درخت حوزه‌های تخصصی

نظریه ذهن به توانایی شناختی ویژه کودکان 4- 5 ساله برای پیش بینی و شرح رفتار خود و دیگران با توجه به حالات ذهنی مانند باور، میل، نیت و ادراک گفته می شود. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش باور کاذب بر پاسخگویی به تکالیف نظریه ذهن کودکان 3 تا 6 سال بود. تعداد 50 کودک پس از اجرای پیش آزمون (تکلیف انتقال غیرمنتظره؛ پرنر و وایمر، 1983؛ به نقل از فلاول، 2000) و پس از همتاسازی بر حسب سن، به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه در جریان آموزش قرار گرفت. پس آزمون نظریه ذهن شامل تکالیف انتقال غیرمنتظره، محتوای غیرمنتظره (هاگریف، وایمر و پرنر، 1986؛ به نقل از دوهرتی، 2009) و نمود واقعیت (فلاول، فلاول و گرین، 1983) بود که بلافاصله پس از اجرای آموزش برای هر دو گروه اجرا شد. نتایج پژوهش نشان داد که گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در پاسخ گویی به تکالیف نظریه ذهن در پس آزمون عملکرد بهتری داشت. با استناد به نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش باور کاذب موجب پاسخ گویی به تکالیف نظریه ذهن در کودکان 3 تا 6 سال می شود.

کیفیت روابط کودکو مراقب او، مفهومی محوری در ارتباط با عوامل موثر در تحول کودکاست . از آن­جا که پاسخ­دهی مثبت مادر به کودکاز مولفه­های مهم شکل­گیری دلبستگی ایمن در اوست، ادراکمادر از علت رفتار کودکاز اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این پژوهش بررسی ادراکمادران ایرانی از انگیزه­های زیربنایی رفتار کودکدر موقعیت­های دلبستگی و دیدگاه آنان نسبت به پاسخ­دهی مناسب به این رفتارها، و همچنین مقایسه بین فرهنگی این پدیده بود. روش­: این پژوهش کیفی توصیفی در سال 1388 روی 30 مادر ایرانی دارای کودکان 3 تا 5 سال که به روش نمونه­گیری تصادفی از سه مهدکودکشهر تهران انتخاب شدند، انجام شد. 5 موقعیت برای آزمودنی­ها توصیف و از آنها خواسته شد که علت رفتار کودکدر هر موقعیت و پاسخ مناسب به این رفتار را ذکر کنند. داده­ها به روش کیفی تحلیل شد. یافته­ها: بین ادراکمادران از انگیزه رفتار کودکو پاسخ­دهی مناسب رابطه وجود داشت. در موقعیت خواب بیش از سایر موقعیت­ها به مقوله ایمنی و وابستگی متقابل توجه شد و پاسخ مثبت بیشتری به این موقعیت داده شد. در مقایسه بین فرهنگی، بین ادراکمادران ایرانی و ژاپنی شباهت بیشتری وجود داشت و آنان بیش از مادران آمریکایی به جستجوی ایمنی و وابستگی متقابل توجه می­کردند. نتیجه­گیری: رفتارهایی که بیشتر به انگیزه جستجوی ایمنی و وابستگی متقابل نسبت داده می­شوند، پاسخ مثبت­تری از سوی مادران دریافت می­کنند. بنابر ارزش­ها و باورهای فرهنگی، ادارکمادران از انگیزه­های رفتار کودکو پاسخ­دهی به رفتارهای کودکمتفاوت است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی سهم سبک های فرزندپروری در پیش بینی طرحواره های ناسازگار اولیه صورت گرفته است. به این منظور 150 دانشجوی دانشکده ادبیات و علوم انسانی و کشاورزی دانشگاه فردوسی دو پرسشنامه سبکهای فرزند پروری دیانا بامریند و فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره (SQ-SF) را پر کردند. متغیرهای مورد نظر پژوهشگر در چارچوب نظریه های سبکهای فرزندپروری دیانا بامریند و طرحواره های ناسازگار اولیه(EMSs) جفری یانگ مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل نتایج به دست آمده با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه نشان میدهد سبک فرزند پروری مقتدرانه پیش بینی کننده معناداری برای سطوح پایین تر طرحواره ناسازگار رهاشدگی/ طرد و سبک فرزند پروری سهل گیر پیش بینی کننده سطوح بالاتر طرحواره استحقاق/ بزرگ منشی است.

قصه گویی به عنوان روشی غیرمستقیم برای ارائه چهارچوبی برای آموزش و ارتقاء خودفهمی، کارآیی و وحدت دادن به تجارب، می تواند در سلامت کودکان و نوجوانان نقشی مؤثر داشته باشد. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر الگوی آموزش خوش بینی به روش قصه گویی بر کاهش میزان افسردگی کودکان دبستانی سال چهارم و پنجم ابتدایی بود. از مقیاس افسردگی کودکان (CED-DS؛ وایزمن و اورواشل، 1980) جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شد. ابتدا آزمودنی ها بر اساس نمره افسردگی به طور جفتی همتا شدند و سپس هر یک از جفت ها به تصادف در گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. گروه نمونه شامل 31 نفر از داوطلبان شرکت در کارگاه قصه گویی، بودند. طرح آزمایشی طی 12 جلسه اجرا و دو هفته بعد از اتمام جلسات پس آزمون و 6 ماه بعد، آزمون پیگیری اجرا شد. نتایج نشان داد که تغییر سبک کودکان بر افسردگی آن ها مؤثر است و الگوی آموزش خوش بینی به روش قصه گویی، باعث کاهش میزان افسردگی کودکان و پایداری اثر آن بعد از 6 ماه شده است. بنابراین استفاده از این الگوی قصه گویی می تواند بر کاهش افسردگی کودکان تأثیر نسبتاً پایداری داشته باشد.

در سال های اخیر مطالعات گسترده ای در زمینه تفاوت های فرهنگی در خصوص پدیده دلبستگی در حال انجام است، هدف این پژوهش بررسی ادراک مادران ایرانی از ویژگی های خوشایند و ناخوشایند فرزندان شان، در کودکی و بزرگسالی آن ها، به عنوان یکی از مؤلفه های مربوط به دلبستگی بود. این مطالعه تکرار مطالعه روثبام و همکارانش (2007) و تلاش برای مقایسه نتایج ایرانی با نتایج مربوط به فرهنگ ژاپنی و آمریکایی می باشد.این پژوهش از نوع مطالعات کیفی بوده است. 30 مادر ایرانی، که کودکان آن ها بین 3 تا 5 سال داشته و در شهر تهران به مهدکودک می رفتند در این پژوهش شرکت نمودند. از مادران طی یک مصاحبه نیمه ساختار یافته درباره ویژگی هایی که دوست دارند یا دوست ندارند و نمی خواهند فرزندشان در کودکی و بزرگسالی آن ها را دارا باشند، سؤالاتی پرسیده شد. نتایج با روش کیفی تحلیل شد و نشان داد که خلق مثبت و شیطنت در کودکی، و رفتارهای خوشایند اجتماعی، پیشرفت تحصیلی و استقلال در بزرگسالی بیشترین ویژگی های خوشایند موردنظر بودند. عدم سازگاری، بدخلقی و انزوا در کودکی و پرخاشگری، بدخلقی و رفتار نامطلوب اجتماعی در بزرگسالی بیشترین رفتارهای ناخوشایند مورد توجه بودند. نتایج این مطالعه با نتایج پژوهش روثبام و همکارانش (2007) نیز مقایسه شده، و شباهت ها و تفاوت های فرهنگی در این زمینه را آشکار نمود. ایمان، حیا و صبوری به عنوان ویژگی های خوشایند، و ناتوانی در بیان خواسته ها، تحصیلات کم و لجبازی به عنوان ویژگی های ناخوشایند به عنوان مقوله های جدید در این مطالعه یافت شدند که در فرهنگ ژاپنی و آمریکایی مورد توجه قرار نگرفته بودند. نتایج در بستر فرهنگ ایرانی مورد بحث و بررسی قرار گرفتند.

عوامل مختلفی در رشد و تکامل مؤثرند. این عوامل به دو دستة ژنتیکی و محیطی تقسیم می شوند. تغذیه یکی از مؤثرترین عوامل محیطی بر رشد جنین است. عنصر روی نیز یکی از ریز مغذی های مهم است که تحقیقات اخیر نشان داده اند بررشد جسمانی تأثیر بسزایی دارد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر سطوح مختلف عنصر روی در دوران بارداری بر رشد و تکامل جسمانی نوزادان موش های صحرایی بود. جامعة آماری تحقیق، موش های نر و مادة (نژاد آلبینو – ویستار) انستیتو پاستور ایران بودند. بعد از مرحلة جفت گیری، 9 موش مادة باردار به طور تصادفی انتخاب و به 3 گروه تقسیم شدند : 1) گروه کمبود عنصر روی (ppm5/1 <Zn< 5/0)؛ 2) گروه کنترل (ppm 40 = Zn)؛ 3) گروه مکمل عنصر روی (ppm 50 = Zn). رژیم های غذایی مورد نظر در یک سوم آخر دورة بارداری به موش ها اعمال شد. پس از زایمان، 14 نوزاد به طور تصادفی از هر گروه به عنوان نمونة آماری انتخاب و برخی از شاخص های آنتروپومتریکی (قد و وزن) و رشد مغزی (وزن مغز، پهنای سر و طول سر) آنها اندازه گیری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج نشان داد که کاهش معنی داری در شاخص های آنتروپومتریکی (وزن بدن، طول بدن و طول دُم) و رشد مغزی (طول سر) گروه کمبود روی نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (05/0P<)، اما هیچ اختلاف معنی داری در وزن مغز و پهنای سر بین آنها مشاهده نشد (05/0P>). به علاوه کاهش معنی داری در طول بدن گروه دریافت کنندة مکمل روی نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (05/0P<)، اما هیچ اختلاف معنی داری در رشد مغزی آنها مشاهده نشد (05/0P>). یافته های این تحقیق بیان می کند که کمبود روی در دوران بارداری مادر به اختلال در رشد جسمانی و مغزی نوزادان آنها منجر می شود و اعمال مکمل بیش از حد طبیعی آن در دوران بارداری نیز تأثیر منفی بر رشد جسمانی نوزادان دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، مقایسه هوش هیجانی و سبک دلبستگی کودکان دارای لکنت و بدون لکنت در مدارس راهنمایی پسرانه شهر اردبیل بوده است. روش: برای دستیابی به این هدف از بین مدارس راهنمایی پسرانه شهر اردبیل در سال تحصیلی 87-86 تعداد 14 مدرسه(3700 دانش آموز) به صورت تصادفی انتخاب و پس از شناسایی دانش آموزان دارای لکنت(50n=)، تعداد30 دانش آموز دارای لکنت با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و از لحاظ سن، جنس و تحصیلات با30 نفر دانش آموز بدون لکنت همتاسازی شدند. سپس پرسشنامه های هوش هیجانی شوت و پرسشنامه پیوند با والدین پارکر و همکاران را تکمیل کردند؛ همچنین روش پژوهش حاضر، تحلیلی از نوع مقطعی- مقایسه ای بوده و در تحلیل داده ها از آزمون t استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر، نشان داد که شیوع لکنت در مدارس راهنمایی پسرانه شهر اردبیل برابر با 35/1 درصد می باشد و همچنین بین دانش آموزان دارای لکنت و بدون لکنت، درشش مولفه هوش هیجانی(ارزیابی هیجانات خود، ارزیابی هیجانات دیگران، ابراز هیجانی، تنظیم هیجانی، سودمندی هیجانات وحل مسئله وتنظیم هیجانی دیگران) و سبک دلبستگی، تفاوت وجود دارد. نتیجه گیری: نتیجه کلی این پژوهش نشان می دهد که شیوع لکنت در جامعه مورد پژوهش حدود 35/0 درصد بالاتر از میانگین کل کشور است و در کنار دیگر علل لکنت، می توان متغیرهای هوش هیجانی و سبک دلبستگی را نیز به عوامل لکنت اضافه کرد.

بازتاب1 عبارت از یک حرکت فعال خودکار یا غیر ارادی دستگاه عصبی مرکزی است که در اثر تحریک صورت می گیرد. در یک قوس بازتابی اجزای زیر شرکت دارند: یک اندام حسی - یک پی یاخته ای2 حسی آوران- یک پی یاخته ی حرکتی وابران- اندام عمل کننده(5). پس از تولد، کودک کنترل کمی بر حرکات ارادی خود دارد . بازتاب ها در چند هفته اول پس از تولد واکنش های کلیشه ای را در مقابل محرک های خاصی فراهم می کنند اما به زودی با مهارت های حرکتی پیشرفته تر جایگزین می شوند. رشد بازتاب در واقع مقدار رشد و سطح تکامل دستگاه عصبی مرکزی را نشان می دهد. بازتاب های اولیه3همچنین می توانند شرایط پرورش جنبه های زیادی از عملکردهای بعدی را فراهم کنند(9). اگر بازتاب های سطوح بالاتر4 جایگزین بازتاب های اولیه نشوند و این بازتاب ها باقی بمانند، رشد طبیعی کودک دچار اختلال خواهد شد. البته امروزه برخی از جنبه های نظریه ی بازتابی در کنترل حرکات مورد تردید قرار گرفته است به این دلیل نمی توان همه ی حرکات در بدن انسان را به بازتاب ها نسبت داد و تنها بخش محدودی از حرکات در انسان با این نظریه قابل توجیه است. با این حال بررسی توالی رشد بازتابی در کودک می تواند کمک زیادی در تعیین رشد حرکتی نموده و ما را از اختلالات احتمالی در رشد کودک آگاه سازد(5).