درخت حوزه‌های تخصصی

طراحی نظام های تعاملی بازیابی اطلاعات و نیز نظام های شخصی سازی شده که با ویژگی های انسانی و محیط جست وجوی اطلاعات هماهنگ باشند، با شناسایی و درک تعامل انسان و اطلاعات میسر است. مطالعه هر یک از ابعاد تعامل نیازمند شناخت بافتی است که در آن چنین تعاملی رخ می دهد. از جمله عوامل اساسی بافت، وظیفه کاری کاربران است که محرک جست وجوی اطلاعات شخص تلقی می شود. وظایف کاری، به عنوان وظایف مرتبط با کار، حرفه و شغل تعریف شده است. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی میزان استفاده دانشجویان از معیارهای تعامل با اطلاعات در فرایند جست وجوی اطلاعات برای وظایف کاری گوناگون می پردازد.این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع پژوهش، جزو پژوهش های کیفی با مطالعه ای اکتشافی است. جامعه این پژوهش را دانشجویان کارشناسی ارشد حوزه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه فردوسی ورودی سال 92-1391 تشکیل می دهند. از طریق سه مرحله نمونه گیری (تصادفی طبقه ای، نمونه گیری هدفمند و داوطلبانه)، تعداد 30 نفر آزمودنی انتخاب و هرکدام طی جلسات جست وجوی انفرادی به انجام 6 وظیفه کاری متفاوت از نظر سطح پیچیدگی عینی (بالا، متوسط، پایین) و محصول (ذهنی و تصمیم گیری) پرداختند. داده ها از طریق تحلیل محتوای گزارش های بلنداندیشی کاربران استخراج و تحلیل شدند. روایی ابزارها توسط اعضای هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی تأیید شد. همچنین، ضریب 78/0 آلفای «کریپندورف» مبنی بر توافق بین رمزگذار نشان دهنده قابلیت اطمینان تحلیل محتواست.یافته ها نشان داد که افزون بر معیار موضوع، معیارهای دسترسی به اطلاعات، رتبه بندی نتایج جست وجو، دانش حوزه ای کاربر، چیدمان اطلاعات، نوع منبع اطلاعاتی و مانند آن بر تعامل کاربران با اطلاعات تأثیرگذار است و میزان اهمیت معیارهای تعامل در کاربران بسته به سطح پیچیدگی عینی و نوع محصول وظیفه کاری متفاوت می باشد. نتایج حاکی از آن است که میزان توجه کاربران به معیارهای تعامل با اطلاعات در حین جست وجوی اطلاعات برای وظایف کاری متفاوت (از لحاظ سطح پیچیدگی و نوع محصول) تغییر می کند. بنابراین، لازم است به منظور طراحی نظام های اطلاعاتی تعاملی و شخصی سازی شده، ویژگی های وظایف کاری کاربران مورد توجه قرار گیرد.

در این پژوهش، 1819 استناد به مقالات 4 عنوان مجله در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی طی یک دوره 2 ساله با استفاده از روش تحلیل استنادی بررسی شده است و هدف از آن، مشخص کردن پراستنادترین مجلات فارسی و خارجی پراستنادترین نوع و زبان مواد مورد استناد بررسی میزان مشارکت نویسندگان در نگارش مقالات بررسی میزان تألیفی یا ترجمه ای بودن مقالات، بررسی سطح علمی و رشته نویسندگان مقإلات و در نهایت مقایسه و تجزیه و تحلیل نتایج حأصل أز استنادهای مجلات مورد بررسی با هم است.

موفقیت و کارایی وب سایت ها تا حد زیادی وابسته به کیفیت وب سایت می باشد. بزرگ ترین سهم از مفهوم جدید کیفیت این است که جنبه های فنی محصولات و سرویس ها، با استفاده و برداشت مشتریان ترکیب می شود. بنابراین ارزیابی وب سایت ها بر اساس بیشترین استفاده و درک از سمت مشتریان امر مهمی به شمار می آید تا موفقیت یک وب سایت را به سازمان های مربوطه اعلام کند. این رتبه بندی و ارزیابی بایستی در یک دامنه خاص فعالیتی صورت بگیرد، تا رتبه یک وب سایت بسته به دیگر رقبای آن تعیین گردد. در این پژوهش بر این بوده ایم تا بتوان با به دست آوردن اطلاعات وب سایت ها به صورت خودکار و بدون دخالت نیروی انسانی، ارزیابی وب سایت ها را به صورت لحظه ای و بلادرنگ ممکن ساخت. بنابراین از دو روش یادگیری ماشین، شبکه عصبی و ماشین بردار پشتیبان برای این منظور استفاده شده است. از آنجایی که از الگوریتم یادگیری با نظارت در این روش ها استفاده کرده ایم، نیاز به داده های برچسب دار وجود داشت که به جای برچسب دار کردن خروجی ها توسط خبرگان و به صورت دستی از یکی از روش های تصمیم گیری چندمعیاره(MCDM) به نام تاپسیس کمک گرفته شده است. در این روش محاسبه وزن های معیارهای ارزیابی از روش آنتروپی به صورت خودکار محاسبه گردیده است. درنهایت رتبه بندی 791 وب سایت خبری که بر اساس گزارش الکسا بیشترین بازدیدکننده از طرف کاربران ایرانی را داشته اند، با روش تاپسیس حاصل شد، ولی از سمتی دیگر ارائه یک رتبه عددی به عنوان خروجی نهایی ارزیابی وب سایت ها چندان با هدف رقابت وب سایت ها همخوانی ندارد، به همین خاطر از این رتبه های عددی به عنوان خروجی روش های یادگیری ماشین به جای رتبه بندی خبرگان و افراد استفاده گردید تا بتوان وب سایت ها را در شش طبقه جداگانه از بسیار عالی تا بسیار ضعیف برچسب دار نمود. در ادامه از روش های یادگیری ماشین ذکر شده جهت طبقه بندی و همچنین پیش بینی طبقه یک وب سایت جدید استفاده شده است. نهایتا، این پژوهش به این نتیجه رسید که امکان طراحی سیستمی با دقت بالا برای ارزیابی وب سایت های خبری با روش شبکه عصبی و ماشین بردار پشتیبان وجود دارد به گونه ایی که این سیستم از عوامل مهم تاثیرگذار بر کیفیت وب سایت های خبری که به صورت خودکار قابلیت جمع آوری اطلاعات آن ها و جود داشته باشد، تشکیل شده باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر راهکارهای آموزش کتاب خوانی بر افزایش انگیزه مطالعه و میزان مطالعه غیردرسی دانش آموزان ابتدایی شهرستان زاهدان است. روش: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه آزمایش و گواه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر پایه ششم ابتدایی ناحیه 1 شهر زاهدان در سال تحصیلی 1394-1395 به تعداد 2870 نفر بودند. نمونه پژوهش شامل 100 دانش آموز از چهار کلاس (دو کلاس دختر و پسر به عنوان گروه آزمایش، دو کلاس به عنوان گروه گواه) بود که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند (50 نفر در گروه گواه و 50 نفر در گروه آزمایش). برای جمع آوری داده ها، از دو پرسش نامه محقق ساخته انگیزه مطالعه و میزان مطالعه غیردرسی استفاده شد. طرح آزمایشی در 10 جلسه برای مدت پنج هفته و حداقل هفته ای دو بار در کلاس اجرا و پس از اتمام جلسات، پس آزمون و یک ماه بعد از اتمام جلسات، آزمون پیگیری اجرا شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کواریانس یک طرفه و دوطرفه انجام گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد راهکارهای آموزش کتاب خوانی بر افزایش انگیزه مطالعه و میزان مطالعه غیردرسی دانش آموزان در مرحله پس آزمون مؤثر بوده است. اصالت/ارزش: در این پژوهش، راهکارهای آموزش کتاب خوانی در پنج جلسه توسط پژوهشگران طراحی و تدوین و در میان دانش آموزان مقطع ابتدایی به اجرا گذاشته شد. مراحل فوق می تواند به عنوان چهارچوبی برای اجرای آموزش های مطالعه و کتاب خوانی توسط معلمان مورد استفاده قرار گرفته و سبب شود که دانش آموزان به کارآمدی شخصی بالاتری دست یابند و ضمن تلاش بیشتر در فعالیت علمی و پژوهشی، انگیزه بیشتری برای مطالعات غیردرسی داشته باشند.

هدف: شناسایی نیروهای پیشران تأثیرگذار بر آینده آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران. روش شناسی:این پژوهش از نوع کاربردی و با روش های مرور منابع و پیمایش انجام شد. جامعه پژوهش شامل طیف متنوعی از ذی نفعان آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی ازجمله اعضای هیأت علمی، دانشجویان و دانش آموختگان دوره دکتری و پژوهشگران حوزه آموزش رشته بود. تحلیل نهایی روی 235 پرسشنامه بازگشتی انجام شد. یافته ها:نیروهای پیشران تأثیرگذار بر آینده آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی در دو گروه نیروهای پیشران درونی (11 مورد) و بیرونی (5 مورد) قرار گرفتند. از میان نیروهای پیشران درونی تأثیرگذار، تخصص گرایی در برنامه ریزی درسی با میانگین 48/4 و ضریب اهمیت 62/89% در جایگاه نخست بود. از میان نیروهای پیشران تأثیرگذار بیرونی، سیاست گذاری و مدیریت نظام آموزش عالی کشور با میانگین 36/29 و ضریب اهمیت 39/73% به عنوان مهم ترین نیرو شناسایی شد. نتیجه گیری:سیاست گذاران و برنامه ریزان آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی باید به تمامی نیروهای پیشران درونی و بیرونی تأثیرگذار بر آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی توجه داشته باشند و از این طریق پویایی و حیات آن را تضمین کنند.

دستو العمل ششگانه ی مشخصات آثار بزرگان وگزینش کتاب خوب برای مراجعه کننده ،گزارشی است از ارتباط واقعیت یک متن با خواننده به نحوی که بتوان کتب قابل و اهم رادریک مجموعه ی کتابی تشخیص داد وان را در اختیارجوینده گذاشت .آنچه که در حیات اجتماعی مطرح می باشد براین مبنا استواراست که چگونه می توان از اوقات فراغت ،ادراک صحیحی به شخص اعطا کرد.براین قرار،ضروری است هر کتابدار کتابخانه ی عمومی ،اصل شناسایی آثار بزرگان را فرا گیرد ودر اوقات مناسب به جوینده معرفی نماید.

هدف: بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و اشتراک دانش درون و برون سازمانی در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی رشته پزشکی. روش/رویکرد پژوهش: داده های این پیمایش را 423 نفر عضو هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی علوم پزشکی کشور با پرکردن پرسشنامه تأمین کرده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS15 و Amos Graphics و آزمون ضریب همبستگی پیرسون انجام شده است. یافته ها: حدود 13 درصد از پاسخگویان فرهن گ سازمانی را مناسب و 48 درصد تاحدودی مناسب ارزیابی کردند. نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی با اشتراک دانش درون و برون سازمانی رابطه معنادار قطعی دارد.

هدف: کتا ب های داستانی تصویری نقش مهمی در درک مفاهیم و در نتیجه در پرورش فکری کودکان و نوجوانان دارند، هرچند که برخی از آنها به دلیل عدم رعایت معیارهای کیفی نمی توانند این نقش را ایفا کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی میزان آسیب های کتاب های داستانی تصویری بازاری منتشر شده در ایران برای کودکان گروه سنی «الف» و «ب» در رابطه با توجه به عوامل ظاهری و سایر عوامل مؤثر در تولید کتاب کودک (یعنی ظاهر جذب کننده، وضعیت محتوا ، وضعیت تصویر، و انتظار سود اقتصادی) می باشد. روش: این پژوهش کاربردی با شیوه پیمایشی و روش تحلیل محتوا انجام گرفت. برای گردآوری اطلاعات، از سه سیاهه وارسی محقق ساخته استفاده شد. در پژوهش پیش رو، ۱۰۰ کتاب داستانی تصویری بازاری که با روش نمونه گیری تصادفی نظام مند انتخاب گردید، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد کتاب های تصویری بازاری در رعایت اصول صفحه آرایی یعنی آستر بدرقه، صفحه شمار و سفیدخوانی و وجود صفحه شناسنامه مشکل ها و کاستی های زیادی دارند. همچنین اطلاعات به دست آمده مشخص می کند در بیشتر کتاب های بازاری (یعنی نزدیک به ۷۸ درصد) حقوق مالکیت معنوی اثر به درستی رعایت نمی شود. افزون براین، در زمینه صحت و درستی گروه سنی و نوع تصاویر به کار رفته در کتاب های بازاری نیز میان «اطلاعات مندرج در کتاب» و «اطلاعات شناسایی شده» تفاوت قابل ملاحظه ای مشاهده می شود

ضبط اسامی ایرانی در منابع خارجی دچار تشتّت و چندگانگی است و از قاعده خاصی پیروی نمی کند. پژوهش حاضر که یک مطالعه توصیفی- پیمایشی است، به منظور بررسی آشفتگی ثبت و نگارش اسامی مؤلفان ایرانی، کنکاشی در پایگاه اطلاعاتی آی اس آی، طی سال های 2007 و 2008 داشته است. در این راستا، فهرست کامل آثار ایرانی در بانک اطلاعاتی Web of Science، برای سال های 2007 و 2008 استخراج شد. از اهداف دیگر این بررسی، تعیین جامعه آماری مقالات چاپ شده ایرانیان و تعیین تعداد و درصد اسامی مؤلفان ایرانی، دستخوش آشفتگی نگارش اسامی در پایگاه اطلاعاتی آی اس آی، بود. نتایج نشان داد که نگارش اسامی مردان بیش از زنان دارای تنوع نگارش بوده است. همچنین، بیشترین میزان تنوع نگارش (در یک سوم آنها)، مربوط به کوتاه نویسی نام بوده است.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی معنابخشی به بافت از طریق کاربرد نظریه هایی همچون نظریه فضاهای مفهومی است. دلیل استفاده از این نظریه این است که این نظریه به بررسی بازنمایی دانش و سازه معنایی می پردازد و به چگونگی تشکیل معنا در فضای مفهومی واژگان و کاربرد آنها در بافت توجه دارد. روش: پژوهش کاربردی و روش انجام آن تحلیلی است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که وب معنایی به عنوان بستری برای بازنمون دانش، باید محور شناخت را در ساختار کنونی خود تبیین نماید و به کاربر، بافت و شرایط شناختی آن، ابزارهای کسب شناخت، چگونگی ساختاربندی واژگان در بافت و چگونگی تشکیل معنا توسط انسان توجه داشته و آن را در ساختار خود به کار برد. نظریه فضاهای مفهومی به واسطه داشتن ساختار هندسی می تواند مفاهیم و روابط بین آنها را در بافت های مختلف قرار داده و تشکیل معانی را در بافت های مختلف با توجه زمینه های شناختی کاربر امکان پذیر کرده و بازیابی مرتبط با آنچه در ذهن کاربر است را ایجاد نماید.