درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر قصد استفاده از پایگاه های اطلاعاتی توسط کاربران دانشگاهی با تاکید بر نظریه جریان است. به منظور ساخت مفاهیم و فرضیاتی که روابط بین آنها را مشخص کند، مدل مفهومی پژوهش ترسیم شد. در مدل پژوهش متغیرهای مهارت، چالش، تعامل و کنترل به عنوان متغیرهای درون زا و قصد استفاده، استفاده اکتشافی و اختلال در درک زمان متغیرهای برونزا و تجربه جریان متغیر میانجی در نظر گرفته شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته که بر پایه مطالعه متون و تدوین چارچوب مفهومی بر گرفته از نظریه تجربه جریان از حوزه روانشناسی است، تدوین گردید. جامعه آماری، کل دانشجویان تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکترا) دانشگاه یزد (5113) نفر در سال 1392 هستند. برای آزمون فرضیه ها از مدل سازی معادلات ساختاری و همچنین از نرم افزار لیزرل به منظور تحلیل داده ها استفاده گردید. سنجش روایی پرسشنامه با استفاده از تحلیل عامل تأییدی- روش استخراج مولفه اصلی و چرخش واریماکس-انجام گرفت. تحلیل مدل ساختاری نشان داد که مهارت، چالش و تعامل با تجربه جریان به ترتیب با ضریب (63/0، 33/0، 41/0) رابطه مثبت دارند. تجربه جریان بر قصد استفاده با ضریب استاندارد (83/0)، استفاده اکتشافی با ضریب (82/0)، و اختلال در درک زمان با ضریب (52/0) تأثیر مثبت و قوی داشت. با توجه به مقدار تی (70/1-)، و ضریب استاندارد (37/0-) رابطه مثبت بین کنترل و تجربه جریان مشاهده نشد. این نتایج نشان می دهد که تئوری نظریه جریان به استثنای سازه کنترل در یک محیط تعامل کاربر با پایگاه های اطلاعاتی کاربرد دارد. یافته های این پژوهش جنبه مهمی را به عنوان متغیر وابسته به تجربه جریان مورد توجه قرار داده است. این جنبه، متغیر رفتار جدی و اثر گذار کاربران پایگاه های اطلاعاتی است که به واسطه آن، بدون احساس گذر زمان به جستجو و تصمیم به استفاده بیشتر از پایگاه های اطلاعاتی منجر می شود.

عنوان ابزار « ام سی کیو » چکیده: هدف این مقاله مقایسه ضریب استناد ریاضیات در دو بخش « جی آی اف » استنادسنجی موضوعی ریاضی با ضریب تأثیر مجلات ضریب تأثیر 2 ساله و 5 ساله است. مقایسه هم پوشانی نسبی نشان م ی دهد که درصد معادل « جی سی آر » در مجلات « آر ال جی » هم پوشانی نسبی مجلات فهرست مرجع « ام سی کیو » 72/2 درصد است. همچنین، مقایسه میانگین ضریب تأثیر مجلات فهرست به دو شکل کلی و دهک بندی شده نشان می دهد « جی آی اف 5 » و « جی آی اف 2 » با همواره « جی آی اف 5 » و « جی آی اف 2 » که میانگین ضریب تأثیر مجلات در فهرست است . مقایسه ضریب « ام سی کیو » بیشتر از میانگین ضریب تأثیر مجلات فهرست همبستگی کلی و دهک بندی شده نیز حاکی از این است که میزان همبستگی کل قوی و مستقیم بوده، اما « جی آی اف 5 » و « جی آی اف 2 » با « ام سی کیو » ضریب تأثیر همین شاخص با دهک بندی مجلات تغییر می کند و نشان می دهد که ضریب همبستگی در بسیاری از دهک ها به طرز محسوسی « جی آی اف 5 » و « جی آی اف 2 » با « ام سی کیو » تغییر کرده و حتی منفی نیز می شود.

هدف: بررسی چهار قانون معروف در حوزه کتاب سنجی و علم سنجی (لوتکا، برادفورد، زیپف، و پرتو) از زاویه دسته بندی داده های آنها براساس توزیع فراوانی. روش / رویکرد پژوهش: روش سندی- تحلیلی. با بررسی داده های مرتبط با قواعد چهارگانه علم سنجی به دسته بندی داده ها براساس توزیع فراوانی آنها پرداخته است. یافته ها: شکل اولیه داده ها در این چهار توزیع، حاوی رتبه هر موجودیت، فراوانی ویژگی مورد مطالعه، و مقدار فراوانی مطلق آن ویژگی در آن موجودیت است. در هریک از این قوانین، موجودیت ها براساس میزان فراوانی در ویژگی مورد نظر به چند دسته تقسیم می شوند: پرتو (2 دسته)، برادفورد (3 دسته)، لوتکا (به تعداد حداکثر فراوانی)، و زیپف (به تعداد واژگان متن). نتیجه گیری: نتایج مربوط به نحوه دسته بندی موجودیت ها و تعیین تعداد موجودیت های درون هر دسته حاکی از آن است که تفاوت بین فراوانی دسته ها تابع یک توزیع مشخص است. قوانین چهارگانه را می توان برای دسته بندی موجودیت های مختلف براساس ویژگی های متعدد تعمیم داد.

هدف: تحلیل مقایسه ای روش های پژوهش و ابزار گردآوری داده ها در نشریات منتخب علم اطلاعات و دانش شناسی ایران. روش شناسی: داده های 943 مقاله از نشریات مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، و تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی به روش مشاهده اسنادی و تحلیل محتوا با کمک سیاهه وارسی در دو بازه زمانی 1384-1388 و 1389-1393 بررسی شده است. یافته ها: روش پیمایشی و مروری پراستفاده ترین روش های پژوهش هستند. استفاده از روش مروری در پنج ساله دوم و پس از تغییر درجه علمی نشریات کاهش به نسبت زیاد داشته و میان دو بازه زمانی مدنظر تفاوت معنادار وجود داشته است. در پنج ساله نخست، مشاهده اسنادی و پرسشنامه پرکاربردترین ابزارهای گردآوری داده ها بوده است. پس از تغییر درجه علمی نشریات، کاربرد مشاهده اسنادی کاهش به نسبت شدیدی داشته است. آزمون خی دو تفاوت معناداری را در میزان استفاده از ابزارهای گردآوری داده ها در دو مقطع زمانی ذکرشده نشان می دهد. نتیجه گیری: تغییر درجه علمی نشریات همراه با تحول در شیوه آموزش روش شناسی پژوهش در علم اطلاعات و دانش شناسی می تواند زمینه ساز نوآوری و تنوع روش شناختی در پژوهش های رشته شود.

هدف: شناسایی و استخراج سیاهه هایی نظام مند از واژه های بازدارنده به منظور استفاده در نمایه سازی خودکار متن های فارسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی روش: روش تحلیل محتوا است. جامعه پژوهش، 56 مقاله بودند که 20 مقاله با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته ها: از مجموع 15557 واژه موجود در متن مقالات، مطابق با الگوی زو، قبل از تعدیل واژه ها، 1368 و بعد از تعدیل، 468 واژه؛ مطابق قانون زیف نیز قبل از تعدیل، 217 و بعد از تعدیل، 607 واژه به عنوان واژه بازدارنده شناخته شدند. هم چنین از مجموع 1989 واژه موجود در چکیده مقالات، مطابق با الگوی زو قبل از تعدیل واژه ها، 148 و بعد از تعدیل، 173 واژه و بر اساس قانون زیف، قبل از تعدیل60 و بعد از تعدیل، 186 واژه به عنوان واژه بازدارنده استخراج شدند. در هر دو روش رابطه مستقیمی بین بسامد واژه ها و احتمال بازدارنده بودن آن ها مشاهده شد. بالاترین درصد واژه های بازدارنده (44/39 درصد) بدون احتساب بسامد، در متن مقالات و با کاربرد الگوی آماری زو به دست آمد. نتایج این پژوهش به افزایش کارایی، کاهش حجم فایل درونداد و صرفه جویی در زمان و هزینه ذخیره و بازیابی اطلاعات منجر می شود.

کتاب شناسی حاضر ،حاوی مشخصات نوشته هایی است که بین سال های 1358 تا1368 درباره ی نظریه ترجمه به زبان انگلیسی منتشر شده وشامل کتاب ها ،مقاله های نشریه های تخصصی ،مقاله های مندرج در کتاب ها ورساله ها وپایان نامه های تحصیلی است که به ترتیب الفبای انگلیسی تنظیم شده است .این کتابشناسی به کمک رایانه وبرمبنای لوح فشرده انجمن زبان های نوین آمریکا استخراج وتهیه شده وعلایم اختصاری ،اصل واژه های انگلیسی وبرگردان فارسی انها نیز برای سهولت استفاده ارائه شده است.

هدف:شناسایی موانع و چالش هایی که بر توسعه فروشگاه های برخط کتاب در ایران تأثیرگذار هستند. روش شناسی:از رویکرد کیفی و روش ""مایلز و هابرمن"" در تحلیل داده های کیفی استفاده شد. با شش نفر از مدیران بزرگ ترین فروشگاه های برخط کتاب در ایران مصاحبه شد، مصاحبه ها پس از پیاده سازی در نرم افزار مَکس کیودا تجزیه و تحلیل و کدگذاری و در  زمینه های موضوعی گسترده تر دسته بندی گردید. یافته ها:موانع و چالش های توسعه فروشگاه های برخط کتاب در ایران در چهار گروه دسته بندی می شود. این چهار دسته عبارت اند از: زیرساخت های شبکه ای، مسائل فرهنگی، مسائل عام صنعت نشر در ایران، و مسائلی که خاص فروشگاه هاست. نتیجه گیری:مسائل زیرساختی و فرهنگی دو رکن اساسی در زمینه توسعه کتاب فروشی های برخط هستند.