌ و ولایت‌ را نیز به‌ همراه‌ نبوت‌ پایان‌ یافته‌ تلقی‌ کرده‌ است. از آن‌ جا که‌ مسألة‌ ولایت‌ فقیه، از توابع‌ مسألة‌ ولایت‌ ائمة‌ اطهار است‌ و آقای‌ سروش‌ و همفکران‌ او به‌ مسأله‌ ولایت‌ فقیه‌ اعتقادی‌ نداشته‌ و بارها آن‌ را به‌ باد انتقاد و انکار گرفته‌اند، این‌ بار سراغ‌ خشکاندن‌ ریشة‌ اصلی‌ درخت‌ ولایت‌ فقیه‌ رفته‌ و با قطع‌ کردن‌ آن‌ شاخ‌ و برگ‌ آن‌ را خشکانده‌ است. محور بحث‌ وی‌ چنین‌ است: ولایتی‌ که‌ به‌ طور کامل‌ مورد پذیرش‌ هر مسلمان‌ است‌ فقط‌ ولایتی‌ است‌ که‌ خداوند به‌ حضرت‌ محمد9 داده، و جز رسول‌ اکرم، کسی‌ چنین‌ ولایتی‌ ندارد. با خاتمیت‌ نبوت‌ پیامبر اسلام، ولایتش‌ نیز خاتمه‌ یافته‌ است‌ و کسی‌ ولایت‌ او را ندارد؛ همان‌طور که‌ هیچ‌ کس، نبوت‌ او را ندارد. نتیجة‌ کلام‌ وی‌ این‌ است‌ که‌ با مرگ‌ پیامبر، کسی‌ جانشین‌ مقام‌ ولایی‌ او نیست‌ تا چه‌ رسد به‌ این‌ که‌ امروزه‌ پس‌ از گذشت‌ 1400 سال‌ از آن‌ زمان، عده‌ای‌ اد‌عای‌ جانشینی‌ او را کرده، بخواهند خود را در ولایت‌ او سهیم‌ بدانند. ما در این‌ مقاله، علل‌ روانی‌ و اجتماعی‌ و سیاسی‌ کلام‌ وی‌ را بررسی‌ و ادلة‌ دینی‌ و فلسفی‌ و عرفانی‌ موجود در ابطال‌ نظر وی‌ را به‌ اختصار بیان‌ کرده‌ایم.
۱۲۳۸.

نگاهی به زبان دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: خدا زبان دینی گزاره‌های‌ الاهیاتی نظریه‌ تمثیلی اشتراک معنوی معناداری تفسیرهای‌ غیرشناختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۰۵
این‌ مقال‌ بر آن‌ است‌ تا افق‌ روشنی‌ از بحث‌ درباره‌ زبان‌ دینی‌ را عرضه‌ کند؛ از این‌ رو، ابتدا به‌ خاستگاه‌ این‌ بحث‌ که‌ گزاره‌های‌ کلامی‌ و الاهیاتی‌ هستند، اشاره‌ شده‌ است؛ یعنی‌ گزاره‌هایی‌ که‌ موضوع‌ آن‌ها خدا و محمول‌ آن‌ها یکی‌ از صفات‌ الاهی‌ است. از آن‌جا که‌ خدا، موجودی‌ ماورای‌ طبیعی‌ به‌شمار می‌رود کاملاً‌ از اشیای‌ محسوس‌ متمایز است‌ و زبانی‌ که‌ ما با آن‌ سروکار داریم، زبانی‌ است‌ که‌ از محدودیت‌ و امکان‌ برخوردار است؛ بنابراین، این‌ پرسش‌ مطرح‌ می‌شود که‌ چگونه‌ می‌توانیم‌ دربارة‌ خدا با همین‌ زبان‌ متعارف‌ سخن‌ بگوییم. برای‌ حل‌ این‌ مشکل‌ راه‌حل‌های‌ گوناگونی‌ مطرح‌ شده‌ است‌ که‌ عبارتند از: 1. نظریة‌ تمثیلی؛ 2. نظریة‌ اشتراک‌ معنوی؛ 3. نظریه‌ معناداری‌ گزاره‌های‌ دینی‌ که‌ شامل‌ دو اصل‌ تأییدپذیری‌ و ابطال‌پذیری‌ تجربی‌اند. پس‌ از طرح‌ چنین‌ نظریه‌ای‌ دربارة‌ معناداری‌ گزاره‌های‌ دینی، عده‌ای‌ از فلاسفه‌ چنان‌ تحت‌ تأثیر مشکلات‌ مربوط‌ به‌ تحقیق‌پذیری‌ قرار گرفتند که‌ گزاره‌های‌ دینی‌ را غیرواقع‌نما تلقی‌ کرده، به‌سوی‌ تفسیرهای‌ غیرشناختاری‌ از زبان‌ دینی‌ گرایش‌ یافتند که‌ عبارتند از: 1. نظریة‌ ابراز احساسات؛ 2. نظریة‌ نمادین‌ بودن؛ 3. تفاسیر شعائری‌ و آیینی؛ 4. نظریة‌ اسطوره‌ای‌ دانستن‌ زبان‌ دینی. در ادامه، این‌ نظریات‌ نقد و بررسی، و در پایان، دیدگاه‌ قرآن‌ در باب‌ زبان‌ دینی‌ مطرح‌ شده‌ است.
۱۲۴۰.

قرائت دین و چالش معیار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نسبیت‌گرایی هرمنوتیک قرائت‌ دین معیار فهم‌ متون‌ دینی شکاکیت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای هرمنوتیک
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  3. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی
تعداد بازدید : ۳۳۵۱
‌این‌ مقاله‌ به‌ مقایسة‌ دو گونه‌ نزاع‌ و چالش‌ در عالم‌ اندیشه‌ می‌پردازد، یکی‌ چالش‌ شکاکیت‌ و نسبیت‌ و دیگر چالش‌ تکثر قرائت‌ یا پلورالیسم‌ قرایی، و سرانجام‌ به‌ این‌ نتیجه‌ می‌رسد که‌ این‌ دو نوع‌ جریان‌ در واقع‌ از یکجا منشأ می‌گیرد، و در منتهی‌ نیز به‌ یک‌ نتیجه‌ ختم‌ می‌شود. برای‌ نیل‌ به‌ این‌ هدف، ابتدا زیرساخت‌های‌ معرفت‌شناسی‌ مسأله‌ - خصوصاً‌ «مسأله‌ معیار» - مورد بررسی‌ قرار می‌گیرد و به‌ رویکرد شکاکان‌در نفی‌ معیار و رهیافت‌ نسبی‌گرایان‌ در ارجاع‌ معیارها به‌ انسان‌ معیاری، که‌ در واقع‌ نفی‌ معیار واقعی‌ و نفس‌الامری‌ است، اشاره‌ می‌شود، سپس‌ به‌ زیربنای‌ هرمنوتیکی‌ مسأله‌ قرائت‌ پرداخته‌ می‌شود، به‌ این‌ نتیجه‌ رهنمون‌ می‌شود که‌ هرمنوتیک‌ فلسفی‌ گادامر و اتباع‌ او در واقع‌ بیانی‌ است‌ از شکاکیت‌ و نسبیت‌ معرفت‌شناسی‌ در عالم‌ قرائت، چرا که‌ این‌ نوع‌ هرمنوتیک‌ نافی‌ هر نوع‌ معیار واقعی‌ در باب‌ قرائت‌ هر نوع‌ متنی‌ است، و این‌ اشکالی‌ است‌ که‌ کسانی‌ چون‌ بِتی‌ و هِرش‌ بر گادامریان‌ نیز وارد کرده‌اند.این‌ مقاله‌ در پایان‌ نیز به‌ کیفیت‌ راه‌ برون‌ شد از دگماتیزم‌ هرمنوتیک‌ فلسفی‌ در نفی‌ معیار اشاره‌ می‌کند و راه‌ خلاصی‌ از این‌ بحران‌ را باز می‌نماید

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان