درخت حوزه‌های تخصصی

محور اصلی بحث در مقاله حاضر بر مقایسه دیدگاههای ارسطو و نیچه در زمینه های گوناگون قرار دارد . تفاوت نگرش این دو فیلسوف به حدی است که می توان با توجه به تأثیر وسیع نظریات ارسطو تا عصر روشنگری بر جوامع ( بخصوص جوامع اروپایی ) و همچنین تأثیر کوبنده نظریات نیچه از قرن هیجدهم ، دو شیوه زندگی متفاوت تحت عنوان (‌ جامعه زایی ) و ( فرد زایی ) را از هم تشخیص داد . این دو شیوه به تبع خود ،‌ معماری و شهر سازی این دو دوره را نیز تحت تأثیر قرار داده اند ،‌ چنانکه می توان نظم صوری ساختار کالبدی شهر سنتی را نشانه ای از یک نوع ویرانی اخلاقی که در وهله اول بر معنویات و اهداف مشترک متمرکز ...

بخش قابل ملاحظه ی از سکونت های ایران را شهرهای واقع در حاشیه کویر تشکیل می دهند. این شهرها، در طی سه دهه گذشته به شدت در معرض تحولات کالبدی ناشی از تجربه آموزه ها و روش های معماری و طراحی شهری مدرن قرار داشته اند. مداخلات مدرن، نظیر اجرای طرح های جامع شهری ، پروژه های تعریض معابر و ...،پیامدهای نامطلوبی را چه در مقیاس معماری ساختمان ها و چه در مقیاس استخوان بندی فضایی و سازمان کالبدی شهرهای کویری به همراه داشته است. برخی از پیامد های نامطلوب مزبور، شیوع و رواج یافتن ساختمان های ناهمساز با اقلیم گرم و خشک این شهرها و صدمه رساندن به منابع زیست محیطی، نظیر تخریب راضی مستعد کشاورزی در اثر گسترش هرز و بیرویه شهرها است که در قالب توسعه های با تراکم پایین صورت پذیرفته است. هدف این مقاله، بررسی مباحث نظری مرتبط با انگاره «طراحی شهری پایدار»، و سود جستن از آن به عنوان ابزاری جهت نقد تجربه طراحی شهری مدرن در شهرهای حاشیه کویر از دیدگاه مبحث توسعه پایدار و ملاحظات زیست محیطی است. بررسی های این مقاله نشان می دهد که: با بهره بردن تؤامان از اصول نوین «طراحی شهری پایدار» و درس گرفتن از پیشینه های معماری و طراحی شهری بومی، که در انطباق با الزامات پایداری زیست محیطی بوده اند، می توان محیط کالبدی شهرهای کویری را به سوی انطباق هرچه بیشتر با قرارگاه طبیعی اشان هدایت کرد. برای انجام این کار، استفاده از اصول حاکم بر « شهر فشرده سنتی ایران» حاشیه کویر و تأکید بر سیاست های نوزایی و بازسازی بافت های فرسوده شهری ، به جای گسترش بیرویه پیرامونی، توصیه شده است. کلیدواژگان: طراحی شهری، توسعه پایدار، شهر فشرده، نوزایی شهری، کویر

بررسی رفتار ساختمان های جدید الاحداث در زلزله منطقه نشان دهنده آن است که عامل اصلی فروریختن ساختمان های ساخته شده توسط مردم و یا نهادهای مردمی در هنگام وقوع زلزله عدم یکپارچگی بین دیوار و سقف و در نتیجه عدم تشکیل یک سیستم مقاوم سه بعدی بوده است.عدم اجرای کلاف های افقی و قائم، علت صلی این عدم یکپارچگی می باشد. بر اساس نتایج این تحقیق، عوامل اصلی عدم مقاومت ساختمان های جدیدالاحداثی که توسط سازمان های اجرایی و نهادهای مسئول ساخته شده اند و حتی دارای تیرهای کلاف کننده بصورت افقی و قائم بوده اند( و به عنوان ساختمان های مقاوم در برابر زلزله طراحی و اجرا شده بودند) اتصالات سازه ای غیر مقاوم در برابر نیرو های افقی ، اجرای کلاف بندها با یک عدد میلگرد، استفاده از مصالح غیر مقاوم در برابر نیروهای جانبی، مهارنشدن میلگردهای قائم در سقف و عدم رعایت توصیه های آیین نامه ها بوده است. این تحقیق نشان می دهد استفاده از مصالح با وزن کمتر و مقاومت خمشی بیشتر، نظارت و کنترل دقیق بر روش های اجرا و ساخت ساختمان، دقت در اجرای جزئیات و اتصالات سازه ای ساختمان، توجه به نقاط تمرکز تنش در ساختمان می تواند در کاهش خسارات و صدمات ناشی از زلزله خصوصاً در ساختمان های روستایی مؤثر واقع گردد. نتایج این تحقیق بر اساس مطالعه رفتار کونه های مختلف ساختمان های جدید الاحداث در منطقه قانات نشان دهنده آنست که بمنظور احتراز از وارد شدن مجدد زیانهای عظیم انسانی و مالی بر جامعه خصوصاً جمعیت روستایی کشور ضروری است ظوابط آیین نامه طرح ساختمان ها در برابر زلزله ( از جمله توصیه های آئین نامه 2800 در مورد ساختمان ها ی با مصالح بنایی) دقیقاً رعایت گردد و بر محدودیت استفاده از سیستم های ترکیبی در سازه ساختمان ها تأکید گردد. در ایم زمینه تهیه دستوالعمل های اجرایی لازم توسط سازمان های مسئول در امر ساخت ساختمان های مسکونی و بازسازی مناطق زلزله زده بر اساس نتایج این تحقیق و تحقیقاتی از این گونه ضروری بشمار می رود. کلیدواژگان: زلزله، ساختمان، معماری، تخریب، قائنات، روستاهای : اردکول، آبیز، اسفدان، حاجی آباد، افین ، بشیران

رویکردهای جدید برنامه ریزی و طراحی مسکن متکی به الگوهای جامع بین رشته ای است. این رویکردها که در دهه های اخیر در کشورهای مختلف جهان مورد توجه بوده اند، به هماهنگی جنبه های انسانی و محیطی طراحی اهمیت بیشتری داده اند. از سوی دیگر، مشکلات زندگی در شهرهای بزرگ استفاده از مجموعه های متراکم تر و با برنامه ریزی و طراحی هماهنگ را اجتناب ناپذیر ساخته است. توجه به عوامل انسانی مؤثر دربرنامه ریزی و طراحی می تواند زندگی در مجموعه های مسکونی را ارتقاء بخشد. در این مقاله عوامل اصلی انسانی و محیطی مؤثر بر شکل گیری مجموعه های مسکونی بررسی و دسته بندی شده اند. برخی از این عوامل عبارتند از : تداوم کالبدی – اجتماعی مجموعه ها با محیط اطراف، ایجاد هویت و شناسه های محلی، خلوت و تعامل اجتماعی، چگونگی برقراری و احساس امنیت در مجموعه های مسکونی ، دسترسی پیاده، دسترسی سواره، ترکیب داخلی واحدهای مسکونی، و اقلیم و صرفه جویی در مصرف انرژی. اگرچه بررسی و تحلیل هریک از این عوامل نیازمند بحثی طولانی است، توجه دادن به هریک از آنها و تبیین رابطه بین آنها می تواند راه گشای بحث های تفضیلی و دقیق تر بعدی باشد. کلیدواژگان: طراحی مسکن، عوامل انسانی، تداوم کالبدی،، شناسه، خلوت، تعامل اجتماعی، امنیت، دسترسی