درخت حوزه‌های تخصصی

تصور استفاده از داروهای انرژی زا ومخدر به عنوان موادی که قابلیت های جسمانی ورزشکاران رابهبود می بخشند،عواقب نامطلوبی رابربدن ورزشکاران دربرداشته است ونمونه های بیشماری از بیماری ها ومرگهای ناشی از مصرف این گونه داروها گزارش شده است وهمواره درحال افزایش است .این پدیده ،سابقه ای دیرینه دارد کهدربین ورزشکاران وصاحب نظران تحت عنوان «دوپینگ» مورد ارزیابی وشناسایی واستفاده قرار می گیرد.به طور معمول دوپینگ درکلاس های مختلف صورت می گیرد که این کلاسها طبق طبقه بندی ioc شامل: 1- گروه استروئیدهای آنابولیک 2- گروه مواد مخدر 3- گروه محرک های سیستم عصبی مرکزی ‹CNS› بتابلوکرز.خون 4- گروه مدرها 5- واخیراً نیز ویتامین ها واملاح نیز میشوند. دربین محرک های سیستم عصبی ،آمفتامین هاشایع ترند وورزشکاران اعتنای بیشتری به آنها دارند ،این گروه دارویی برای درمان بیماری های قلبی وعصبی مصرف می گردند ولی متاسفانه ورزشکاران برای پوشاندن خستگی وبه تاخیر انداختن آن وغلبه بردردبرمصرف آنها مبادرت می ورزند . ازمهمترین آمفتامین ها می توان آمفتامین، بنزفتامین، متیل فنیدیت، فنترمین، مترازین را نام برد که متیل فنیدیت نمونه ی بارزی از این گروه می باشد که مورد ارزیابی قرار می گیرد .

هدف از این مطالعه بررسی رابطه ی اندازه های بدنی وتیپ بدنی اندومورف،مزومورف، اکتومورف با عوامل آمادگی هوازی ،سرعت ونیروی پاها ودستها است. نمونه ها شامل 37 دانشجوی پسر غیرورزشکار دانشگاه تهران ‹19 تا 25 سال› است که سهگروه را تشکیل دادند؛13 نفر اندومورف ،12نفر مزومورف،12 نفر اکتومورف. تیپ بدنی از طریق روش تیپ شناسی هیث وکارترو سلدون اندازه گیری شد.آزمون های آمادگی جسمانی شامل دو60 متر، پرش عمودی ،پرش طول جفتی ،پرتاب توپ طبی وآزمون پله هاروارد است.تجزیه وتحلیل آماری ضریب همبستگی نشان داد که ؛ بین اکتومورف آمادگی هوازی رابطه ی معنی داری وجود دارد،بین چربی بدن ،وزن بدن وآمادگی هوازی رابطه ی مفی معنی داری وجود دارد؛ بین وزن بدن ونیروی دست ها وپاها رابطه ی منفی وجود دارد ؛بین چربی بدن وسرعت عمومی بدن ،نیروی پاها رابطه ی منفی وجود دارد ودرنهایت بین دور بازو ونیروی دستها رابطه ی معنی داری وجود دارد.

اهمیت کار سیستم عصبی در کنترل حرکتی عضلات بحدی است که مطالعات وتحقیقات متعددی درزمینه های مختلف کارعضلات ،انجام گرفته ونتایج این تحقیقات ،می تواند دراین امورکاربرد داشته باشد که عارتند از: - بررسی وترمیم وبازسازی تارهای عضلانی تحلیل رفته یا ازکارافتاده؛ - مطالعه ی نحوه ی افزایش توده وحجم تارها ومیوفیبریل ها؛ - افزایش مقاومت تارهای عضلانی ؛ - افزایش وبهبود سرعت به کارگیری تاهای عضلانی واستفاده مطلوبترازواحدهای هرچه بیشتر آنها هنگام اجرای حرکات وچگونگی بالا رفتن نیروی انقباضی تارهای عضلانی. حضور عب در عضله وتغذیه ی مطلوب بافت عصبی ،موجب بهبود کارتارهای عضلانی گردیده ودر مقابل آن ،عدم حضور عصب،اعمال ارادی عضلات رابا مشکلاتی مواجه می سازد وازسویی دیگر،میزان جریانات عصبی نیز به همان نسبت اهمیت دارد؛ اختلال در جریانات عصبی،مشکلاتی را برای تاهای عضلانی به وجود می آورد ،قطع عصب حرکتی در عضلات ،علاوه برایجادمشکلات مذکور، تغییرات بیوشیمیایی وآنزیمی را نیز به همراه خواهد داشت وبلافاصله پس ازقطع عصب آتروفی عضلانی به وقوع می پیوندند.کاهش وفقدان حرکت وفعالیت در عضلات نیز به نحوی موجب آتروفی وتحلیل رفتن تارهای عضلانی خواهد گردید، درمقابل این کاهش فعالیت درحرکت که نتیجه ی آن تحلیلدر قدرت وحجم عضلات است ،تمرینات قدرتی ،موجبات هایپرتروفی وافزایش حجم وقدرت تارهای عضلانی را فراهم می سازد که می تواند از بهود فعالیت عصبی ومتناسب با آن رشد میوفیبریل ها ،بهبود اثرات عوامل شیمیایی روی تارهای عضلانی واثرات مثبت هورمونی روی میوفیبریل ها تاثیر پذیرفته باشد .تحقیقات اخیر، نشان می دهد که درجه ی هایپرتروفی عضلانی، نمی تواند تنها به نوع تمرینات قدرتی مربوط باشدبلکه اثرات عصبی وبازدهی وفعالیتواحدهای حرکتی با همان درجه ی اهمیت، درتغیرات میوفیبریلی نقش دارند. افزایش قدرت به طورموازی وهمزمان با افزایش فعالیت واحدهای عصبی – حرکتی دریک عضله به وقوع می پیوندد ودر دوره هایی که قدرت پیشرفت وافزایش زیادی داشته، فعالیت سیستم عصبی نیز دربالاترین حد قرارگرفته است وبا کاهش قدرت، فعالیت واحدهای حرکتی نیز کاهش می یابد. کاهش در شدت کارتمرینات قدرتی نیز،موجب کاهش فعالیت واحدهای حرکتی می گردد.بنابراینبرای بقای قدرت درسطحی بالا باید شدت تمرینات مرتباً افزایش داشته باشد.هنگام انقباضات سریع نیز،به همان نسبت،فعالیت سیستم عصبی درحدی بالا قرار داردو ارتباط مستقیمی در بسیج هرچه بیشترواحدهای حرکتی ،دراین باره گزارش شده است.

بتا اندرفین ،به عنوان کنترل کننده ی داخلی درد،درانسان شناخته شده است. این هورمون، برعملکرد دستگاه های بدن و هورمون ها ،بویژه بخش قدامی غده ی هیپوفیزاثرمی گذارد. هورمون مذکور، تاثیراتی همانند داروهای مخدر مثل مرفین داشته وممکن است درتخفیف درد،در پاسخ به استرس وتمرین ،نقش بازی نماید. بتا اندرفین ممکن است ،بتواند به معتادان کمک نماید. اعمال دیگری که برای بتا اندرفین پیشنهاد شده است، شامل؛ تنظیم درجه ی حرارت بدن وجذب غذا وتعادل آب است. ترشح بتا اندرفین و‹ACTH›هردو در پاسخگویی به استرس وتمرین،افزایش می یابد .گزارشات متعددی، دلالت برافزایش بتا اندرفین در تمرینات بیشینه دارد،اما تمرینات زیر بیشینه، سبب کاهش بتا اندرفین در دوره ی بازیافت درقهرمانان می گردد. دراین مقاله، به مطالعه ی برخی از تحقیقات درباره ی بتا اندرفین پرداخته وبرتاثیرات تمرین،روی این هورمون درکاهش استرس وافسردگی ،تاکید خواهد نمود.

به طور معمول، پس ازورزش های استقامتی شدید وتمرینات طولانی مدت،حجم پلاسما درحیوان وانسان هردو افزایش می یابد.افایش حجم پلاسما در اکثر موارد ،همراه با هماتوکریت کمتر بدون تغییر درتعداد گلبول های قرمز خون یا یک کاهش مقطعی ‹همزمان با وقوع افزایش حجم پلاسما ›در تعداد این سلول ها است،که به ترتیب آن را دلیل کم خونی نسبی یا واقعی می دانند . ترکیبی از ورزش وسازگاری باگرما، [که این پدیده هم به نوبه ی خودسبب هیپرولمی‹پرحجمی خون› ولی به نسبتی کمتر از تمرینات ورزشی می شود] پرحجمی را افزایش می دهد. این پدیده به تنهایی به وسیله ی تمرینات ورزشی نیز ایجاد می شود .بروز این پدیده ،خیلی سریع است: پرحجمی ،چند دقیقه یا چند ساعت پس ازقطع ورزش هنوز قابل مشاهده است. بنابراین، برایاینکه افزایش حجم پلاسما ،پس از یک دوماراتون یا یک مسابقه ورزشی طولانی به حداکثر خود برسد،2 روز وقت لازم است.دامنه ی افزایش طبیعی پلاسما ،بین 9 تا 25 درصد است که با افزایش پلاسما به میزان 300 تا 700 میلی لیتر برابر است .اندازه ی تغییر افزایش حجم پلاسما به وش های تمرینی وابسته است که این روش ها عبارتند از: محدودیت تمرین ،شدت ومدت تمرینات، وضعیت بدنی وتعدادجلسات تمرین . هرچقدر کاهش حجم پلاسما در طی تمرین بیشتر باشد،به همان اندازه ،هیپرولمی پس از تمرین،بزرگتر خواهد بود .همچنین محلول شدن مواد درآب بدن افراد قبل ودر جریان تمرینات،ممکن تغییرات حجم پلاسما را به دنبال داشته باشد.نوشیدن به اندازه ی کافی آب ،می تواند موجب افزایش حجم پلاسماحتی در طی تمرینات طولانی مدت شود. هورمون های تنظیم کننده ی مایعات‹آلدوسترون، وازوپروسین آرژنین وفاکتور آزاد کننده ی سدیم عروق کلیوی ›که با افزایش مقدار پروتئین پلاسما در ارتباط هستند،هیپرولمی را بالا می برند.با وجود این نقش ومکانیزم افزایش پروتئین های پلاسما،همچنان نا شناخته باقی مانده است و در ضمن نقش هورمون ها در به وجود آمدن هیپرولمی مزمن سوالی است که هنوز پاسخی بدان داده نشده است.هیپرولمی می تواند از طریق افزایش حجم ضربه ای وحداکثربون ده قلبی ،سبب به گردش درآمدن خون ومایعات در عضله در هنگام اجرای فعالیت های ورزشی شود.همچنین،افزایش حجم پلاسما از طریق ازدیاد جریان خون پوست ،واکنش های تنظیم کننده ی دمای بدن در حین تمرین را بهبود می بخشد .سرانجام این بحث،منجربه اهمیت مفهوم پلاسما وهماتوکریت مطلوب ‹رضایت بخش › در ارتباط با اجرای تمرینات ورزشی می شود .

هدف از انجام این تحقیق، مقایسه ی اعتبار جدول قد –وزن وفرمول های استاندارد در برآورد وزن مطلوب بدن زنان ورزشکار وغیرورزشکار می باشد.جامعه ی تحقیق، شامل گروه ‹1›زنانورزشکار تیم های ملی به تعداد 74 نفر وگروه ‹2›زنان غیر ورزشکار به تعداد 100 نفر از دانشجویان دانشگاه گیلان می باشند. روش اندازه گیری به این صورت بودکه ابتدا در برگه ی مشخصات فردی ،اطلاعات لازم ثبت وسپس وزن مطلوب به سه طریق زیر محاسبه شد:جدول قد – وزن بیمه ی عمر متروپولیتن‹1983›، فرمول استاندارد،وبراساس میزان درصدچربی بدن با اندازه گیری چربی تحت جلدی ،برای تعیین تیپ بدنی ،با استفاده از روش های پیشنهادی شرکت بیمه ی عمر متروپولیتن‹ با اندازه گیری پهنای آرنج› آزمودنی ها به سه تیپ ‹اندام ریز ،متوسط ودرشت› طبقه بندی شده وشاخص توده ی بدنی آنها،بر مبنای میزان چاقی آزمودنی ها از تقسیم وزن بدن ‹کیلوگرم› برمجذور قد‹سانتی متر › به دست آمد .سپس از ابعاد مختلف بدن آزمودنی ها ،اندازه گیری به عمل آمد واطلاعات به دست آمده مورد تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفت. نتایج ذیل حاصل این تجزیه وتحلیل است: 1- جدول قد – وزن وفرول استاندارد دربراورد وزن مطلوب بدن ،ارتباط معنی داری با روش معیار ‹ارزیابی ترکیب بدن با کالیپر› دردو گروه زنان ورزشکار وغیرورزشکار دارد. 2- میزان همبستگی بین جدول قد-وزن وفرمول ها با روش معیار در براورد وزن مطلوب ، برای رشته های شنا ووالیبال کمتر از سایر رشته های ورزشی بوده است. 3- بین نتایج بدست آمده ،از براورد درصد چربی بدن با روش معیار واندازه گیری دور اندام ها ،در غیر ورزشکاران وورزشکاران ،بالاترین همبستگی در اندازه ی دور ران ،کمر وشکم مشاهده شد. با توجه به نتایج این پژوهش ،به نظر میرسد که جدول قد – وزن شرکت بیمه ی عمر متروپولیتن،فرمول های استاندارد وشاخص توده ی بدنی ،مقیاس نسبتاً مناسبی در براورد وزن مطلوب جامعه تحقیق می باشد.