درخت حوزه‌های تخصصی

تاکنون رویکردهای متفاوتی به مسئله تعادل در ترجمه پرداخته اند که در این میان می توان به «فرضیه شناختی ترجمه» مندلبلیت و نظریه «تعادل تجربیِ» تاباکوسکا اشاره کرد. مطالعه حاضر به بررسی تعادل زیبایی شناختی با استفاده از دو نظریه زیبایی شناسی دریافت آیزر و استعاره شناختی لیکاف و جانسون می پردازد تا بتوان الگویی تلفیقی از نظریات مندلبلیت و تاباکوسکا را با مؤلفه تعادل زیبایی شناختی ارائه داد. لذا دو رباعی از خیام و ترجمه آن ها از فیتزجرالد به شیوه هدفمند انتخاب شدند و با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک های معتبر تشخیص استعاره شناختی، داده ها استخراج و تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد که الگوهای فرهنگی در تولید و فهم استعارات مفهومی نقش اساسی دارند؛ بنابراین مترجم در ترجمه استعارات شناختی در برخورد با شرایط نگاشت متفاوت ناشی از تفاوت در الگوهای فرهنگی دو زبان، مفهوم پردازی را در نظام مفهومی خود تغییر داده است تا تعادل شناختی را برقرار سازد. همچنین در برخورد با شرایط نگاشت یکسان، مترجم تحت تأثیر الگوهای فرهنگی یکسان در دو فرهنگ، سعی کرده است تا مفهوم پردازی متن مبدأ را حفظ کند. نتایج همچنین نشان می دهد که با توجه به نظریات مذکور می توان تعادل زیبایی شناختی ترجمه را بررسی کرد و مؤلفه زیبایی شناسی را به الگوی تلفیقی مذکور اضافه کرد.

در آموزش و یادگیری هر زبان خارجی آشنایی کامل با فرهنگ آن زبان مسئله‏‏ای غیرقابل انکار است و زبان‏آموز از همان ابتدا وارد دنیای دیگری می شود که با ارزش ها و معیار های فرهنگ او غالباً تفاوت دارد. برای برقراری ارتباط، او باید رفتار های مناسب آن زبان را اتخاذ کند و با فرهنگ آن خود را وفق دهد. در این راستا می توان به حرکت چهره، بدن، راهکار های گفتاری و دیگر نکات اشاره کرد. از جمله نکات فرهنگی که هر زبان‏آموز باید برای آن اهمیت خاصی قائل شود تسلط به امثال و تعبیرات زبان خارجی مورد نظر است که باعث می شود ارتباط زبانی بدون ایجاد مشکل و سوءتفاهم برقرار شده و پیام به درستی دریافت و فرستاده شود. مقاله حاضر به نقش و اهمیت این جنبه از زبان پرداخته و بر ضرورت آموزش و یادگیری آن به عنوان یک اصل مهم در تدریس زبان فرانسه برای دانشجویان ایرانی تاکید کرده است

این مقاله کاربرد استعارة خانواده -به عنوان- ملت در دو رمان آیوانهو و آن گیرستین اثر سر والتر اسکات را مورد مطالعه قرار می دهد. با مطالعه دقیق متون در بافت تاریخی آنها و مقایسه با متون ادموند برک و ماریا اجوورث اهمیت این استعاره مشخص می شود. در نتیجه، می توان او را بین برک و اجوورث مشاهده کرد. و همچنین اصل نظراتش را در قومیت او که یک بریتانیایی غیرانگلیسی بود جستجو کرد. استفادة او از زوجهای پدر-پسر و پدر (نقش پدری)- دختر به او اجازه می دهد تا به بررسی موجودیت قومیت های چندوجهی بپردازد و همچنین وابستگیش را به دیدگاهی پدرسالارانه از تبار و خویشاوندی بیان کند. این درحالی است که او دورگه بودن از طریق ازدواج با زنان بیگانه را اجازه می دهد. با مقایسة روش استفاده او از استعاره در دو رمان خود، دیده می شود که نظر او از اجازه دادن به مردان تا دورگه باشند، به محدود کردن آن به زنان تغییر می کند. بنابراین اسکات خویشاوندی را به مردان و زنان نسبت می دهد، ولی فرزندخواندگی را به زنان محدود می کند.

" تحقیق با این فرضیه صورت گرفته است در صورتی که زبان آموزان قادر به تشخیص خطاهای موجود در یک آزمون ""تشخیص خطاهای دستوری نشوند"" این احتمال وجود دارد که آنها در تولید نیز به تکرار همان خطاها پرداخته و بعلاوه در برطرف نمودن آنها نیز از دشواری بیشتری برخوردار باشند. 103 دانشجوی رشته زبان ملزم به واکنش به یک آزمون ""تشخیص خطاهای زبانی"" شدند و بعد از تجزیه و تحلیل پاسخ ها مشخص شد که دانشجویان در شناسایی برخی از خطاها موفق عمل نموده ولی در شناسایی برخی دیگر ناتوان بوده اند. با عنایت به منبع این خطاها محقق به این نتیجه رسید که خطاهایی که منبع آنها دو زبانه محسوب می گردد، از دشواری بیشتری در تشخیص برخوردار بوده در حالی که خطاهای منسوب به یک منبع در مقیاس وسیعتری مورد تشخیص و شناسایی قرار گرفته اند. در نهایت ارتباطی بین تفاوت های ساختاری دو زبان، میزان و مفهوم دشواری در زبان آموزی، و در نهایت عدم ثبات قوانین دستوری زبان مقصد ایجاد شده است. "

مقاله حاضر تاثیر آموزش راهبرد ترسیم معنایی بر یادگیری واژگان، توسط فراگیران زبان انگلیسی را مورد بررسی قرار می دهد.همچنین رابطه احتمالی جنسیت و تاثیر آموزش راهبرد ترسیم معنایی مورد مطالعه قرار می گیرند. ابتدا 134 دانش آموز دختر و پسر در این پژوهش شرکت کردند. ابزارهای مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از: آزمون نلسون و یک آزمون انگلیسی که در مراحل پیش آزمون و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفتند. پس از تایید همگنی شرکت کنندگان از نظر میزان تسلط به زبان عمومی، 120 دانش آموز منتخب به چهارگروه تقسیم شدند: دو گروه تجربی دختر و پسر و دو گروه شاهد (دختر- پسر). سپس به منظور حصول اطمینان از همگن بودن شرکت کنندگان از نظر دانش واژگانی قبل از اجرا، تست واژگان روی کلیه گروه ها اجرا شد. در طول هشت جلسه آموزشی، گروههای تجربی پس از خواندن هر متن، آموزش راهبرد ترسیم معنایی را دریافت کردند و سپس تمرینات را انجام دادند. درگروههای شاهد، نحوه استفاده از راهبرد ترسیم معنایی به دانش آموزان آموزش داده نشد و آنها صرفا طبق روشهای معمول و سنتی واژگان انگلیسی را آموختند. به عبارت دیگر آنها متن را خواندند، فعالیتها و تمرینها را انجام دادند و لغات جدید را طریق متنها و تمرینها معرفی شدند. در پایان آزمایش، پس آزمون اجرا شد.نتایج پس آزمون نشان دادند که تفاوت معناداری بین میانگین گروههای تجربی و شاهد وجود دارد. همچنین، مشخص شد که هیچ رابطه متقابلی میان تاثیر آموزش راهبرد ترسیم معنایی و جنسیت وجود ندارد. از این رو نتیجه گیری می شود که صرف نظر از جنسیت، آموزش راهبرد ترسیم معنایی بر یادگیری واژگان توسط فراگیران زبان انگلیسی تاثیر معناداری دارد.

مقاله حاضر از دیدگاهی در زمانی پیشینه مطالعاتی موجود در زمینه نیل به تعادل سبکی در ترجمه متون ادبی را مد نظر قرار می دهد. بدین منظور، ابتدا اصطلاح «سبک» در مفهوم زیبایی شناختی آن از دو منظر «نظریه ادبیات» و «نظریه زبانشناسی» مورد کنکاش قرار می گیرد و سپس، به مرور دیدگاههای موجود در خصوص «تعادل ترجمه ای» و مشخصا «تعادل سبکی» پرداخته خواهد شد.

ترجمه آثار ادبی در ایران، همواره تابعی از شرایط سیاسی-اجتماعی، گرایش های روشنفکری و ایدئولوژی مسلط در هر یک از دوره های تاریخی بوده است. یکی از مهم ترین دوره ها که رویدادهای سیاسی-اجتماعی آن در تحولات فرهنگی و ادبی و روشنفکری مؤثر بوده است، دوره بین سال های 1320 تا 1332 است. در این دوره، حزب توده نسبت به دیگر جریان های فکری و سیاسی در اوج توفّق بوده و در واقع نیروی پیشروی جریان های روشنفکری به حساب می آمده است. تقریباً تمام نویسندگان و مترجمان آن دوران یا مدتی عضو این حزب بوده اند و یا دست کم به لحاظ فکری به آن گرایش داشتند. در پژوهش حاضر سعی شده است تا تأثیرات حزب توده و ایدئولوژی چپ در عرصه انتخاب آثار ادبی جهت ترجمه مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور، آثار ادبی ترجمه شده در طول سال های 1320 تا 1332 مورد ارزیابی قرار گرفته اند تا تأثیر و بازتاب این ایدئولوژی در سطح انتخاب مشخص شود. ازاین رو ابتدا با بررسی مقدمه های مترجمان و نظریات محققین ادبی که به معرفی پیشینه نویسندگان و موضوع و محتوای آثار ادبی آن ها پرداخته اند، آثار ادبی همسو با مؤلفه های معنایی آشکار و پنهان تفکر چپ دسته بندی شده است و سپس با انتخاب مهم ترین اثر از هر دسته و به کارگیری نظریه جامعه شناسی ادبیات لئو لوونتال در آن، شاهدی دیگر بر همسو بودن آثار با این تفکر خواهیم یافت. نتایج نشان می دهد که این مؤلفه های معنایی در آثار آموزه رئالیسم سوسیالیستی، ادبیات نویسندگان چپ گرا و تا حدودی آثار ادبی رئالیستی نمود می یابند و بیش از نیمی از آثار ادبی انتخاب شده جهت ترجمه در آن دوران در این سه دسته قرار می گیرند.

رابطه تعاملی بین رسانه های جمعی و زندگی اجتماعی‘ اعضای جامعه را مدام با مسائل فرهنگی روبرو می سازد. زبان یکی از لایه های مهم محیط پیرامونی انسان است و از این رابطه دو سویه با رسانه های جمعی ‘ تاثیر می پذیرد . در حال حاضر زبان ادبی روسی با تحولات عمیقی روبرو می باشد. ما شاهد استفاده گسترده از کلمات عامیانه‘ عبارت های نا آشنا و کلمات خارجی به خصوص انگلیسی در زبان معاصر روسی هستیم. تمام بخش های زبان روسی در حال حاضر تحت تاثیر این تغییرات می باشند. در این مقاله برای اولین بار وضعیت و خصوصیات زبان معاصر روسی در رسانه های جمعی ایرانی بررسی می شود. در این راستا‘ بررسی مقایسه ای در خصوص اشتباهات رسانه های جمعی روسیه و ایران انجام می پذیرد.

بحران هویت و جستجوی خویشتن خویش موضوعی است که از قرن شانزدهم یعنی از دورانی که اومانیسم انسان را از ماهیت خویش آگاه ساخت‘ مورد توجه نویسندگان فرانسوی قرار گرفته است. مسئله جستجوی هویت همواره با اسطوره "عصر طلایی" در هم آمیخته: این عصر بیانگر بهشت زمینی‘ دست نیافتنی و آرمانی است‘ جزیره ایست که نیک بختان در آن به دور از رنج کارها و پیکارها به سر می برند. ادبیات پایانی قرن بیستم نیز به نحوی مسئله جستجوی هویت را مورد توجه قرار داده: هر نویسنده به سبک خویش به آن پرداخته است. در میان سایر آثار داستانی این قرن‘ اثر ژان- ماری گوستاو لوکلزیو نیز به طرح موضوع جستجوی هویت در قهرمان داستان خویش که شباهت های فراوانی با نویسنده دارد پرداخته و نشان داده که این تلاش به کشف مهمی می انجامد: کشف عصر طلایی‘ یعنی تنها گنجی که می تواند تعامل و توازن میان انسان و طبیعت را به ارمغان آورد و بیگانگی او با جهان پیرامونش را از میان بردارد. بنابراین نویسنده مقاله تلاش می نماید تا نشان دهد که چگونه قهرمان اصلی داستان‘ به مانند سالکی‘ پس از پیمودهن سیر آیینی خود‘ به واسطه شناخت هویت خویش به جهانی آرمانی دست می یابد. به این ترتیب جوینده طلا ‘ در سیر کیمیایی خود‘ دگرگون و شیفته گنجی دیگر می شود: گنجی که تنها به واسطه دستیابی به عصر طلایی از طریق دستیابی به هویت خویش میسر میشود.

"در میان رویکردهای گوناگون به ترجمه، فلسفی آن در فرانسه از اعتبار ویژه ای برخوردار است و حتی فیلسوفی به نام ژان – رنه لدمیرال، که مبانی معرفت شناختی ترجمه شناسی فرانسه را تبیین نموده، خود، واژه (Traductologie) یا «ترجمه شناسی» را ابداع نموده است. در میان فلاسفه پست مدرن، دریدا بیش از دیگران به ترجمه پرداخته است و حتی اولین کتاب منتشر شده او ترجمه ای از هوسرل بوده است. در نوشتار حاضر، ابتدا به رابطه برخی فلاسفه با ترجمه اشاره ای گذرا می کنیم؛ سپس به بررسی جایگاه ترجمه متون فلسفی در میان انواع ترجمه خواهیم پرداخت. و سرانجام، گفتمان فلسفی دریدا در باب ترجمه به اختصار تحلیل خواهد شد."

متون ادبی در کنار معنای ظاهری، مفهوم عمیقی را نیز در بردارند که باید توسط خواننده شناخته شود. از آنجا که متون ادبی یک نوعی لذت را در حین خواندن ایجاد می‏کنند و از طریق این شعف تاثیر عمیق خود را آشکار می‏سازند، به‏این‏ترتیب نقش مهمی را برای کاربرد در امر آموزش زبان ایفا می‏کنند و در نهایت موجب استقلال و علاقه در امر یادگیری می‏گردند. به علت چند جانبه بودن متون ادبی، نه تنها موجب بالا بردن توانایی افراد در درک و تحلیل متون می‏شوند بلکه راهی برای گسترش گنجینه لغات، آشنایی با قواعد دستوری، ایجاد موضوع جهت بحث و گفتگو و کمک به خواننده جهت آفرینش آثار خویش عمل می‏کنند. به‏این‏ترتیب کاربرد متون ادبی در آموزش زبان‏خارجی نه تنها موجب افزایش آگاهی دانش‏پژوهان شده بلکه به عنوان یک وسیله جهت آشنایی با کاربرد زبان و افزایش توانایی در برقراری ارتباط می‏باشد.

"دوره روشنگری یکی از دوره های درخشان و مهم در عرصه فلسفه و علوم بود که در سده های هفدهم و هجدهم سراسر اروپا را دربرگرفت. در این دوره، مبنای شناخت برای انسان خرد و عقل اوست که معیار سنجش همه تفکرات وی قرار می گیرد. جنبش حاکم در این دوره، یعنی «جنبش روشنگری»، ریشه در عقاید رنه دکارت (????- ????)، فیلسوف فرانسوی داشت. وی با عبارت معروف خویش می اندیشم پس هستم (Cogito ergo sum)، سرآغاز فصل جدیدی در فلسفه می شود و متفکران آن عصر را تحت تاثیر قرار می دهد. او سعی می کند مبانی شناخت بشری را به واسطه عقل (Ratio) تعیین کند و به این ترتیب بنیانگذار جنبش عقل گرایی می شود. مقاله حاضر از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول نگاهی داریم اجمالی به دوره روشنگری در آلمان، زمینه های پیدایش و تاثیرپذیری آن. در بخش دوم به بررسی جهان بینی بزرگترین نویسنده آلمانی در این عصر، یعنی گوتهلدابراهام لسینگ می پردازیم و تاثیر و ابعاد فعالیت های وی را در این زمینه از نظر می گذرانیم. پس از آن تحلیل نمایشنامه ناتان حکیم به عنوان نمایشنامه ای که مبین و نماد تفکر روشنگرانه لسینگ است، مورد بحث قرار می گیرد."