درخت حوزه‌های تخصصی

گویشور ایرانی باستان با افزودن پیش فعل به فعل، معنی آن را کرانمند می کرده و بدین گونه از پیوند آن دو، فعل مرکب اداتی را پدید می آورده است. در گام نخست سرگذشت دیرپای پیش فعل ها، ساز و کارهای گوناگونی در چارچوبِ دستوری شدن، در روند زایش آنها از قیدهای اداتیِ هندواروپاییِ آغازین در کار بوده اند. سپس در گامِ دوم، سازوکارهای دیگری پیش فعل های باستانی را دستخوشِ دگرگونی هایِ ساختاری، معنایی و آوایی کرده و آنها را به پیشوندهای فعلی و سپس به پیشوندهای مرده دگرگون کرده اند. سرانجام، زبان های ایرانی، با ساختنِ پیش فعل های تازه ای از قیدها و پیشایندهای باستانی، جایِ خالیِ پیش فعل های ازکارافتاده را پر کرده اند. این پیش فعل های نوساخته، در دوره میانه کارکردِ گسترده ای یافتند و تنها با دگرگونی هایِ اندکی، کارکردِ خود را تا فارسیِ نو پی گرفتند. دستور کار این نوشته، شناسایی ساز وکارهایی است که در دگرگونیِ آنها از هندواروپاییِ آغازین تا دوره باستان و سپس تا دوره میانه کارکرد داشته اند.

اگر چه پژوهش در حوزه ی واژه واره ها (لویز، 1997؛ تاگوچی، 2008) امکان پذیر بودن آموزش مبتنی بر توالی های فرمولی واژگان (یا توالی های واژه ای فرمول واره) را قبلا تایید کرده است، با این وجود، بررسی روند یا چارچوب هایی که از طریق آن این رویکرد عملی شود، و نیز حوزه هایی از زبان دوم یا زبان خارجی که این نوع آموزش کاربرد موثرتری دارد، نیازمند پژوهش بیشتری است. این مطالعه ی با روش پیش آزمون-پس آزمون- مقایسه ای گروه بر آن بود تا ابتدا تاثیر دو نوع آموزش فشرده و گسترده ی واژه واره-محور را بر توسعه ی عملکرد گفتاری داوطلبان آزمون آیلتس بررسی کند، و دوم، این مطالعه بر آن بود تا بررسی کند که آیا نوع آزمون گفتاری آیلتس (تک گویی و گفت وگو) تاثیر معناداری بر تعداد توالی های فرمولی واژگان (یا توالی های واژه ای فرمول واره) مورد استفاده ی سخنوران دارد. در این راستا، سه کلاس آیلتس در یک مرکز زبان در ایران متشکل از40 داوطلب آزمون به صورت تصادفی به یک گروه شاهد و دو گروه آزمایش تخصیص یافتند. گروه ها به یک اندازه آموزش دریافت کردند، هرچند به شیوه ی متفاوت، دو گروه آزمایش دو نوع آموزش فشرده و گسترده ی توالی های فرمولی واژگان (یا تکه های تحلیل نشده) و گروه شاهد آموزش غیر واژه واره-محور دریافت کردند. نتایج نشان داد که هر دو گروه آزمایش به صورت معنادار از گروه شاهد بهتر عمل کردند، که بر مؤثربودن هر دو نوع آموزش فشرده و گسترده ی واژه واره-محور در ارتقای توانش گفتاری زبان آموزان اشاره دارد. همچنین مشخص شد که آزمون های نوع گفت وگو نسبت به تک گویی منجر به استفاده ی بیشتری از توالی های فرمولی شد.

مقاله حاضر گزارشی از یک پژوهش در زمینه امکان بالقوه استفاده از نظریه استعاره مفهومی برای آموزش لغات تخصصی استعاری به زبان آموزان رشته اقتصاد است. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر دو روش تدریس صریح آموزش واژه های اقتصادی بر یادگیری و نگاهداشت واژگان بوده است. در روش اول، که به روش «تشریح ریشه ای » مشهور است، تاکید بر ارائه لغات از طریق فعالیت های «تعیین منشأ» است، یعنی فراگیران با زمینه های منشأ که زیربنای استعاره هستند یا به عبارت دیگر، مفهوم اصلی واژه آشنا شدند. در روش دوم، با استفاده از فعالیت های «تعیین معنا»، استعاره ها از طریق تعاریف بافت- محور آموزش داده شدند. به منظور حصول اطمینان از تاثیر واقعی تدریس صریح استعاره ها، گروه سومی به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. در این گروه، متون اقتصادی به شیوه سنتی، یعنی از طریق ترجمه متون به زبان اول فراگیران – زبان فارسی- آموزش داده شد. شرکت کنندگان در این پژوهش، سه گروه دست نخورده بودند که از بین دانشجویان رشته اقتصاد دانشگاه اصفهان انتخاب شدند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که فراگیران گروه اول هم در آزمون یادگیری و هم در آزمون نگاهداشت واژگان، نسبت به دو گروه دیگر برتری داشتند. از این پژوهش چنین می توان نتیجه گرفت که آشنا کردن فراگیران با مفاهیم اصلی استعاره های مفهومی یا به عبارت دیگر زمینه های منشأ آنها، می تواند در یادگیری و نگاهداشت واژه های اقتصادی به آنها کمک کند.

بسیاری از پژوهش های انجام شده، به بررسی پیچیدگی دستوری در متون آکادمیک ﭘرداخته اند، اما برخی از ﭘﮊوهش ها، جمله واره ها و جمله واره های وابسته و برخی دیگر گروه واﮊه ها و مخصوصاً گروه واﮊه های اسمی را به عنوان بهترین معیار جهت سنجش پیچیدگی دستوری در متون آکادمیک لحاظ کرده اند. در این راستا، پژوهش حاضر بر مبنای دسته بندی ﭘیشنهادی لو (۲۰۱۱) به بررسی بسامد ۵ مؤلفه دستوری در ﭘیکره ای متشکل از متون استدلالی به زبان انگلیسی می ﭘردازد. متون استدلالی در این ﭘیکره توسط زبان آموزان ایرانی از سه سطح مختلف توانش زبانی نوشته شده اند. در این راستا، ۱۴مشخصه ﭘیچیدگی دستوری در این پژوهش بررسی شد و نتایج بررسی آماری حاکی از آن بود که ۵ مشخصه (میانگین طول تی یونیت ، گروه واژه های فعلی به ازای هر تی یونیت، میانگین طول جمله واره، اسم واره های ﭘیچیده به ازای هر تی یونیت و اسم واره های ﭘیچیده به ازای هر جمله واره) از ۱۴مشخصه، تفاوت معناداری را بین سه گروه مورد بررسی در این ﭘﮋوهش نشان دادند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مشخصه های مبتنی بر پیچیدگی گروه واژه ها در ﭘیش بینی پیچیدگی دستوری در متون استدلالی از اهمیت بالاتری برخوردارند و در نتیجه گروه واﮊه ها و مخصوصاً گروه واﮊه های اسمی نیاز به بررسی بیشتری در پژوهش های آتی دارند.

Drawing on Robinson’s cognition hypothesis, the study attempted to examine how task conditions influence EFL learners’ oral performance and whether learners’ individual differences in terms of tolerance of ambiguity and self-efficacy mediate the effects of such conditions. To this end, 62 Iranian intermediate EFL learners from private language institutes in Tehran performed four dyadic decision-making tasks manipulated along task conditions of information distribution and goal orientation. Their performance was measured through complexity, accuracy and fluency (CAF) indices. Their tolerance of ambiguity and self-efficacy were assessed using separate questionnaires. The results indicated that information distribution and goal orientation could significantly impact the participants’ performance on the tasks. As to the CAF indices, it seemed that Skehan’s (2016) trade-off hypothesis was a better fit than Robinson’s (2015) cognition hypothesis since trade-offs were found between complexity and accuracy/fluency. The results of the correlations revealed that there were a number of significant positive relationships between tolerance of ambiguity and the CAF indices on the one hand and self-efficacy and the CAF indices on the other. While the former relationships did not confirm the specific prediction of the cognition hypothesis, the latter relationships did. Overall, the findings contribute to Robinson’s hypothesis concerned with the effects of task conditions on oral performance and the mediating role of individual differences, and have implications for task sequencing and task-based teaching.

A pivotal issue in research on writing concerns whether the knowledge of how genres are constructed and learned in one discipline/genre can be transferred to other contexts, genres, and disciplines. Yet, studies conducted so far have not presented a unified and complete view of how various writing instructional techniques can result in transferability. This study examined the effect of structuring and problematizing scaffolding mechanisms and the mediating effect of learners’ proficiency level on a cohort of Iranian English learners’ ability to transfer the acquired genre-based knowledge to a new discourse mode. Four groups of thirty pre-intermediate learners chosen from eight intact classes and four groups of advanced learners selected from eight intact classes participated in this study. The performance of the participants in structuring scaffolds, problematizing scaffolds, and combined structuring and problematizing scaffolds conditions were compared to that of the control groups. The results of a two-way ANCOVA revealed that scaffolding mechanisms could significantly result in genre-transferability. The results also suggested that scaffolding mechanisms brought about the best results when offered simultaneously. Besides, the result yielded no significantly moderating effect for learners’ proficiency level. Implications for classrooms are discussed.

مدرسین نگارش در حوزه آموزش زبان انگلیسی در طی سالیان متمادی و به منظور افزایش مهارت نگارش زبان آموزان از یکی از دو روش آموزش و یا ارائه بازخورد بهره گرفته اند. به همین ترتیب، محققین این حوزه نیز تمرکز خود را معطوف یکی از این روش ها جهت ارتقا توانایی نوشتار در زبان آموزان کرده اند. علی رغم این مسئله، اینکه کدام روش به ارتقا بهتری منجر می گردد برای محققین و مدرسین نامشخص می باشد. همچنین در میان گونه های نگارش، به نظر می رسد نگارش توصیفی از طرف محققین مورد غفلت قرار گرفته باشد. بنابراین، این مطالعه به بررسی و مقایسه تأثیر بازخورد فرازبانی و تأثیر آموزش گونه محور بر توانایی زبان آموزان غیرانگلیسی زبان در نگارش متن های توصیفی پرداخت. بدین منظور، دو گروه (گروه بازخورد و گروه آموزش هر دو شامل 32 نفر زبان آموز) در این مطالعه شرکت کردند. پس از شرکت در پیش آزمون نگارش توصیفی، محققین این مطالعه اقدام به ارائه بازخورد فرازبانی بر روی متون توصیفی گروه اول و نیز ارائه آموزش گونه محور مرتبط با نگارش توصیفی کردند. پس از این مرحله، زبان آموزان در پس آزمون شرکت کردند که نتایج آن نشان داد که آموزش گونه محور تأثیرات بهتری در ارتقا توانایی نگارش توصیفی زبان آموزان داشته است.