درخت حوزه‌های تخصصی

فلاسفه جزء اولین کسانی بودند که به حافظه توجه نمودند و سعی در کشف ویژگی ها و ارائه مفهومی روشن از آن داشتند. نگاه فلسفی صرف‘ پاسخگوی سایر سؤالات بشر در خصوص توانایی های حافظه در امور مختلف نبود. از این رو‘ روانشناسی با هدف بررسی دنیای ذهنی انسان ازدرون فلسفه زاده شد و تلاش کرد تا جایگاه حافظه را در فرایند یادگیری‘ بررسی و تبیین کند. بسیاری از شناخت علمی انسان از حافظه خود‘ مبتنی بر یافته های یک قرن و نیم پیش است. در دهه های اخیر ‘ بعداز گذر از مکتب رفتارگرایی و پیدایش مکتب شناخت گرایی‘ تحول عظیمی در شناخت انسان از عملکرد حافظه به هنگام یادگیری ایجاد شد. در پی تحقیقات فراوان‘ بخش های مختلف مغز و حافظه ‘ مانند حافظه کوتا مدت‘ حافظه کاری‘ حافظه بلند مدت‘ حافظه معنایی که ارتباط تنگاتنگی با فرایند یادگیری زبان خارجی دارند‘ شناسایی شدند. در این مقاله‘ نقش حافظه درفرایند یادگیری زبان خارجی بررسی می شود.

این تحقیق به بررسی مهارت های فردی زبان آموزان در مرحله سنجش تحت عنوان «راهبردهای کنشی» هنگام انجام آزمون کلوز(cloze) می پردازد. هدف این بررسی تحلیل و تبیین این موضوع می باشد که آزمودنی ها از چه راهبردهای کنشی‘ در انجام آزمون کلوز استفاده می کنند و این که در واقع چگونه به انتخاب این راهبردها می رسند. داده های این تحقیق از تعدادی از دانشجویان دختر و پسر دوره کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شیراز از طریق انجام یک آزمون کلوز و سپس از روش مصاحبه و پروتکل کلامی جمع آوری شده است. تحلیل داده های این تحقیق بر اساس چارچوب نظری روبین(Rubin) و دسته بندی راهبردی کنشی ارائه شده توسط او انجا م گرفت و نتایج فوق بدست آمد: الف) تاثیر راهبردهای اصلاحی (Monitoting) در انجام آزمون و انتخاب راهبرد ب) نقش و تاثیر ترجمه به زبان اول در انجام آزمون ج) استفاده از روش چند راهبردی در قسمت های مشکل آزمون.

اضطراب آزمون یکى از ویژگى هاى شخصیتى است که مشخصا و بیثتر براى دانشجویان پیش مى آید. شایان ذکر است که اضطراب را، گاه با فشار و ترس مترادف مى گیرند. مدسن اظهار مى دارد که اکثر دانش آموزان یا دانشجویان پش از زمان شرکت در یک آزمون دچار حالت اضطراب مى شرند. گاه میزان این اضطراب به حدى بالاست که تاثیر منفى بر کنش آنان در آزمون مى گذارد. اما مقدار کمى از اضطراب موجب تحرک و انگیزهء بیشترى مى شود. ساراسون و سایرین معتقدند که اضطراب آزمون، همه را در تمام سطوح آموزشى تحت تاثیر قرار مى دهد. بسسیارى از دانش آموزان/ دانشجویان براى مقابله با تاثیرات منفى اضطراب، از راهبردهاى آزمون استفاده مى کنند و رضایى یکى از عواملى که باعث استفاده بیشتر شرکت کنندگان در آزمون سنجش یادگیرى از راهبردهاى آزمون مى شود بروز اضطراب و ترس از پایین آمدن نمرهء آنان مى داند. مقالهء حاضر به بحث تحلیلى پیرامون اضطراب آزمون مى پردازد و برآن است تا نکاتى سرامرن راهبردهاى مقابله با آن را بررسى مى کند.

مهارت هاى زبانی که در ادبیات آموزش زبان از آن ها با عناوین مهارت هاى اصلى، پایه و کلاسیک نام برده مى شود، غالبا در قالب چهار مهارت شنیدن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن دسته بندى شده اند به تازگی مهارت هاى دیگرى از قبیل درک بصرى، شایستگى (بین) فرهنگى، تفکر انتقادى، مهارت ترجمه و دوزبانه بودن با عنوان مهارت پنجم در آموزش زبان مطرح شده اند. طرح این مهارت ها با توجه به خاستگاه نظرى و کاربردى آن ها، خود حاکى از عدم جامعیت مهارت هاى کلاسیک در زبان آموزى است. افزودن مهارت پنجم الزاما به معناى جایگزینى مهارت هاى زبانى نیست، بلکه توجه دادن به بعدى ضرورى و مهم در راستاى تسلط کامل به یک زبان است. در نوشتهء حاضر ضمن بررسى ترمینولوژى مهارت پنجم از دیدگاه هاى مختلف، بعد فرهنگى این مهارت و همچنین اهمیت و ضرورت آن در آموزش زبان مورد مداقه قرار مى گیرد.

مطالعات بسیاری نشان داده اند که ارائه بازخورد از طریق تعامل موجب تسهیل در فراگیری زبان می شود. ولی علیرغم انتظار‘ به گفته بعضی محققین باز خورد نوشتاری در کلاس های نگارش چندان مثمر ثمر نمی باشد. از این رو پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه های دانشجویان نسبت به بکارگیری بازخورد گفتاری همچنین تغییر حاصله در کیفیت نوشتار آنها می پردازد. لذا از 17 دانشجوی دختر و پسر رشته زبان انگلیسی که در حال گذراندن درس مقاله نویسی بودند خواسته شد تا بعد از شرکت در یک دوره تعلیمی بازخوردهای خود را درباره نگارش همکلاسی هایشان ارائه دهند. رویهم رفته دانشجویان دیدگاه های مختلفی در رابطه با استفاده از این نوع باز خورد داشتند. ونیز استفاده از این روش که 7 هفته به طول انجامید‘همانند نتایج تحقیقات قبلی‘ پیشرفتی در نگارش دانشجویان به دنبال نداشت.

"شیوهء دستور- ترجمه که در اصل برگرفته از دو مقولهء ""آموزش دستور"" و ""ترجمه "" است، تاکنون بیشتر در بستر فیزیکى مورد بررسى قرار گرفته است. آگاهى از تاریخچهء این شیوهء آموزشى، خود به معنى شناخت مشخصات و قابلیت هاى متفاوت آن در سرعت بخشى به روند انتقال محتوا است. آشنایى با چگونگى ایجاد، گسترش و تعمیق مهارت هاى کتبى زبان در محیط واقعى آموزش، خود گامى مؤثر در استفادهء بجا و هدفمند از شیوهء دستور- ترجمه در بستر الکترونیکى محسوب مى شود. در یادگیرى به طور اعم و یادگیرى زبان به طور اخص، اصل بر اصرار به استفاده از محیط فیزیکى آموزشى و یا شیوهء آموزشى خاص نیست، بلکه مسالهء اساسى، میزان حصول به اهداف دوره هاى آموزش زبان مى باشد. در مقالهء حاضر، به کارگیرى شیوهء آموزش دستور- ترجمه در دو بستر فیزیکى و الکترونیکى مورد مقایسه قرار گرفته است. "

یادگیری حرف تعریف خاص انگلیسی بوسیله زبان آموزان غیر انگلیسی زبان بخصوص فارسی زبانها بعلت عدم وجود معادل آن در زبان فارسی یکی از مشکل‎ترین موارد یادگیری زبان ‎انگلیسی می‎باشد. در این تحقیق کاربرد حرف تعریف انگلیسی به چهار دسته کلی تقسیم‎بندی شده است که عبارتند از: کاربرد متنی (Textual)، ساختاری (Structural)، موقعیتی (Situational) و فرهنگی (Cultural). زبان‎آموزان شرکت کننده در این تحقیق به چهار گروه مختلف با توانش زبانی متفاوت دسته‎بندی شدند سپس یادگیری کاربردهای مختلف حرف تعریف انگلیسی توسط این گروهها مورد بررسی قرارگرفت. در این تحقیق، دو حالت متفاوت یعنی"عدم استفاده از حرف تعریف در صورتی که نیاز به حرف تعریف وجود دارد" و " استفاده بیش از حد معمول و غیر لازم" مورد بررسی و تأکید قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می‎دهد که تفاوت معنی‎داری در عدم بکارگیری حرف تعریف با کاربری متنی و فرهنگی بین گروههای مختلف وجود ندارد، ولی در کاربری ساختاری و موقعیتی تفاوت معنی‎داری وجود دارد. همچنیــن در استفاده بیش از حـد معمول و غیر لازم از حرف تعریف خاص، تفاوت معنی داری بین گروههای مختلف در کاربری متنی، ساختاری و موقعیتی وجود دارد‎‏، ولی در کاربری فرهنگی تفاوت معنی‎دار نیست. نتایج تحقیق بر این نکته تأکید دارد که ترتیب یادگیری کاربردهای مختلف حرف تعریف از روند خاص پیروی می‎کند و تصور می‎شود که استفاده بیش از حد و غیر لازم حرف تعریف بواسطه احساس نیاز توسط زبان‎آموزان ناشی از عامل متنی, مشکل‎ترین کاربرد و عدم استفاده از حرف تعریف بواسطه احساس عدم نیاز ناشی از عامل فرهنگی, راحت‎ترین کاربرد استفاده از حرف تعریف در فرآیند یادگیری حالتهای مختلف آن می‎باشد. یافته‎ها همچنین بر این نکته دلالت دارد که روند پیشرفت یادگیری حرف تعریف خاص با کاربرد فرهنگی در هر دو حالت"عدم استفاده" و"استفاده بیش از حد و غیر لازم" بعلت ناکافی بودن آموزشهای کلاسی در مقایسه با دیگر کاربردها از رشد کند‎تری برخوردار است.